Przygotowany przez Ministerstwo Środowiska projekt zmian w ustawie z 18.7.2001 r. – Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 469 ze zm.; dalej: PrWod) ma dostosować przepisy tej ustawy do unijnej Dyrektywy 2000/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 23.10.2000 r. ustanawiającej ramy wspólnotowego działania w dziedzinie polityki wodnej (Dz.Urz.UE.L Nr 327, str. 1, RDW).

Proponowane zmiany w gospodarce wodnej

Projekt nowelizacji PrWod przewiduje:

1) przeniesienie dotychczasowych kompetencji starostów w zakresie nadzoru nad spółkami wodnymi do gmin i przekazanie ich wójtom/burmistrzom jako zadanie własne,

2) zwiększenie zakresu zadań gmin o nadzór nad utrzymaniem melioracji wodnych szczegółowych oraz budowę i utrzymanie urządzeń odwadniających tereny zurbanizowane.

Gminy mają wykonywać te zadania jako zadania własne, a pieniądze na te cele będą pochodziły z obowiązkowych opłat ponoszonych przez właścicieli gruntów, którzy odnoszą korzyści z funkcjonowania urządzeń melioracyjnych.

Na gminy mają być także scedowane sprawy związane z wykonywaniem i utrzymywaniem rowów odwadniających tereny zurbanizowane. Instytucje odpowiedzialne za gospodarkę wodną mają być organami planowania przestrzennego, co zdaniem gmin jest sprzeczne zarówno z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jak też z przepisami Konstytucji.

Czy znajdą się pieniądze na realizację zmian?

W ocenie uczestników XVI Kongresu Gmin Wiejskich, który odbył się w dniach 6–10.10.2015 r. Ministerstwo Środowiska nie oszacowało kosztów wejścia w życie omawianych zmian. Sam koszt naprawy urządzeń melioracyjnych ma wynieść 64 mld zł.

Przekazanie do prowadzenia gminom bazy danych infrastruktury informacji przestrzennej będzie się wiązało z dużymi kosztami zakupu oprogramowania i zatrudnienia wykwalifikowanej kadry do jej obsługi. Skutki finansowe będą się także wiązały z wypłacaniem odszkodowań dla właścicieli nieruchomości, którym gminy będą musiały wypłacić odszkodowania z tytułu wygaśnięcia wydanych już decyzji o warunkach zabudowy dla terenów objętych ryzykiem powodziowym oraz zmiany planów miejscowych.

Czego domagają się gminy?

Gminy nie chcą przekazywania wójtom nadzoru nad spółkami wodnymi, ani przekazania im zadań z zakresu utrzymywania urządzeń melioracji wodnych szczegółowych jako zadanie własne, jak również zadań z zakresu wykonywania i utrzymywania rowów odwadniających tereny zurbanizowane. Nie chcą również ponosić odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu dostosowania planów miejscowych do map zagrożenia powodziowego i map ryzyka powodziowego oraz domagają się przeniesienia kosztów dostosowania planów miejscowych do map powodziowych na organy, które te decyzje wydały.

W ocenie uczestników Kongresu niezbędne jest również skoordynowanie cyklu aktualizacji map powodziowych z procedurą planowania przestrzennego oraz ujednolicenie skali map i dokumentów planistycznych.