W kontekście podanej problematyki kluczowe znaczenie mają stosowne regulacje CzystGmU. W kontekście poruszonej problematyki na szczególną uwagę zasługują regulacje prawne art. 3 ust. 2 pkt 6 oraz art. 3 ust. 2b.
W pierwszym z przepisów podano, że gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności tworzą w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom gminy punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, które zapewniają przyjmowanie co najmniej odpadów komunalnych wymienionych w pkt 5, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych.
Zgodnie z drugim przepisem ‒ gmina jest obowiązana utworzyć co najmniej jeden stacjonarny punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, samodzielnie lub wspólnie z inną gminą lub gminami, lub wspólnie ze związkiem metropolitalnym.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować ustalenia zawarte w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Katowicach z 18.3.2022 r. (WK-610/39/4/21/22; https://riokatowice.bip.net.pl).
W ramach ww. kontroli regionalna izba obrachunkowa ustaliła, że: Do dnia zakończenia kontroli Gmina (….) zaniechała utworzenia stacjonarnego punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych, czym naruszono przepis art. 3 ust. 2b ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2016 r., poz. 250 z późn. zm.), gmina jest obowiązana utworzyć co najmniej jeden stacjonarny punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, samodzielnie lub wspólnie z inną gminą lub gminami. Na podstawie zapisów art. 1 ust. 4 lit. b) ustawy z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach (Dz. U. z 2021 r., poz. 1648) art. 3 ust. 2b z dniem 23 września 2021 r. otrzymał brzemiennie: „gmina jest obowiązana utworzyć co najmniej jeden stacjonarny punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, samodzielnie lub wspólnie z inną gminą lub gminami, lub wspólnie ze związkiem metropolitalnym”.
Gmina jako argumenty na „obronę” podała, że przygotowuje się do inwestycji, co wymagało zakupu nieruchomości pod budową PSZOK-u oraz dokonanie zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Regionalna izba obrachunkowa nakazał gminie podjąć dalsze działania w celu utworzenia punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych, samodzielnie lub wspólnie z inną gminą (gminami) lub wspólnie ze związkiem metropolitalnym.
Podsumowując, stanowisko organu kontroli jest prawnie uzasadnione. Co prawda, przepisy ustawy nie wskazują konkretnych terminów na utworzenie PSZOK, to jednak gmina powinna respektować porządek prawny, co wiąże się z koniecznością wykonania delegacji ustawowej.