W kontekście sygnalizowanej problematyki na uwagę zasługują przede wszystkim regulacje prawne art. 15 FinPubU. Tamże postanowiono, po pierwsze, że samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych. Po drugie, podstawą gospodarki finansowej samorządowego zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem jednostki samorządu terytorialnego. Po trzecie, samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:
1) dotacje przedmiotowe;
2) dotacje celowe na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3 FinPubU;
3) dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.
Z kolei, z art. 250 FinPubU wynika, że zarząd jednostki samorządu terytorialnego, udzielając dotacji celowej, w tym jednostce sektora finansów publicznych, w przypadku gdy odrębne przepisy lub umowa międzynarodowa nie określają trybu i zasad udzielania lub rozliczania tej dotacji, zawiera umowę, która określa w szczególności:
1) wysokość dotacji, cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację są przekazywane środki dotacji;
2) termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
3) termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej, z tym że termin ten nie może być dłuższy niż terminy zwrotu określone w niniejszym dziale.
W kontekście ww. regulacji prawnych na szczególną uwagę zasługuje stanowisko zawarte w piśmie Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach z 5.7.2022 r. (znak: WK-610/4/4/22).
W ww. dokumencie kontroli ustalono, że:
W 2020 r. udzielono z budżetu Miasta (…) dotacji celowych w łącznej kwocie (…) zł dla samorządowego zakładu budżetowego – Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w (…) bez określenia terminu ich wykorzystania oraz terminu rozliczenia. Powyższe było wymagane art. 250 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 869 z późn. zm.).
W ramach wniosku pokontrolnego wskazano zaś, aby zapewnić ustalenie terminu wykorzystania oraz rozliczenia dotacji celowych przekazanych z budżetu miasta dla samorządowego zakładu budżetowego, mając na uwadze wymogi art. 250 FinPubU.
Podsumowując, ustalenia kontrolne regionalnej izby obrachunkowej są prawnie uzasadnione. Przekazanie dotacji celowej dla zakładu budżetowego powinno uwzględniać m.in. termin jej wykorzystania oraz termin jej rozliczenia.
Źródło: RIO w Katowicach