O wygaśnięciu stosunków pracy osób zatrudnionych w gabinetach politycznych urzędów gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich przesądza art. 2 ustawy z 15.9.2017 r. o zmianie ustawy o pracownikach samorządowych (Dz.U. poz. 1930; dalej: ZmPracSamU17). W sumie może chodzić blisko o 10 000 osób. Tyle maksymalnie pozwala zatrudnić art. 17 ust. 4 ustawy z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 902 ze zm.; dalej: PracSamU).

Dotychczasowe zasady

Od 1.1.2009 r. każdy wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, marszałek województwa mógł przyjąć na etat doradców i asystentów. Ich liczba była uzależniona od wielkości jednostki samorządowej i wynosiła odpowiednio: 3 osoby w gminach do 20 000 mieszkańców, 5 osób – w gminach do 100 000 mieszkańców i powiatach oraz 7 osób w pozostałych gminach i województwach. Z kolei warunki, które musiał spełnić kandydat to posiadanie: obywatelstwa polskiego, pełnej zdolności do czynności prawnych, kwalifikacji do zajmowania stanowiska (choć te nie były określone), co najmniej wykształcenia średniego lub branżowego, czystą kartę karno-skarbową (brak skazania za umyślne przestępstwa: karne ścigane z oskarżenia publicznego lub skarbowe), nieposzlakowanej opinii.

Umowa o pracę miała zawsze w takich przypadkach terminowy charakter. Była zawierana na czas pełnienia funkcji przez wymienionych włodarzy. Zatrudnieniu towarzyszył obowiązek składania oświadczenia majątkowego i o działalności gospodarczej.

Usunięcie podstawy

Powyższe zasady są zapisane w art. 4 ust. 2 pkt 2, art. 6 ust. 3, art. 17 i art. 33 PracSamU. Przestaną jednak obowiązywać 18.11.2018 r., czyli w dniu wejścia w życie noweli. Tym samym zniknie podstawa prawna do utrzymywania dotychczasowych gabinetów politycznych i powoływania nowych w jednostkach samorządu terytorialnego. 14 dni później wygasną stosunki pracy osób, które w nich dziś pracują.

Celem tego ruchu, jak wynika z uzasadnienia noweli, jest ograniczenie administracji publicznej, reedukacja biurokracji i oszczędności w wydatkach.

Bez odpraw i odszkodowań

Nowela nie przewiduje żadnych odpraw ani odszkodowań dla tracących pracę doradców i asystentów. Mogą się oni zatem jedynie spodziewać wypłaty wynagrodzenia i przysługujących im dodatków za trzy dni grudnia, rozliczenia urlopów wypoczynkowych w naturze lub w postaci ekwiwalentu urlopowego oraz świadectwa pracy.