Zmiany wprowadza ustawa z 27.10.2017 r. o zmianie ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 2180; dalej: nowelizacja).

1. Organ regulacyjny

Do ustawy z 7.6.2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 328 ze zm.; dalej: Woda ŚciekU), dodano rozdziały 5a i 5b, które dotyczą zasad funkcjonowania organu regulacyjnego, którym jest dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie (art. 27a-27d WodaŚciekU).

Właściwość miejscowa organu regulacyjnego odpowiada umiejscowieniu siedzib regionalnych zarządów gospodarki wodnej Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie oraz zasadniczemu trójstopniowemu podziałowi terytorialnemu państwa.

Do zadań organu regulacyjnego należy:

  • opiniowanie projektu regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków;
  • zatwierdzanie taryf;
  • rozstrzyganie sporów między przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi a odbiorcami usług;
  • wymierzanie kar pieniężnych;
  • zbieranie i przetwarzanie informacji dotyczących przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych, w szczególności obliczanie średnich cen dostaw wody i odbioru ścieków i publikowanie informacji o tych cenach;
  • sporządzanie i publikowanie raportów dotyczących warunków wykonywania działalności w zakresie zbiorowego zaopatrzenia w wodę i zbiorowego odprowadzania ścieków.
W celu wykonywania zadań określonych w ustawie organ regulacyjny może wzywać przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne, odbiorcę usług lub gminę, w wyznaczonym terminie nie krótszym niż 7 dni, do przekazania informacji lub dokumentów niezbędnych do wykonywania tych zadań.

Organem wyższego stopnia w sprawach decyzji wydawanych na podstawie przepisów ustawy w stosunku do organu regulacyjnego jest Prezes Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, z wyłączeniem decyzji, o której mowa w art. 27e ust. 1 WodaŚciekU (dotyczy ona rozstrzygania sporów pomiędzy przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi a odbiorcami usług).

Natomiast rozdział 5b zawiera regulacje dotyczące wspomnianego rozstrzygania sporów pomiędzy przedsiębiorstwami wodociągowo-kanalizacyjnymi a odbiorcami usług (art. 27e-27f WodaŚciekU).

W sprawach spornych dotyczących:

  • odmowy zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne,
  • odcięcia dostawy wody lub zamknięcia przyłącza kanalizacyjnego, lub odmowy przyłączenia do sieci nieruchomości osobie ubiegającej się o przyłączenie nieruchomości do sieci

– na wniosek strony rozstrzyga organ regulacyjny w drodze decyzji .

Od decyzji służy odwołanie do Sądu Okręgowego w Warszawie – sądu ochrony konkurencji i konsumentów w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

2. Opiniowanie regulaminów dostarczania wody i odprowadzania ścieków

Zmieniono treść art. 19 Woda ŚciekU. Rada gminy, na podstawie projektów regulaminów dostarczania wody i odprowadzania ścieków opracowanych przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne, przygotowuje projekt regulaminu dostarczania wody. Wprowadzono zapisy, zgodnie z którymi rada gminy przekazuje go do zaopiniowania organowi regulacyjnemu, zawiadamiając o tym przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne.

Organ regulacyjny opiniuje projekt regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków w zakresie zgodności z przepisami ustawy i wydaje, w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, opinię nie później niż w terminie miesiąca od dnia doręczenia tego projektu. Rada gminy przekazuje wojewodzie uchwałę w sprawie regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków wraz z opinią.

3. Zatwierdzanie taryf

Dodano również przepisy art. 24b-24j WodaŚciekU. Wynika z nich m.in., że taryfa podlega zatwierdzeniu przez organ regulacyjny, z wyłączeniem taryfy zmienionej w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne przekazuje organowi regulacyjnemu wniosek o zatwierdzenie taryfy w terminie 120 dni przed dniem upływu okresu obowiązywania dotychczasowej taryfy. Wniosek zawiera określenie przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, gminy, na terenie której działa to przedsiębiorstwo, gminy, na terenie której ma obowiązywać taryfa, oraz okresu obowiązywania taryfy. Do wniosku dołącza się:

  • projekt taryfy;
  • uzasadnienie.
Jeżeli wynik dokonanej przez organ regulacyjny oceny, weryfikacji lub analizy jest pozytywny, zatwierdza on taryfę w drodze decyzji. Za wydanie decyzji przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ponosi opłatę w wysokości 500 zł . Wpływy z tej opłaty stanowią przychód Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

Organ regulacyjny może też wydać decyzję zatwierdzającą tymczasową taryfę na zasadach określonych w art. 24c ust. 4 WodaŚciekU, która stosuje się do dnia wejścia w życie taryfy właściwej.

W terminie 7 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, organ regulacyjny ogłasza zatwierdzoną taryfę albo tymczasową taryfę na stronie podmiotowej BIP Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Natomiast właściwy wójt (burmistrz, prezydent miasta) zamieszcza zatwierdzoną taryfę albo tymczasową taryfę na stronie podmiotowej BIP właściwej gminy .

Jeżeli organ regulacyjny nie wyda decyzji w terminie 45 dni od dnia otrzymania wniosku o zatwierdzenie taryfy, taryfa wchodzi w życie po upływie 120 dni od dnia doręczenia jej projektu organowi regulacyjnemu wraz z wnioskiem o zatwierdzenie.

4. Kary

Zmieniono treść art. 29 WodaŚciekU, który dotyczy wymiaru kar dla stosujących taryfy. Przede wszystkim obecnie będzie je wymierzał organ regulacyjny, a nie wójt (burmistrz, prezydent miasta). Wysokość kary pieniężnej nie może przekroczyć 15% przychodu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego osiągniętego w poprzednim roku podatkowym, albo – 100.000 zł za zawyżenie ceny lub stawki opłat.

5. Przepisy przejściowe

Nowelizacja przewiduje szereg przepisów przejściowych wprowadzających m.in. terminy dokonania czynności przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), i tak:

  • wójt (burmistrz, prezydent miasta) przekazuje organowi regulacyjnemu dokumentację dotyczącą postępowań o zatwierdzenie taryfy w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji;
  • w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji właściwy wójt (burmistrz, prezydent miasta) przekazuje organowi regulacyjnemu kopie aktualnych decyzji o udzieleniu zezwolenia na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub zbiorowego odprowadzania ścieków wydanych przed 12.12.2017 r.;
  • w terminie 2 miesięcy od dnia przedstawienia przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne projektów regulaminów (mają na to 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji), rady gmin po dokonaniu ich analizy przekazują do zaopiniowania organowi regulacyjnemu projekt nowego regulaminu w brzmieniu nadanym nowelizacją.