Znowelizowane przepisy ustawy z 11.10.2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (dalej: ustawa) określają warunki oraz procedurę skorzystania przez przedsiębiorców z pomocy przewidzianej w tej ustawie.

Warunki skorzystania z pomocy przez firmy

Zmienione przepisy ustawy będą stosowane do przedsiębiorców w rozumieniu art. 4 ustawy z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Chodzi o osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców ustawa o swobodzie działalności gospodarczej uznaje także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Z pomocy finansowej będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, u których przeważający rodzaj, działalności, według Polskiej Klasyfikacji Działalności, dotyczy handlu, przetwórstwa, transportu, upraw rolnych lub chowu i hodowli zwierząt, a także w wynikających z nich usług, na krajowych lub zagranicznych rynkach towarowych i przypadków gdy produkt tej działalności doznał ograniczeń ilościowych lub wartościowych w obrocie handlowym na krajowych lub zagranicznych rynkach towarowych, w konsekwencji wystąpienia czasowych ograniczeń, z przyczyn niezależnych od przedsiębiorcy, wwozu towarów na terytoria innych krajów.

Kolejnym warunkiem skorzystania przez przedsiębiorcę z pomocy, przewidzianej w ustawie, będzie określony poziom spadku obrotów gospodarczych towarami lub usługami, nie mniejszy niż o 15 proc. Aby skorzystać z pomocy, przedsiębiorca nie będzie mógł także zalegać w zapłacie podatków, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy, za wyjątkiem sytuacji gdy:

  • zadłużony przedsiębiorca zawarł umowę z ZUS lub otrzymał decyzję urzędu skarbowego w sprawie spłaty zadłużenia i terminowo opłaca raty lub korzysta z odroczenia terminu płatności albo
  • zaleganie w regulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy powstało w okresie spadku obrotów gospodarczych wskazanym wyżej, a przedsiębiorca dołączył do wniosku o przyznanie świadczeń plan spłaty zadłużenia uprawdopodabniający pełną spłatę zaległości w regulowaniu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy, wraz z kopią wniosku do ZUS o rozłożenie na raty należności z tytułu tych składek lub o odroczenie płatności tych składek;
  • wobec którego nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości, o których mowa w odpowiednich przepisach ustawy z 28.2.2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze.

Procedura ubiegania się o wypłatę świadczeń

W myśl zmienionych przepisów przedsiębiorcy będą mogli wystąpić do właściwego ze względu na swoją siedzibę marszałka województwa z wnioskiem o wypłatę świadczeń ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych z tytułu wprowadzenia przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy, tj.:

  1. świadczenia na częściowe zaspokojenie wynagrodzeń pracowniczych za czas przestoju ekonomicznego,
  2. świadczenia na częściowe zrekompensowanie wynagrodzenia z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy,
  3. środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy od wypłaconych świadczeń.

Jeżeli marszałek województwa stwierdzi, że przedsiębiorca spełnia warunki do otrzymania pomocy, wystąpi w terminie 7 dni od wpłynięcia wniosku przedsiębiorcy do ministra pracy i polityki społecznej o przyznanie limitu wydatków na wypłatę świadczeń finansowanych na podstawie ustawy oraz w terminie 7 dni roboczych od dnia uzyskania limitu zawrze z przedsiębiorcą umowę o wypłatę świadczeń. W przypadku nieuzyskania limitu marszałek województwa odmówi przyznania świadczeń. Marszałek województwa odmówi też podpisania z przedsiębiorcą umowy o przyznanie świadczeń, jeżeli nie spełni on warunków wymaganych w ustawie.

Jeżeli przedsiębiorca spełni wymogi do uzyskania pomocy i podpisze umowę będzie składał marszałkowi województwa harmonogram miesięcznych wypłat świadczeń na częściowe zaspokojenie wynagrodzenia za czas przestoju ekonomicznego, świadczeń na częściowe zrekompensowanie wynagrodzenia z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy oraz składek na ubezpieczenie społeczne pracowników.

Następnie marszałek województwa będzie składał do ministra pracy i polityki społecznej zapotrzebowanie na wskazane wyżej świadczenia, a minister pracy je przekaże marszałkowi województwa. Potem pieniądze trafią na rachunek bankowy przedsiębiorcy.

Marszałek województwa będzie przekazywał na rachunek przedsiębiorcy miesięcznie z dołu środki na wypłatę świadczeń na podstawie umowy o wypłatę świadczeń oraz wykazu pracowników uprawnionych do świadczeń wypłacanych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych składanego przez przedsiębiorcę za okres od pierwszego dnia, za który świadczenie jest należne, do ostatniego dnia miesiąca, oraz co miesiąc do końca każdego miesiąca, za który świadczenie jest należne.

Wzór wniosku o przyznanie wskazanych wyżej świadczeń, wzór umowy o ich przyznanie, jak również termin i sposób rozliczenia się przedsiębiorcy z otrzymanych środków Funduszu na wypłatę świadczeń określi w drodze rozporządzenia minister pracy i polityki społecznej.

Dofinansowanie kosztów szkolenia pracowników

Znowelizowane przepisy ustawy umożliwiają przedsiębiorcy, który zawarł umowę o wypłatę świadczeń prawo wystąpienia do starosty (prezydenta miasta na prawach powiatu) właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy z wnioskiem o dofinansowanie kosztów szkolenia pracowników objętych szczególnymi rozwiązaniami na rzecz ochrony miejsc pracy. Szkolenie to będzie musiało być uzasadnione obecnymi lub przyszłymi potrzebami przedsiębiorcy.

Jeżeli wniosek o dofinansowanie kosztów szkolenia pracowników będzie prawidłowy i kompletny, starosta w terminie 7 dni od wpływu wniosku wystąpi do ministra pracy i polityki społecznej o przyznanie limitu wydatków na dofinansowanie kosztów szkolenia finansowanych na podstawie ustawy oraz w terminie 7 dni roboczych od dnia uzyskania limitu podpisuje z przedsiębiorcą umowę o dofinansowanie kosztów szkolenia. W razie nieuzyskania limitu wydatków starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) odmówi podpisania z przedsiębiorcą umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia.

Jeżeli starosta (prezydenta miasta) stwierdzi, że przedsiębiorca nie zawarł umowy o wypłatę świadczeń, wówczas w terminie 7 dni roboczych od dnia wpływu wniosku o dofinansowanie kosztów szkolenia pracowników objętych szczególnymi rozwiązaniami na rzecz ochrony miejsc pracy, odmówi podpisania z przedsiębiorcą umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia.

Kontrola wydatkowania pieniędzy

Starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) będzie mógł skontrolować przedsiębiorcę w zakresie przestrzegania postanowień umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia, wydatkowania środków Funduszu Pracy albo Funduszu, otrzymanych na podstawie umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia zgodnie z przeznaczeniem, właściwego dokumentowania oraz rozliczania otrzymanych i wydatkowanych środków Funduszu Pracy albo Funduszu. W trakcie tej kontroli starosta (prezydent miasta) będzie mógł żądać okazania wszelkiej dokumentacji z tym związanej oraz żądać złożenia wyjaśnień przez przedsiębiorcę.

Marszałek województwa będzie przekazywał ministrowi pracy i polityki społecznej zbiorczą miesięczną informację dotyczącą wykorzystania środków przeznaczonych na dofinansowanie kosztów szkoleń.

Wzór wniosku o dofinansowanie kosztów szkolenia pracowników, objętych szczególnymi rozwiązaniami dotyczącymi ochrony ich miejsc pracy, jak też wzór umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia określi minister pracy i polityki społecznej w rozporządzeniu.

Wskazane wyżej formy pomocy dla przedsiębiorców będą realizowane w latach 2015–2017, a na pomoc dla przedsiębiorców minister pracy i polityki społecznej przeznaczy środki Funduszu Gwarantowanych świadczeń Pracowniczych w kwocie 500 mln zł, z tego – 250 mln zł w 2015 r. oraz 250 mln zł w 2016 r. Umowy o wypłatę świadczeń i umowy o dofinansowanie kosztów szkolenia pracowników będzie można zawierać do 31.12.2016 r.

Omawiana nowelizacja ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy wchodzi w życie 1.2.2015 r.

Podstawa prawna

  • ustawa z 19.12.2014 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy