Wyrok NSA z 5.2.2019 r., I FSK 230/17, Legalis.

Stan faktyczny

Spółka świadczy usługi najmu pojazdów samochodowych, w ramach których oddaje najemcom pojazdy samochodowe do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemcy wypłacają spółce wynagrodzenie z tego tytułu w postaci czynszu. Zdarzają się sytuacje, w których spółka z różnych przyczyn zmuszona jest do obniżenia podstawy opodatkowania i wystawienia faktury korygującej in minus. W takiej sytuacji, zgodnie z przepisami ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174 ze zm.; dalej: VATU), spółka jest uprawniona do obniżenia podstawy opodatkowania pod warunkiem posiadania potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługi. Spółka rozważała zastąpienie dotychczasowej wysyłki faktur korygujących drogą pocztową za potwierdzeniem odbioru (tzw. żółte zwrotki) wysyłką faktur korygujących w drodze e-maili. Zaproponowała, żeby potwierdzeniem odbioru faktur korygujących był „automatyczny komunikat zwrotny, tzw. autoresponder”. W tym stanie fatycznym istota sporu sprowadzała się do odpowiedzi na pytanie: czy otrzymany przez spółkę automatyczny komunikat zwrotny (tzw. autoresponder), informujący o dotarciu do kontrahenta wiadomości w formie elektronicznej (e-mail), zawierającej fakturę korygującą (skan) oraz ewentualny brak otrzymania komunikatu zwrotnego o dostarczeniu wiadomości przy równoczesnym braku otrzymania komunikatu o błędzie w procesie dostarczania wiadomości (e-mail) – może być uznany za potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez kontrahenta. Zdaniem spółki w obu przypadkach można uznać, że ma ona potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez kontrahenta i może zmniejszyć podstawę opodatkowania. Innego zdania był organ podatkowy. Sąd I instancji przychylił się do stanowiska spółki.

Stanowisko NSA

Rozpoznając sprawę, NSA podzielił stanowisko podatnika jedynie w części. W jego ocenie za potwierdzenie otrzymania faktury korygującej można uznać otrzymanie tzw. autorespondera. Natomiast brak otrzymania komunikatu zwrotnego o dostarczeniu wiadomości przy równoczesnym braku otrzymania komunikatu o błędzie w procesie dostarczania wiadomości (e-mail) nie może być kwalifikowany na podstawie art. 29a ust. 13 VAT jako „potwierdzenie otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę”.

Zatem NSA przesądził, że elektroniczne potwierdzenie otrzymania maila z fakturą korygującą przez kontrahenta, jest formą dopuszczalną. Sposób doręczenia faktury drogą elektroniczną poprzez otrzymanie wygenerowanej przez system (serwer pocztowy) informacji zwrotnej, że wiadomość e-mail z informacją o wystawieniu faktury korygującej wraz z załączonym skanem tej faktury dotarła na skrzynkę odbiorczą kontrahenta posiada walor wiarygodnego potwierdzenia, pozwalającego spółce na przyjęcie, że faktura dotarła do kontrahenta, zgodnie z wymogiem art. 29a ust. 13 VATU.

Komentarz

Stanowisko NSA przesądza o tym, że warunek potwierdzenia „otrzymania faktury” korygującej jest w dobie informatyzacji spełniony, zarówno gdy druga strona na prośbę podatnika potwierdza doręczenie, jak i otrzymanie komunikatu z e-mailowego autorespondera systemu własnego czy kontrahenta o doręczeniu e-maila. Wyrok potwierdza możliwość rezygnacji uzyskiwania potwierdzeń odbioru korekty faktury drogą pocztową poprzez „zwrotne potwierdzenie odbioru”. Otrzymanie komunikatu z internetowego systemu pocztowego nadawcy lub odbiorcy jest wystarczający o potwierdza, że nabywca otrzymał fakturę korygującą. Orzeczenie z jest korzystne, ponieważ dopuszcza w praktyce możliwość uznania tzw. autoresponderów za potwierdzenie doręczenia faktury korygującej do kontrahenta.