Działka oddana w użytkowanie wieczyste a droga konieczna – konsekwencje dla gmin

Powyższa uchwała wpływa na sytuację gmin, których nieruchomości często znajdują się w użytkowaniu wieczystym. W wielu przypadkach gminy mogą bowiem zostać pozbawione wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej.

Sąd Najwyższy podkreślił, że służebność drogi koniecznej obciąża nieruchomość, lecz jej wykonywanie dotyczy gruntu, który w razie oddania w użytkowanie wieczyste pozostaje w wyłącznym korzystaniu i dyspozycji użytkownika wieczystego. W konsekwencji to on musi ponosić wszelkie ograniczenia w korzystaniu z gruntu, a nie jego właściciel. Z uwagi na to, że wynagrodzenie ma na celu rekompensatę tych ograniczeń, nie ma uzasadnienia do przyznania go na rzecz właściciela nieruchomości.

Na nieruchomościach gmin obciążonych prawem użytkowania wieczystego co do zasady nie będzie można ustanowić służebności drogi koniecznej. Dopuszczalne będzie natomiast jej ustanowienie na prawie użytkowania wieczystego, jeżeli będzie o to wnosić użytkownik wieczysty.

W przypadku ustanowienia służebności drogi koniecznej na prawie użytkowania wieczystego, ewentualne wynagrodzenie z tego tytułu będzie więc przysługiwało użytkownikowi wieczystemu i w konsekwencji nie będzie stanowić wpływu do budżetu gminy.