Z wiadomych względów zawarcie umowy o pracę w formie ustnej nie jest korzystne dla pracownika. W razie sporu z pracodawcą (z silniejszą ekonomicznie stroną stosunku pracy) co do treści umowy pracy zawieranej w formie ustnej, w szczególności co do wymiaru czasu pracy, czy wysokości wynagrodzenia, pracownikowi jest trudniej udowodnić, czy to, na co się strony umawiały, znalazło odzwierciedlenie w rzeczywistości. W celu ochrony pracownika przed takim sytuacjami, ustawodawca wprowadził instytucje potwierdzania na piśmie warunków pracy. W obecnym stanie, stosownie do art. 29 § 2 zdanie drugie KP, jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien, najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy przez pracownika, potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków. Dodatkowo obowiązek potwierdzania na piśmie warunków pracy miał przeciwdziałać zjawisku zatrudniania „na czarno”.

W praktyce stosunków zatrudnienia nieuczciwi pracodawcy zatrudniający „na czarno” w razie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy twierdzili, że pracownik wykonujący pracę, z którym nie było podpisanej umowy o pracę, jest pierwszy dzień w pracy. W takim przypadku przyjmowano, że pracodawca najpóźniej do ostatniej godzin zaplanowanego dla pracownika czasu pracy mógł przedstawić pracownikowi pisemne potwierdzenie warunków pracy. Zmiana przepisów prowadzona przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zmierza do wyeliminowania tych negatywnych zjawisk.

Ważne

Jeżeli rządowy projekt wejdzie w życie w przewidzianym kształcie to art. 29 § 2 zdanie drugie KP będzie miał następujące brzmienie: „ Jeżeli umowa o pracę nie została zawarta z zachowaniem formy pisemnej, pracodawca powinien przed dopuszczeniem pracownika do pracy potwierdzić pracownikowi na piśmie ustalenia co do stron umowy, rodzaju umowy oraz jej warunków”.

Dyrektorzy szkół, jako pracodawcy, muszą pamiętać, że nieprawidłowa realizacja obowiązku wynikającego z art. 29 § 2 KP jest zagrożona odpowiedzialnością wykroczeniową z art. 281 KP.

Zmiana brzmienia art. 29 § 2 KP pociąga za sobą również zmianę innych obowiązków pracodawcy związanych z podjęciem przez pracownika wykonywania swoich zadań wynikających z umowy o pracę. Obecnie, na podstawie art. 229 § 1 pkt 1 KP, pracodawca przed dopuszczeniem pracownika do pracy ma obowiązek skierować go na wstępne badania lekarskie. Przed dopuszczeniem do pracy pracodawca jest również zobowiązany zapewnić pracownikowi szkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 237 3 § 2 KP). Natomiast z treścią regulaminu pracy jest obowiązany zapoznać pracownika przed rozpoczęciem przez niego pracy (art. 1043 § 2 KP). Zmiana przewidziana w projekcie zmierza do ujednolicenia czasu wykonywania tych obowiązków pracodawcy. Po wejściu w życie projektu wszystkie powyższe obowiązki pracodawcy byłyby związane z dopuszczeniem pracownika do pracy.

Resort pracy ukończył już etap konsultacji publicznych oraz uzgodnień międzyresortowych i przekazał projekt pod obrady Rady Ministrów. Po przyjęciu projektu przez rząd projekt zostanie przekazany do Sejmu. Stosownie do art. 2 projektu ustawa wchodzi w życie po upływie 6 tygodni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.