W obowiązującym od 1.1.2016 r. art. 54 ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm.; dalej: OrdPU) regulującym zasady nienaliczania odsetek za zwłokę doprecyzowano zapis o nienaliczaniu odsetek za zwłokę w razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz stwierdzenia nieważności decyzji. Zapisano zasadę liczenia terminów na nowo od dnia otrzymania akt sprawy. Terminy te nie podlegają sumowaniu z dotychczasowymi.
1. Sytuacje, w których nie nalicza się odsetek za zwłokę
W przepisie art. 54 OrdPU określono sytuacje, w których nie nalicza się odsetek za zwłokę, zaliczając do takich przypadków okresy:
1) od dnia następnego po upływie 14-dniowego terminu do przekazania odwołania wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu do dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy;
2) od dnia następnego po upływie 2-miesięcznego terminu na załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym do dnia doręczenia decyzji organu odwoławczego;
3) od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia decyzji organu pierwszej instancji, jeżeli decyzja nie została doręczona w terminie 3 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania.
Powyższe zasady stosuje się również w razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz stwierdzenia nieważności decyzji (art. 54 § 3 OrdPU).
2. Obliczanie okresu wyłączenia z naliczania odsetek za zwłokę
Kwestia liczenia okresu wyłączenia z naliczania odsetek za zwłokę była przedmiotem orzecznictwa sądowego. W uchwale z 26.10.2015 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. I FPS 2/15) stwierdził, że „przepis art. 54 § 3 OrdPU należy tak rozumieć, żew razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania termin 3-miesięczny, o którym mowa w art. 54 § 1 pkt 7 OrdPU, należy liczyć sumując czasookresy trwania postępowania przed organem pierwszej instancji – od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia ponownej decyzji organu pierwszej instancji”.
Od 1.1.2016 r. przepis art. 54 § 3 OrdPU doprecyzowano, wskazując, że terminy liczone są na nowo od dnia otrzymania akt sprawy i nie podlegają sumowaniu z dotychczasowymi.
Przykład
W dniu 21.1.2016 r. wójt gminy wszczął wobec podatnika postępowanie podatkowe w sprawie określenia wysokości podatku od nieruchomości za 2015 r. Podatnikowi doręczono decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego 29.2.2016 r. Podatnik złożył odwołanie w ustawowym terminie 14 dni, tj. 10.3.2016 r. Odwołanie zostało doręczone do samorządowego kolegium odwoławczego (dalej: SKO) 29.3.2016 r., tj. z przekroczeniem ustawowego 14 dniowego terminu. Termin załatwienia sprawy w postępowaniu odwoławczym i doręczenia decyzji SKO upływał 29.6.2016 r. Decyzja została doręczona 12.7.2016 r. – SKO uchyliło decyzję wójta gminy i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia. Akta zostały przekazane 8.8.2016 r. (data wpływu). Ponowna decyzja określająca wysokość zobowiązania w podatku od nieruchomości została doręczona podatnikowi 17.10.2016 r. Okresy nienaliczania odsetek za zwłokę obejmują: od 25.3.2016 r. do 29.3.2016 r. oraz od 30.6.2016 r. do 12.7.2016 r. Według zasad obowiązujących od 1.1.2016 r. nie ma kolejnej przerwy w naliczaniu odsetek, bowiem od daty doręczenia akt sprawy do dnia doręczenia decyzji nie minął okres 3 miesięcy, odsetki są więc liczone nadal od 13.7.2016 r. Gdyby identyczny stan faktyczny miał miejsce w okresie braku przedmiotowego przepisu, okres nienaliczania odsetek za zwłokę dotyczyłby tylko okresów: od 25.3.2016 r. do 29.3.2016 r. oraz od 30.6.2016 r. do 12.7.2016 r. Od daty wszczęcia 21.1.2016 r. do dnia doręczenia 29.2.2016 r. oraz od 8.8.2016 r. do 17.10.2016 r. minął okres 3 miesięcy, czyli za ten okres nie byłyby naliczane odsetki za zwłokę.
