Zakład Gospodarki Komunalnej
W strukturze gminy funkcjonuje Zakład Gospodarki Komunalnej (dalej: ZGK), który wykonuje zadania własne gminy w postaci zaopatrywania w wodę i odprowadzania ścieków od mieszkańców. Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT, a ZGK był zarejestrowany jako odrębny podatnik VAT, który wykazywał należny podatek VAT z tytułu dokonywanej sprzedaży.
Taryfy za te usługi były ustalane w uchwale rady gminy, ale żeby nie obciążać mieszkańców całością kosztów (a jednocześnie, by na konto ZGK trafiała cała suma), gmina zdecydowała się na rozwiązanie, w którym część opłaty była ponoszona przez mieszkańca, a część finansowała gmina. W tej sytuacji gmina przelewała na konto ZGK odpowiednią sumę, żeby wyrównać kwotę do wysokości ustalonej przez gminę opłaty.
Scentralizowanie rozliczeń VAT gminy oraz ZGK
Ponieważ ZGK był traktowany jako oddzielny podatnik VAT, to kwoty przelewane przez gminę klasyfikował jako odrębną i z tego tytułu odprowadzał podatek VAT należny. W świetle wyroku TSUE C-276/14 Gmina Wrocław przeciwko Ministrowi Finansów z 29.9.2015 r. gmina zamierza scentralizować rozliczenia VAT gminy oraz ZGK za okresy, których nie objęło przedawnienie, a od 1.1.2017 r. dokonywać scentralizowanych rozliczeń na bieżąco.
Gmina powzięła wątpliwość, czy po tej zmianie dopłaty do stawek opłat za takie usługi, jak zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzenie ścieków, w dalszym ciągu powinny być traktowane jako dopłaty mające bezpośredni wpływ na cenę i tym samym, czy prawidłowe jest dokonywanie rozliczeń VAT należnego z tego tytułu – takie pytanie zadała Dyrektorowi Izby Skarbowej w Katowicach.
Nie wykazywanie VAT-u należnego
Jednocześnie gmina sama stanęła na stanowisku, że w przypadku centralizacji VAT takie dopłaty należy uznać jako udzielane „samemu sobie” i w związku z tym nie trzeba wykazywać VAT należnego, ponieważ nie stanowią elementu podstawy opodatkowania.
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał to stanowisko za prawidłowe. Po dokonanej centralizacji podatnikiem VAT dla wszelkich czynności stanie się gmina, a nie zakład budżetowy. Na gruncie ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 710 ze zm.) zakłady budżetowe nie mają odrębności podatkowej i czynności wykonywane w ramach tych jednostek mają charakter wewnętrzny – przy scentralizowaniu rozliczeń dokonywanie czynności między gminą a zakładami (jednostkami) budżetowymi stają się świadczeniami wewnętrznymi i nie podlegają VAT.
Postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
2461-IBPP3.4512.528.2016.1.MD
Skoro nie występuje świadczenie, to nie ma też możliwości, aby gmina występowała w charakterze podmiotu świadczącego usługę na rzecz tego zakładu. Jak stwierdził Dyrektor IS w Katowicach: „Jak wcześniej wykazano świadczenie na własną rzecz nie jest usługą. Świadczenie usług nie może mieć miejsca bez ustalenia konsumenta, tj. podmiotu będącego beneficjentem danej usługi. Tym samym w przedmiotowej sytuacji nie występuje świadczenie usług pomiędzy Gminą a zakładem, którą można rozpatrywać w kategorii czynności podlegających opodatkowaniu”.