W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 1967 opublikowano ustawę z 15.9.2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (dalej: specustawa).
1. Uprawnieni odbiorcy ciepła
W pierwszej kolejności trzeba zaznaczyć, że specustawa dotyczy określonej grupy odbiorców ciepła.
Rodzaj odbiorcy ciepła, do którego zastosowanie ma specustawa: |
gospodarstwa domowe |
wspólnoty mieszkaniowe albo spółdzielnie mieszkaniowe które są uprawnione lub zobowiązane do zapewnienia ciepła w lokalach mieszkalnych na potrzeby zużycia przez gospodarstwa domowe albo w lokalach podmiotów wrażliwych, w zakresie, w jakim zużywają ciepło na potrzeby określone w tych przepisach |
podmioty inne niż wymienione wyżej wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe które na mocy ustawy, umowy lub innego tytułu prawnego są uprawnione lub zobowiązane do zapewnienia dostaw ciepła do lokali mieszkalnych na potrzeby zużycia przez gospodarstwa domowe albo w lokalach podmiotów wrażliwych, w zakresie, w jakim zużywają ciepło na potrzeby określone w tych przepisach |
o ile złożą oświadczenie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 specustawy – podmioty wrażliwe, czyli podmioty będące:
|
2. Średnia cena wytwarzania ciepła z rekompensatą
Zgodnie z art. 3 ust. 1 specustawy przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję i wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła, które jest dostarczane do odbiorców ciepła wymienionych w tabeli dla:
- każdego źródła ciepła lub
- grupy źródeł ciepła stosujących ten sam rodzaj paliwa, z których żadne nie przekracza 5 MW zainstalowanej mocy cieplnej
– ustala na podstawie zatwierdzonej taryfy dla ciepła cenę ciepła, cenę za zamówioną moc cieplną i cenę nośnika ciepła lub stawkę opłaty miesięcznej za zamówioną moc cieplną i stawkę opłaty za ciepło z rekompensatą wynikające ze średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą; uwzględnia przy tym planowane wielkości uwzględnione w zatwierdzonej taryfie, i wprowadza ustalone ceny z rekompensatą do stosowania w rozliczeniach z odbiorcami wymienionymi w tabeli w okresie od 1.10.2022 r. do 30.4.2023 r.
Średnia cena wytwarzania ciepła z rekompensatą przyjmuje wartość:
- 150,95 zł/GJ netto dla ciepła wytwarzanego w źródłach ciepła opalanych gazem ziemnym lub olejem opałowym;
- 103,82 zł/GJ netto dla ciepła wytwarzanego w pozostałych źródłach ciepła.
Dla źródła ciepła wykorzystującego różne paliwa, o których tu mowa, średnią cenę wytwarzania ciepła oraz średnią cenę wytwarzania ciepła z rekompensatą dla tego źródła określa się proporcjonalnie do procentowego udziału ciepła wytworzonego z tych paliw w ogólnej ilości wytworzonego ciepła w tym źródle.
Odbiorcy ciepła wymienieni w tabeli składają sprzedawcy ciepła oświadczenia na zasadach określonych w art. 5–8 specustawy pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli o następującej treści:
Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia wynikającej z art. 233 § 6 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny.
Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
Wzory oświadczeń określi w rozporządzeniu minister do spraw energii.
Średnią cenę wytwarzania ciepła z rekompensatą stosuje się w okresie od 1.10.2022 r. do 30.4.2023 r.
Przedsiębiorstwom energetycznym stosującym średnią cenę wytwarzania ciepła z rekompensatą wobec uprawionych odbiorców przysługuje z tego tytułu rekompensata na zasadach określonych w przepisach art. 12–23 specustawy.
3. Dodatek dla podmiotów wrażliwych
Zgodnie z art. 26 specustawy dodatek dla podmiotów wrażliwych(zob. tabela) przysługuje podmiotom wrażliwym:
- które ponoszą koszty zakupu węgla kamiennego, brykietu lub peletu zawierających co najmniej 85% węgla kamiennego, peletu drzewnego albo innego rodzaju biomasy, gazu skroplonego LPG albo oleju opałowego, wykorzystywanych na cele ogrzewania, w związku z wykonywaniem przez te podmioty ich podstawowej działalności;
- których główne źródło ciepła jest wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków.
Podmiot wrażliwy powinien mieć siedzibę oraz miejsce prowadzenia swojej działalności na terytorium Polski. Dodatek dla podmiotów wrażliwych wypłaca się na wniosek osoby albo osób uprawnionych do ich reprezentowania – wzór wniosku określi w rozporządzeniu minister energii.
Dodatek dla podmiotów wrażliwych ustala się zgodnie ze wzorem:
D = (Zk − Skp) x 0,4,
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
D – wysokość dodatku dla podmiotów wrażliwych, wyrażoną w złotych;
Zk – zakładany średni roczny koszt zakupu paliwa wykorzystywanego na potrzeby ogrzewania, stanowiący iloczyn jego średniej ceny zakupu obliczonej na podstawie dokumentów sprzedaży dotyczących roku dostaw 2022 oraz średniej rocznej ilości tego paliwa przyjętej do obliczenia Skp, wyrażony w kwocie brutto w złotych, przy czym dokumenty sprzedaży powinny obejmować co najmniej 50% średniej rocznej ilości paliwa przyjętej do obliczenia Skp,
Skp – średni roczny koszt zakupu paliwa wykorzystywanego na potrzeby ogrzewania, obliczony z dwóch wybranych lat z okresu trzech lat poprzedzających złożenie wniosku o wypłatę dodatku dla podmiotów wrażliwych, stanowiący sumę iloczynów wykazanych na dokumentach sprzedaży cen zakupu tego paliwa oraz jego ilości, podzieloną przez dwa, wyrażony w kwocie brutto w złotych; w przypadku gdy dane główne źródło ciepła było wykorzystywane w okresie krótszym niż dwa lata poprzedzające złożenie wniosku o wypłatę dodatku dla podmiotów wrażliwych, obliczenia średniego rocznego kosztu są wykonywane dla tego okresu.
Wniosek o wypłatę dodatku dla podmiotów wrażliwych zawiera obliczenia wykonane na podstawie tego wzoru. Do wniosku załącza się oryginały lub kopie poświadczone urzędowo lub notarialnie za zgodność z oryginałem dokumentów potwierdzających uprawnienie do reprezentowania podmiotów wrażliwych, a także dokumenty sprzedaży będące podstawą do wykonania obliczeń.
Wniosek składa się:
- do 30 listopada 2022 r. (wnioski o wypłatę dodatku dla podmiotów wrażliwych złożone po tym dniu pozostawia się bez rozpoznania);
- w gminie właściwej ze względu na miejsce siedziby podmiotu wrażliwego.
Wniosek składa się na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli wniosek składa się za pomocą środków komunikacji elektronicznej, opatruje się go kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym.
Wójt, burmistrz albo prezydent miasta dokonuje weryfikacji wniosku, w szczególności w zakresie zgłoszenia lub wpisania głównego źródła ciepła do centralnej ewidencji emisyjności budynków, a także pod względem jego wysokości, prawidłowości dokonanych obliczeń i kompletności wymaganych dokumentów oraz prawidłowego reprezentowania na podstawie podanych we wniosku danych i do-łączonych dokumentów, w tym dowodów potwierdzających uprawnienie do reprezentowania. W przypadku gdy główne źródło ogrzewania zostało uruchomione do 30 czerwca 2022 r., przy przyznawaniu dodatku bierze się pod uwagę deklarację złożoną przed 20 września 2022 r.
W razie pozytywnej weryfikacji wniosku organ wypłacający zatwierdza wniosek i dokonuje wypłaty dodatku w ciągu miesiąca od dnia otrzymania prawidłowo sporządzonego wniosku.
Przyznanie przez wójta, burmistrza albo prezydenta miasta dodatku dla podmiotów wrażliwych nie wymaga wydania decyzji administracyjnej, jednak odmowa przyznania dodatku, uchylenie oraz rozstrzygnięcie w sprawie nienależnie pobranego dodatku wymagają wydania decyzji administracyjnej.
Wójt (burmistrz albo prezydent miasta) przesyła wnioskodawcy informację o przyznaniu dodatku na wskazany adres poczty elektronicznej, o ile wnioskodawca wskazał go we wniosku. Jeżeli nie wskazał adresu poczty elektronicznej we wniosku, wójt, burmistrz albo prezydent miasta, odbierając ten wniosek od wnioskodawcy, informuje go o możliwości bezpośredniego odebrania od tego organu informacji o przyznaniu tego dodatku. W tym przypadku także nieodebranie informacji o przyznaniu dodatku dla podmiotów wrażliwych nie wstrzymuje wypłaty tego dodatku
Jeżeli:
- wniosek zawiera braki formalne lub błędy obliczeniowe lub budzi inne uzasadnione wątpliwości organu wypłacającego co do zgodności ze stanem rzeczywistym, organ wypłacający, w ciągu 7 dni od dnia otrzymania wniosku, wzywa wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych lub błędów obliczeniowych lub usunięcia wątpliwości organu wypłacającego w ciągu 7 dni od dnia otrzymania wezwania do ich usunięcia;
- nie usunięto braków formalnych lub błędów obliczeniowych zawartych we wniosku o wypłatę dodatku dla podmiotów wrażliwych lub wątpliwości organu wypłacającego w ciągu 7 dni od dnia otrzymania wezwania do ich usunięcia organ wypłacający odmawia zatwierdzenia wniosku w zakresie, w jakim kwota dodatku budzi wątpliwości lub nie przysługuje, informując wnioskodawcę o przyczynie tej odmowy;
- organ wypłacający uznał dodatek za otrzymany nienależnie wnioskodawca jest obowiązany do zwrotu otrzymanych środków w całości wraz z odsetkami liczonymi jak dla zaległości podatkowych;
- wnioskodawca nie zwrócił nienależnie otrzymanego dodatku, organ wypłacający wzywa ten podmiot do jej zwrotu w ciągu 14 dni od dnia otrzymania wezwania;
- gdy wnioskodawca nie dokona zwrotu dodatku, organ wypłacający wydaje decyzję administracyjną określającą wysokość nienależnie pobranej kwoty dodatku podlegającej zwrotowi oraz termin dokonania tego zwrotu; od nienależnie pobranej kwoty dodatku są naliczane odsetki za opóźnienie od dnia jej otrzymania.