Czynny żal to instytucja uregulowana w art. 16 ustawy z 10.9.1999 r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 19 ze zm.; dalej: KKS), umożliwiająca odstąpienie od ukarania wobec sprawców, którzy wyrazili „skruchę” z powodu popełnienia czynu zabronionego i dopełnili ciążących na nich obowiązków.

W art. 26 ustawy z 31.3.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568) wprowadzono zmianę art. 16 § 4 KKS. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 16 § 4 KKS, czynny żal wnosi się na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej albo ustnie do protokołu. Pisma utrwalone w postaci elektronicznej opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym i wnosi za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w tym przez portal podatkowy.

Zatem obecnie można czynny żal złożyć również za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, w tym skrzynki e-PUAP właściwego urzędu skarbowego lub portalu podatkowego. Czynnego żalu nie można złożyć w formie skanu i przesłać mailem.

Ministerstwo Finansów rekomenduje korzystanie ze skrzynki ePUAP i składanie czynnego żalu na wzorze pisma ogólnego, do czasu uruchomienia funkcjonalności na portalu podatkowym.

Zawiadomienie jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony (warunki skuteczności czynnego żalu nie uległy zmianie).