W uzasadnieniu projektu wnioskodawcy podnoszą, że zmieniający się obrót prawny, także w wymiarze transgranicznym, oraz oczekiwania społeczne, związane w szczególności z sytuacją na rynku nieruchomości, powodują konieczność zrewidowania dotychczasowych regulacji dotyczących ustroju notariatu i uprawnień notariuszy. W obecnym kształcie przepisów, zakres kompetencji notariusza i ich charakter powodują, że nie może być traktowany, jako typowy przedstawiciel zawodu zaufania publicznego.
Zmiany w zakresie PrNot
Nowelizacja wprowadza do PrNot nowe uprawnienia dla notariuszy. Ponadto zmienia ona także zapisy m.in. KWU oraz KPC.
W zakresie PrNot projekt zakłada, że notariusz zyskuje status funkcjonariusza publicznego (poprzednio notariusz działał, jako osoba zaufania publicznego, korzystająca z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym). Notariusze otrzymają uprawnienia w zakresie rozpoznawania wniosków o wpis w księdze wieczystej dotyczące ustanowienia i obciążenia odrębnej własności lokalu ograniczonymi prawami rzeczowymi oraz innymi roszczeniami dotyczącymi tego lokalu, jak również wniosków o wpis w księdze wieczystej dotyczące przyłączenia i odłączenia nieruchomości lub ich części, związane z ustanowieniem odrębnej własności lokali, wraz z ujawnieniem w księgach wieczystych ograniczonych praw rzeczowych, ograniczeń w rozporządzaniu oraz innych praw i roszczeń.
Te uprawnienia zostaną przyznane na wniosek notariusza przez Ministra Sprawiedliwości. Notariusz będzie musiał spełnić warunek prowadzenia kancelarii przez 3 lata oraz jeżeli nie wydano przeciwko niemu prawomocnego orzeczenia o nałożeniu kary dyscyplinarnej. Potwierdzenie nadania uprawnień będzie następowało w drodze zaświadczenia Ministra Sprawiedliwości na wniosek notariusza.
Zmiany w zakresie KWU
W następstwie zmian w PrNot projekt wprowadza także zmiany w KWU. Projektodawca proponuje, by rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych wyłączała także wzmianka o wniosku, złożona przez notariusza. Dodaje się przepis, zgodnie z którym wniosek o dokonanie wpisu w księdze wieczystej może rozpoznawać notariusz, prowadzący kancelarię notarialną w obszarze właściwości sądu rejonowego, w którym prowadzona jest księga wieczysta. Wpisy do ksiąg wieczystych przez notariuszy będą się odbywać w drodze elektronicznej zapewniając bezpieczeństwa wpisów w księgach wieczystych w oparciu o warunki techniczne dokonywania wpisów przygotowane przez Ministra Sprawiedliwości.
Zmiany w zakresie KPC
W KPC projekt zakłada, że czynności w postępowaniu wieczystoksięgowym będzie mógł dokonywać notariusz. Na wpis dokonany przez notariusza służyć będzie skarga do sądu, w którym prowadzona jest księga wieczysta.
Ustawa ma wejść w życie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia.
Projekt trafił do Biura legislacyjnego Sejmu.
Źródło: http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-1042-2022/$file/9-020-1042-2022.pdf