Dotychczas tę grupę pracowników obejmowały regulacje kodeksu pracy, a tym samym dotyczyły ich kodeksowe systemy czasu pracy, normy czasu pracy i odpoczynków, czy zasady rekompensaty godzin nadliczbowych, itp. Ustawa z 17.12.1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa nie przewidywała odrębnych regulacji w tym zakresie.
Ustawa z 10.6.2014 r. o zmianie ustawy o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa, podpisana przez Prezydenta 25 lipca br., wprowadza całkowicie nowe rozwiązania dotyczące czasu pracy wymienionych pracowników. Począwszy od 1 października ich wymiar czasu pracy świadczonej w strefie działań wojennych będzie określony ich zadaniami służbowymi.
Zasady wykonywania zadań służbowych
Nadto do tych pracowników nie będzie stosowało się przepisów działu szóstego kodeksu pracy. W tym zakresie ustawa o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa będzie stanowiła lex specialis w stosunku do kodeksowej regulacji. Zgodnie z jej zapisami, zadania służbowe pracowników mają być ustalane przez przełożonych w sposób pozwalający na ich wykonywanie w ramach 40 godzin pracy w tygodniu. Wykonywanie zadań służbowych nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w tygodniu, w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, w okresie rozliczeniowym wynoszącym 4 miesiące.
Praca zmianowa
Ze względu na specyfikę zatrudnienia w strefie wojennej, ustawodawca wprowadził odrębną definicję czasu pracy na potrzeby tej regulacji oraz dopuścił pracę zmianową. Czasem pracy pracowników objętych nowelizacją jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji przełożonego w miejscu pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.
Normy odpoczynku
Ustawa wprowadza również odrębne normy odpoczynku dobowego i tygodniowego, ustalając, że odpoczynek dobowy powinien obejmować nieprzerwanie 8 godzin, a tygodniowy (przypadający w okresie 7 dniowym) – nieprzerwanie 24 godziny. Pracownik ma także prawo do dnia wolnego od pracy w niedzielę raz na 4 tygodnie oraz w święta określone w przepisach ustawy z 18.1.1951 r. o dniach wolnych od pracy (Dz.U. Nr 4, poz. 28 ze zm.). Nowelizacja wprowadza również inny system przerw od pracy. Zamiast 15-minutowej przerwy „śniadaniowej” pracownikowi, którego dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej 6 godzin, będzie przysługiwała przerwa dwukrotnie dłuższa, a przed rozpoczęciem pracy obejmującej wykonywanie zadań służbowych w nocy – przerwa 60-minutowa. Okres rozliczeniowy będzie ustalany osobno dla poszczególnych pracowników – będzie on liczony indywidualnie od pierwszego dnia świadczenia przez pracownika pracy w strefie wojennej.
Istotną modyfikacją dotychczasowych zasad jest zapis wykluczający z określonych w nowelizacji norm czasu pracy (40 tygodniowo), limitów nadgodzin (max. 48 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu w przyjętym okresie rozliczeniowym) oraz odpoczynków pracowników realizujących zadania wynikające z celu skierowania jednostki wojskowej, związane z zapewnieniem bezpieczeństwa jednostki wojskowej oraz z ochroną życia i zdrowia ludzkiego.
Uwzględniając zatrudnienie na czas określony w tej grupie pracowników, ustawa przewiduje przepisy przejściowe, zgodnie z którymi do pracowników zatrudnionych przed 1 października 2014 r. będą miały zastosowanie przepisy dotychczasowe (tj. kodeksowe, bez ograniczeń wynikających z nowelizacji).
Podstawa prawna:
- art. 1 i 2 ustawy z z 10.6.2014 r. o zmianie ustawy o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej poza granicami państwa (Dz.U. z 2014 r. poz. 1033)