Brak wpłat do gminy w związku z koncesją na wydobycie kopalin

1. Opis sytuacji

Przedsiębiorca posiada koncesję na wydobywanie kopaliny ze złoża położonego w obrębie jednej działki. W związku z licznymi zapytaniami w trybie informacji publicznej, informacji z Urzędu Gminy oraz kontroli z Okręgowego Urzędu Górniczego okazało się, że przedsiębiorca nie wpłacał opłat eksploatacyjnych na konto gminy oraz rozszerzył działalność (odkrywkę) na działki sąsiednie. W związku z powyższym tut. urząd postanowieniem wezwał przedsiębiorcę do usunięcia naruszeń dotyczących braku zapłaty opłaty eksploatacyjnej i przedłożenia stosownych informacji o wysokości opłaty i dowodów wpłaty.

W wyznaczonym terminie nie uzyskano żadnej odpowiedzi/informacji od przedsiębiorcy, list z postanowieniem odebrał osobiście – podpis na zwrotce. W związku z powyższym wysłano ponowne wezwanie do usunięcia naruszeń..

2. Komentarz

Działalność koncesjonowana

Niniejszą informację oparto na założeniu, że działalność przedsiębiorcy na obszarze poza działką, co do której udzielono koncesji, również wymaga koncesji na podstawie przepisów ustawy z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2126 ze zm.; dalej: PrGeolGórn).

Stosownie do przepisu art. 177 pkt 1-3 PrGeolGórn, kto bez wymaganej koncesji lub bez zatwierdzonego projektu robót geologicznych lub z naruszeniem określonych w nich warunków wykonuje działalność w zakresie: poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin albo poszukiwania lub rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania dwutlenku węgla, wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów albo podziemnego składowania dwutlenku węgla, podlega karze aresztu albo grzywny. Orzekanie w sprawie określonej w art. 177 pkt 1-3 PrGeolGórn następuje na zasadach i w trybie określonych w ustawie z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 475 ze zm.; dalej: KPW – art. 189 PrGeolGórn). Ponadto, kto wykonuje działalność gospodarczą bez wymaganej koncesji albo zezwolenia, podlega karze ograniczenia wolności albo grzywny (art. 60¹ ustawy z 21.5.1971 r. – Kodeks wykroczeń (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 618 ze zm.; dalej: KW).

Gmina, mając informację o takim zdarzeniu, powinna zatem powiadomić Policję, która jest oskarżycielem publicznym we wszystkich sprawach o wykroczenia, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 17 § 1 ustawy z 24.8.2001 r. – Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia [t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 475 ze zm.]). W ramach prowadzonego przez Policję postępowania rozstrzygnięta powinna być kwestia wzajemnej regulacji przepisów art. 177 PrGeolGórn i art. 60¹ KW.

Niezależnie od tego, przepis art. 140 przewiduje, że działalność wykonywana bez wymaganej koncesji albo bez zatwierdzonego albo podlegającego zgłoszeniu projektu robót geologicznych podlega opłacie podwyższonej (art. 140 ust. 1 PrGeolGórn).

Właściwość organów określa przepis art. 140 ust. 2 PrGeolGórn najprawdopodobniej, właściwy w sprawie będzie właściwy organ nadzoru górniczego (art. 140 ust. 2 pkt 2 PrGeolGórn). Organami nadzoru górniczego są: Prezes Wyższego Urzędu Górniczego; dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych; dyrektor Specjalistycznego Urzędu Górniczego, zwanego dalej „SUG”. Organami nadzoru górniczego pierwszej instancji są dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych oraz dyrektor SUG, chyba że ustawa stanowi inaczej (art. 164 ust. 1 i 2 PrGeolGórn). Prawdopodobnie właściwym w sprawie organem będzie zatem dyrektor okręgowego urzędu górniczego.

Sposób wymiaru opłaty określają szczegółowe zapisy art. 140 ust. 3-5 PrGeolGórn Przykładowo, opłatę podwyższoną za poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin określonych w art. 10 ust. 1, ustala się w wysokości 50 000 zł za każdy kilometr kwadratowy powierzchni terenu objętego taką działalnością, przy czym rozpoczęty kilometr kwadratowy powierzchni terenu liczy się jako cały (art. 140 ust. 3 pkt 1 PrGeolGórn), zaś opłatę podwyższoną za wydobywanie kopalin ustala się w wysokości czterdziestokrotnej stawki opłaty eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny, pomnożonej przez ilość wydobytej bez koncesji kopaliny (art. 140 ust. 3 pkt 3 PrGeolGórn).

Opłatę wnosi się w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna. Dowód wniesienia opłaty niezwłocznie przedstawia się właściwemu organowi oraz podmiotom określonym w art. 141 PrGeolGórn, to jest organowi nadzoru górniczego oraz beneficjentom uiszczanych kwot (np., gminie w przypadku z art. 141 ust. 1 PrGeolGórn).

Do opłat podwyższonych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 800 ze zm.) dotyczące zobowiązań podatkowych. Określone tymi przepisami uprawnienia organów podatkowych przysługują wierzycielom. Wierzycielami są odpowiednio gmina, powiat, województwo oraz NFOŚiGW (art. 142 ust. 1 i 2 PrGeolGórn Kwestie przedawnienia oraz kręgu stron postępowania reguluje natomiast przepis art. 143 PrGeolGórn

W zakresie nieuregulowanym w PrGeolGórn i w Ordynacji podatkowej (w zakresie powyższego odesłania), zastosowanie będą miały częściowo przepisy ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity Dz.U. z 2018 r., poz. 2096 ze zm.; dalej: KPA) o administracyjnych karach pieniężnych.

Regulacja art. 140 ust. 1 PrGeolGórn wskazuje, że pobranie opłaty podwyższonej ma charakter obligatoryjny. Jej wymierzenie powinno zatem nastąpić niezależnie od udzielenia przez przedsiębiorcę odpowiedzi na zapytanie gminy i uiszczenia opłaty w podstawowej wysokości. Podobnie, niezależna od powyższych wydarzeń jest odpowiedzialność za czyn z art. 177 PrGeolGórn.