Celem wyegzekwowania opłaty za pobyt strony w schronisku organ powinien wszcząć postępowanie w przedmiocie wydania decyzji ustalającej wysokość należności podlegającej zwrotowi. Następnie organ powinien wydać decyzję administracyjną w tym zakresie, która zawierać będzie także określenie terminu zwrotu należności. Decyzje należy kierować na adres podany przez stronę, czyli adres schroniska, do którego była skierowana. Po uprawomocnieniu się decyzji zasadne będzie skierowanie sprawy do postępowania egzekucyjnego.
Podstawą działań organu w opisanej sytuacji jest art. 104 w zw. z art. 96 ustawy z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1507 ze zm.; dalej: PomSpołU). Opłaty ponoszone w związku z pobytem strony w ośrodku zakwalifikować należy do kategorii wydatków poniesionych na świadczenia z pomocy społecznej, o których mowa w art. 96 PomSpołU. Zgodnie z art. 104 ust. 1 i ust. 3 PomSpołU należności z tego tytułu podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przy czym wysokość należności podlegających zwrotowi oraz terminy ich zwrotu ustala się w drodze decyzji administracyjnej.
Mając na uwadze przywołane przepisy, organ powinien w pierwszej kolejności wszcząć postępowanie w tym zakresie. Zawiadomienie należy przesłać na wskazany przez stronę adres do doręczeń, czyli adres schroniska. Oczywiście nie zostanie ono zapewne odebrane, ale w tej sytuacji należy zastosować „fikcję doręczenia” i uznać zawiadomienie za doręczone. To strona ponosi negatywne konsekwencje prawne niewskazania nowego adresu i niepoinformowania organu o zmianie miejsca pobytu czy zamieszkania.
Po wszczęciu postępowania i upływie terminu na zapoznanie się z aktami postępowania zasadne będzie wydanie decyzji administracyjnej, o której mowa w art. 104 ust. 3 PomSpołU. W tej sytuacji również należy zastosować wskazane wyżej zasady doręczenia pisma. Po uprawomocnieniu się decyzji konieczne będzie natomiast wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
