Bhp w odlewniach metali

Nie zmieniono też wymagania dla dróg, placów manewrowych, postojowych i składowych, które muszą być przystosowane do oczyszczania metodą zmywania lub poprzez odpylanie w sposób zmechanizowany.

W sposób zmechanizowany powinien też następować rozładunek, składowanie i transport materiałów przeznaczonych do dalszej przeróbki. Wymaga się również, aby czynności te przeprowadzać przy użyciu urządzeń ograniczających rozprzestrzenianie się pyłów.

Powierzchnia podłogi w odlewniach powinna spełniać wymagania odporności na działanie podwyższonej temperatury, iskier i rozprysków stopionego metalu.

Sprecyzowano, że przy drzwiach do pomieszczeń produkcyjnych odlewni, w których temperatura powietrza dochodzi do +30°C w wyniku prowadzonego tam procesu technologicznego, koniecznie należy zainstalować zasłony powietrzne lub inne urządzenia zapobiegające gwałtownemu dopływowi zimnego powietrza. Jest to niezbędne szczególnie w okresie jesienno-zimowym.

Tak jak w dotychczasowych przepisach, jeśli na terenie odlewni do transportu ciekłego metalu stosowane są wózki szynowe, to wymaga się, aby główka szyny pokrywa się z powierzchnią podłogi lub z nawierzchnią drogi.

Zmianom uległy przepisy § 6. Tak jak dotychczas, materiały wsadowe do pieców odlewniczych powinny być posortowane, a ich miejsca składowania wydzielone i oznakowane w sposób pozwalający na prawidłową identyfikację poszczególnych materiałów.

Wsad przeznaczony do pieców odlewniczych powinien być suchy i pozbawiony wszelkich zanieczyszczeń, w tym zanieczyszczeń po masie formierskiej lub rdzeniowej (wymaganie to nie dotyczy wsadu przeznaczonego do żeliwiaka).

Porcje materiału wsadowego do kąpieli metalowej pieca dobiera się w taki sposób, aby nie stwarzały zagrożenia dla bezpośredniego otoczenia poprzez rozprysk stopionego metalu.

Rodzaj materiału wsadowego oraz wielkość elementów wsadu dobiera się w taki sposób, aby zapobiec zawieszeniu się wsadu w piecu.

Sortowanie złomu oraz przygotowanie wsadu do pieca odlewniczego powinny być prowadzone zgodnie z przepisami w sprawie bhp przy eliminowaniu przedmiotów niebezpiecznych, w tym wybuchowych, ze złomu metali wydanymi na podstawie art. 237¹⁵ § 2 Kodeks pracy, w tym szczególnie z przepisami rozporządzenia MGPiPS z 9.7.2003 r. w sprawie bhp przy produkcji, transporcie wewnątrzzakładowym oraz obrocie materiałów wybuchowych, w tym wyrobów pirotechnicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 262).

Przypominamy, że teren, na którym rozdrabnia się złom, powinien być w widoczny sposób oznakowany i odpowiednio zabezpieczony przed odpryskami odłamków złomu.

Teren, na którym rozdrabnia się złom, powinien być niedostępny dla osób postronnych (zabezpieczony przed wejściem na ten teren osób nieuprawnionych).

Procesy przygotowania mas formierskich lub rdzeniowych oraz transport składników mas muszą być zmechanizowane. Należy też wykonywać te czynności w sposób ograniczający rozprzestrzenianie się pyłów w środowisku pracy. Warto pamiętać, że nie pobiera się próbek masy formierskiej w czasie pracy urządzeń do jej przygotowania (zasada ta nie dotyczy pobierania próbek masy formierskiej w sposób zautomatyzowany).

Każdorazowe wejście pracownika do przestrzeni roboczej maszyny lub innego urządzenia technicznego w celu wykonania prac np. naprawczych lub porządkowych powinno być poprzedzone odłączeniem mediów zasilających i wywieszeniem tabliczki ostrzegawczej o wykonywaniu zadanych prac w tej strefie.

Przed wejściem pracownika do komory pieca odlewniczego, w celu przeprowadzenia prac remontowych, należy bezwzględnie:

1. odłączyć wszystkie media zasilające oraz

2. wystudzić komorę pieca do temperatury nieprzekraczającej +50°C.

Prace remontowe w komorze pieca odlewniczego są pracami szczególnie niebezpiecznymi.

Dopuszczalne jest składowanie wielkogabarytowych skrzyń formierskich w stosy wyższe niż dwa metry, pod warunkiem jednak że stosy te nie będą stanowić zagrożenia bezpieczeństwa dla pracowników, a stosunek wysokości stosu, wyrażonej w metrach, do pola podstawy tego stosu, wyrażonego w metrach kwadratowych, nie będzie większy niż 2:1.

Dopuszczalna wysokość składowania skrzyń formierskich wynika z instrukcji bhp opracowanej na podstawie przepisów w sprawie ogólnych przepisów bhp, wydanych na podstawie art. 237¹⁵ § 1 Kodeksu pracy, z uwzględnieniem cech składowanych jednostek formierskich i sposobu ich składowania.

Sprecyzowano, że niedopuszczalne jest wykonywanie jakichkolwiek prac:

1. bezpośrednio pod zawieszonymi urządzeniami lub przedmiotami zawierającymi stopiony metal lub

2. w zasięgu ewentualnego rozprysku stopionego metalu podczas przemieszczania tych urządzeń lub przedmiotów.

Dotychczas zakaz pracy dotyczył podniesionych form odlewniczych i stref rozbryzgu ciekłego metalu.

Proces wykonywania form odlewniczych powinien być zmechanizowany w miarę posiadanych możliwości technicznych, a ręczne wykonywanie takich form należy ograniczyć tylko do niezbędnego minimum.

W przypadku gdy konieczne jest ręczne wykonywanie form w pozycji klęczącej, pracownika należy wyposażyć w odpowiednie ochraniacze kolan, a łączny czas wykonywania pracy w tej pozycji należy ograniczyć do 4 godzin w czasie zmiany roboczej.

Stanowisko pracy przeznaczone do zagęszczania form lub rdzeni należy umieścić w miejscu bezpiecznym ze względu na prowadzony proces technologiczny (szczególnie ważne jest osłonięcie takiego stanowiska). Dopuszcza się stosowanie ubijaków i innych ręcznych narzędzi pneumatycznych do zagęszczania form lub rdzeni oraz do czyszczenia odlewów w sytuacji, gdy względy technologiczne nie pozwalają na wykonanie tych prac w sposób zmechanizowany. Trzeba pamiętać, że prace takie należy ograniczyć tylko do niezbędnego minimum.

Formierki z zespołem prasującym powinny być wyposażone w urządzenia do oburęcznego sterowania lub w inne urządzenia zabezpieczające pracownika przed urazem.

Doły odlewnicze do wykonywania i zalewania form powinny być odpowiednio ogrodzone i osuszone.

Pomosty wsadowe żeliwiaków i pomosty do obsługi dysz oraz schody prowadzące do tych pomostów muszą być wykonywane z materiałów odpornych na działanie ognia.

W piecu do topienia metali nieżelaznych, opalanym paliwem ciekłym lub gazowym muszą być zainstalowane palniki olejowe lub gazowe działające automatycznie. Palniki te należy zapalać za pomocą specjalnego urządzenia lub przyrządu.

Narzędzia używane w procesie topienia metali i obróbki pozapiecowej muszą być całkowicie wysuszone i wygrzane do temperatury umożliwiającej prawidłowe i bezpieczne prowadzenie tych procesów. Trzeba przypomnieć, że w żadnym przypadku nie wolno suszyć i wygrzewać tych narzędzi, za pomocą stopionego metalu.

Instalacja wykładziny polega na właściwym zestaleniu materiału ogniotrwałego, tak aby nie powstały luki lub obszary o mniejszej gęstości w strukturze wykładziny. W zakresie procedur suszenia i spiekania, w celu zwiększenia odporności wykładziny w momencie jej kontaktu z ciekłym metalem należy ściśle przestrzegać zaleceń producenta materiału ogniotrwałego.

Dodatki stopowe i żużlotwórcze, topniki i inne materiały dodawane do stopionego metalu w czasie procesu jego wytapiania i dalszej obróbki pozapiecowej muszą być suche.

Wymaga się, aby spust stopionego metalu odbywał się wyłącznie do suchych i wygrzanych kadzi. Czas i sposób suszenia oraz wygrzania kadzi z wykładziną i bez wykładziny powinny zostać określone w instrukcjach zakładowych. Każdorazowo spust powinien zostać poprzedzony sygnałem dźwiękowym.

Do przewozu kadzi ze stopionym metalem stosuje się:

1. pojazdy szynowe zdalnie sterowane wyposażone w koła ze zgarniaczami,

2. wózki jezdne wyposażone w koła o pełnym ogumieniu.

Pojazdy do przewozu kadzi ze stopionym metalem należy wyposażyć w:

1. urządzenia umożliwiające stabilne ustawienie kadzi niepowodujące rozlewania się stopionego metalu podczas transportu oraz

2. sygnalizację świetlną i dźwiękową.

Kadzie napełnia się stopionym metalem do wysokości niepowodującej rozlewania się tego metalu w czasie przenoszenia ręcznego lub transportu mechanicznego.

Jeśli pojazdy stosowane do przewozu kadzi ze stopionym metalem zostały wyposażone w kabiny sterownicze, kabiny te powinny być:

1. wykonane z materiału niepalnego i izolacyjnego pod względem przewodnictwa cieplnego,

2. wyposażone w szyby ze szkła bezodpryskowego.

Kabiny sterownicze powinny być wyposażone w urządzenia klimatyzacyjne zapewniające komfort cieplny obsługującym je pracownikom.

Elementy suwnicy narażone bezpośrednio na działanie promieniowania cieplnego lub rozprysków stopionego metalu powinny być osłonięte.

Okna kabiny suwnicy powinny zostać wykonane ze specjalnego szkła bezodpryskowego odpornego na działanie rozprysków stopionego metalu i jednocześnie umożliwiającego pełne, niczym nieograniczone pole widzenia dla operatora suwnicy.

Kabina suwnicy powinna być wyposażona w urządzenia klimatyzacyjne zapewniające komfort cieplny jej operatorowi.

Drogi przenoszenia przez pracownika kadzi z ciekłym metalem przy ręcznym zalewaniu form nie mogą krzyżować się z innymi drogami (zrezygnowano z zapisu o ograniczeniu masy kadzi z metalem do 25 kg na jednego pracownika).

Stanowiska zalewania form i ich bezpośrednie otoczenie muszą mieć suche posadzki, a w ich bezpośrednim sąsiedztwie nie mogą znajdować się żadne płyny lub materiały łatwo palne.

Formy przygotowane do zalewania obciąża się lub spina odpowiednimi klamrami oraz odpowiednio uszczelnia w płaszczyźnie podziału formy. Formy wirujące przy odśrodkowym odlewaniu powinny być osłonięte w sposób zabezpieczający pracowników przed rozpryskami stopionego metalu.

Proces wybijania i czyszczenia odlewów może być ręczny, zmechanizowany lub w pełni zautomatyzowany. Zasadą jest, że odlewy z formy wybija się dopiero po całkowitym zakrzepnięciu metalu.

Przy ręcznym czyszczeniu drobnych odlewów stół powinien być wyposażony w kratę z dolnym odciągiem pyłów.

W trakcie wybijania odlewów z form i ich czyszczenia stosuje się wybijarki i oczyszczarki mechaniczne, w celu zmniejszania zapylenia i zagrożeń związanych ze stosowaniem urządzeń generujących drgania. Sterowanie wybijarkami i oczyszczarkami powinno odbywać się poza komorą oczyszczarki.

W przypadku konieczności stosowania oczyszczarek wodnych i sterowania strumieniem wody z wnętrza komory wodnej pracownicy zatrudnieni przy wodnym wybijaniu i czyszczeniu odlewów muszą być wyposażeni w:

1. kombinezony wodoodporne oraz

2. hełmy z doprowadzeniem czystego powietrza do ich wnętrza.

Czyszczenie odlewów strumieniem piasku lub śrutu musi odbywać się w odpowiednich komorach wyposażonych w urządzenia odpylające.

Urządzenia pneumatyczne stosowane do czyszczenia odlewów muszą mieć rozwiązania techniczne ograniczające hałas i drgania mechaniczne.

Stanowiska pracy przeznaczone do czyszczenia odlewów sytuuje się w wyodrębnionych kabinach odizolowanych od otoczenia, przystosowanych do wykonywania tych czynności.

Pracownika narażonego na:

1. długotrwałą ekspozycję na promieniowanie cieplne,

2. rozpryski stopionego metalu oraz płomienie, podczas wykonywania czynności w warunkach bezpośredniej bliskości stopionego metalu,

należy koniecznie wyposażyć odpowiednie środki ochrony indywidualnej.

Jak widać, zestaw niezbędnych środków ochrony indywidualnej, w porównaniu do poprzednich przepisów został powiększony. Jest to spowodowane analizą występujących zagrożeń i zdarzeń wypadkowych, do jakich dochodziło w odlewniach metali.

W pomieszczeniach, w których występuje niebezpieczeństwo poparzenia pracownika lub zapalenia się jego odzieży roboczej, powinny być:

1. zainstalowane wodne natryski ratunkowe i umywalki oraz

2. oddzielne podręczne środki ochronne służące do przemywania lub przepłukiwania oczu w przypadku dostania się do nich ciała obcego, takie jak płuczki, płukanki lub butelki z solą fizjologiczną.

Natryski ratunkowe muszą być zasilane wodą bieżącą o temperaturze pokojowej. W żadnym razie nie wolno zasilać natrysków ratunkowych wodą pochodzącą z wodnej instalacji przeciwpożarowej lub wodą ze zbiornika wody stojącej.