Wejście w życie ustawy z 4.11.2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. poz. 1860), której celem jest wspieranie osób niepełnosprawnych i ich rodzin, spowodowało potrzebę wprowadzenia zmian przepisów również w innych ustawach:
1) ustawie z 12.3.2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 930 ze zm.; dalej: PomSpołU),
2) ustawie z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 645 ze zm.; dalej: PromZatrU) oraz
3) ustawie z 9.6.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 697 ze zm.; dalej: WspRodzU).
1. Zmiany w ustawie o pomocy społecznej
W projekcie zmian do PomSpołU przewidziano możliwość utworzenia w gminach centrów usług, które mają odpowiadać za realizację usług w gminie, zarówno własnych, jak i zleconych z zakresu administracji rządowej. Ponadto gminy będą mogły tworzyć w ramach struktury organizacyjnej ośrodka pomocy społecznej zespoły realizujące poszczególne działania z zakresu pomocy społecznej, tj.:
1) zespół realizujący zadania w zakresie usług pomocy społecznej,
2) zespół realizujący zadania w zakresie pracy socjalnej i integracji oraz
3) zespół realizujący oba powyżej wskazane zakresy zadań.
W przypadku utworzenia centrum usług rada gminy określi w drodze uchwały zakres usług realizowany przez centrum usług.
Centrum usług będzie można połączyć z ośrodkiem wsparcia, z wyłączeniem ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.
Projekt przewiduje podział mieszkań chronionych, przeznaczonych dla osób przebywających pod opieką specjalistów na dwa typy:
1) mieszkanie chronione treningowe,
2) mieszkanie chronione wspomagane.
Celem mieszkania chronionego treningowego jest przygotowanie osoby tam przebywającej do jej usamodzielnienia umożliwiającego samodzielne funkcjonowanie w środowisku.
Mieszkanie chronione wspomagane przeznaczone będzie dla osoby niepełnosprawnej lub osoby w podeszłym wieku, a jego celem będzie usamodzielnienie osób tam przebywających na poziomie ich możliwości.
Do mieszkań chronionych nie będzie można kierować osób wymagających całodobowej pomocy i usług w zakresie świadczonym przez jednostkę całodobowej opieki.
2. Zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
Projekt zmian w PromZatrU przewiduje:
1) stworzenie preferencyjnych warunków dla zakładania przez opiekunów osób niepełnosprawnych działalności gospodarczej oraz zachęcanie innych bezrobotnych do zakładania działalności polegającej na prowadzeniu żłobków lub klubów dziecięcych z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych lub polegającej na świadczeniu usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania,
2) wsparcie bezrobotnych opiekunów osób niepełnosprawnych poprzez umożliwienie im skorzystania z subsydiowanego zatrudnienia czy podjęcie pracy w formie telepracy,
3) wsparcie opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy nie mogą uzyskać statusu bezrobotnego przez zapewnienie im bezpośredniego dostępu do usług rynku pracy i instrumentów rynku pracy,
4) zapewnienie pomocy w sprawowaniu opieki w domu w ramach prac społecznie użytecznych.
3. Zmiany w ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
W WspRodzU dopuszczono realizację zadań gminy z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną przez ośrodek pomocy społecznej. W przypadku utworzenia w gminie centrum usług projekt wprowadza przepis, zgodnie z którym te zadania będzie mogło realizować centrum usług.
Większość przepisów omawianego projektu zmian w ustawach w związku z realizacją programu „Za życiem” ma wejść w życie 1.7.2017 r.
Projekt trafi teraz pod obrady rządu.