Weryfikacja dochodów najemcy lokalu komunalnego

Stosownie do art. 21c ust. 1 OchrLokU, gmina − nie częściej niż co 2,5 roku − weryfikuje spełnianie przez najemców (z wyłączeniem umów najmu socjalnego lokalu) kryterium wysokości dochodu, uzasadniającej oddanie w najem lub podnajem lokalu wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy.

Powyższa regulacja została przy tym wprowadzona do OchrLokU przepisami ustawy z 22.3.2018 r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw (dalej: ZmOchrLokU). Jednocześnie stosownie do art. 16 ust. 2 ZmOchrLokU, do umów o odpłatne używanie lokali wchodzących w skład publicznego zasobu mieszkaniowego zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej (tj. przed dniem 21.4.2019 r.), z wyłączeniem umów najmu lokali socjalnych zawartych przed tym dniem, stosuje się przepisy OchrLokU w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą, z wyjątkiem jednakże nowych przepisów art. 21 ust. 4a‒4c oraz art. 21c OchrLokU, które mają zastosowanie wyłącznie do umów zawieranych po dniu wejścia w życie ZmOchrLokU, tj. po dniu 21.4.2019 r.

Złożenie zatem przez najemcę tzw. „czynnego żalu” w związku z uchybieniem złożenia deklaracji w zakreślonym terminie, a tym samym złożenia samej deklaracji już po terminie, gmina rozpatrywać może jedynie z uwzględnieniem regulacji zawartej w art. 21c ust. 4 OchrLokU. Jak wyjaśnia się to przy tym w doktrynie, stosowanie tego przepisu może rodzić pewne wątpliwości w sytuacji, gdy spóźniona deklaracja lub dokumenty wpłynęły do gminy już po złożeniu przez nią wypowiedzenia wysokości czynszu na podstawie art. 21c ust. 2 zd. 4 OchrLokU. Jeżeli zatem z deklaracji będzie wynikać, że próg dochodów został przekroczony, to gmina powinna dokonać kolejnego wypowiedzenia czynszu, tym razem stosując wzór z art. 21c ust. 5 OchrLokU. Czynsz w wysokości określonej tym drugim wypowiedzeniem zacznie jednak obowiązywać dopiero po upływie trzymiesięcznego terminu wypowiedzenia określonego w art. 21c ust. 7 OchrLokU. Jeśli zaś ze spóźnionej deklaracji lub dokumentów będzie wynikać, że dochody członków gospodarstwa domowego najemcy nie przekroczyły progu określonego w uchwale, to gmina powinna obniżyć czynsz do jego wyjściowej wysokości (termin 6 miesięcy, o którym mowa w art. 21c ust. 9 OchrLokU nie będzie miał zastosowania w tym przypadku). Zgodnie z odpowiednio stosowanym art. 21c ust. 10 OchrLokU, czynsz w wysokości sprzed podwyżki zacznie obowiązywać od początku miesiąca następującego po dniu jego ustalenia.

Pracownicy ośrodka pomocy społecznej uprawnieni do dodatku motywacyjnego

Dnia 1.6.24 r. weszła w życie ustawa z 26.4.2024 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 743), która do art. 24 ustawy o pomocy społecznej (dalej: PomSpołU) dodała nowe jednostki redakcyjne (ust. 3–10). Zgodnie z nowym przepisami Rada Ministrów może przyjąć rządowy program dofinansowania wynagrodzeń oraz kosztów składek od tych wynagrodzeń pracowników określonych w tym programie, zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego lub na ich zlecenie. Na mocy programów ogłaszanych na podstawie ww. przepisu środki przysługujące z programu są środkami kierowanymi do pracowników, dodatkowymi względem środków przysługujących pracownikom na podstawie zawartych umów oraz przepisów w sprawie minimalnego wynagrodzenia oraz ustawy budżetowej.

Dnia 19.6.2024 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia rządowego programu „Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w postaci dodatku motywacyjnego na lata 2024–2027” (M.P. z 2024 r. poz. 505). W pozycji III Programu zatytułowanej Adresaci Programu wskazano, że program jest adresowany do pracowników zatrudnionych w ramach stosunku pracy w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w art. 6 pkt 5 PomSpołU. Program ma na celu wsparcie pracowników realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej w następujących jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej:

1) ośrodkach pomocy społecznej;

2) powiatowych centrach pomocy rodzinie;

3) centrach usług społecznych − w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych;

4) domach pomocy społecznej;

5) placówkach specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego;

6) ośrodkach interwencji kryzysowej;

7) ośrodkach wsparcia, w tym:

a) ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi (w tym środowiskowych domach samopomocy),

b) dziennych domach pomocy,

c) domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,

d) schroniskach dla osób bezdomnych,

e) schroniskach dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi,

f) klubach samopomocy.

W odnośniku nr 2 na stronie 4 uchwały dookreślono, że pracownicy objęci programem to pracownicy wykazani zgodnie ze statystyką resortową.

W świetle art. 15 PomSpołU podstawowe zadania pomocy społecznej to:

1) przyznawanie i wypłacanie przewidzianych ustawą świadczeń;

2) praca socjalna;

3) prowadzenie i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;

4) analiza i ocena zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;

5) realizacja zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;

6) rozwijanie nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Jak można zauważyć, do wypłaty dodatku jest konieczne wykazanie, że pracownik jest zatrudniony w ośrodku pomocy społecznej i realizuje zadania z zakresu pomocy społecznej. Powyższe powinno znaleźć odzwierciedlenie w umowie o pracę i w zakresie obowiązków. Mając na względzie zakres zadań kierownika ośrodka pomocy społecznej, należy uznać, że jego praca w sposób oczywisty polega na realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej. Co do zadań księgowej czy też inspektora ds. płac można uznać, że są oni pracownikami, którzy co prawda nie realizują konkretnych działań opisanych w ustawie, ale ich zadania służą realizacji ustawy przez stwarzanie warunków do podejmowania konkretnych działań wskazanych w ustawie.

Kwestia wypłaty dodatków dla pracowników obsługi zatrudnionych w ośrodkach pomocy społecznej nie jest jednolicie oceniana przez praktyków. Z jednej strony podnoszony jest argument, że statystyka resortowa obejmuje nie tylko pracowników socjalnych, lecz także np. radców prawnych oraz pozostałych pracowników, w tym również sprzątaczki. Z drugiej zaś strony podnosi się argument, że niektórzy pracownicy zatrudnieni w ośrodkach pomocy społecznej np. pracownicy obsługi nie realizują zadań z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo zwraca się uwagę na fakt, że ostateczny zakres pracowników objętych programem można zidentyfikować dopiero po zapoznaniu się z dokumentami dotyczącymi statystki i sprawozdań.

Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że we wstępie do uchwały znajduje się stwierdzenie, że zakres obowiązków pracowników pomocy społecznej jest ogromny, a wymagany w tych zawodach poziom kompetencji własnych i umiejętności interpersonalnych jest nieporównywalny z innymi zawodami. Znacząca część pracowników pomocy społecznej ma wykształcenie wyższe, w tym kwalifikacje specjalistyczne oraz pozyskiwane przez okres wielu lat, tzw. specjalizacje w zawodach pomocowych. Dane demograficzne wskazują jednoznacznie na konieczność zabezpieczeniainteresów obywateli przez przygotowanie profesjonalnego, dostępnego i odpowiadającego na potrzeby społeczne systemu realizacji usług w pomocy społecznej, realizowanego przez wykwalifikowanych specjalistów.

Powyższego uzasadnienia do przyznania dodatku motywacyjnego nie można zastosować w przypadków pracowników obsługi. Nie są oni wykwalifikowanymi specjalistami ani nie potrzebują do realizacji swoich obowiązków służbowych umiejętność interpersonalnych. Mając na względzie powyższe, można przyznać, że brak jest podstawy do przyznania dodatku sprzątaczce. Jednakże należy zaznaczyć, że są głosy, zgodnie z którymi sprzątaczkom, jako pracownikom wykazywanym w sprawozdaniach jako pozostali pracownicy, należy wypłacać dodatek. W tym kontekście najlepiej skonsultować wykazanie zapotrzebowania na dodatek z właściwym wojewodą.

Co do kwestii podstaw zatrudnienia opiekuna w ośrodku pomocy społecznej/sprzątaczki, to skoro umowa wyraźnie rozróżnia część etatu dotyczącą zadań z pomocy społecznej oraz inną część etatu dotyczącą innych zadań, dodatek ustala się w wysokości proporcjonalnej do proporcji etatu (przy oczywiście przyjęciu, że dodatek nie powinien być wypłacany sprzątaczce).

Nowe propozycje w ustawie o samorządzie gminnym. Większa rola jednostek pomocniczych

Jednostki pomocnicze, które są blisko mieszkańców, mają zyskać większą moc decyzyjną np. poprzez możliwość wydawania uchwał czy udział w sesjach rad gminy. Zmiany te mogą odciążyć władze gminy, poprawić komunikację z mieszkańcami i zwiększyć efektywność działań lokalnych.

Tematem pierwszego spotkania były postulaty wzmocnienia osiedli w miastach. Te postulaty to m.in.:

1) obligatoryjne powoływanie jednostek pomocniczych w przypadku gmin o określonej wielkości;

2) możliwość przekazywania kompetencji przez gminy jednostkom pomocniczym;

3) inicjatywa uchwałodawcza dla przedstawicieli jednostki pomocniczej oraz prawo do interpelacji dla przewodniczącego zarządu jednostki pomocniczej;

4) obligatoryjny udział przedstawiciela jednostki w dyskusji o raporcie o stanie gminy;

5) uregulowanie statusu przewodniczącego rady jednostki pomocniczej;

6) zwolnienie od obowiązków służbowych dla przewodniczących organów wykonawczych jednostek pomocniczych na potrzeby wykonywania czynności związanych z działalnością jednostki pomocniczej;

7) obligatoryjny fundusz osiedlowy;

8) powoływanie konwentów przewodniczących organów wykonawczych jednostek pomocniczych przy wójcie, burmistrzu lub prezydencie miasta;

9) nienaruszalność praw dotyczących mienia danej jednostki pomocniczej;

10) udział przedstawiciela jednostki pomocniczej w konkursach na dyrektorów szkół znajdujących się na terenie jednostki pomocniczej.

Propozycje zmian obejmują zatem nadanie przewodniczącym jednostek pomocniczych prawa do interpelacji oraz obowiązek konsultowania z nimi decyzji dotyczących lokalnych spraw. Przewodnicząca komisji, posłanka Jolanta Niezgodzka, zwróciła uwagę, że głos jednostek pomocniczych, takich jak rady osiedlowe i dzielnicowe, powinien być bardziej słyszalny w samorządach, tak jak ma to miejsce w przypadku sołectw.

Zmiany te mają na celu dostosowanie samorządów do potrzeb większych miast, gdzie kontakt z lokalnymi władzami bywa utrudniony. Dzięki większemu zaangażowaniu jednostek pomocniczych, administracja ma szansę stać się bardziej przejrzysta i bliska obywatelom.

Źródło: samorzad.pap.pl

Stosowanie przepisów o wynagrodzeniu ryczałtowym w umowie o roboty budowlane na podstawie cech wynagrodzenia wynikających z umowy

Wynagrodzenie ryczałtowe nie posiada definicji legalnej (ustawowej) na gruncie polskiego prawa cywilnego. Zgodnie z jednoznacznym stanowiskiem doktryny, pojęcie to należy rozumieć analogicznie do znaczenia potocznego, tj.: „Wynagrodzenie ryczałtowe oznacza wynagrodzenie za całość dzieła w jednej sumie pieniężnej lub wartości globalnej. Jego istotę stanowi określenie tego wynagrodzenia z góry, bez przeprowadzania szczegółowej analizy kosztów wytwarzania dzieła. Zamawiający, ustalając wynagrodzenie ryczałtowe, wyraźnie lub w sposób dorozumiany zakłada, że przyjmujący zamówienie nie będzie się domagał zapłaty wynagrodzenia wyższego. Przyjmujący zamówienie nie może bowiem żądać podwyższenia wynagrodzenia, chociażby w czasie zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac” (K. Pietrzykowski (red.), Kodeks cywilny. T II. Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, Wyd. 10, Legalis/el. 2021, komentarz do art. 632).

Należy podkreślić, że w prawie cywilnym jednoznaczny opis zastosowanej na gruncie umowy instytucji jest wystarczający, aby zastosowanie miały przepisy dotyczące tej konkretnej instytucji, nie jest zaś konieczne nazywanie jej w umowie wprost, tj. nie jest konieczne nazywanie wprost w umowie wynagrodzenia ryczałtowego, jeżeli z opisu przyjętego mechanizmu ustalania wynagrodzenia wynika, że jest to wynagrodzenie ryczałtowe (analogicznie, jeśli umowa nie jest nazwana jako umowa o roboty budowlane, ale zawiera wszystkie niezbędne elementy umowy o roboty budowlane, to stanowi ona umowę o roboty budowlane i zastosowanie mają przepisy dotyczące właśnie takiej umowy).

Potwierdza to również wyrok Sądu Najwyższego – Izby Cywilnej z 24.2.2023 r., II CSKP 557/22, Legalis, zgodnie z którym:

„Istotą wynagrodzenia ryczałtowego, typowo stosowanego na rynku usług budowlanych, jest uzgodnienie przez strony oznaczonej kwoty należnej przyjmującemu zamówienie jako ekwiwalentu za wykonanie obiektu, bez powiązania (wprost) z rozmiarem świadczonych prac i wartością poniesionych kosztów. Wartość należnego wynagrodzenia nie jest uzależniona od czynników określających przewidywany lub zrealizowany rozmiar prac, ilość zużytego materiału, cen jednostkowych materiału, stawek robocizny itp. Podobnie wartość ta nie jest, co do zasady, uzależniona od możliwości przewidzenia przez strony w chwili zawarcia umowy pełnego rozmiaru prac lub wartości kosztów koniecznych do wykonania robót budowlanych. Istotą tak zastrzeżonego wynagrodzenia jest zatem przyjęcie przez wykonawcę ryzyka ekonomicznego polegającego na niemożliwości zmiany ustalonej pierwotnie kwoty, nawet jeżeli w chwili jej ustalania nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. W tym zakresie granice ryzyka ponoszonego przez przyjmującego zamówienie wyznacza jedynie art. 632 § 2 KC stosowany per analogiam”.

Możliwość zastosowania art. 632 KC (dotyczącego umowy o dzieło) do wynagrodzenia ryczałtowego przewidzianego w umowie o roboty budowlane na zasadzie analogii potwierdza również szereg orzeczeń takich jak: wyrok SN z 29.3.2012 r., I CSK 333/11, Legalis; wyrok SN z 4.2.2011 r., III CSK 143/10, Legalis; wyrok SN z 20.11.2008 r., III CSK 184/08, Legalis; uchwała składu 7 sędziów SN z 29.9.2009 r., III CZP 41/09, Legalis.

Obowiązki najmniejszych samorządów oraz podmiotów prawnych w kontekście ustawy o sygnalistach

Procedura zgłoszeń wewnętrznych

Ustawa o ochronie sygnalistów (dalej: OchrSygnalU) wyłącza obowiązek ustanawiania regulaminu zgłoszeń wewnętrznych, w zakresie najmniejszych jednostek samorządu terytorialnego wskazuje się, że „Przepisów niniejszego rozdziału nie stosuje się do jednostek organizacyjnych gminy lub powiatu liczących mniej niż 10 000 mieszkańców”. Ponadto wyłącza obowiązki związane dla podmiotów „na rzecz, którego według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób”.

Jak widać najmniejszych pracodawcy samorządowi oraz najmniejszych jednostek ten obowiązek nie dotyczy.

Procedura zgłoszeń zewnętrznych

Zgodnie z art. 30 OchrSygnalU organy publiczne mają obowiązki związane ze zgłoszeniami zewnętrznymi, które poprzez żaden przepis nie zostały wyłączone. W art. 33 OchrSygnalU wyraźnie wskazano, że „organ publiczny ustala procedurę przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych oraz podejmowania działań następczych, która określa w szczególności tryb postępowania z informacjami o naruszeniach prawa zgłoszonymi anonimowo, zwaną dalej »procedurą zgłoszeń zewnętrznych«”.

Vacatio legis jest 6 miesięczne. Tak więc organy publiczne muszą przygotować się do zgłoszeń zewnętrznych do dnia 25 grudnia 2024 r.

Kim jest organ publiczny, bowiem ustawa zawiera specyficzną definicję. Stosownie do definicji zawartej w art. 2 ust. 6 OchrSygnalU poprzez organ publiczny – należy rozumieć naczelne i centralne organy administracji rządowej, terenowe organy administracji rządowej, organy jednostek samorządu terytorialnego, inne organy państwowe oraz inne podmioty wykonujące z mocy prawa zadania z zakresu administracji publicznej, właściwe do podejmowania działań następczych w dziedzinach wskazanych w art. 3 ust. 1 OchrSygnalU.

Zgodnie z drugą częścią definicji, będą to:

Wszystkie one muszą jednak być „właściwe do podejmowania działań następczych w dziedzinach wskazanych w art. 3 ust. 1 OchrSygnalU.

Działania następcze również zostały zdefiniowane w art. 2 pkt 1 OchrSygnalU, są to, takie działania jak:

Stosownie do ustaw samorządowych organów w gminie są dwa, rada oraz organ wykonawczy. Kompetencje rady określone są np. w art 18 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: SamGminU) wskazać można, że nie prowadzi ona postępowań wyjaśniających, co do zasady nie wszczyna kontroli, nie prowadzi postępowania administracyjnego, nie wnosi oskarżenia, nie podejmuje działań w celu odzyskania środków finansowych, (…).

Organem uchwałodawczo-kontrolnym jest rada o czym stanowi art. 15 SamGminU. Wyraźnie uprawnienia kontrolne mają radni, będącymi członkami komisji rewizyjnej. W pracach komisji może uczestniczyć dowolny radny, może zabierać głos, nie może głosować (art. 21 ust. 4 SamGminU). Ponadto art. 24 ust. 2 SamGminU wskazuje o kontroli. Chociaż słowo „kontrola” w przepisie nie pada – to jest tym dostęp do pomieszczeń i dokumentów. Można wskazać, że jest to również uprawnienie kontrolne samych radnych, a nie rady, zgodnie z art. 18 SamGminU.

Radni mogą być sygnalistami, ponieważ są oni członkami organu.

Z organem wykonawczym w gminie wątpliwości nie ma. Może wszczynać zarówno postępowanie wyjaśniające, ale i kontrole, postępowania administracyjnego, wnosić oskarżenia; czy podejmować inne działanie podjęte w celu odzyskania środków finansowych. Tak więc organem uprawnionym z mocy ustawy do podejmowania działań następczych będzie. Wszystko wskazuje więc na to, że w grudniu każdy organ wykonawczy będzie musiała przyjąć procedurę zgłoszeń zewnętrznych.

Inne organy państwowe

W uzasadnieniu do ustawy wskazano przykłady, które wskazują, że ustawodawca nie miał na względzie np. samorządu terytorialnego. Wskazano m.in.: Prezydenta RP, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych, prezesów sądów okręgowych i apelacyjnych. W uzasadnieniu zawarto wskazanie, że „inne organy państwowe (inne niż centralne organy administracji rządowej, wojewodowie i terenowe organy administracji rządowej (zespolonej i niezespolonej) – to z jednej strony będą to organy państwowe, pozostające – w aspekcie podmiotowym (ustrojowym) – poza strukturą administracji publicznej, powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania w drodze decyzji indywidualnych spraw administracyjnych”.

Inne podmioty wykonujące z mocy prawa zadania z zakresu administracji publicznej

Każda czynność, która „posiada publicznoprawny charakter” jest sprawą z zakresu administracji publicznej. Autor stoi na względzie, że każda jednostka organizacyjna gminy lub powiatu, nawet najmniejsza (OPS, biblioteka) będzie innym podmiotem wykonującym z mocy prawa zadania z zakresu administracji publicznej. Nawet gdy zatrudnia 5 pracowników i znajduje się w gminie najmniejszej, to obowiązki związane z przyjmowaniem zgłoszeń zewnętrznych i tak będzie miała. Tym bardziej, że takie działania następcze jak “wniesienie oskarżenia, czy podejmowanie działań w celu odzyskania środków finansowych” realizuje w zasadzie każda jednostka.

Zasady wypłaty i zwrotu zasiłku losowego na cele edukacyjne związanego ze skutkami powodzi – nowe rozporządzenie

W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 1481 opublikowano rozporządzenie Ministra Edukacji z 4.10.2024 r. w sprawie trybu wypłaty i szczegółowego trybu zwrotu zasiłku losowego.

Z rozporządzenia wynika, że zasiłek losowy wypłaca wójt (burmistrz, prezydent miasta):

Przy czym, jeżeli wniosek złoży więcej niż jedna uprawniona osoba, wszczyna się i prowadzi jedno postępowanie o przyznanie zasiłku losowego.

Zasiłek losowy wypłaca się:

Jak wynika z art. 5d ust. 8 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi, organ wypłacający zasiłek losowy po jego wypłacie dokonuje weryfikacji prawdziwości danych zawartych we wniosku. Jeżeli w wyniku weryfikacji ustalono, że rodzina lub osoba samotnie gospodarująca, która otrzymała zasiłek losowy, nie poniosły szkody w wyniku wystąpienia powodzi, organ wydaje decyzję o jego zwrocie, określając termin zwrotu nie krótszy niż 7 dni. Do zwrotu zasiłku losowego stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym. W decyzji określa się w szczególności kwotę przypadającą do zwrotu wraz z odsetkami określonymi jak dla zaległości podatkowych oraz termin zwrotu kwoty nienależnie pobranego świadczenia. W szczególnie uzasadnionych przypadkach kwota przypadająca do zwrotu może zostać rozłożona na raty na wniosek osób uprawnionych, które otrzymały zasiłek losowy.

Zmiany w organizacji PSZOK w związku z usuwaniem skutków powodzi – nowe przepisy!

Od kilku dni obowiązuje specjalna ustawa z 1.10.2024 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1473). Reguluje ona kompleksowo różne sfery, w tym w pewnym niewielkim zakresie dotyczy również gospodarki komunalnej w kontekście zbierania odpadów komunalnych.

Na uwagę w tym zakresie zasługują regulacje prawne wprowadzone ww. ustawą do UsuwSkutkPowU23. Chodzi mianowicie o dodatnie art. 40s, zgodnie z którym:

„1. W przypadku wystąpienia braku technicznych i organizacyjnych możliwości odbioru, zbierania lub zagospodarowania odpadów komunalnych, zgodnie z przepisami ochrony środowiska, wojewoda może, w drodze zarządzenia, zmienić lub wyłączyć wymagania dotyczące selektywnego zbierania odpadów komunalnych, określone w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy oraz w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2024 r. poz. 399).

2. W zarządzeniu, o którym mowa w ust. 1, wojewoda może, na wniosek wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zmienić częstotliwość odbierania odpadów komunalnych oraz sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, określone w uchwałach rady gminy wydanych na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminie”.

Przywołany wyżej przepis art. 40s nawiązuje więc do przepisów CzystGmU, a zasadniczo do jednego z ważniejszych dokumentów z zakresu gospodarki komunalnej, tj. regulaminu utrzymaniu czystości i porządku w gminie. Podany art. 40s umożliwia zmianę/wyłączenie wymagań dotyczących selektywnego zbierania odpadów komunalnych:

a) określonych w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy oraz

b) określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1 CzystGmU.

Z praktycznego punktu widzenia kluczowe znaczenie ma ten przepis w zakresie, w jakim odnosi się do regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Dla przypomnienia, z art. 4 CzystGmU wynika m.in., że regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące:

1) wymagań w zakresie:

a) selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych obejmującego co najmniej: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady,

b) selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzonego przez PSZOK-i w sposób umożliwiający łatwy dostęp dla wszystkich mieszkańców gminy, które zapewniają przyjmowanie co najmniej odpadów komunalnych: wymienionych w lit. a, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych,

c) uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego,

d) mycia i naprawy pojazdów samochodowych poza myjniami i warsztatami naprawczymi;

2) rodzaju i minimalnej pojemności pojemników lub worków, przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości, w tym na terenach przeznaczonych do użytku publicznego oraz na drogach publicznych, warunków rozmieszczania tych pojemników i worków oraz utrzymania pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym, przy uwzględnieniu:

a) średniej ilości odpadów komunalnych wytwarzanych w gospodarstwach domowych bądź w innych źródłach,

b) liczby osób korzystających z tych pojemników lub worków;

2a) utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów;

3) częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego;

5) innych wymagań wynikających z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami.

Zatem, w oparciu o przywołany na wstępie przepis gminy będą mogły wnioskować do wojewody o zmiany w sposobie postępowania odnośnie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych. Jest to niewątpliwie korzystne rozwiązanie z perspektywy gmin i ich mieszkańców, których tereny doświadczyły skutków powodzi.

Co więcej, przepis art. 40s jest dość elastyczny, bowiem oprócz zmian samych wymagań selektywnej zbiórki odpadów, daje również możliwość:

Dodatek stażowy dla nauczyciela zatrudnionego równocześnie w innej szkole

Zgodnie z art. 33 ust. 1 ustawy Karta Nauczyciela (dalej: KartaNauczU) nauczycielom przysługuje dodatek za wysługę lat w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach miesięcznych, poczynając od czwartego roku pracy, z tym że dodatek ten nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego.

Jednocześnie na podstawie § 7 ust. 1 rozporządzenia MENiS w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (dalej: MinStawNauczR) do okresów pracy uprawniających do dodatku za wysługę lat wlicza się okresy poprzedniego zatrudnienia we wszystkich zakładach pracy oraz inne udowodnione okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Ponadto nauczycielowi pozostającemu jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy okresy uprawniające do dodatku za wysługę lat ustala się odrębnie dla każdego stosunku pracy. Do okresu zatrudnienia uprawniającego do dodatku za wysługę lat nie wlicza się okres pracy w innym zakładzie, w którym nauczyciel jest lub był jednocześnie zatrudniony. Do okresu dodatkowego zatrudnienia nie wlicza się okresów podstawowego zatrudnienia (§ 7 ust. 3 MinStawNauczR).

Powyższe regulacje oznaczają, że jeśli nauczyciel jest zatrudniony w wymiarze pełnego etatu i podejmuje dodatkowe zatrudnienie w wymiarze części etatu, to dodatek za wysługę lat przysługuje mu w pełnej wysokości w podstawowym miejscu pracy, a w dodatkowym miejscu pracy nauczycielowi przysługuje dodatek za wysługę lat po wypracowaniu prawa do niego. Do dodatku za wysługę lat w przypadku dodatkowego zatrudnienia nie wlicza się bowiem okresów pracy wypracowanych dotychczas przez nauczyciela, z wyjątkiem zatrudnienia dodatkowego z poprzednich lat, jeśli nauczyciel posiada takie okresy pracy.

Jeżeli nauczyciel jest zatrudniony w więcej niż jednej szkole, jest konieczne wskazanie miejsca podstawowego zatrudnienia i miejsca dodatkowego zatrudnienia. Wskazanie podstawowego miejsca zatrudnienia i dodatkowego może ulec zmianie w zależności od okoliczności stanu faktycznego. W takim przypadku należy ponownie ustalić uprawnienie do dodatku stażowego.

W aktualnym stanie prawnym nie ma jednak żadnych środków prawnych, aby zobligować pracownika do tego, aby złożył pracodawcy, jeśli nie chce, stosowne oświadczenie o zatrudnieniu u innego pracodawcy.

Wyłączenia stosowania przepisów Prawa zamówień publicznych w związku z usuwaniem skutków powodzi

Nowe, czasowe wyłączenie stosowania PrZamPubl zostało przewidziane w art. 30 ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1473). Na jego mocy do udzielania zamówień publicznych na usługi lub dostawy związanych z usuwaniem skutków zdarzeń spowodowanych wystąpieniem powodzi w rozumieniu art. 16 pkt 43 ustawy z 20.7.2017 r. – Prawo wodne, zaistniałych po 12.9.2024 r., nie stosuje się przepisów PrZamPubl. Wyłączenie to obowiązywać będzie w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ww. ustawy (tj. począwszy od 5.10.2024 r.). W przypadku skorzystania z tego wyłączenia na zamawiającego nałożono w art. 30 ust. 2 ww. ustawy obowiązek, aby w terminie 30 dni od dnia udzielenia zamówienia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 tej ustawy, zamieścił w BZP informację o udzieleniu tego zamówienia. Jej minimalna treść została określona ustawowo.

Drugie wyłączenie wprowadzono na skutek zmiany w obowiązującym art. 7c ust. 1 ustawy z o zarządzaniu kryzysowym. Zgodnie z nim do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do realizacji poleceń, o których mowa w tej ustawie, nie stosuje się przepisów PrZamPubl. Z tym wyłączeniem także wiąże się wymaganie wobec zamawiającego, w terminie 7 dni od dnia udzielenia zamówienia, o którym mowa w art. 7 ust. 1, zamieszczenia w BZP informacji o udzieleniu tego zamówienia.

Warto zwrócić uwagę, że w celu ułatwienia zamawiającym realizacji obowiązku informacyjnego w BZP w przypadku skorzystania z ww. wyłączeń stosowania PrZamPubl, na stronie internetowej UZP zamieszczono instrukcję wypełniania ogłoszenia w BZP (zob. https://www.gov.pl/web/uzp/wylaczenia-stosowania-ustawy-pzp-w-celu-usuwania-skutkow-powodzi-i-zwiazane-z-tym-obowiazki-w-zakresie-publikacji-ogloszen-w-bzp).

Właściwość miejscowa do skierowania dziecka do domu pomocy społecznej i ponoszenia odpłatności

Zgodnie z przepisem art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (dalej: PomSpołU) właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. Zgodnie z przepisem art. 27 Kodeksu cywilnego (dalej: KC) miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miejsce zamieszkania opiekuna.

Jak wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu postanowienia z 2.8.2005 r. (I OW 34/05, Legalis), przepisem określającym właściwość miejscową gmin w sprawach z zakresu pomocy społecznej jest art. 101 PomSpołU. W art. 101 ust. 1 PomSpołU ustanowiono podstawową regułę w tym względzie, zgodnie z którą właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenie. Ustawa o pomocy społecznej nie definiuje pojęcia „miejsce zamieszkania”, co oznacza, że należy je rozumieć zgodnie z ogólną definicją tego terminu, zawartą w przepisach KC. Z art. 27 KC wynika jednoznacznie, że miejscem zamieszkania osoby pozostającej pod opieką jest miejsce zamieszkania opiekuna (tożsamo w postanowieniu NSA z 18.10.2011 r., I OW 108/11 oraz w postanowieniu NSA z 16.12.2011 r., I OW 134/11; Legalis).

Podsumowanie: gminą właściwą do rozpatrzenia wniosku o skierowanie dziecka do domu pomocy społecznej jest gmina miejsca zamieszkania opiekuna prawnego tego dziecka – czyli w tym przypadku wskazana w zapytaniu „nasza gmina” (gdzie jak opisano opiekun prawny wraz z podopiecznym ma miejsce zamieszkania w rozumieniu przepisu art. 25 KC).