Zwrot kosztów dowożenia ucznia niepełnosprawnego do szkoły położonej poza miejscem zamieszkania

Zgodnie z art. 39 ust. 2 ustawy Prawo oświatowe (dalej: PrOśw) droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać:

Jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka przekracza wymienione odległości, obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu dziecka środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice, a do ukończenia przez dziecko 7 lat – także zwrot kosztów przejazdu opiekuna dziecka środkami komunikacji publicznej.

Tak więc obowiązek dowozu lub zwrotu jego kosztów w przypadku dziecka zdrowego dotyczy tylko przypadku, gdy odległość do szkoły obwodowej jest zbyt duża. W przypadku dziecka niepełnosprawnego zastosowanie ma art.39 ust. 4 pkt 1 PrOśw, zgodnie z którym obowiązkiem gminy jest zapewnienie uczniom niepełnosprawnym bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły podstawowej, a uczniom z niepełnosprawnością ruchową, w tym z afazją, z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym – także do najbliższej szkoły ponadpodstawowej, do końca roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym uczeń kończy 21. rok życia.

Jeżeli zatem szkoła, którą wybrał rodzic, istotnie lepiej odpowiada potrzebom dziecka wynikającym z orzeczenia, to nie ma podstaw do podważenia prawa do zwrotu kosztów. Jedynie w sytuacji, gdy gmina jest w stanie wydać decyzję, w której udowodni, że szkoła obwodowa jest szkołą właściwszą dla ucznia, można odmówić zwrotu kosztów.

Podatek od nieruchomości dla nieruchomości bez decyzji komunalizacyjnej

Zgodnie art. 3 ust. 1, 2 i 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, podatnikami podatku od nieruchomości są osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne, w tym spółki nieposiadające osobowości prawnej, będące:

1) właścicielami nieruchomości lub obiektów budowlanych (jeżeli przedmiot opodatkowania znajduje się w posiadaniu samoistnym, obowiązek podatkowy w zakresie podatku od nieruchomości ciąży na posiadaczu samoistnym);

2) posiadaczami samoistnymi nieruchomości lub obiektów budowlanych;

3) użytkownikami wieczystymi gruntów;

4) posiadaczami nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie:

a) wynika z umowy zawartej z właścicielem, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa lub z innego tytułu prawnego, z wyjątkiem posiadania przez osoby fizyczne lokali mieszkalnych niestanowiących odrębnych nieruchomości,

b) jest bez tytułu prawnego (obowiązek podatkowy dotyczący przedmiotów opodatkowania wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa lub będących w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe – ciąży odpowiednio na jednostkach organizacyjnych Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i jednostkach organizacyjnych Lasów Państwowych, faktycznie władających nieruchomościami lub obiektami budowlanymi).

Z punktu 4 wynika więc, że w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa albo JST podatnikiem jest posiadacz zależny (np. najemca), jeżeli nieruchomość oddano w posiadanie zależne. Nie dotyczy to więc sytuacji, gdy nieruchomość pozostaje w posiadaniu Skarbu Państwa lub JST.

W odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub JST trzeba odwołać się do przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: GospNierU). Z art. 11 ust. 1 GospNierU wynika, że co do zasady, organem reprezentującym Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami jest starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, a organami reprezentującymi jednostki samorządu terytorialnego są ich organy wykonawcze. Przepis ten stosuje się także do czynności prawnych lub czynności procesowych podejmowanych na rzecz lub w interesie Skarbu Państwa lub JST (art. 11a GospNierU).

W moim przekonaniu z przytoczonych przepisów GospNierU wynika, że jeżeli nieruchomość pozostaje we władaniu Skarbu Państwa, czynności związane z tą nieruchomością realizuje starosta, a dotyczy to także czynności związanych ze stosowaniem prawa podatkowego. Potwierdzenie takiego stanowiska można odnaleźć w decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie z 30.6.2014 r. (SKO.Pod./4140/631/2014).

Koordynator do spraw współpracy z organizacjami pozarządowymi w gminie

Organy administracji publicznej (dalej: organy) prowadzą działalność w sferze zadań publicznych we współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego (dalej: organizacje), prowadzącymi, odpowiednio do terytorialnego zakresu działania organów, działalność pożytku publicznego w zakresie odpowiadającym zadaniom tych organów (art. 5 ust. 1 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, dalej: PożPubWolontU).

Współpraca ta odbywa się w szczególności w formach (art. 5 ust. 2 PożPubWolontU):

1) zlecania organizacjom realizacji zadań publicznych na zasadach określonych w PożPubWolontU;

2) wzajemnego informowania się o planowanych kierunkach działalności;

3) konsultowania z organizacjami projektów aktów normatywnych w dziedzinach dotyczących działalności statutowej organizacji;

4) konsultowania projektów aktów normatywnych dotyczących sfery zadań publicznych z radami działalności pożytku publicznego, w przypadku ich utworzenia przez właściwe JST;

5) tworzenia wspólnych zespołów o charakterze doradczym i inicjatywnym, złożonych z przedstawicieli organizacji oraz przedstawicieli właściwych organów administracji publicznej;

6) umowy o wykonanie inicjatywy lokalnej na zasadach określonych w PożPubWolontU;

7) umowy partnerskiej.

Organ stanowiący JST:

1) określa, w drodze uchwały, szczegółowy sposób konsultowania z radami działalności pożytku publicznego lub organizacjami projektów aktów prawa miejscowego w dziedzinach dotyczących działalności statutowej organizacji (art. 5 ust. 5 PożPubWolontU);

2) uchwala, po konsultacjach z organizacjami przeprowadzonych w powyższy sposób roczny program współpracy z organizacjami. Roczny program współpracy uchwala się do 30 listopada roku poprzedzającego okres obowiązywania programu (art. 5a ust. 1 PożPubWolontU).

Roczny program współpracy z organizacjami zawiera w szczególności:

1) cel główny i cele szczegółowe programu;

2) zasady współpracy;

3) zakres przedmiotowy;

4) formy współpracy (zob. art. 5 ust. 2 PożPubWolontU);

5) priorytetowe zadania publiczne;

6) okres realizacji programu;

7) sposób realizacji programu;

8) wysokość środków planowanych na realizację programu;

9) sposób oceny realizacji programu;

10) informację o sposobie tworzenia programu oraz o przebiegu konsultacji;

11) tryb powoływania i zasady działania komisji konkursowych do opiniowania ofert w otwartych konkursach ofert.

Z przepisów tych nie wynika, jak widać, obowiązek powołania koordynatora ds. współpracy z organizacjami. Decyzję co do powołania takiej osoby pozostawiono więc organom administracji publicznej. W przypadku JST zasady współpracy z organizacjami określa podjęta w tym zakresie uchwała (dotycząca programu współpracy z organizacjami), a więc ewentualnie także w odniesieniu do powołania takiego koordynatora. W praktyce koordynatora ds. współpracy z organizacjami powołuje organ wykonawczy JST, m.in. wójt gminy na podstawie art. 30 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, zgodnie z którym wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa.

Wyrok TSUE zmieniający sytuację wykonawców z państw trzecich na unijnym rynku zamówień publicznych

Wykonawcy z państw trzecich, które nie zawarły z Unią umowy międzynarodowej dotyczącej zamówień publicznych, nie mogą powoływać się na zasadę równego traktowania w tej dziedzinie. Nie mogą także powoływać się na przepisy dyrektywy właściwej w sprawie zamówień publicznych w celu zakwestionowania decyzji o udzieleniu danego zamówienia. Ponadto, zważywszy na wyłączną kompetencję UE w dziedzinie wspólnej polityki handlowej, organy krajowe nie są upoważnione do stosowania do wykonawców z państw trzecich, które nie zawarły takiej umowy z Unią, przepisów krajowych transponujących przepisy zawarte w tej dyrektywie.

W przedmiotowej sprawie chorwacki sąd odsyłający zadał pytania prejudycjalne obejmujące kwestię wykładni przepisów art. 76 w związku z art. 36 dyrektywy 2014/25/UE w kontekście możliwości uwzględnienia przez zamawiającego dokumentów wykazujących spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, które wykonawca dostarczył po raz pierwszy już po upływie terminu na złożenie oferty.

Biorąc pod uwagę fakt, że stroną skarżącą w postępowaniu była firma z Turcji, czyli z państwa trzeciego, z którym UE nie jest związana umowami międzynarodowymi gwarantującymi wzajemny i równy dostęp do rynków zamówień publicznych (np. Porozumieniem WTO w sprawie Zamówień Rządowych – GPA), Trybunał uznał złożony wniosek prejudycjalny za niedopuszczalny.

Trybunał doszedł do wniosku, że podmioty z państw trzecich niebędących sygnatariuszami umów i porozumień w obszarze stosowania europejskich przepisów z dziedziny zamówień publicznych nie dysponują możliwością powoływania się na przepisy dyrektywy 2014/25/UE w ramach udziału w postępowaniu, a w konsekwencji – że dostęp takich podmiotów do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego w UE nie jest zagwarantowany i podmiotom tym można ograniczyć dostęp do unijnego rynku zamówień publicznych.

W wyroku Trybunał stwierdza również, że kwestia dostępu wykonawców z państw trzecich do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego w państwach członkowskich Unii Europejskiej należy do dziedziny, w której Unia posiada wyłączną kompetencję, zaś państwa członkowskie nie mają uprawnienia do regulowania tej kwestii na mocy przepisów krajowych. W odniesieniu do tego dostępu, państwa członkowskie nie są upoważnione do stanowienia prawa lub przyjmowania prawnie wiążących aktów generalnych również wtedy, gdy UE nie przyjęła aktów mających zastosowanie w tej dziedzinie. W braku takiego aktu do podmiotu zamawiającego należy dokonanie oceny, w każdym przypadku oddzielnie, czy do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego należy dopuścić wykonawców z państwa trzeciego, które nie zawarło z UE umowy międzynarodowej w dziedzinie zamówień publicznych. Jeżeli zaś taki wykonawca zakwestionuje przebieg postępowania, jego środek odwoławczy może być badany wyłącznie w świetle prawa krajowego, a nie prawa UE.

Wyrok Trybunału postrzegany jest jako rewolucyjny na rynku zamówień publicznych. Można spodziewać się, że niezbędne będzie w jego następstwie dokonanie dodatkowych wyjaśnień i interpretacji, jak przełożyć stanowisko wynikające z wyroku na sytuacje faktyczne, które już mają miejsce. Nie są bowiem rzadkie przypadki chociażby będących w toku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, w których biorą udział takie podmioty trzecie pochodzące z krajów spoza UE, z którymi UE nie ma podpisanych stosownych umów. Nie można także wykluczyć potrzeby zmian legislacyjnych w obowiązujących przepisach w obszarze zamówień publicznych, zwłaszcza w PrZamPubl, ale także wzięcia pod uwagę wniosków płynących z wyroku TSUE w projektowanych przepisach ustawy o certyfikacji wykonawców w zamówieniach publicznych. Orzeczenie TSUE powinno być także – jak oczekują uczestnicy rynku zamówień publicznych – punktem zwrotnym w dyskusji na temat ochrony rynku przed podmiotami, które mogą zaniżać standardy lub nie oferują długoterminowej wartości.

Źródło: https://curia.europa.eu/juris/documents.jsf?num=C-652/22

Przeniesienie i zmiana pozwolenia na budowę dotyczącego budynku mieszkalnego w zabudowie zagrodowej

Tryb z art. 40 PrBud dotyczy przeniesienia pozwolenia na budowę na nowego inwestora, a więc decyzja przenosząca ma charakter podmiotowy. Postępowanie to wszczyna wniosek nowego inwestora, do którego należy dołączyć:

W trybie tym organ administracji architektoniczno-budowlanej nie bada zgodności przenoszonego pozwolenia na budowę z wydanymi decyzjami o warunkach zabudowy.

Zmiana pozwolenia na budowę dokonywana na podstawie art. 36a PrBud pozwala na modyfikowanie przedmiotu decyzji. Wśród przyczyn powodujących konieczność takiej zmiany wyróżnione są m.in. istotne odstąpienia w zakresie:

Definicję pojęcia „budynek mieszkalny jednorodzinny” zawiera art. 3 pkt 2a PrBud, a definicje pojęć: „zabudowa jednorodzinna” i „zabudowa zagrodowa” – § 3 pkt 2 i 3 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (dalej: WarunkiTechR). Szczególnie interesujące w kontekście omawianego zagadnienia jest odrębne określenie pojęcia „budynek mieszkalny”, zawarte w § 3 pkt 4 WarunkiTechR, gdyż obejmuje ono swoim zakresem jedynie budynek mieszkalny wielorodzinny oraz jednorodzinny. Daje to podstawę do stwierdzenia, że zabudowa zagrodowa (w skład której wchodzą budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach leśnych) jest kategorią odrębną od zabudowy mieszkaniowej. Przyjmuje się bowiem, że budynek mieszkalny w zabudowie zagrodowej jest częścią terenów rolnych i musi być funkcjonalnie powiązany z istniejącym gospodarstwem rolnym (hodowlanym, ogrodniczym lub leśnym). Zamiar wykorzystywania takiego budynku jako mieszkalnego jednorodzinnego, a więc wyłącznie w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych, jest więc w istocie zmianą zamierzonego sposobu użytkowania (z rolnego na mieszkaniowy), powodującą konieczność zmiany przedmiotu pozwolenia na budowę w trybie art. 36a PrBud.

Każdy z obu wyżej opisanych trybów (przeniesienie oraz zmiana pozwolenia na budowę) ma określone odrębne przesłanki i żadna z nich nie dotyczy badania przez organ administracji architektoniczno-budowlanej statusu inwestora w zakresie tego, czy prowadzi on gospodarstwo rolne, czy też nie. Ustawa PrBud określa bowiem bardzo szeroko uprawnienia do realizacji inwestycji i nie nakłada bezwzględnego obowiązku prowadzenia jej na własne potrzeby inwestora (art. 4 PrBud, art. 32 ust. 4 PrBud).

Opłata skarbowa od zaświadczenia potwierdzającego pracę w gospodarstwie rolnym

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o opłacie skarbowej (dalej: OpłSkarbU) opłacie skarbowej – w sprawach indywidualnych z zakresu administracji publicznej – podlega:

1) dokonanie czynności urzędowej na podstawie zgłoszenia lub na wniosek,

2) wydanie zaświadczenia na wniosek,

3) wydanie zezwolenia (pozwolenia, koncesji).

Przy czym, z art. 2 ust. 1 pkt 1 OpłSkarbU nie podlega opłacie skarbowej dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia i zezwolenia (pozwolenia, koncesji) albo złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury albo jego odpisu, wypisu lub kopii w sprawach:

1) ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego, rent strukturalnych, ulg określonych w przepisach szczególnych dla żołnierzy niezawodowych i osób odbywających służbę zastępczą oraz ich rodzin, a także uprawnień dla osób niepełnosprawnych i osób objętych przepisami o szczególnych uprawnieniach dla kombatantów (lit. b);

2) zatrudnienia, wynagrodzeń za pracę (lit. f).

Z art. 1 ust. 1 StażPrU wynika, że ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu tego wlicza się pracownikowi także:

1) okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka,

2) przypadające przed dniem 1.1.1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,

3) przypadające po dniu 31.12.1982 r. okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.

Na wniosek zainteresowanej osoby właściwy urząd gminy jest obowiązany stwierdzić, zgodnie z art. 1 StażPrU, okresy jej pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, wydając stosowne zaświadczenie w celu przedłożenia w zakładzie pracy (art. 3 ust. 1 StażPrU).

Z przepisów tych wynika, że zaświadczenie to związane jest z zatrudnieniem, w związku z czym nie podlega obowiązkowi wniesienia opłaty skarbowej. W praktyce niektóre organy pobierają opłatę skarbową od takich zaświadczeń w wysokości 17 zł, ale w świetle treści przytoczonych przepisów postępowanie takie należy uznać za nieprawidłowe.

Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym zleceniobiorcy

Osoby wykonujące pracę na podstawie umów zlecenia przyjęto nazywać zleceniobiorcami, a osoby współpracujące przy wykonywaniu tych umów osobami współpracującymi.

Zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy, a osoby z nimi współpracujące – od dnia rozpoczęcia współpracy. Do dnia zakończenia współpracy każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia należy do płatnika składek. Zgłoszenia dokonuje on w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe finansują, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.

Przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego następuje na wniosek zleceniobiorcy lub osoby współpracującej. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.

Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie 7 dnia od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.

Ubezpieczenie chorobowe ustaje z następujących powodów:

• zgłoszenia wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia – ubezpieczenie ustaje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej niż od dnia, w którym wniosek został złożony,
• ustania tytułu podlegania ubezpieczeniom- od dnia ustania tego tytułu.

Składki na ubezpieczenie chorobowe finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni. Składki na ubezpieczenie chorobowe za zleceniobiorców i osoby z nimi współpracujące obliczają, rozliczają i przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych płatnicy składek, po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonego. Płatnikiem składek w stosunku do zleceniobiorcy jest jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna, która zawarła z nim umowę zlecenia, agencyjną lub inną umowę o świadczenie usług, zwana potocznie zleceniodawcą. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, jeśli w umowie agencyjnej, umowie zlecenia lub innej umowie o świadczenie usług określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Gdy umowa nie zawiera takich zapisów i w inny sposób reguluje odpłatność, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia.

Zleceniobiorca nabywa prawo do zasiłku chorobowego po 90 dniach opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe (okres wyczekiwania). Do okresu wyczekiwania wlicza się poprzednie okresy podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, obowiązkowe i dobrowolne, pod warunkiem, że przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni. Jeżeli przerwa między okresami ubezpieczenia chorobowego jest dłuższa niż 30 dni, poprzednie okresy ubezpieczenia można doliczyć tylko wtedy, gdy przerwa była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Zasiłek macierzyński i zasiłek opiekuńczy, w przeciwieństwie do zasiłku chorobowego, przysługują bez okresu wyczekiwania, od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.

Prawo do zasiłku chorobowego dla zleceniobiorcy ustalają i wypłacają:

Jednakże zleceniodawca faktycznie nie pokrywa świadczeń chorobowych zleceniobiorcy z własnych środków, ponieważ jeśli nawet jest płatnikiem zobowiązanym do wypłaty świadczeń chorobowych, gdyż zatrudnia powyżej 20 pracowników, to i tak wypłacone zasiłki zalicza na poczet należnych składek.

Podstawę wymiaru zasiłku chorobowe­go zleceniobiorcy stanowi jego przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pomniejszony o 13,71% czyli potrąconych zleceniobiorcy przez zleceniodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, (9,76%), ubezpieczenie rentowe (1,5%) oraz na ubezpieczenie chorobowe (2,45%), finansowanych ze środków pracownika. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 mie­sięcy ubezpieczenia, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego należy ustalić z faktycznego okresu ubezpieczenia. Stanowi ją przeciętny miesięczny przychód zleceniobiorcy za peł­ne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.

Dokumentacja zamówienia publicznego a kategoria archiwalna

Zgodnie z art. 78 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający przechowuje protokół postępowania wraz z załącznikami przez okres 4 lat od dnia zakończenia postępowania o udzielenie zamówienia, w sposób gwarantujący jego nienaruszalność. Jeżeli zaś okres obowiązywania umowy w sprawie zamówienia publicznego przekracza 4 lata, zamawiający przechowuje protokół postępowania wraz z załącznikami przez cały okres obowiązywania umowy w sprawie zamówienia publicznego. Nie należy jednak zapominać, że wśród zamawiających są także JST, które w kwestii przechowywanie dokumentacji przetargowej zobowiązane są do stosowania przepisów ustawy o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach, jak i rozporządzenia w sprawie instrukcji kancelaryjnej. Stosownie do art. 6 ust. 1 o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach organy państwowe oraz państwowe jednostki organizacyjne, organy jednostek samorządu terytorialnego oraz samorządowe jednostki organizacyjne obowiązane są zapewnić odpowiednią ewidencję, przechowywanie oraz ochronę przed uszkodzeniem, zniszczeniem bądź utratą:

Sposób klasyfikowania i kwalifikowania dokumentacji w formie jednolitych rzeczowych wykazów akt określa rozporządzenie w sprawie instrukcji kancelaryjnej. Załącznik 2 do tego rozporządzenia stanowi Jednolity rzeczowy wykaz akt organów gminy i związków międzygminnych oraz urzędów obsługujących te organy i związki. Zgodnie z jego treścią dokumentacji zamówień publicznych (w tym rejestrów) nadano kategorię archiwalną B5, przy czym umowom zawartym w wyniku postępowania w trybie zamówień publicznych – B10. Symbol „B” oznacza kategorię archiwalną dokumentacji niearchiwalnej, zaś dodana liczba arabska odpowiada minimalnemu okresowi przechowywania danej dokumentacji, liczonemu w pełnych latach kalendarzowych począwszy od 1 stycznia roku następnego od daty zakończenia sprawy.

Zmiany w zasadach przygotowania i wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa

Z dniem 17.10.2024 r. weszło w życie rozporządzenie Rady Ministrów z 25.9.2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie przygotowania i wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa (Dz.U. z 2024 r. poz. 1456). Rozporządzenie wprowadza zmiany do rozporządzenia Rady Ministrów z 27.10.2023 r. w sprawie przygotowania i wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa (Dz.U. z 2023 r. poz. 2482).

W postanowieniach rozporządzenia uwzględniono Szefa Agencji Wywiadu w zakresie zadań dotyczących planowania udzielania świadczeń szpitalnych na potrzeby służb mundurowych. Zmieniono również pojęcia: potrzeby służb mundurowych oraz przedstawiciel resortowy.

Zmodyfikowano także sposób nakładania zadań na potrzeby obronne państwa w odniesieniu do niektórych podmiotów leczniczych, wskazując, że to zarządzenie lub polecenie właściwego organu administracji będzie stosowane w przypadku nakładania zadań na podmioty lecznicze będące jednostkami organizacyjnie podległymi temu organowi. W pozostałych przypadkach właściwy organ administracji będzie nakładał zadania na podmiot leczniczy decyzją administracyjną.

Trzeba także podkreślić, że w postanowieniach rozporządzenia określono także nowe procedury uzgadniania planu udzielania świadczeń szpitalnych na potrzeby obronne państwa. Wskazano m.in., że konieczne jest uzgodnienie planu udzielania świadczeń szpitalnych z:

1) właściwym ministrem,

2) właściwym centralnym organem administracji rządowej albo

3) właściwą uczelnią medyczną

– w przypadku podmiotów leczniczych będących spółką kapitałową, w której co najmniej 51 % udziałów albo akcji należy do Skarbu Państwa lub uczelni medycznej.

Po uzgodnieniu z właściwymi organami jednostek samorządu terytorialnego to starosta przedstawia wojewodzie informację na temat liczby, wielkości i lokalizacji zespołów zastępczych miejsc szpitalnych możliwych do zorganizowania na terenie powiatu.

Postanowienia rozporządzenia są istotne dla organów administracji publicznej, uczelni medycznych oraz podmiotów leczniczych, w których większość udziałów posiada Skarb Państwa ze względu konieczność zwiększenia efektywności przygotowań i wykorzystania podmiotów leczniczych na potrzeby obronne państwa.

Uregulowanie przez gminę należności z tytułu podatku od nieruchomości za OSP

Zgodnie z art. 7 ust.1 pkt 14 o samorządzie gminnym (dalej: SamGminU) do zadań własnych gminy należą sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego. Sposób realizacji zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej regulują m.in. przepisy ustawy o ochotniczych strażach pożarnych (dalej: OSPU).

Zgodnie z art. 10 ust.1 OSPU w ramach realizacji zadania własnego w zakresie ochrony przeciwpożarowej gmina zapewnia, stosownie do posiadanych sił i środków, ochotniczym strażom pożarnym:

1) obiekty, tereny, pojazdy i sprzęt specjalistyczny, środki ochrony indywidualnej, umundurowanie i środki łączności oraz ich utrzymanie,

2) ubezpieczenie strażaków ratowników OSP i kandydatów na strażaków ratowników OSP oraz członków młodzieżowych drużyn pożarniczych i dziecięcych drużyn pożarniczych, w tym ubezpieczenie grupowe, od odpowiedzialności cywilnej i od następstw nieszczęśliwych wypadków, podczas wykonywania powierzonych zadań,

3) badania lekarskie strażaków ratowników OSP przeprowadzane w celu stwierdzenia braku przeciwwskazań do udziału w działaniach ratowniczych,

4) badania lekarskie kandydatów na strażaków ratowników OSP przeprowadzane w celu stwierdzenia braku przeciwwskazań do udziału w szkoleniu podstawowym przygotowującym do bezpośredniego udziału w działaniach ratowniczych.

Artykuł 7 ust. 1 SamGminU wskazuje z kolei, że gmina jest obowiązana do zawarcia umowy ze wszystkimi OSP działającymi na jej terenie, zawierającej postanowienia dotyczące podejmowanych działań, o których mowa w art. 3, oraz postanowienia dotyczące obowiązków, o których mowa w art. 10 ust.1 SamGminU.

Ponadto, stosownie do art. 10 ust. 7 SamGminU w celu koordynacji ochotniczych straży pożarnych funkcjonujących na terenie gminy właściwy wójt (burmistrz, prezydent miasta) może powołać komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej, którego wyznacza spośród strażaków OSP lub pracowników podległego mu urzędu.

Na podstawie art. 15 OSPU z budżetu gminy wypłacany jest ekwiwalent na rzecz strażaków ratowników za udział w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu. Zgodnie natomiast z art. 14a SamGminU rada gminy może, w drodze uchwały, przyznać ekwiwalent pieniężny strażakom ratownikom OSP za wykonywanie zadań innych niż wymienione w art. 15. W uchwale wskazuje się te zadania oraz wysokość i sposób ustalenia ekwiwalentu pieniężnego.

Wreszcie, art. 35 ust. 4 OSPU przewiduje szczególną sytuację, w której – na wniosek zarządu OSP – gmina bezpłatnie prowadzi ewidencję majątku, księgowość oraz rachunkowość ochotniczej straży pożarnej. Niestety ustawodawca nie rozwinął powołanej regulacji, pozostawiając domysłom kwestie związane z podstawą wykonywania przez gminę wymienionych w przepisie obowiązków, czy też kwestie odpowiedzialności za określone czynności z tym związane.

Tak zakreślony zakres dopuszczalnych wydatków budżetowych na realizację omawianego zadania publicznego (ochrona przeciwpożarowa) – w ocenie autora odpowiedzi – nie obejmuje zapłaty z tytułu obciążających jednostki OSP zobowiązań publicznoprawnych, w tym podatku od nieruchomości. Nie można takiego wydatku umieścić w kategorii wydatków związanych z utrzymaniem obiektów lub terenów.

Optymalnym sposobem rozwiązania wskazanego w pytaniu zagadnienia byłoby udzielenie, przez organ podatkowy (wójta gminy) ulgi w zapłacie podatku (umorzenie zaległości, odroczenie zapłaty podatku, rozłożenie na raty). Przesłanką udzielenia ulg są ważny interes podatnika lub interes publiczny (art. 67a Ordynacji podatkowej). Zatem organ podatkowy powinien rozważyć, czy w opisanej sytuacji (podatnik realizuje zadania publiczne, korzysta z majątku publicznego w celu wykonywania tych zadań, nie prowadzi innej działalności – zarobkowej, itp.) nie zachodzą przesłanki wskazane w art. 67a Ordynacji podatkowej.