Świadczenie urlopowe i „wczasy pod gruszą” dla nauczyciela
Nauczyciel może otrzymać ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych świadczenie urlopowe i świadczenie tzw. „wczasy pod gruszą”.
Świadczenie urlopowe dla nauczycieli jest świadczeniem, które wypłacane jest na podstawie art. 53 ust. 1a Karty Nauczyciela. Zgodnie z zapisem świadczenie urlopowe ustalane jest proporcjonalnie do wymiaru i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym. Wysokość świadczenia urlopowego dla nauczyciela jest ustalana na dany rok kalendarzowy. Nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy przez cały okres roku szkolnego otrzyma świadczenie w wysokości 2723,40 zł brutto; od tej kwoty należy potrącić zaliczkę na podatek dochodowy. Świadczenie urlopowe wypłacane jest ze środków funduszu socjalnego, i jest to jedyny związek tego świadczenia z funduszem socjalnym.
Świadczenie tzw. „wczasy pod gruszą” są dofinansowaniem do wypoczynku organizowanego we własnym zakresie. „Wczasy pod gruszą” przyznawane są uprawnionym do korzystania ze świadczeń w ramach funduszu socjalnego, na ich wniosek. Wysokość „wczasów pod gruszą” jest uzależniona od sytuacji rodzinnej, materialnej i życiowej osoby uprawnionej.
Reasumując, świadczenie urlopowe nauczyciele otrzymują obligatoryjnie, gdyż gwarantuje to Karta Nauczyciela.
„Wczasy pod gruszą” wypłacane są osobom uprawnionym, na ich wniosek i po spełnieniu kryterium socjalnego.
Pracodawcy prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych mają obowiązek tworzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Szczegółowe zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu socjalnego oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie. Regulamin Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych obowiązujący w danej placówce powinien zawierać zapisy dotyczące:
- przeznaczenia Funduszu, czyli rodzaje dofinansowania i pomocy materialnej,
- zasad i warunków przyznawania świadczeń,
– na podstawie, których będą realizowane zadania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.
Przyznawanie świadczeń z Funduszu socjalnego oraz wysokość tych świadczeń uzależnione są tylko i wyłącznie od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej uprawnionego do korzystania z Funduszu socjalnego. Osoby uprawnione starające się o pomoc bądź świadczenie socjalne składają raz w roku, przeważnie w terminie do 30 kwietnia, oświadczenie o wysokości dochodów na osobę w gospodarstwie domowym (rodzinie). Oświadczenie to jest niezbędne do ustalenia sytuacji socjalnej osoby uprawnionej, tak, aby w dalszym kroku ustalić wysokość świadczenia ze środków Funduszu, a także jest konieczne do ustalenia lub zmiany progów dochodowych osób uprawnionych na dany rok kalendarzowy.
Prezydent podpisał nowelizację Kodeksu pracy w zakresie informowania o wynagrodzeniu
Prezydent RP w dniu 18.6.2025 r. podpisał ustawę o zmianie ustawy – Kodeks pracy. Ustawa ta wprowadza do Kodeksu pracy (dalej: KP) przepisy nakazujące pracodawcom informowanie osób ubiegających się o zatrudnienie o wynagrodzeniu, na które może liczyć kandydat, jak również zapewnienie, aby ogłoszenia o naborze i nazwy stanowisk pracy były neutralne pod względem płci.
Do KP zostanie wprowadzony nowy art. 183ca, zgodnie z którym osoba ubiegająca się o zatrudnienie na danym stanowisku ma otrzymać od pracodawcy informację o:
1) wynagrodzeniu, o którym mowa w art. 183c § 2 KP, tj. o wynagrodzeniu obejmującym wszystkie składniki wynagrodzenia, bez względu na ich nazwę i charakter, a także inne świadczenia związane z pracą, przyznawane pracownikom w formie pieniężnej lub w innej formie niż pieniężna, jego początkowej wysokości lub jego przedziale – opartym na obiektywnych, neutralnych kryteriach, w szczególności pod względem płci, oraz
2) odpowiednich postanowieniach układu zbiorowego pracy lub regulaminu wynagradzania – w przypadku gdy pracodawca jest objęty układem zbiorowym pracy lub obowiązuje u niego regulamin wynagradzania.
Powyższe informacje pracodawca będzie musiał przekazać osobie ubiegającej się o zatrudnienie z wyprzedzeniem umożliwiającym zapoznanie się z tymi informacjami, zapewniając świadome i przejrzyste negocjacje, czyli:
1) w ogłoszeniu o naborze na stanowisko;
2) przed rozmową kwalifikacyjną – jeżeli pracodawca nie ogłosił naboru na stanowisko albo nie przekazał tych informacji w ogłoszeniu o naborze na stanowisko;
3) przed nawiązaniem stosunku pracy – jeżeli pracodawca nie ogłosił naboru na stanowisko albo nie przekazał tych informacji w ogłoszeniu o naborze na stanowisko albo przed rozmową kwalifikacyjną.
Informacje mają zostać przekazane w postaci papierowej lub elektronicznej (np. faxem, mailem).
Ponadto nowy art. 183ca KP nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia, aby ogłoszenia o naborze na stanowisko oraz nazwy stanowisk były neutralne pod względem płci, a proces rekrutacyjny przebiegał w sposób niedyskryminujący.
Dodatkowo w art. 221 KP wyłączono dopuszczalność żądania od osoby ubiegającej się o zatrudnienie informacji o wynagrodzeniu w obecnym stosunku pracy oraz w poprzednich stosunkach pracy.
Omawiane zmiany do KP wdrażają częściowo postanowienia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/970 z 10.5.2023 r. w sprawie wzmocnienia stosowania zasady równości wynagrodzeń dla mężczyzn i kobiet za taką samą pracę lub pracę o takiej samej wartości za pośrednictwem mechanizmów przejrzystości wynagrodzeń oraz mechanizmów egzekwowania, tj. postanowienia dotyczące przejrzystości wynagrodzeń przed zatrudnieniem, zawarte w jej artykule 5.
Ustawa wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Wytyczne i dobre praktyki dotyczące tzw. zamówień podprogowych
Możliwość ograniczenia wykonawców z państw trzecich w zamówieniach podprogowych
Wskazuje się w Wytycznych w kontekście wyroku TSUE z 22.10.2024 r. w sprawie C-652/22 Kolin, że również w postępowaniach poniżej progu stosowania przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych zamawiający są uprawnieni do decydowania, czy dopuszczają do zamówienia, a jeśli tak, to na jakich zasadach, wykonawców z państw trzecich, z którymi Unia Europejska nie jest związana żadną umową międzynarodową gwarantującą na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych. Dotyczy to również robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw. Zamawiający są także uprawnieni do określenia mniej korzystnych warunków zamówienia, w odniesieniu do robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z państw trzecich, z którymi Unia Europejska nie jest związana żadną umową międzynarodową gwarantującą na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych. Mniej korzystne warunki mogą dotyczyć w szczególności przedmiotu zamówienia, wymagań proceduralnych, czy wymagań związanych z realizacją zamówienia.
Reguły do wykorzystania w zamówieniach podprogowych
W celu określenia procedur, według których będą dokonywane zakupy o wartości poniżej progu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych, zamawiający publiczni tworzą własne regulacje wewnętrzne, które w praktyce najczęściej przybierają formę regulaminu. Urząd zwraca przy tym w Wytycznych uwagę na zagadnienia i zasady, którymi zamawiający publiczni powinni kierować się przy udzielaniu zamówień o wartości poniżej 130 000 zł oraz przy tworzeniu regulaminów. Kluczowe wskazówki UZP w tym zakresie przedstawia się w poniższej tabeli.
Tabela. Zagadnienia do rozważenia przy ustalaniu w regulaminie reguł udzielania zamówień o wartości mniejszej niż 130 000 zł
| Czego dotyczy zagadnienie | Wskazówki UZP |
| Jak dana jednostka funkcjonuje i jaki jest podział zadań zakupowych w ramach jednostki |
|
| Zasady szacowania wartości zamówienia |
|
| Co zamawiamy i o jakiej wartości, w tym również, czy będą potrzebne różne warianty procedury dla poszczególnych kategorii zakupów (np. wartościowe, rodzajowe) |
|
| Jak będą upubliczniane informacje o zamówieniu |
|
| Czy będą przewidziane odstępstwa od zapisów regulaminu |
Przykładowo, przypadki odstąpienia od obowiązku stosowania procedur z regulaminu mogą obejmować:
|
| Czy będą tworzone załączniki do regulaminu w postaci wzorów dokumentów wykorzystywanych w procedurze zakupowej | Wytworzenie wzorów pozwala na ujednolicenie dokumentacji i wspiera nadzór zamawiającego nad procedurami zakupowymi. |
| Zakończenie postępowania |
W ramach przyczyn unieważnienia procedury zakupowej można przykładowo wskazać:
|
Źródło: https://www.gov.pl/web/uzp/wytyczne-i-dobre-praktyki-dotyczace-tzw-zamowien-podprogowych (dostęp: 16.6.2025 r.)
Nadanie decyzji o przeniesieniu warunków zabudowy klauzuli ostateczności – opłata skarbowa
Opłata skarbowa za nadanie decyzji o przeniesieniu warunków zabudowy klauzuli ostateczności wynosi 17 zł. Należy uiścić opłatę skarbową od każdego ze złożonych pełnomocnictw.
W istocie rzeczy chodzi o wydanie zaświadczenia w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego (zgodnie z art. 217 Kodeksu postępowania administracyjnego organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie) w zakresie ostateczności na decyzji o warunkach zabudowy. Punkt odniesienia w kontekście opłaty skarbowej stanowi zatem punkt 21 (Pozostałe zaświadczenia) w ramach Załącznika Wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, stawki tej opłaty oraz zwolnienia do ustawy o opłacie skarbowej, gdzie przewidziano stawkę 17 zł za wydawanie zaświadczeń.
Natomiast odrębną kwestią jest ustalenie opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. Skoro pełnomocnictwa są składane do odrębnych decyzji, oznacza to, że decyzje są wynikiem prowadzonych odrębnych postępowań administracyjnych. W konsekwencji uzasadnione jest pobranie opłaty skarbowej za dwa pełnomocnictwa. Jak wynika bowiem z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o opłacie skarbowej, to złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa albo jego odpisu, wypisu lub kopii w sprawie z zakresu administracji publicznej powoduje obowiązek wniesienia opłaty.
Zwrot pracownikowi kosztów noclegu na podstawie paragonu bez NIP gminy
Tak, można dokonać zwrotu pracownikowi wydatku za hotel na podstawie samego paragonu, o ile stanowi on dowód poniesienia kosztu noclegu w ramach podróży służbowej i pracownik złoży odpowiednie rozliczenie delegacji.
Co do zasady, przepisy dotyczące podróży służbowych nie wymagają faktury, kluczowe jest, aby pracownik wykazał rzeczywiste poniesienie kosztu.
W myśl § 5 ust. 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej, do rozliczenia kosztów podróży, o których mowa w ust. 1, pracownik załącza dokumenty, w szczególności rachunki, faktury lub bilety potwierdzające poszczególne wydatki; nie dotyczy to diet oraz wydatków objętych ryczałtami. Jeżeli przedstawienie dokumentu nie jest możliwe, pracownik składa pisemne oświadczenie o dokonanym wydatku i przyczynach braku jego udokumentowania.
A zatem paragon z pewnością może być uznany za dowód wydatku, jeśli zawiera informacje umożliwiające identyfikację usługi (np. nazwę hotelu, datę, kwotę). Oczywiście paragon powinien być zgodny z czasem i miejscem delegacji. Pracownik powinien złożyć rozliczenie delegacji wraz z paragonem jako dowodem poniesionego kosztu.
Charakter opłaty za wyżywienie w stołówce szkolnej
Opłaty za wyżywienie w stołówce szkolnej mają charakter niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym.
W celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych szkoła może zorganizować stołówkę. Począwszy od 1.9.2022 r. szkoła podstawowa, z wyjątkiem szkoły podstawowej dla dorosłych, oraz szkoła artystyczna realizująca kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej, zapewnia uczniom jeden gorący posiłek w ciągu dnia i stwarza im możliwość jego spożycia w czasie pobytu w szkole. Korzystanie z posiłku, o którym mowa w ust. 1, jest dobrowolne i odpłatne.
Zgodnie z art. 106 Prawa oświatowego dyrektor szkoły w celu zapewnienia prawidłowej realizacji zadań opiekuńczych, w szczególności wspierania prawidłowego rozwoju uczniów, szkoła może zorganizować stołówkę. Korzystanie z posiłków w stołówce szkolnej jest odpłatne. Warunki korzystania ze stołówki szkolnej, w tym wysokość opłat za posiłki, ustala dyrektor szkoły w porozumieniu z organem prowadzącym szkołę. Do opłat wnoszonych za korzystanie przez uczniów z posiłku w stołówce szkolnej, o których mowa w ust. 3, nie wlicza się wynagrodzeń pracowników i składek naliczanych od tych wynagrodzeń oraz kosztów utrzymania stołówki.
Zgodnie z art. 106 ust. 5 i 6 Prawa oświatowego organ prowadzący szkołę może zwolnić rodziców albo pełnoletniego ucznia z całości lub części opłat za posiłki w przypadku szczególnie trudnej sytuacji materialnej rodziny oraz w szczególnie uzasadnionych przypadkach losowych.
Powyższe uzasadnia zatem twierdzenie, że opłaty te związane są z realizacją funkcji publicznej, tj. zapewnienia uczniom wyżywienia.
Biorąc powyższe pod uwagę opłaty za wyżywienie w stołówce szkolnej mają charakter niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym. Biorąc powyższe pod uwagę w przypadku opóźnienia powinno naliczyć się odsetki podatkowe. Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez Regionalną Izbę Obrachunkową pismem z 21.8.2024 r. (NA.III.-422-20/2024, https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=https://bip.rio.opole.pl/download/attachment/13241/na-iii-422-20-2024.pdf&ved=2ahUKEwiU5f2ss9CNAxXPPxAIHWRXPRgQFnoECBgQAw&usg=AOvVaw2N8fT rD-0V47FE2QyiXHv)
Nowelizacja Prawa zamówień publicznych w zakresie postępowań odwoławczych przed KIO
Znowelizowane przepisy – od 13.3.2026 r.
Znowelizowane przepisy PrZamPubl wejdą w życie po upływie 9 miesięcy od dnia ogłoszenia ww. ustawy, tj. z dniem 13.3.2026 r. Powinien to być wystarczający czas na zapoznanie się ze zmianami i przygotowanie się do ich stosowania. Zauważenia przy tym wymaga, że art. 44 ustawy deregulacyjnej zawiera przepisy intertemporalne dotyczące zastosowania zmienionych przepisów PrZamPubl do postępowań odwoławczych. Zgodnie z nim do postępowań odwoławczych wszczętych i niezakończonych przed 13.3.2026 r. będą miały zastosowanie przepisy PrZamPubl w brzmieniu dotychczasowym. Także do postępowań odwoławczych wszczętych od 13.3.2026 r. i dotyczących postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych przed 13.3.2026 r. lub konkursów rozpoczętych przed 13.3.2026 r. będą miały zastosowanie przepisy PrZamPubl w brzmieniu dotychczasowym. Natomiast do postępowań odwoławczych wszczętych od 13.3.2026 r. w następstwie wniesienia odwołania na zaniechanie przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub zorganizowania konkursu będą miały zastosowanie znowelizowane przepisy PrZamPubl. Czego dotyczą kluczowe zmiany, przedstawia się poniżej.
Przystąpienie do postępowania odwoławczego
Wiele kontrowersji wywołuje znowelizowany art. 525 ust. 1 i 2 PrZamPubl regulujący kwestie przystąpienia do postępowania odwoławczego. Wiąże się to z faktem, że choć wykonawca (podobnie jak dotychczas) może zgłosić przystąpienie do postępowania odwoławczego w terminie 3 dni od dnia otrzymania odwołania albo jego kopii, wskazując stronę, do której przystępuje, i interes w uzyskaniu rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystępuje, to po zmianach od razu będzie musiał wskazać twierdzenia, a także dołączyć dowody na poparcie swoich twierdzeń lub w celu odparcia twierdzeń powołanych w odwołaniu lub odpowiedzi na odwołanie.
Ponadto stosownie do art. 525 ust. 2 PrZamPubl zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego doręcza się Prezesowi KIO, a zgłoszenie przystąpienia albo jego kopię, jeżeli zostało wniesione w formie pisemnej, przesyła się zamawiającemu oraz wykonawcy wnoszącemu odwołanie. Co istotne, do zgłoszenia przystąpienia dołącza się dokument potwierdzający umocowanie do reprezentowania wykonawcy, który przystąpił do postępowania odwoławczego.
Odpowiedź na odwołanie
Zamawiający powinni zwrócić szczególną uwagę na nowe brzmienie art. 521 ust. 1 PrZamPubl. Przepis ten wprowadza bowiem obowiązek zamawiającego do wniesienia odpowiedzi na odwołanie w terminie wyznaczonym przez Prezesa KIO. Termin wniesienia odpowiedzi na odwołanie nie może być krótszy niż 5 dni od dnia przekazania zamawiającemu odwołania albo jego kopii. W odpowiedzi na odwołanie – na mocy art. 521 ust. 2 PrZamPubl – zamawiający musi ustosunkować się do treści odwołania, w szczególności do zarzutów podniesionych w odwołaniu, wskazując twierdzenia i dołączając dowody na poparcie swoich twierdzeń lub w celu odparcia twierdzeń powołanych w odwołaniu.
Zdalne rozprawy
Zmienione przepisy regulują organizację zdalnych rozpraw i zdalnych posiedzeń. Na mocy art. 544 ust. 3a PrZamPubl Prezes KIO, wyznaczając termin rozpoznania odwołania, może zarządzić przeprowadzenie zdalnej rozprawy lub zdalnego posiedzenia, o którym mowa w art. 545 ust. 1 PrZamPubl. Jak przewidziano w art. 508a ust. 2 PrZamPubl, w przypadku zdalnej rozprawy lub zdalnego posiedzenia na sali rozpraw są obecni skład orzekający i protokolant, a pozostałe osoby uczestniczące w zdalnej rozprawie lub zdalnym posiedzeniu, w szczególności strony i uczestnicy postępowania odwoławczego, nie muszą być na sali rozpraw obecne. Zapis obrazu i dźwięku z czynności procesowych odbywających się na sali rozpraw przekazuje się z sali rozpraw do miejsca przebywania osób uczestniczących w zdalnej rozprawie lub zdalnym posiedzeniu oraz z miejsca przebywania tych osób do sali rozpraw.
Powyższe wskazuje, że wprowadzenie instytucji zdalnego udziału w rozpatrywaniu odwołań w praktyce oznacza, że strona lub uczestnik postępowania odwoławczego mają prawo wyboru – czy uczestniczyć w rozprawie i posiedzeniu za pośrednictwem środków informatycznych pozwalających na komunikowanie się na odległość, czy stawić się na sali rozpraw.
Dowody
Znacznej zmianie ulegają reguły związane z dowodami. W zmienionym art. 535 ust. 1 PrZamPubl wprowadzono wymaganie, aby dowody na poparcie swoich twierdzeń lub odparcie twierdzeń strony przeciwnej strony i uczestnicy postępowania odwoławczego przedstawiali wraz z odwołaniem, odpowiedzią na odwołanie, przystąpieniem do postępowania odwoławczego lub wraz z innym pismem wniesionym najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień, w którym wyznaczono termin rozprawy lub posiedzenia, o którym mowa w art. 545 ust. 1 PrZamPubl, pod rygorem utraty prawa powoływania dowodów w toku postępowania odwoławczego. Gdyby jednak wcześniejsze pozyskanie dowodów na poparcie swoich twierdzeń lub odparcie twierdzeń strony przeciwnej nie było możliwe lub konieczność ich powołania wynikła w toku postępowania odwoławczego, strony i uczestnicy postępowania odwoławczego mogą przedstawiać te dowody do zamknięcia rozprawy.
Warto zwrócić uwagę na regulację zawartą w art. 535 ust. 3 PrZamPubl wyraźnie wskazującą, że strony i uczestnicy postępowania odwoławczego nie mają obowiązku dołączania dowodów z dokumentów do pism, o których mowa w art. 535 ust. 1 PrZamPubl, jeżeli dokumenty te znajdują się w aktach sprawy odwoławczej, w szczególności stanowią dokumentację postępowania o udzielenie zamówienia.
Środkiem realizującym zasadę koncentracji materiału procesowego jest przewidziane w art. 507 PrZamPubl wzajemne bezpośrednie doręczanie pism między stronami i uczestnikami postępowania odwoławczego. Na mocy art. 507 PrZamPubl strony oraz uczestnicy postępowania odwoławczego, wnosząc pismo do Izby, przekazują pismo albo jego kopię, jeżeli zostało wniesione w formie pisemnej, stronom oraz uczestnikom postępowania odwoławczego. Do pisma wniesionego do Izby dołącza się dowód przekazania pisma albo jego kopii stronom oraz uczestnikom postępowania odwoławczego albo oświadczenie o przekazaniu im pisma albo jego kopii.
Wpływ uzyskania dochodu jednorazowego na odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej
Nie jest dopuszczalne, nawet za zgodą mieszkańca, przeznaczenie na pokrycie kosztów pobytu w domu pomocy społecznej większej części jego dochodu niż 70%.
Zgodnie z art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (dalej: PomSpołU) obowiązanymi do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej są w kolejności:
1) mieszkaniec domu;
2) małżonek, zstępni przed wstępnymi;
3) gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej- przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.
Zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 1 PomSpołU mieszkaniec domu pomocy społecznej zobowiązany jest do pokrycia opłaty z tytułu swojego pobytu, jednak opłata ta nie może przekraczać 70% jego dochodu.
W przedstawionym stanie faktycznym mamy do czynienia z kwestią dotyczącą skutków uzyskania jednorazowego dochodu z tytułu sprzedaży pola przez mieszkańca domu pomocy społecznej na jego odpłatność w placówce.
Zasady rozliczenia dochodu jednorazowego zostały określone w art. 8 ust. 11 i art. 8 ust. 12 PomSpołU. W przedmiotowej sytuacji zastosowanie ma art. 8 ust. 11 PomSpołU, zgodnie z którym w przypadku uzyskania w ciągu 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku lub w okresie pobierania świadczenia z pomocy społecznej dochodu jednorazowego przekraczającego pięciokrotnie kwoty kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, w przypadku osoby samotnie gospodarującej, kwotę tego dochodu rozlicza się w równych częściach na 12 kolejnych miesięcy, poczynając od miesiąca, w którym dochód został wypłacony. Oznacza to, że każda taka zmiana powoduje konieczność wydania decyzji zmieniającej w części dotyczącej okresu, w którym mieszkaniec będzie ponosił pełną odpłatność za pobyt w domu pomocy społecznej. Po zakończeniu 12 miesięcy, należy ponownie ustalić dochód mieszkańca i na tej podstawie ustalić jego odpłatność, zgodnie z art. 61 ust. 2 pkt 1 PomSpołU. Nie jest dopuszczalne, nawet za zgodą mieszkańca, przeznaczenie na pokrycie kosztów pobytu w dps. większej części jego dochodu niż 70%. W orzecznictwie sadów administracyjnych wskazuje się, że przepis art. 61 ust. 2 pkt 1 PomSpołU pełni funkcję ochronną – nie pozwala na bezwzględne żądanie uiszczenia opłaty w całym wymiarze przez mieszkańca dysponującego dochodami pozwalającymi na taki wydatek. Zakłada bowiem, że obciążenie z tytułu opłaty, jakie ciążyć ma na mieszkańcu, nie może obejmować więcej niż 70% jego miesięcznego dochodu, przy założeniu że 30% dochodu powinno pozostać do dyspozycji mieszkańca i nie może – nawet za jego wolą – być przeznaczone na pokrycie kosztów pobytu w domu pomocy społecznej (wyr. WSA w Szczecinie z 31.8.2017 r., II SA/Sz 739/17, Legalis).
Program Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej opublikowany
Sam Program określa sposób finansowania realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej ze środków, o których mowa w art. 155 ust. 2 OchrCywU, tj. środków, które corocznie nie powinny być niższe niż 0,3% produktu krajowego brutto.
Program – stosownie do przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 23.1.2025 r. w sprawie szczegółowej zawartości Programu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej (Dz.U. z 2025 r. poz. 136) – zawiera:
- informację o okresie realizacji Programu;
- określenie planowanej wysokości corocznych środków przeznaczonych na finansowanie zadań z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej, o których mowa w art. 155 ust. 2 OchrCywU, z podziałem na poszczególne lata realizacji Programu;
- wskazanie zadań ochrony ludności i obrony cywilnej, z uwzględnieniem:
- formy i zakresu realizacji poszczególnych zadań ochrony ludności i obrony cywilnej,
- formy i wysokości planowanych środków na realizację poszczególnych zadań ochrony ludności i obrony cywilnej, przy czym w przypadku zadań realizowanych w okresie dłuższym niż rok – z wyszczególnieniem podziału wysokości planowanych środków na kolejne lata realizacji zadania,
- podmiotów przekazujących środki, o których mowa w art. 155 ust. 2 OchrCywU, na realizację poszczególnych zadań ochrony ludności i obrony cywilnej,
- organów i podmiotów ochrony ludności realizujących poszczególne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej,
- planowanego harmonogramu realizacji poszczególnych zadań ochrony ludności i obrony cywilnej, ze wskazaniem zadań priorytetowych;
- informację o planowanej kontynuacji realizacji określonego zadania ochrony ludności i obrony cywilnej, jeżeli jego realizacja wykracza poza okres realizacji danego Programu.
Program przewiduje realizację w latach 2025–2026 następujących kierunków działań:
- identyfikacja istniejących zasobów, w szczególności pod kątem analizy potrzeb niezbędnych zasobów do uzupełnienia w odniesieniu do rodzaju zagrożeń i aktualnego stanu istniejących sił i środków na potrzeby realizowania zadań ochrony ludności i obrony cywilnej;
- rozwijanie zdolności organów i podmiotów ochrony ludności w zakresie zapobiegania i reagowania na zagrożenia, w tym w czasie wystąpienia sytuacji kryzysowych lub w czasie wojny;
- organizacja zintegrowanych działań i systemu wymiany informacji na potrzeby zapewnienia ciągłości funkcjonowania administracji państwowej, bezpieczeństwa narodowego i ochrony ludności;
- budowa nowych obiektów oraz inwentaryzacja, sprawdzenie i modernizacja istniejących obiektów zbiorowej ochrony;
- zwiększenie zasobów ochrony ludności i obrony cywilnej oraz zapewnienie ciągłości dostaw na ich utrzymanie i funkcjonowanie w sytuacjach wystąpienia sytuacji kryzysowej oraz w czasie wojny;
- zwiększenie świadomości społecznej i współpracy na rzecz bezpieczeństwa przy szerokim zaangażowaniu organizacji pozarządowych.
Powyższe kierunki działań mają być realizowane w następujących sześciu kluczowych obszarach tematycznych:
- obiekty zbiorowej ochrony;
- zabezpieczenie logistyczne i zapewnienie ciągłości dostaw, w tym uzupełnienie zasobów oraz zapewnienie podstawowych usług w sytuacjach kryzysowych;
- utrzymanie i rozwój podmiotów ochrony ludności i organizacji pozarządowych, w tym krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, Państwowego Ratownictwa Medycznego i jednostek ochrony przeciwpożarowej;
- edukacja, szkolenia oraz baza i zaplecze szkoleniowe;
- Bezpieczna Łączność Państwowa oraz alarmowanie, ostrzeganie i powiadamianie;
- korpus obrony cywilnej.
Na realizację Programu przeznaczono 16,7 mld zł w 2025 r. oraz 17,2 mld zł 2026 r. Kolejne programy ochrony ludności i obrony cywilnej będą opracowywane na okres 4 lat, z aktualizacją co 2 lata.
Podpisanie wyjaśnienia przedmiotowego środka dowodowego
Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl) nie regulują tego, jak powinny zostać podpisane wyjaśnienia treści przedmiotowego środka dowodowego, pozostawiając to decyzji zamawiającego.
Jak należy założyć, mając na uwadze treść pytania, zamawiający nie wskazał w SWZ żadnych obowiązków w tym zakresie, a same przepisy PrZamPubl nie narzucają obowiązku podpisania przedmiotowego środka dowodowego, ani tym bardziej jego wyjaśnień, które można w pewnych sytuacjach traktować na równi z samym dokumentem, a w pewnych – niekoniecznie. Zależy to od samego przedmiotowego środka dowodowego. Jeżeli to wykonawca wystawił dany dokument, wówczas wyjaśnienie może stanowić jego integralną część, również w aspekcie formalnym, a nie tylko merytorycznym. Jeżeli jednak dokument został wystawiony przez podmiot zewnętrzny, wówczas przedmiotowy środek dowodowy i wyjaśnienia jego treści stanowią merytorycznie całość – jednak formalnie ich autorstwo jest różne, a więc i sposób podpisania może być różny.
Wszystkie dokumenty (poza wyjątkami wskazanymi w art. 65 PrZamPubl) powinny mieć postać elektroniczną i cała komunikacja pomiędzy zamawiającym a wykonawcami również odbywa się elektronicznie (art. 61 PrZamPubl). Złożenie wyjaśnień przez portal ezamowienia.gov.pl niewątpliwie spełnia ten warunek. Co więcej – w portalu strony komunikują się przez indywidualne konta przypisane do danej osoby. W związku z tym zamawiający jest w stanie zweryfikować, kto złożył dane wyjaśnienia, co stanowi z jednej strony wypełnienie wymogu identyfikacji (forma dokumentowa składania oświadczeń (art. 772 ustawy Kodeks cywilny), a z drugiej – pozwala sprawdzić, czy dana osoba może występować w postępowaniu po stronie zamawiającego. Jeżeli może – wyjaśnienia należy uznać za złożone.
