Najnowsza nowelizacja Karty Nauczyciela została opublikowana

Godziny ponadwymiarowe i zastępstwa doraźne

Nowelizacja doprecyzowuje zasady obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe oraz godziny zastępstw doraźnych. Wskazano przypadki, w których nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia mimo niezrealizowania przydzielonych godzin, np. gdy w tym czasie prowadził inne zajęcia powierzone przez dyrektora szkoły, odpowiadające potrzebom i zainteresowaniom uczniów.

Dodatkowo wprowadzono rozwiązania eliminujące sytuacje, w których nauczycielom (m.in. bibliotekarzom i specjalistom) przydzielano zastępstwa w czasie przeznaczonym na realizację obowiązkowego pensum.

Wynagrodzenia i terminy ich wypłaty

Ustawa przesuwa terminy wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość można ustalić dopiero po wykonaniu pracy. Od 1.9.2025 r. będą one wypłacane z dołu – miesięcznie lub jednorazowo – nie później niż do piątego dnia miesiąca następującego po okresie, którego dotyczą.

Urlop dla poratowania zdrowia

Nowelizacja umożliwia skorzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie lub rehabilitację uzdrowiskową nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury pozostaje mniej niż 12 miesięcy.

Powierzenie stanowiska dyrektora szkoły

Przywrócono możliwość powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres bez konieczności przeprowadzania konkursu.

Zmiany od 1.1.2026 r.

Od początku 2026 r. w życie wejdą regulacje dotyczące odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych:

1) wprowadzenie nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy w wysokości 400% wynagrodzenia,

2) podwyższenie nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy z 250% do 300% wynagrodzenia.

Ponadto rozszerzona zostanie grupa nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o osoby, które dotychczas nie posiadały tego prawa.

Warunki zabudowy a procedura legalizacji samowoli budowlanej

Z art. 61 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: PlanZagospU) wynikają warunki niezbędne do wydania decyzji o warunkach zabudowy. Z podanego przepisu wynika m.in., iż:

„1. Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:

1) co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu;

1a) teren jest położony na obszarze uzupełnienia zabudowy;

2) teren ma dostęp do drogi publicznej;

(…)”.

W kontekście omawianej problematyki kluczowe znaczenie ma orzecznictwo sądowe. W wyroku NSA z 30.6.2017 r. (II OSK 2729/15, Legalis) podano m.in., że:

„Możliwe jest także ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji realizowanej lub zrealizowanej w sytuacji, gdy decyzja o warunkach zabudowy jest konieczna, aby przedłożyć ją w postępowaniu przed organem nadzoru budowlanego, mającym na celu legalizację wykonanych robót budowlanych”.

Z kolei w wyroku WSA w Łodzi z 5.8.2015 r. (II SA/Łd 302/15, Legalis) stwierdzono:

„Odnosząc się do zarzutów skargi wyjaśnić należy, że kwestia, iż obiekt, którego dotyczy postępowanie jest w trakcie procedury legalizacji, nie ma wpływu na rozstrzygnięcie. Okoliczność ta jest znana zarówno organom administracji, jak i sądowi, gdyż wynika z wniosku inicjującego postępowanie w sprawie, a potwierdzają ją także załączone do wniosku postanowienia organu nadzoru budowlanego zobowiązujące inwestora do złożenia, w ramach prowadzonego postępowania legalizacyjnego, ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy. Jak słusznie wskazało Samorządowe Kolegium Odwoławcze okoliczność taka nie wyłącza możliwości ustalenia warunków zabudowy, o ile spełnione są warunki wynikające z treści art. 61 ust. 1 PlanZagospU. Wbrew twierdzeniom autorki skargi, postępowanie w sprawie nie jest bezprzedmiotowe, a do legalizowanego obiektu ma zastosowanie również art. 61 PlanZagospU. Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury, który podziela także skład orzekający, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy dla istniejącego obiektu jest możliwe gdy decyzja ta jest niezbędna dla legalizacji samowoli budowlanej (….)”.

Z powyższego należy zatem wnioskować, że dla inwestycji będącej w trakcie realizacji możliwe jest wydanie warunków zabudowy poprzez określenie parametrów docelowych inwestycji.

Podstawa wymierzenia kary za prowadzenie ewidencji odpadów niezgodnej ze stanem rzeczywistym

W myśl przepisów OdpadyU wytwórca odpadów jest ich posiadaczem (art. 3 ust. 1 pkt 19 OdpadyU).

Jak stanowi art. 66 ust. 1 OdpadyU posiadacz odpadów jest obowiązany do prowadzenia na bieżąco ich ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z katalogiem odpadów określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 3 OdpadyU. Zgodnie z tym przepisem ewidencję należy prowadzić na bieżąco, w ujęciu ilościowym i jakościowym. Podstawą ustalenia rodzaju odpadów (kryterium jakościowe) jest rozporządzenie w sprawie katalogu odpadów. Załącznik do ww. rozporządzenia zawiera szczegółowe objaśnienia obowiązujących zasad klasyfikacji odpadów. Realizacja obowiązku jakościowej ewidencji odpadów powinna opierać się na tych właśnie zasadach, których stosowanie prowadzi do prawidłowego zaklasyfikowania odpadów do określonego rodzaju.

Naruszenia w zakresie ewidencji odpadów, określone w art. 194 ust. 1 pkt 5b OdpadyU, zagrożone wymierzeniem administracyjnej kary pieniężnej obejmują:

1) nieprowadzenie ewidencji odpadów albo

2) prowadzenie ewidencji odpadów w sposób nieterminowy lub

3) prowadzenie ewidencji odpadów niezgodnie ze stanem rzeczywistym.

Katalog wskazanych wyżej naruszeń jest odwrotnością obowiązków nałożonych na posiadacza odpadów treścią art. 66 ust. 1 OdpadyU, w myśl którego ewidencję odpadów:

1) należy prowadzić w ogóle;

2) należy prowadzić na bieżąco;

3) należy prowadzić w ujęciu ilościowym i jakościowym, w zgodności z obowiązującym katalogiem odpadów.

Prowadzenie ewidencji odpadów niezgodnie ze stanem rzeczywistym odpowiada niezgodności ilościowej i/lub rodzajowej, w tym nieprawidłowemu zaklasyfikowaniu odpadów do rodzaju – co sprawia, że ujęcie jakościowe nie odpowiada sytuacji faktycznej (stanowi rzeczywistemu).

Działalność gospodarcza pracownika służby cywilnej

Podejmowania działalności gospodarczej generalnie nie zakazują ani przepisy ustawy o służbie cywilnej (dalej: SłużbaCywilU), ani ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej. Wskazana osoba nie podlega zaś pod przepisy ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.

Członkowie korpusu służby cywilnej nie mogą podejmować dodatkowego zatrudnienia bez uzyskania pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu. W stosunku do urzędników służby cywilnej oraz członków korpusu służby cywilnej zajmujących wyższe stanowiska w służby cywilnej, ustawa rozszerza to ograniczenie na zakaz wykonywania jakichkolwiek zajęć zarobkowych bez pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu. Dyrektorowi generalnemu urzędu pisemnej zgody na podjęcie zajęcia zarobkowego udziela Szef Służby Cywilnej. Dyrektor generalny urzędu, wnioskując do Szefa Służby Cywilnej o udzielenie zgody, musi załączyć pisemną opinię kierownika urzędu.

Przez „zatrudnienie”, na którego podjęcie zgodę uzyskać musi członek korpusu służby cywilnej, rozumieć musimy nie każde zajęcie zarobkowe, ale tylko wykonywane w ramach stosunku pracy. Takie rozumienie tego określenia wynika także z dalszego ograniczenia zawartego w art. 80 ust. 2 SłużbaCywilU, odnoszącego się do urzędników służby cywilnej i osób zajmujących wyższe stanowiska w służbie cywilnej. Ta grupa pracowników musi uzyskiwać zgodę na wykonywanie jakichkolwiek zajęć o charakterze zarobkowym. „Zajęcia zarobkowe” to wszelkie formy działalności zarobkowej – na podstawie umów cywilnoprawnych (o dzieło, zlecenia, agencyjnej), wykonywanie działalności gospodarczej, ale także współpraca przy wykonywaniu działalności gospodarczej. „Zatrudnienie” zatem musi być rozumiane wąsko jako pozostawanie w stosunku pracy – tak najczęściej też przyjmują eksperci.

W przypadku zatem członków korpusu służby cywilnej innych niż urzędnicy służby cywilnej oraz osoby zajmujące wyższe stanowiska w służbie cywilnej, nie występuje obowiązek uzyskania zgody na podjęcie działalności nierejestrowanej oraz działalności gospodarczej. Wskazana osoba jest pracownikiem służby cywilnej, nie podlega zatem nakazowi uzyskania zgody na podjęcie działalności.

Oczywiście w każdym przypadku musi zostać ocenione, czy działalność ta nie będzie sprzeczna z obowiązkami, oraz czy nie podważa zaufania do służby cywilnej.

Sporządzenie i udostępnienie przez zamawiającego SWZ wraz z załącznikami dodatkowo w języku angielskim

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 20 ust. 2 PrZamPubl postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzi się w języku polskim. Wyjątek od zasady prowadzenia postępowania w języku polskim w odniesieniu do zamawiającego został przewidziany w art. 20 ust. 4 PrZamPubl, na mocy którego w uzasadnionych przypadkach zamawiający może sporządzać dokumenty oraz dokonywać niektórych czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w szczególności prowadzić negocjacje w jednym z języków powszechnie używanych w handlu międzynarodowym lub języku kraju, w którym zamówienie jest udzielane.

W doktrynie wskazuje się, że możliwe jest prowadzenie postępowania w innym języku również w sytuacji, gdy zamówienie udzielane jest w Polsce i realizowane w kraju. Uzasadnieniem w takim wypadku może być skierowanie zamówienia głównie do wykonawców zagranicznych, gdyż na rynku krajowym nie występują podmioty zdolne do wykonania zamówienia (zob. np. M. Stachowiak [w:] W. Dzierżanowski, Ł. Jaźwiński, J. Jerzykowski, M. Kittel, M. Stachowiak, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2021, art. 20).

Ponadto należy zaznaczyć, że wybór określonego języka (czy języków) obcych dla celów postępowania będzie uwarunkowany raczej okolicznościami danego zamówienia, w szczególności charakterem zamówienia, potencjalnie zainteresowaną grupą wykonawców oraz możliwościami zamawiającego w tym zakresie – bardziej niż statystykami użycia określonego języka w handlu międzynarodowym (zob. Prawo zamówień publicznych. Komentarz, red. H. Nowak, M. Winiarz, Warszawa 2023, wyd. II).

Harmonogram wejścia w życie przepisów AI i plan wdrożeniowy JST

Etapy obowiązywania – art. 85–86 AI Act

Wniosek o zatwierdzenie taryfy wodnej

Z art. 24b ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (dalej: WodaŚciekU) wynika:

„Art. 24b [Zatwierdzenie taryfy]

1. Taryfa podlega zatwierdzeniu przez organ regulacyjny, z wyłączeniem taryfy zmienionej w związku ze zmianą stawki podatku od towarów i usług.

2. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne przekazuje organowi regulacyjnemu wniosek o zatwierdzenie taryfy w terminie 120 dni przed dniem upływu okresu obowiązywania dotychczasowej taryfy.

3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, zawiera określenie przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego, gminy, na terenie której działa to przedsiębiorstwo, gminy, na terenie której ma obowiązywać taryfa, oraz okresu obowiązywania taryfy”.

Znaczenie ma również art. 24j, gdzie postanowiono:

„Art. 24j [Wniosek o skrócenie okresu obowiązywania taryfy]

1. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności jeżeli wynika to z udokumentowanych zmian warunków ekonomicznych oraz wielkości usług i warunków ich świadczenia, przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w trakcie obowiązywania dotychczasowej taryfy może złożyć do organu regulacyjnego wniosek o skrócenie okresu obowiązywania tej taryfy wraz z projektem nowej taryfy oraz uzasadnieniem, jednak nie później niż przed rozpoczęciem biegu terminu 120 dni od planowanego dnia wejścia w życie nowej taryfy. Przepisy art. 24b–24e i art. 24f ust. 1 stosuje się odpowiednio”.

W doktrynie [P. Michalski (red.), Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. Komentarz, wyd. 1, 2022] podano m.in.: „Wnioski składane przed rozpoczęciem 120-dniowego okresu potencjalnie mogą być oceniane jako wnioski o skrócenie dotychczasowego terminu taryf. Chodzi o te składane kilka dni przez terminem, a nie np. dwa miesiące wcześniej. W przypadku pierwszych ta obawa jest bezpodstawna. Jeżeli z wniosku jasno wynika, iż przedsiębiorstwo nie ubiega się o skrócenie taryfy, czego dowodem może być brak takiej prośby wymaganej przez art. 24j WodaŚciekU, regulator nie ma podstaw do tego typu kwalifikacji”.

Ustawodawca posłużył się sformułowaniem „w terminie 120 dni przed dniem upływu okresu obowiązywania dotychczasowej taryfy” . Interpretacja gramatyczna nie pozostawia wątpliwości, że należy interpretować ów termin jako termin – zamknięty. Gdyby interpretować ww. zapis ściśle zgodnie z ww. wykładnią to należałoby uznać, że złożenie wniosku przed rozpoczęciem tego terminu – byłoby przedwczesne. Jednak doktryna traktuje ów termin „elastycznie”, a orzeczeń sądowych brak w podanym zakresie.

Co do kwestii składania wniosków na krótko przed rozpoczęciem biegu ww. terminu 120-dniowego, to kierując się ww. stanowiskiem należałoby uznać, że kilku- kilkunastodniowe wyprzedzenie ww. terminu nie może być traktowane jako skrócenie aktualnej taryfy, chyba że co innego wynika z tegoż wniosku. Wola w tym zakresie powinna być jednoznacznie wyartykułowana, natomiast brak w tym zakresie nie może być identyfikowany jako wola skrócenia okresu obowiązywania aktualnie obowiązujących taryf. W pewnym stopniu założenie to potwierdza orzecznictwo sądowe ukształtowane na kanwie przepisów KPA, w tym art. 61.

Niezrozumiała jest wątpliwość związana z konsekwencjami prawnymi wcześniejszego złożenia wniosku w kontekście zasady ciągłości obowiązywania taryf. Ogólnie odnosząc się do tego aspektu, należy podkreślić przede wszystkim, że organ po prostu powinien respektować ww. przepisy rangi ustawowej. Należy jednak mieć na uwadze inne przepisy, w tym art. 24c WodaŚciekU i tak skalkulować datę złożenia wniosku, aby organ regulacyjny był w stanie wniosek rozpoznać i zatwierdzić taryfę. Zgodnie z ust. 1 ww. artykułu organ regulacyjny, ma 45 dni od dnia otrzymania wniosku na:

1) ocenę projektu taryfy, o którym mowa w art. 24b ust. 4 pkt 1, oraz uzasadnienie, o którym mowa w art. 24b ust. 4 pkt 2, pod względem zgodności z:

a) przepisami ustawy,

b) przepisami Prawa wodnego;

2) analizę zmiany warunków ekonomicznych wykonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne działalności gospodarczej, w tym marżę zysku, oraz weryfikuje koszty, o których mowa w art. 20 ust. 4 pkt 1, pod względem celowości ich ponoszenia w celu zapewnienia ochrony interesów odbiorców usług przed nieuzasadnionym wzrostem cen.

Zgodnie z art. 24f ust. 2:

„2. Jeżeli organ regulacyjny nie wyda decyzji, o której mowa w art. 24c ust. 2 lub 3, w terminie, o którym mowa w art. 24c ust. 1, taryfa wchodzi w życie po upływie 120 dni od dnia doręczenia jej projektu organowi regulacyjnemu wraz z wnioskiem o zatwierdzenie”.

Zatem, zbyt późne złożenie wniosku do organu regulacyjnego może spowodować problemy z ciągłością obowiązywania taryfy, w przypadku gdy organ regulacyjny utraci kompetencje do wydania decyzji, a jednocześnie nie upłynie 120 dni od doręczenia wniosku temu organowi o zatwierdzenie.

Ustalanie dochodu w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 PomSpołU za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Dla prawidłowego odkodowania powyższej normy w kontekście postawionego w zapytaniu problemu, tj. czy „przyjąć jako dochód klientki kwotę zasądzonych alimentów, czy kwotę wpływu od komornika” kluczowe jest ustalenie znaczenia pojęcia uzyskania.

W definicji dochodu kluczowym sformułowaniem do oceny, czy mamy do czynienia z dochodem w ogóle, jest sformułowanie „bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania”, w szczególności zaś słowo „uzyskania”. Brak ustawowej definicji uzyskania dochodu wymaga zastosowania wykładni językowej pojęcia „uzyskać”. Zgodnie z definicją słownikową pojęcie to oznacza „otrzymać coś, co było przedmiotem starań” (źródło: https://sjp.pwn.pl/sjp/uzyskac;2534157.html – data pobrania 05.8.2025 r.). Jeżeli więc coś nie zostało „otrzymane”, nie można mówić o jego „uzyskaniu”. Tożsamo dostrzega orzecznictwo, które podnosi, że za dochód w rozumieniu art. 8 ust. 3 PomSpołU należy uznać przychód, który rzeczywiście został uzyskany (wyr. WSA w Gdańsku z 3.3.2023 r., III SA/Gd 508/19, Legalis).

Przenosząc powyższe na stan faktyczny opisany w zapytaniu, nie jest dochodem ustalona wyrokiem sądu kwota alimentów wynosząca 500 zł, ponieważ jest to jedynie ekspektatywa dochodu, a nie uzyskany dochód. Dochodem natomiast jest wpłacona przez komornika kwota 234 zł, ponieważ to ta kwota została „uzyskana” przez panią X.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 PomSpołU za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli PomSpołU nie stanowi inaczej. Do dochodu zatem zalicza się każde uzyskanie przysporzenie pieniężne, chyba że zostało wymienione w katalogu z art. 8 ust. 4 PomSpołU. Zgodnie zaś z tym przepisem do dochodu dla celów pomocy społecznej nie wlicza się między innymi (pkt 24 wyżej wymienionego przepisu), świadczeń „aktywny rodzic”, o których mowa w ustawie o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” (dalej: AktywnyRodzicU). Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 AktywnyRodzicU, świadczeniami „aktywny rodzic” są:

1) świadczenie „aktywni rodzice w pracy”;

2) świadczenie „aktywnie w żłobku”;

3) świadczenie „aktywnie w domu”.

Mając powyższe na względzie, świadczenie „aktywnie w domu”, jako zaliczane do świadczeń „aktywny rodzic”, nie wlicza się do dochodu dla celów pomocy społecznej na podstawie art. 8 ust. 4 pkt 24 PomSpołU.

Wygaśnięcie mandatu radnego w wyniku zmian granic powiatu lub gminy

Pytanie wprost odnosi się do sytuacji, gdy dochodzi do zmian granic powiatu/gminy, nie zaś np. utworzenia z powiatu/gminy dwóch nowych jednostek samorządu terytorialnego

Zgodnie z art. 383 § 1 pkt 2 KodeksWyb, wygaśnięcie mandatu radnego następuje w przypadku utraty prawa wybieralności lub nieposiadania go w dniu wyborów.

Z art. 11 § 1 pkt 5 KodeksWyb wynika, że prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) ma, w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, osoba mająca prawo wybierania tych organów.

Dalej, zgodnie z art. 10 § 1 pkt 3 lit. a i b KodeksWyb, prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) ma:

1) w wyborach do rady gminy – obywatel polski, obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim oraz obywatel Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na obszarze tej gminy;

2) w wyborach do rady powiatu i sejmiku województwa – obywatel polski, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat, oraz stale zamieszkuje na obszarze, odpowiednio, tego powiatu i województwa.

Wniosek z tego taki, że jeżeli na skutek zmian w podziale administracyjnym kraju dojdzie do tego, że miejsce stałego zamieszkania radnego (czy to radnego gminnego, powiatowego czy wojewódzkiego), znajdzie się poza jednostką samorządu terytorialnego, w której uzyskał on mandat, to powoduje to utratę prawa wybieralności i prawa wybierania w tej jednostce, co z kolei prowadzi do wygaśnięcia mandatu.

Skutek ten następuje z mocy prawa, jeżeli w dniu zmiany granic administracyjnych jednostek samorządu terytorialnego radny przestanie stale zamieszkiwać na terenie tej gminy/powiatu. Jeżeli jednak radny, przed ową zmianą, zmieni swój adres stałego zamieszkania (nie jest tu mowa o zmianie adres zameldowania), to może uniknąć wygaśnięcia mandatu. Kodeks wyborczy w art. 5 pkt 9 wprost definiuje „stałe zamieszkanie” jako zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego pobytu. Nie chodzi tutaj więc o przeniesienie się „na papierze”. Radny, w celu uniknięcia wygaśnięcia mandatu, musi być gotów wykazać, że faktycznie przeniósł swoje centrum życiowe w ten sposób, że po zmianie administracyjnej nadal pozostaje stałym mieszkańcem gminy/powiatu.

Wspólna obsługa księgowa szkół podstawowych na terenie gminy

Zgodnie z art. 53 ust. 1 FinPubU, kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej tej jednostki, z zastrzeżeniem ust. 5. Rzeczony ust. 5 art. 53 SamGminU reguluje zaś, że kierownik jednostki obsługującej, o której mowa w art. 10b ust. 1 SamGminU, jest odpowiedzialny za gospodarkę finansową oraz rachunkowość i sprawozdawczość jednostki obsługiwanej, o której mowa w art. 10a pkt 1 ust. 2 SamGminU, w zakresie obowiązków powierzonych uchwałą, o której mowa w art. 10b ust. 2 SamGminU, o którym mowa w art. 10b ust. 3 SamGminU. Jednocześnie, przepis ten nakazuje odpowiednio stosować art. 53 ust. 2 FinPubU, z którego wynika, że kierownik jednostki może powierzyć określone obowiązki w zakresie gospodarki finansowej pracownikom jednostki. Przyjęcie obowiązków przez te osoby powinno być potwierdzone dokumentem w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo wskazania w regulaminie organizacyjnym tej jednostki.

Kierownikiem jednostki organizacyjnej – szkoły podstawowej – jest jej dyrektor.

Zgodnie z art. 10a pkt 1 SamGminU, gmina może zapewnić wspólną obsługę, w szczególności administracyjną, finansową i organizacyjną jednostkom organizacyjnym gminy zaliczanym do sektora finansów publicznych.

Dalej, art. 10b ust. 1 SamGminU stanowi, że wspólną obsługą mogą prowadzić urząd gminy, inna jednostka organizacyjna gminy, jednostka organizacyjna związku międzygminnego albo jednostka organizacyjne związku powiatowo-gminnego. Ustęp 2 ww. artykułu stanowi, że rada gminy, w odniesieniu do jednostek obsługiwanych, o których mowa w art. 10a pkt 1, określa, w drodze uchwały, w szczególności:

1) jednostki obsługujące,

2) jednostki obsługiwanie,

3) zakres obowiązków powierzonych jednostkom obsługującym w ramach wspólnej obsługi.

Z art. 10c SamGminU wynika zaś, że:

1) zakres wspólnej obsługi nie może obejmować kompetencji kierowników jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych do dysponowania środkami publicznymi oraz zaciągania zobowiązań, a także sporządzania i zatwierdzania planu finansowego oraz przeniesień wydatków w tym planie.

2) w przypadku powierzenia obowiązków z zakresu rachunkowości i sprawozdawczości jednostek obsługiwanych, o których mowa w art. 10a pkt 1 i 2 SamGminU, są one przekazywane w całości.

Przyjmuje się, że objęcie jednostek lub zakładów budżetowych wspólną obsługą leży w zakresie uznania każdej Gminy i nie wymaga zgody dyrekcji tych jednostek (zob. P. Kryczko, art. 10a, [w:] Ustawa o samorządzie gminnym, P. Chmielnicki (red.), Warszawa 2022, pkt 2).

Z opisanego stanu faktycznego wynika, że gmina planuje dokonać następujących zmian w organizacji:

Urząd gminy, poprzez specjalny referat, w którym będą zatrudnieni pracownicy tegoż urzędu gminy, ma prowadzić obsługę finansową trzech, prowadzonych przez gminę szkół podstawowych. Referat ma działać na terenie jednej ze szkół.

Nie budzi wątpliwości, że, w obliczu treści art. 10b ust. 1 SamGminU, gmina w celu wprowadzenia wspólnej obsługi musi uzyskać stosowną uchwałę rady gminy (zob. P. Kryczko, art. 10b, [w:] Ustawa o samorządzie gminnym, P. Chmielnicki (red.), Warszawa 2022, pkt 1). Jak przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu, wyroku z 10.10.2019 r., II SA/Op 238/19, uchwała taka nie jest aktem prawa miejscowego, lecz aktem kierownictwa wewnętrznego.

Pierwszym krokiem w celu ustanowienia wspólnej obsługi jest więc podjęcie przez radę gminy odpowiedniej uchwały, zgodnej swoją treścią z art. 10b ust. 2 SamGminU – wskazującej urząd gminy jako jednostkę obsługującą ww. szkoły. Zdaniem autora odpowiedzi, jest to konieczne.

Taka uchwała rady daje wójtowi/burmistrzowi/prezydentowi miasta podstawę prawną do odpowiednich zarządzeń, w ramach wykonania ww. uchwały, tj. w zakresie wdrożenia wspólnej obsługi, zmiany regulaminu organizacyjnego urzędu gminy oraz powierzenia odpowiednich uprawnień pracownikom urzędu gminy (wójt jest zwierzchnikiem służbowym tych pracowników, zaś w drodze uchwały nabywa jeszcze uprawnienia z art. 53 ust. 2 w zw. z ust. 5 FinPubU, o których mowa wyżej).

Trzeba też wziąć pod uwagę, że, z uwagi na fakt, że referat ma mieścić się w jednej ze szkół, konieczne jest zawarcie odpowiedniego porozumienia w przedmiocie udostępnienia przez dyrektora też szkoły powierzchni dla wykonywania tego zadania (dyrektor jest dysponentem mienia szkoły).

Podsumowując, w celu prawidłowego wdrożenia takiej obsługi, konieczne jest:

1) podjęcie przez radę gminy uchwały, o której mowa w art. 10b ust. 2 SamGminU,

2) zawarcie porozumienia z dyrektorem szkoły „goszczącej” referat na swoim terenie w przedmiocie udostępnienia pomieszczeń szkoły na potrzeby wspólnej obsługi,

3) zmiana regulaminu organizacyjnego urzędu gminy,

4) upoważnienie przez organ wykonawczy gminy pracowników nowo powstałego referatu do podejmowania czynności w ramach wspólnej obsługi – chodzi tutaj o „dokument w formie odrębnego imiennego upoważnienia albo wskazania w regulaminie organizacyjnym tej jednostki”, o którym mowa w art. 53 ust. 2 FinPubU.

W szczególności jednak, nie jest, zdaniem autora odpowiedzi, konieczne zawieranie porozumień pomiędzy szkołami a urzędem gminy – przekazanie wspólnej obsługi następuje jednostronnie – przede wszystkim na podstawie uchwały rady gminy.

Autor odpowiedzi zwraca też uwagę na konieczność odpowiedniego ukształtowania procesu zlecania czynności w zgodzie z prawem zamówień publicznych.