Pracownik samorządowy na stanowisku urzędniczym skazany prawomocnym wyrokiem 

Zgodnie z ustawą o pracownikach samorządowych stanowisko urzędnicze może zajmować osoba, która nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Przestępstwo prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego z art. 178a § 1 Kodeksu karnego (dalej: KK) jest przestępstwem, które można popełnić z winy umyślnej i jest ścigane z oskarżenia publicznego (brak jest w KK odrębnego typu tego przestępstwa popełnionego nieumyślnie, natomiast z oskarżenia prywatnego ścigane są przestępstwa wskazane w KK). Osoba, skazana prawomocnie za to przestępstwo nie może zajmować w samorządzie stanowiska urzędniczego.

Natomiast w myśl ustawy o pracownikach samorządowych w przypadku skazania prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe zastępcy wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, wicestarosty, członka zarządu powiatu, marszałka województwa, wicemarszałka województwa, członka zarządu województwa, skarbnika gminy, skarbnika powiatu, skarbnika województwa, sekretarza gminy, sekretarza powiatu, sekretarza województwa, przewodniczącego zarządu związku jednostek samorządu terytorialnego, członka zarządu związku jednostek samorządu terytorialnego, burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy, zastępcy burmistrza dzielnicy m.st. Warszawy, członka zarządu dzielnicy m.st. Warszawy lub pracownika samorządowego zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na stanowisku urzędniczym właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego lub związku jednostek samorządu terytorialnego albo podmiot wykonujący czynności z zakresu prawa pracy wobec pracownika samorządowego odwołuje go lub rozwiązuje z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem najpóźniej po upływie miesiąca od dnia, w którym uzyskał informację o fakcie prawomocnego skazania.

Jeżeli urzędnik dopuścił się zatem tego przestępstwa w czasie trwania zatrudnienia, należy go zwolnić z pracy za wypowiedzeniem w terminie wyżej wskazanym.

Projekt zmiany ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych

Przewiduje się, że ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem art. 1 pkt 2 lit. c (dodawany w art. 36 ust. 3) i pkt 7 (dodawany art. 68f) oraz art. 3 (przepis przejściowy dotyczący postępowań o udzielenie zamówienia publicznego dotyczących nabycia autobusów), które mają wejść w życie z dniem 1.1.2025 r. Warto zwrócić przy tym uwagę na przepis przejściowy określający, że w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, wszczętych i niezakończonych przed 1.1.2025, które dotyczą nabycia autobusów wykorzystywanych przy wykonywaniu przewozów pasażerskich w transporcie drogowym w ramach komunikacji miejskiej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 4 ustawy z 16.12.2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym nie będą mieć zastosowania wymogi dotyczące nabywania wyłącznie autobusów zeroemisyjnych, o których mowa w art. 36 ust. 3 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych (dalej: ElektromobPalAltU) w brzmieniu nadanym projektowaną ustawą.

W uzasadnieniu do projektu przypomina się, że obowiązujące przepisy wyznaczają obowiązki dla samorządów liczących powyżej 50 000 mieszkańców w zakresie zapewnienia minimalnego udziału pojazdów elektrycznych we flocie urzędu, a także wyznaczają wymogi w zakresie minimalnego udziału pojazdów elektrycznych i napędzanych gazem ziemnym wykorzystywanych do realizacji zadań publicznych przez samorządy liczące powyżej 50 000 mieszkańców. Ponadto określają wymóg zapewnienia minimalnego udziału autobusów zeroemisyjnych oraz napędzanych biometanem przy świadczeniach usług komunikacji miejskiej w miastach liczących powyżej 50 000 mieszkańców oraz sporządzania analizy kosztów i korzyści związanych z wykorzystaniem, przy świadczeniu usług komunikacji miejskiej, autobusów zeroemisyjnych. Wyznaczają także wymóg zapewnienia minimalnego udziału nisko- i zeroemisyjnych pojazdów samochodowych kat. M i kat. N w całkowitej liczbie pojazdów objętych udzielonymi zamówieniami publicznymi, o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, na nabycie pojazdów (sprzedaż, leasing, najem lub dzierżawa z opcją zakupu), realizację usług o charakterze transportowym o określonych kodach CPV i realizację usług w zakresie drogowego publicznego transportu zbiorowego).

Podkreślić należy, że projektowane zmiany mają przede wszystkim na celu:

1. ustanowienie obowiązku nabywania przez gminy liczące powyżej 100 000 mieszkańców, Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię oraz podmioty, którym zlecono lub powierzono wykonywanie przewozów pasażerskich w transporcie drogowym w ramach komunikacji miejskiej na obszarze gminy, w której liczba mieszkańców jest wyższa niż 100 000 lub związku metropolitalnego do nabywania wyłącznie autobusów zeroemisyjnych w celu wykonywania przewozów pasażerskich w transporcie drogowym w ramach komunikacji miejskiej,
2. zniesienie obowiązku wykonywania, zlecania lub powierzania wykonania zadania publicznego z zapewnieniem odpowiedniego udziału pojazdów elektrycznych lub napędzanych gazem ziemnym przez samorządy liczące powyżej 50 000 mieszkańców,
3. zniesienie obowiązku świadczenia i zlecania świadczenia usługi komunikacji miejskiej z zapewnieniem określonego udziału autobusów zeroemisyjnych lub autobusów napędzanych biometanem we flocie samorządów liczących powyżej 50 000 mieszkańców.

W związku z powyższym projektowane zmiany w zakresie art. 35 ust. 2–4 ElektromobPalAltU mają uchylić obowiązek zapewnienia minimalnego udziału pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym przy wykonywaniu zadań publicznych na obszarze JST powyżej 50 000 mieszkańców. W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazuje się, że nałożone w 2018 r. obowiązki nie są realizowane przez zobowiązane podmioty ze względu na wysoki koszt zakupu i eksploatacji pojazdów nisko- i zeroemisyjnych, który w wielu przypadkach przekracza możliwości budżetowe JST oraz podmiotów, którym zlecane jest wykonywanie zadań publicznych. Zgodnie z założeniami z 2018 r. (kiedy przepisy normujące te kwestie wchodziły w życie) ceny pojazdów elektrycznych miały zrównać się z cenami pojazdów spalinowych ok. 2022–2023 r. Poziom cen jednak nie zrównał się, a co za tym idzie, zakup nowych pojazdów, spełniających wymogi ustawy o elektromobilności skutkowałby istotnym wzrostem cen świadczonych usług, co byłoby nieakceptowalne społecznie.

Ponadto w projekcie ustawy w zakresie art. 36 ust. 1 dla gmin powyżej 50 000 mieszkańców zrezygnowano z określenia minimalnego progu udziału autobusów zeroemisyjnych lub napędzanych biometanem we flocie użytkowanych pojazdów, wykorzystywanych do wykonywania lub zlecania wykonywania przewozów pasażerskich w transporcie drogowym w ramach komunikacji miejskiej. Ponadto, w celu uniknięcia wątpliwości interpretacyjnych dodano, że przepis dotyczy także związku metropolitalnego w województwie śląskim. Nie uchylono przepisu całkowicie, jednak zrezygnowano z określania konkretnych progów procentowych.

W uzasadnieniu do projektowanych zmian podnosi się, że obowiązujący obecnie próg określony na poziomie 10% spełnia jedynie około 10% samorządów objętych przepisami ustawy o elektromobilności. Mając na uwadze, że zgodnie z przepisami art. 68 ust. 4 pkt 3 ElektromobPalAltU od 1.1.2025 r. JST, o których mowa w art. 36 ust. 1 ElektromobPalAltU, byłyby zobowiązane do zapewnienia udziału autobusów zeroemisyjnych lub autobusów napędzanych biometanem w użytkowanej flocie pojazdów w wysokości co najmniej 20%, a docelowo w 2028 r. na poziomie 30%, realizacja obowiązków ustawowych przy obecnych wskazaniach jest trudna do zrealizowania. W związku z tym za zasadne uznano usunięcie konkretnych progów procentowych.

W art. 1 pkt 2 lit. c projektu ustawy w zakresie dodawanego do art. 36 ust. 3 ElektromobPalAltU od 1.1.2025 r. miałby być wprowadzony obowiązek nabywania przez gminy o liczbie mieszkańców wyższej niż 100 000, Górnośląsko-Zagłębiowską Metropolię oraz podmioty, którym zlecono lub powierzono wykonywanie przewozów pasażerskich w transporcie drogowym w ramach komunikacji miejskiej na obszarze tej gminy lub związku metropolitalnego, wyłącznie autobusów zeroemisyjnych w celu wykonywania komunikacji miejskiej.

Kluczowe znaczenie w obszarze związanym z udzielaniem zamówień publicznych mogą mieć projektowane zmiany polegające na uchyleniu w art. 68 ElektromobPalAltU ustępów 3 i 4. Są to przepisy przejściowe dotyczące minimalnego udziału pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym przy realizacji zadań publicznych oraz minimalnego udziału autobusów zeroemisyjnych lub autobusów napędzanych biometanem we flocie autobusów komunikacji miejskiej. W związku z proponowanym uchyleniem wymogu zapewnienia minimalnego udziału pojazdów nisko- i zeroemisyjnych przy realizacji zadań publicznych zawartych w art. 35 ust. 2–4 ElektromobPalAltU oraz świadczenia usług komunikacji miejskiej zgodnie z art. 36 ust. 1 ElektromobPalAltU, nie będą stosowane także wymogi w okresie przejściowym.

W projekcie ustawy przewidziano także zmiany związane z art. 68a ElektromobPalAltU. W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazuje się, że zgodnie z proponowanym brzmieniem art. 36 ust. 3 ElektromobPalAltU, gminy o liczbie mieszkańców wyższej niż 100 000, Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia oraz podmioty, którym zlecono lub powierzono wykonywanie przewozów pasażerskich w transporcie drogowym w ramach komunikacji miejskiej na obszarze tej gminy lub związku metropolitalnego, zobowiązane będą do nabywania wyłącznie autobusów zeroemisyjnych w celu wykonywania usług związanych z zapewnieniem komunikacji miejskiej. Z kolei art. 68a ust.1 pkt 3 ElektromobPalAltU zawiera regulacje odnoszące się do zapewnienia przez zamawiającego odpowiedniego udziału autobusów zeroemisyjnych w całkowitej liczbie tego rodzaju pojazdów objętych zamówieniami publicznymi, o których mowa w art. 68b ElektromobPalAltU. Udział ten wynosi 32% do 31.12.2025 r. oraz 46% od 1.1.2026 r. do 31.12.2030 r. Podmioty, o których mowa w art. 36 ust. 3 ElektromobPalAltU zobowiązane będą od 1.1.2025 r. do nabywania 100% autobusów elektrycznych, dlatego też należy wyłączyć wobec nich wymogi wynikające z art. 68a ust. 1 pkt 3 ElektromobPalAltU, ponieważ wskazane w nim progi procentowe są niższe.

Źródło: https://legislacja.gov.pl/projekt/12386951/katalog/13068495#13068495

Raport PIP: kontrole nieprawidłowości w prowadzeniu PPK. Kara dla pracodawców w wysokości 106 000 zł

Najwięcej kontroli w podmiotach zatrudniających 50 do 249 osób

W 2023 r. podobnie jak w latach poprzednich (od 2019 r., kiedy PPK zaczęli tworzyć najwięksi pracodawcy w Polsce) PIP prowadzi kontrole w zakresie PPK. W skontrolowanych jednostkach pracę świadczyło 74,1 tys. osób, w tym blisko 60 tys. pracowników na podstawie stosunku pracy. Zakres kontroli obejmował zagadnienia dotyczące zarówno obowiązku zawarcia umowy o zarządzanie jak i umowy o prowadzenie Pracowniczych Planów Kapitałowych, PIP kontrolowała również dokonywania wpłat do PPK w wymaganym przepisami terminie. Łącznie w 2023 r. przeprowadzono 262 kontrole, z czego 36 inicjowanych było skargami pracowników.

W ramach PPK najwięcej, czyli 98 kontroli PIP przeprowadziła w podmiotach zatrudniających od 50 do 249 osób. Ponadto 76 kontroli było przeprowadzonych w podmiotach zatrudniających od 10 do 49 osób, 57 kontroli – w zakładach powyżej 250 osób oraz 31 kontroli w najmniejszych podmiotach, czyli tych zatrudniających do 9 osób. Sektora publicznego dotyczyło 47 kontroli, z czego 4 kontrole przeprowadzono w jednostkach państwowych, natomiast 43 kontrole zostały przeprowadzone w jednostkach samorządowych.

Inspekcja Pracy wskazuje, że w 2023 r. nieprawidłowości stwierdzono u prawie 23% kontrolowanych pracodawców, co wskazuje na wzrost w stosunku do dwóch poprzednich lat Najwięcej nieprawidłowości ujawniono w zakładach zatrudniających do 9 osób (45% kontrolowanych pracodawców) oraz od 10 do 49 osób (35,5%). Naruszenia przepisów dotyczyły głównie pracodawców z sektora prywatnego (29% kontrolowanych). W sektorze publicznym występowały zdecydowanie rzadziej (13% pracodawców).

Nieprawidłowości w zawieraniu umowy o prowadzenie PPK

Co do zasady, umowy o zarządzanie PPK, były zawierane przez podmioty zatrudniające w określonych przepisami terminach. Stwierdzono 14 wykroczeń w zakresie braku umowy o zarządzanie PPK oraz 8 wykroczeń dotyczących uchybienia terminom zawarcia umów o zarządzanie PPK. Jako główną̨ przyczynę̨ podawano: przeoczenie terminu przez podmiot zatrudniający (umowa była zawierana po otrzymaniu od Polskiego Funduszu Rozwoju wezwania do zawarcia tej umowy). Inne przyczyny to brak dostatecznej wiedzy w zakresie nowych obowiązków dotyczących PPK, zwłaszcza w mniejszych podmiotach zatrudniających.

W odniesieniu do zawierania umów o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej inspektorzy pracy stwierdzili 25 wykroczeń, w tym 17 dotyczyło nie zawarcia umowy, a pozostałe zawarcia umowy po terminie. Często nieterminowe zawarcie umów o prowadzenie PPK dotyczyło poszczególnych pracowników, np. nowo zatrudnionych. Wśród przyczyn tej nieprawidłowości wskazywano: niewywiązanie się̨ z obowiązków wskazanych w umowie o współpracy przez wynajęte zewnętrzne biuro rachunkowe, brak dostatecznej wiedzy służb pracowniczych, błędy interpretacyjne obowiązujących przepisów prawa.

Nieprawidłowości w dokonywaniu wpłat do PPK

Najwięcej, wykroczeń, bo aż 52 stwierdzono w zakresie dokonywania wpłat do PPK, w tym: 28 wykroczeń w zakresie niedokonania wpłaty do PPK, 2 wykroczenia dotyczące zaniżenia kwoty należnej oraz 22 wykroczenia dotyczyły nieterminowego przekazania środków do PPK.

Wskazywane przez pracodawców przyczyny wyżej wymienionych uchybień to: pomyłka przy wpisywaniu kwoty przelewu wpłaty do PPK, brak środków finansowych na dokonanie wpłat, błędy w funkcjonowaniu programów kadrowo-płacowych, a także niewłaściwe oznaczenie przekazywanych kwot, co skutkowało zwrotem przekazanych środków.

Ponadto część nieprawidłowości związana była z ponownym autozapisem do PPK, który miał miejsce na początku 2023 r. Ponowny autozapis dotyczył osób, które złożyły deklarację o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. W ramach automatycznego zapisu do PPK mogły one pozostać w PPK (pracodawca zapisywał je automatycznie) lub złożyć ponowną rezygnację z oszczędzania w programie. Deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK złożone począwszy od 1.3.2023 r. będą ważne do 28.2.2027 r., czyli do kolejnego automatycznego zapisu w ramach PPK.

Wnioski z wyników kontroli

W związku z ujawnieniem 99 wykroczeń inspektorzy PIP nałożyli łącznie 72 mandaty na kwotę̨ blisko 106 tys. zł, zastosowali 27 środków oddziaływania wychowawczego, w 2 przypadkach skierowali wnioski do sądu.

Najważniejsze wnioski PIP po kontrolach w 2023 r. dotyczących przestrzegania przepisów ustawy o PPK to:

Raport roczny dotyczący ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia paliw i energii elektrycznej

Raport zawiera dane szczegółowo określone w § 1 ust. 2 rozporządzenia, czyli m.in. dotyczące:

Natomiast podsumowanie raportu zawiera dane określone w § 1 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia, w zakresie:

Dodatek motywacyjny dla kierownika gminnego ośrodka pomocy społecznej

Nowelizacja ustawy o pomocy społecznej, obowiązująca od 1.6.2024 r., przyznała Radzie Ministrów możliwość przyjęcia w formie uchwały rządowego programu dofinansowania wynagrodzeń oraz kosztów składek od tych wynagrodzeń pracowników określonych w tym programie, zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego lub na ich zlecenie. Dofinansowanie wynagrodzeń może być wypłacane także w formie dodatku motywacyjnego.

Dnia 19.6.2024 r. Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie ustanowienia rządowego programu „Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w postaci dodatku motywacyjnego na lata 2024–2027” (M.P. z 2024 r. poz. 505). W ramach Programu przewiduje się dodatek motywacyjny w wysokości 1000 zł brutto w okresie od 1.7.2024 r. do 31.12. 2027 r. W poz. V dookreślono w nim zasady przyznawania dodatku, okresy, za które przysługuje itp. Dodatki są finansowane z dotacji celowej.

Program jest adresowany do pracowników zatrudnionych w ramach stosunku pracy w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, o których mowa w art. 6 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej. Program ma na celu wsparcie pracowników realizujących zadania z zakresu pomocy społecznej w następujących jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej:

1) ośrodkach pomocy społecznej;

2) powiatowych centrach pomocy rodzinie;

3) centrach usług społecznych − w przypadku przekształcenia ośrodka pomocy społecznej w centrum usług społecznych na podstawie przepisów ustawy o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych;

4) domach pomocy społecznej;

5) placówkach specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego;

6) ośrodkach interwencji kryzysowej;

7) ośrodkach wsparcia, w tym:

a) ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi (w tym środowiskowych domach samopomocy),

b) dziennych domach pomocy,

c) domach dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,

d) schroniskach dla osób bezdomnych,

e) schroniskach dla osób bezdomnych z usługami opiekuńczymi,

f) klubach samopomocy.

Przewidziano zatem dwa warunki, które muszą zostać łącznie spełnione:

1) zatrudnienie w OPS,

2) realizowanie zadań zakresu pomocy społecznej.

Pracodawcą kierownika GOPS jest jednostka, którą kieruje. Pierwszy warunek jest zatem spełniony. Podstawowe zadania pomocy społecznej wymienia art. 15 ustawy o pomocy społecznej. Pomoc społeczna polega w szczególności na:

1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;

2) pracy socjalnej;

3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;

4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;

5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;

6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Kierownik GOPS kieruje OPS, wydaje decyzje itp. realizuje zatem działania w zakresie pomocy społecznej. Zdaniem autora odpowiedzi jest uprawniony do tego dodatku.

Podstawą przyznania dodatku jest uchwała RM. Nie ma w związku z tym konieczności wprowadzania zmian do regulaminów wynagradzania przewidujących prawo do tego świadczenia. Odnośnie jednak do kierownika GOPS wójt (burmistrz, prezydent miasta) określa, w drodze zarządzenia, maksymalne miesięczne wynagrodzenie kierowników i zastępców kierowników jednostek budżetowych oraz samorządowych zakładów budżetowych. Pod pojęciem wynagrodzenia rozumieć w tym przypadku należy całokształt świadczeń o charakterze wynagrodzenia. Uznać należy, że powinny zatem nastąpić zmiany w zarządzeniu oraz pisemne przyznanie dodatku.

Od września nowe raporty ZUS. Zmiany dotyczą tylko nauczycieli

W raporcie ZUS RPA będzie nowy blok III.G: Okres wykonywania pracy nauczycielskiej – Karta nauczyciela. W tym bloku płatnik składek będzie wykazywać za określoną grupę ubezpieczonych okres wykonywania pracy nauczycielskiej w placówkach, o których mowa w ustawie Karta Nauczyciela. Będą to dane analogiczne do tych, które obecnie płatnicy wykazują za osoby wykonujące pracę nauczyciela na podstawie ustawy o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych.

W raporcie informacyjnym ZUS RIA w bloku IX zmieni się nazwa na: Okresy wykonywania pracy nauczycielskiej w placówkach, o których mowa w art. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r.- Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2019 r. poz. 2215) od 1.01.1999 r. W tej nazwie nie będzie już daty „do”. Oznacza to, że od 1.9.2024 r. płatnik składek wypełnia to pole za ubezpieczonego, który był zatrudniony w okresie od 1.1.1999 r. do 31.12.2018 r., ale w pozycji „do” poda datę 31.8.2024. Jest to więc blok, w którym płatnik wykazuje pracę nauczycielską, którą ubezpieczony wykonywał na podstawie Karty Nauczyciela od stycznia 1999 r. do sierpnia 2024 r.

Okres bieżący płatnik wykazuje w raportach ZUS RPA.

Nie zmieniły się przepisy określające za jakich ubezpieczonych i kiedy płatnik składa dokumenty RIA. Raport informacyjny ZUS RIA płatnik składa, jeśli zdecydował się na krótszy okres przechowywania akt pracowniczych danego ubezpieczonego, czyli przez 10, a nie przez 50 lat (tj. złożył dobrowolnie dokument OSW – oświadczenie o zamiarze skrócenia przechowywania akt pracowniczych). Raport RIA płatnik składa za pracowników i zleceniobiorców zatrudnionych po 31.12.1998 r., a przed wejściem w życie przepisów dotyczących tzw. e-akt, czyli przed 31.12.2018 r. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych zmieniła się w tym zakresie z dniem 1.1.2019 r., dlatego w dokumencie ZUS RIA płatnik składek wykazuje dane za okresy od stycznia 1999 r. do grudnia 2018 r. z wyjątkiem danych dot. wykonywania pracy na podstawie Karty Nauczyciela.

Dodatkowo raport RIA płatnik przekazuje:

Na dokumentach ZUS IMIR (Informacja miesięczna dla osoby ubezpieczonej i Informacja roczna dla osoby ubezpieczonej) pojawia się nowy blok III.J: Okres wykonywania pracy nauczycielskiej – Karta nauczyciela.

Źródło: www.zus.pl

Sprawozdanie Prezesa UZP z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2023 r.

Ze Sprawozdania wynika, że wartość rynku zamówień publicznych realizowanych z zastosowaniem przepisów PrZamPubl w 2023 r. wyniosła 279,8 mld zł (w 2022 r. – 274,8 mld zł). Zdecydowana większość zamówień publicznych została udzielona w trybach najbardziej konkurencyjnych, a mianowicie w przypadku zamówień o wartości mniejszej niż progi unijne – z zastosowaniem trybu podstawowego (ponad 90%), a w przypadku zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne – w trybie przetargu nieograniczonego (ponad 90%). Przeciętny czas trwania postępowania o wartości zamówienia poniżej progów unijnych wyniósł 40 dni (w 2022 r. także 40 dni), a w postępowaniach o wartości równej lub przekraczającej progi unijne średnio 90 dni (w 2022 r. – 92 dni).

Liczba składanych ofert i kryteria oceny ofert

W 2023 r. w zamówieniach o wartości mniejszej niż progi unijne średnia liczba składanych ofert wyniosła 2,64 (w 2022 r. – 2,43). W przypadku zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne średnia ta wyniosła 2,12 oferty (w 2022 r. – 2,18). W odniesieniu do kryteriów oceny ofert ustalono, że w 42% (w 2022 r. – 39%) wszczętych postępowań o udzielenie zamówienia publicznego o wartości równej lub przekraczającej progi unijne i w 23% (w 2022 r. – 20%) postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne cena była jedynym kryterium wyboru oferty. Najrzadziej cenę jako jedyne kryterium stosowano w zamówieniach na roboty budowlane. W postępowaniach o wartości mniejszej niż progi unijne – w 7% (w 2022 r. – 7%), w postępowaniach o wartości równej lub przekraczającej progi unijne – w 33% zamówień (w 2022 r. – 26%). W 2023 r. średnia waga kryterium ceny zarówno w zamówieniach o wartości mniejszej, jak i równej lub przekraczającej progi unijne, wynosiła ok. 62% (w 2022 r. również ok. 62%).

Podobnie jak w latach ubiegłych, zarówno w postępowaniach o wartości mniejszej jak i równej lub przekraczającej progi unijne, najczęściej stosowanym kryterium pozacenowym było kryterium związane z warunkami gwarancji bądź rękojmi – odpowiednio w ok. 43% (2022 r. – 46%) oraz w ok. 35% (2022 r. – 37%) zamówień.

Odwołania i skargi

Liczba odwołań wniesionych w 2023 r. (3963) wzrosła względem 2022 r. i osiągnęła najwyższy poziom od początku funkcjonowania systemu zamówień publicznych. W 2023 r. odwołania najczęściej składane były w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, których przedmiot stanowiły usługi (46%) oraz dostawy (29%), natomiast najmniej odwołań składano w przypadku zamówień na roboty budowlane (25%).

W 2023 r. liczba skarg wnoszonych na orzeczenia KIO do sądu okręgowego zmalała o 16% w stosunku do 2022 r. i wynosiła 130 skarg. Na podstawie przekazanych do UZP 47 orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie (stan na 31.1.2024 r.), jakie zapadły w wyniku rozpatrzenia skarg, rozstrzygnięcia sądów polegały na:

Aspekty społeczne w udzielonych zamówieniach

W 2023 r. 4196 zamawiających udzieliło 40567 zamówień publicznych uwzględniających aspekty społeczne, o łącznej wartości 99 115 269 606,16 zł (bez VAT). Dla porównania, w 2022 r. 4 036 zamawiających udzieliło 38540 społecznych zamówień publicznych, których łączna wartość wyniosła 101 626 078 310,71 zł (bez VAT). Porównując dane za dwa poprzednie lata, oznacza to wzrost liczby zamawiających uwzględniających aspekty społeczne w postępowaniach przetargowych o 160 podmiotów publicznych.

Instrumenty prospołeczne przewidziane przez przepisy PrZamPubl w 2023 r. w większości przypadków stosowane były w zamówieniach na roboty budowlane. Dotyczyło to wymogu zatrudnienia na podstawie stosunku pracy z art. 95 ust. 1 PrZamPubl oraz uwzględnienia w opisie przedmiotu zamówienia wymogów dotyczących dostępności i projektowania z przeznaczeniem dla wszystkich użytkowników (art. 100 ust. 1 PrZamPubl). Również w zamówieniach na usługi najczęściej stosowano te dwa aspekty społeczne (art. 95 ust. 1 oraz art. 100 ust. 1 PrZamPubl) oraz społeczne kryteria oceny ofert (art. 242 ust. 2 PrZamPubl). Najrzadziej instrumenty prospołeczne wykorzystywano w zamówieniach na dostawy.

Popularność pewnych instrumentów społecznych oraz częstotliwość ich zastosowania w udzielonych zamówieniach wynika w dużej mierze z ich obligatoryjnego charakteru. Dotyczy to przede wszystkim instrumentów prawnych z art. 95 ust. 1 PrZamPubl oraz art. 100 PrZamPubl. Na ustanowienie społecznych kryteriów oceny ofert w części udzielonych zamówień publicznych wpływ mogą mieć z kolei przepisy art. 246 ust. 2 PrZamPubl zobowiązujące zamawiających do stosowania pozacenowych kryteriów oceny ofert oraz przypisania im odpowiednio wysokiej wagi.

Kontrole przeprowadzone przez Prezesa UZP

W 2023 r. Prezes Urzędu zakończył łącznie 259 kontroli zamówień publicznych, w tym 181 kontroli doraźnych i 78 kontroli uprzednich obligatoryjnych.

Kontrole doraźne zostały wszczęte na podstawie wniosków składanych głównie przez wykonawców, jak również instytucje zaangażowane we wdrażanie programów unijnych, organy ścigania, radnych, związki pracodawców oraz inne podmioty. Postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, które zostały poddane kontroli doraźnej, były przeprowadzone przede wszystkim przez JSFP oraz podmioty prawa publicznego.

Jedynie w 6 kontrolach doraźnych nie stwierdzono żadnych naruszeń PrZamPubl. W 151 sprawach, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, stanowiącego wstępny etap kontroli doraźnej, nie stwierdzono podstaw do dalszego prowadzenia kontroli z uwagi na brak uzasadnionego przypuszczenia, iż doszło do naruszenia przepisów PrZamPubl, które mogło mieć wpływ na wynik postępowania. Pozostałe 24 kontrole wykazały naruszenia mające lub mogące mieć wpływ na wynik postępowania. Naruszenia te dotyczyły m.in. przepisów PrZamPubl, które przedstawia się w tabeli 1.

Tabela 1. Naruszenia stwierdzone przez Prezesa UZP w kontroli doraźnej mające lub mogące mieć wpływ na wynik postępowania (opracowanie własne na podstawie Sprawozdania)

Warto podkreślić, że zamawiający w 2023 r. zgłosili zastrzeżenia od wyniku 17 kontroli doraźnych. We wszystkich przypadkach Prezes UZP nie uwzględnił zgłoszonych zastrzeżeń i przekazał je do rozpatrzenia przez KIO. Krajowa Izba Odwoławcza w całości uwzględniła zastrzeżenia od wyniku kontroli tylko w 1 sprawie, a nie uwzględniła zastrzeżeń w 16 sprawach, podtrzymując tym samym stanowisko Prezesa UZP.

W 2023 r. Prezes UZP przeprowadził także obligatoryjne kontrole uprzednie, w których stwierdzone zostały naruszenia dotyczące m.in. przepisów PrZamPubl, które przedstawia się w tabeli 2.

Tabela 2. Naruszenia stwierdzone przez Prezesa UZP w kontrolach uprzednich (opracowanie własne na podstawie Sprawozdania)

W 2023 r. od wyniku 5 przeprowadzonych obligatoryjnych kontroli uprzednich zamawiający zgłosili zastrzeżenia. Prezes UZP nie uwzględnił zastrzeżeń w żadnym przypadku i przekazał je do zaopiniowania przez KIO, która tylko w 1 kontroli częściowo uwzględniła zastrzeżenia, a w 4 przypadkach nie uwzględniła zastrzeżeń, podzielając tym samym stanowisko Prezesa UZP.

Zawiadomienia rzeczników dyscypliny finansów publicznych i wyniki tych zawiadomień

Zauważenia wymaga także istotna dla zamawiających informacja zawarta w Sprawozdaniu dotycząca zawiadamiania przez Prezesa UZP o stwierdzonym naruszeniu właściwego rzecznika dyscypliny finansów publicznych – w przypadku wykrycia w trakcie realizacji czynności kontrolnych lub w toku prowadzonych postępowań wyjaśniających, nieprawidłowości stanowiących naruszenie przepisów DyscypFinPubU. Zawiadomienia do rzecznika dyscypliny finansów publicznych skierowano w odniesieniu do 21 spraw objętych kontrolą doraźną w 2023 r. Zawiadamiano rzecznika o stwierdzeniu naruszeń dyscypliny finansów publicznych polegających na:

1. niezasadnym stosowaniu trybu zamówienia z wolnej ręki (5 zawiadomień),
2. opisaniu przedmiotu zamówienia z naruszeniem zasady uczciwej konkurencji (4 zawiadomienia),
3. zaniechaniu odrzucenia oferty (4 zawiadomienia),
4. zmianie umowy w sprawie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych (2 zawiadomienia),
5. błędnym szacowaniu wartości zamówienia polegającym na podziale zamówienia lub zaniżeniu jego wartości w celu ominięcia stosowania PrZamPubl do jego udzielenia (2 zawiadomienia),
6. niezamieszczeniu w BZP ogłoszenia o wyniku postępowania (1 zawiadomienie),
7. zaniechaniu wyłączenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego osoby podlegającej wyłączeniu z postępowania na podstawie przepisów o zamówieniach publicznych (1 zawiadomienie),
8. nieprzekazaniu ogłoszenia o zamówieniu publicznym do publikacji do właściwego publikatora – Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej (1 zawiadomienie),
9. unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego z naruszeniem przepisów o zamówieniach publicznych określających przesłanki unieważnienia (1 zawiadomienie).

W wyniku rozpatrzenia 8 zawiadomień przez rzeczników Prezes UZP został poinformowany, że w przypadku 5 zawiadomień skierowano wnioski o ukaranie osoby obwinionej do komisji orzekającej. W zakresie 1 zawiadomienia zostało wszczęte postępowanie wyjaśniające. W 1 sprawie rzecznik dyscypliny finansów publicznych odmówił wszczęcia postępowania wyjaśniającego, a w 1 przypadku poinformował o zawieszeniu postępowania w sprawie dyscypliny finansów publicznych. W zakresie 13 pozostałych zawiadomień rzecznicy nie poinformowali jeszcze Prezesa UZP o sposobie załatwienia sprawy.

Źródło: https://www.gov.pl/web/uzp/sprawozdanie-prezesa-uzp-z-funkcjonowania-systemu-zamowien-publicznych-w-2023-roku

Okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy bez prawa do wynagrodzenia w świadectwie pracy

Szczegółową treść świadectwa pracy określa § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie świadectwa pracy (dalej: ŚwiadectwaR). Zgodnie z tym przepisem, w świadectwie pracy zamieszcza się informacje niezbędne do ustalenia uprawnień ze stosunku pracy i uprawnień z ubezpieczeń społecznych, dotyczące:

1) okresu lub okresów zatrudnienia;

2) wymiaru czasu pracy pracownika w czasie trwania stosunku pracy;

3) rodzaju wykonywanej pracy lub zajmowanych stanowisk lub pełnionych funkcji;

4) trybu i podstawy prawnej rozwiązania lub podstawy prawnej wygaśnięcia stosunku pracy, a w przypadku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem – strony stosunku pracy, która dokonała wypowiedzenia;

5) okresu, za który pracownikowi przysługuje odszkodowanie w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 36¹ § 1 KP;

5a) zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 148¹ § 1 KP, wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

6) urlopu wypoczynkowego przysługującego pracownikowi w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy i wykorzystanego w tym roku;

6a) urlopu opiekuńczego wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

7) wykorzystanego urlopu bezpłatnego i podstawy prawnej jego udzielenia;

8) wykorzystanego urlopu ojcowskiego;

9) wykorzystanego urlopu rodzicielskiego i podstawy prawnej jego udzielenia;

10) wykorzystanego urlopu wychowawczego i podstawy prawnej jego udzielenia;

11) okresu, w którym pracownik korzystał z ochrony stosunku pracy, o której mowa w art. 186⁸ § 1 pkt 2 KP;

12) zwolnienia od pracy przewidzianego w art. 188 KP, wykorzystanego w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

12a) liczby dni pracy zdalnej, przewidzianej w art. 67³³ § 1 KP, wykonywanej w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

13) liczby dni, za które pracownik otrzymał wynagrodzenie, zgodnie z art. 92 Kodeksu pracy, w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy;

14) okresu odbytej czynnej służby wojskowej lub jej form zastępczych;

15) okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze;

16) wykorzystanego dodatkowego urlopu albo innego uprawnienia lub świadczenia, przewidzianego przepisami prawa pracy;

17) okresów nieskładkowych, przypadających w okresie zatrudnienia, którego dotyczy świadectwo pracy, uwzględnianych przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty;

18) zajęcia wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym;

19) należności ze stosunku pracy uznanych i nie zaspokojonych przez pracodawcę do dnia ustania tego stosunku z powodu braku środków finansowych;

20) informacji o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach – na żądanie pracownika.

Okres usprawiedliwionej nieobecności bez prawa do wynagrodzenia czy zasiłku nie należy do żadnej z ww. kategorii umieszczanych w świadectwie pracy. Nie jest okresem urlopu bezpłatnego ani okresem nieskładkowym (są one wskazane w art. 7 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych). Dlatego pomocniczy druk świadectwa pracy stanowiący załącznik do ŚwiadectwaR nie zawiera żadnej osobnej rubryki/punktu, w którym można byłoby osobno wykazać taki okres.

Z powyższego wynika, że nieodpłatnej usprawiedliwionej nieobecności nie wpisuje się w świadectwie pracy do żadnej odrębnej rubryki. Czas trwania tej nieobecności jest jednak okresem zatrudnienia, dlatego w punkcie 1 świadectwa pracy, gdzie wskazuje się czas trwania zatrudnienia, podane daty powinny uwzględniać też okres usprawiedliwionej nieodpłatnej nieobecności. Innymi słowy, nie odlicza się okresu niepłatnej usprawiedliwionej nieobecności z okresu zatrudnienia wskazanego w punkcie 1 świadectwa pracy.

Maksymalne stawki opłat za usunięcie pojazdu z drogi i jego parkowanie na parkingu strzeżonym na 2025 r.

Pojazd usuwa się na koszt właściciela w okolicznościach opisanych w art. 130a ust. 1 i 2 ustawy – Prawo o ruchu drogowym (dalej: PrDrog) oraz w przypadku naruszenia opisanego w art. 140ad ust. 7 PrDrog umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie (art. 130a ust. 5c PrDrog). Przy czym, przepis ten został uznany za częściowo niekonstytucyjny, tzn. z dniem 13.9.2029 r. utracił mocw zakresie, w jakim przewiduje, że pojazd usunięty z drogi w przypadkach określonych w art. 130a ust. 1 i 2 PrDrog pozostaje na parkingu strzeżonym wyznaczonym przez starostę do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie (zob. wyr. TK z 5.12.2018 r., K 6/17).

Wysokość tych opłat ustala rada powiatu (środki z nich stanowią dochód powiatu) z zachowaniem stawek maksymalnych, tzn. na podstawie przepisów art. 130a ust. 6–6e PrDrog, zaś na każdy rok kalendarzowy minister finansów ogłasza, w drodze obwieszczenia, maksymalne stawki tych opłat zaokrąglając je w górę do pełnych złotych.

Z powyższego obwieszczenia wynika, że obowiązujące w 2025 r. maksymalne stawki opłat za usunięcie pojazdu z drogi i jego parkowanie na parkingu strzeżonym wynoszą za:

1. rower lub motorower:
   1. za usunięcie – 171 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 33 zł;
2. motocykl:
   1. za usunięcie – 333 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 45 zł;
3. pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t:
   1. za usunięcie – 716 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 62 zł;
4. pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t do 7,5 t:
   1. za usunięcie – 895 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 82 zł;
5. pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 7,5 t do 16 t:
   1. za usunięcie – 1264 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 116 zł;
6. pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 t:
   1. za usunięcie – 1862 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 205 zł;
7. pojazd przewożący materiały niebezpieczne:
   1. za usunięcie – 2265 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 298 zł;
8. hulajnoga elektryczna lub urządzenie transportu osobistego:
   1. za usunięcie – 171 zł,
   2. za każdą dobę przechowywania – 33 zł.

Organ administracji działa wykonując zadania „z zakresu administracji publicznej”

Na gruncie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami istotne jest rozróżnienie dwóch zakresów działania organów gospodarujących zasobami nieruchomości. Z jednej strony działają one, jako organy reprezentujące właściciela nieruchomości, i tu występują one, jako reprezentanci cywilnoprawnego właściciela w sferze dominium. Natomiast z drugiej strony ustawa o gospodarce nieruchomościami te same organy wyposażyła w kompetencje władcze (imperium) w odniesieniu do pewnych czynności gospodarowania nieruchomościami. W tym zakresie organy gospodarujące nieruchomościami działają, jako organy administracji publicznej.

Taki dualizm tworzy problemy interpretacyjne sprawiające istotne wątpliwości, co do właściwego kwalifikowania poszczególnych czynności do jednej lub drugiej sfery. W konsekwencji podmioty dotknięte działaniami aktów wydawanych przez organy stosują niewłaściwe środki w zakresie podważania aktów działania tych organów.

Te wątpliwości zauważył Naczelny Sąd Administracyjny, który stwierdził, że podjęcie określonej uchwały przez jednostkę samorządu terytorialnego nie oznacza automatycznie, że uchwała ta została podjęta w sprawie z zakresu administracji publicznej. Jest faktem powszechnie znanym, że jednostki samorządu terytorialnego, oprócz tego, że mają podmiotowość administracyjnoprawną, to występują również w obrocie prawnym, jako podmioty praw cywilnych, a nawet jako podmioty gospodarcze, kiedy prowadzą działalność komunalną w prawem określonej formie. Nie jest więc jednoznaczne, że zawsze kiedy jednostka samorządu terytorialnego podejmuje w określonej prawem formie akt, to akt ten podejmowany jest w sprawie o charakterze administracyjnoprawnym. A zatem, nie każde działanie organu jednostki samorządu terytorialnego podlegać będzie kontroli sądów administracyjnych. Niewyrażenie zgody na zawarcie kolejnej umowy najmu lokalu użytkowego prowadzi do wniosku, że organ realizuje swoje uprawnienia o charakterze stricte właścicielskim. Jako samodzielny uczestnik obrotu cywilnoprawnego decyduje o udostępnieniu lub odmowie udostępnienia innemu podmiotowi, uczestniczącemu w tym obrocie, składnika swojego mienia, którym jest nieruchomość. Wykonywanie uprawnień właścicielskich przez gminę jest w tym przypadku normowane w pierwszym rzędzie przepisami Kodeksu Cywilnego i podejmowane w tym zakresie czynności mają charakter cywilnoprawny. Należą do zakresu spraw gminy, jako osoby prawnej, a nie, jako organu administracji publicznej. W konsekwencji, zaskarżona uchwała, mająca wywołać skutki cywilnoprawne, jest wyrazem woli organu stanowiącego gminy w sprawie dokonania czynności cywilnoprawnej, a zatem uchwałą o charakterze cywilnoprawnym.

Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 27.7.2009 r., (I OPS 1/09, Legalis) – ustawowe ograniczenia dotyczące obrotu nieruchomościami Skarbu Państwa i jednostek samorządu nie powodują, że spory w tym zakresie tracą cywilnoprawny charakter. Wskazać należy, że niniejsza sprawa dotyczy sfery wykonywania uprawnień właścicielskich przez jednostkę samorządu terytorialnego w stosunku do mienia stanowiącego własność gminy i co za tym idzie posiada ona charakter cywilnoprawny. Uznając, zatem, że zaskarżony akt ma miejsce w ramach sfery dominum (a nie imperium) i jako taki nie mieści się w zakresie właściwości sądu administracyjnego, Oświadczenia woli gminy, jako podmiotu prawa cywilnego, także te wyrażone w formie uchwał organów kolegialnych gminy, stanowiące realizację tych ogólnych zasad i skierowane do oznaczonego podmiotu w konkretnej sprawie (np. oświadczenie woli o sprzedaży nieruchomości), nie podlegają kontroli sądu administracyjnego.