Związanie kierownika budowy z innymi uczestnikami procesu budowlanego oraz stronami
Przepisy ustawy Prawo budowlane (dalej: PrBud) nie zakazują łączenia funkcji kierownika budowy z pozostawaniem w stosunku prawnym z generalnym wykonawcą i pobieraniem wynagrodzenia.
Zgodnie z art. 17 pkt 4 PrBud, kierownik budowy jest uczestnikiem procesu budowlanego w rozumieniu ustawy.
Kierownik budowy wykonuje jednocześnie samodzielną funkcję techniczną w budownictwie. Zakres podstawowych obowiązków spoczywających na kierowniku budowy ustawodawca uregulował zaś w art. 22 PrBud.
Same przepisy PrBud nie zawierają jednocześnie żadnych ograniczeń w zakresie stosunków prawnych, czy nawet osobistych, w jakich kierownik budowy może pozostawać tak z pozostałymi uczestnikami procesu budowlanego, jak też inwestorem czy wykonawcą (generalnym wykonawcą). Jedynie – stosownie do art. 24 ust. 1 PrBud – ustawodawca przesądził, że łączenie funkcji kierownika budowy i inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest dopuszczalne.
Jak wyjaśnia się to bowiem w doktrynie, funkcje te muszą być oddzielone, aby został zachowany element faktycznej, a nie iluzorycznej kontroli procesu budowlanego. Jest to ważny element tworzonego przez ustawodawcę systemu zapewnienia wysokiej jakości procesu budowlanego. Przepisy PrBud (np. art. 24 PrBud) nie zakazują zatem łączenia funkcji kierownika budowy z pozostawaniem w stosunku prawnym z generalnym wykonawcą i pobieraniem wynagrodzenia.
W tym miejscu należy przypomnieć, że kierownik budowy odpowiada za należyte wykonywanie powierzonych mu obowiązków i dopiero ustalenie, że obowiązki te są naruszane z uwagi na stosunek prawny czy osobisty, łączący kierownika budowy z pozostałymi uczestnikami procesu budowlanego lub jego stronami, skutkować może odpowiedzialnością kierownika budowy (zwykle odszkodowawczą lub zawodową). Ważne jest więc, aby kierownik budowy zachował obiektywizm i niezależność w wykonywaniu swoich obowiązków, unikając konfliktu interesów. Dopiero, gdy jego rola jako pracownika generalnego wykonawcy koliduje z jego obowiązkami jako kierownika budowy, może to prowadzić do faktycznych problemów i ewentualnych naruszeń.
Wymagania na stanowisko kierownika środowiskowego domu samopomocy
Kandydat nie spełnia wymagania formalnego dotyczącego wykształcenia wyższego na kierunku mającym zastosowanie przy świadczeniu usług w środowiskowym domu samopomocy, określonego w § 9 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy (dalej: ŚrodDomSamR).
Zgodnie z przepisami ŚrodDomSamR kierownik domu jest obowiązany posiadać wykształcenie wyższe na kierunku mającym zastosowanie przy świadczeniu usług w domu oraz co najmniej półroczne doświadczenie zawodowe polegające na realizacji usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi (§ 9 ust. 1 ŚrodDomSamR).
Przepis nie zawiera katalogów zamkniętych kierunków studiów, lecz formułuje wymóg generalny dotyczący związku kierunku studiów z usługami świadczonymi przez środowiskowy dom samopomocy. Do takich kierunków należałoby zaliczyć psychologię, pedagogikę, pracę socjalną, ale jest to jedynie katalog przykładowy.
W kontekście przedłożonych przez kandydata dyplomów należy stwierdzić, że:
1. Kierunek „zarządzanie i marketing w zakresie informatyki i systemów bezpieczeństwa” – nie wykazuje bezpośredniego związku z usługami świadczonymi w środowiskowym domu samopomocy, które obejmują przede wszystkim treningi samoobsługi, treningi umiejętności społecznych oraz opiekę nad osobami z zaburzeniami psychicznymi.
2. Kierunek „zarządzanie, specjalność zarządzanie rozwojem regionalnym” – podobnie nie ma bezpośredniego związku z profilem działalności środowiskowego domu samopomocy, koncentrując się na aspektach makroekonomicznych i planistycznych rozwoju regionalnego.
Tym samym (moim zdaniem) kandydat nie spełnia wymagania formalnego dotyczącego wykształcenia wyższego na kierunku mającym zastosowanie przy świadczeniu usług w środowiskowym domu samopomocy, określonego w § 9 ust. 1 ŚrodDomSamR.
Program „Przyjazna szkoła” na lata 2025–2027 jako wsparcie dla szkół przyjaznych uczniom z Ukrainy
Założenia programu
Program jest odpowiedzią na rosnące potrzeby społeczności szkolnych, które muszą sprostać wyzwaniom wynikającym z migracji, traum wojennych czy różnic kulturowych. Jego głównym celem jest stworzenie warunków sprzyjających budowaniu pozytywnych relacji rówieśniczych oraz rozwojowi kompetencji uczniów z doświadczeniem migracji i uchodźstwa.
W ramach „Przyjaznej szkoły” przewidziano 3 główne moduły wsparcia:
- pomoc asystenta,
- poprawę dobrostanu społeczności szkolnej oraz
- doskonalenie kadr systemu oświaty.
Łączna alokacja finansowa na ten cel to niemal 500 milionów złotych, z czego ponad 412 milionów pochodzi z funduszy europejskich.
Działania obejmują m.in. zatrudnianie asystentów dla uczniów z Ukrainy, organizację wsparcia psychologiczno-edukacyjnego, szkolenia dla nauczycieli oraz działania mające na celu integrację i wzmacnianie społeczności szkolnych. Wsparcie obejmie zarówno szkoły koordynowane przez wojewodów, jak i placówki prowadzone przez ministerstwa.
Komu przysługuje wsparcie i zasady przyznawania
Program „Przyjazna szkoła” jest realizowany na podstawie rozporządzenia RM z 11.7.2025 r. w sprawie szczegółowych warunków udzielania wsparcia w zakresie wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży objętych Rządowym programem wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży „Przyjazna szkoła” w latach 2025-2027 (Dz.U. z 2025 r. poz. 946) oraz uchwały RM nr 60 również z 11.7.2025 r. w sprawie Rządowego programu wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży „Przyjazna szkoła” w latach 2025–2027 (M.P. 2025 poz. 648).
Szkoły, które chcą skorzystać z pomocy, muszą spełniać warunek, iż w dniu rozpoczęcia wsparcia naukę pobiera co najmniej jedno dziecko z Ukrainy.
Organy prowadzące szkoły (np. gminy, powiaty) lub dyrektorzy szkół (jeśli szkoły prowadzi minister) składają wnioski:
- do wojewody (jednostki samorządu terytorialnego, osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego; osoby fizyczne),
- do ministra właściwego prowadzącego szkołę (np. minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego w przypadku szkół artystycznych).
Czas: 14 dni roboczych od dnia ogłoszenia naboru.
Minister Edukacji publikuje na stronie internetowej MEN formularz wniosku, który zawiera dane dotyczące:
- liczby uczniów z doświadczeniem migracji/uchodźstwa,
- proponowaną liczbę asystentów i wymiar etatów,
- plan zatrudnienia oraz szacunkowe koszty.
Wojewoda lub minister prowadzący szkołę rozpatrzy wnioski w ciągu 14 dni roboczych od dnia zakończenia naboru wniosków. Jeśli zapotrzebowanie przewyższa limit środków, stosuje się kryteria rankingujące:
- w pierwszej kolejności brane są pod uwagę szkoły publiczne przed niepublicznymi,
- następnie znaczenie ma liczba uczniów i uczennic z Ukrainy w porównaniu do całkowitej ilości dzieci w danej szkole,
- dodatkowo brany jest pod uwagę również procentowy udział liczby uczniów z Ukrainy.
Lista zakwalifikowanych szkół zostanie opublikowana na stronie wojewody lub ministra prowadzącego szkołę. Wojewoda lub minister zawiera umowy z organami prowadzącymi szkoły zakwalifikowanymi do programu.
Terminy na składanie wniosków:
Rok 2025:
- minister informuje wojewodów o programie w ciągu 5 dni roboczych od wejścia w życie uchwały. MEN wystosowało pismo w dniu 24 lipca 2025 r.,
- wojewodowie ogłaszają nabór wniosków 14 dni roboczych od dnia poinformowania, maksymalny termin na ogłoszenie naboru do dnia 13 sierpnia 2025 r.
Rok 2026:
- nabór na rok 2026 musi być ogłoszony do 30 września 2025 r.,
- termin składania wniosków – 14 dni roboczych od ogłoszenia.
Rok 2027:
- nabór na rok 2027 musi być ogłoszony do 30 września 2026 r.
- termin składania wniosków – 14 dni roboczych od ogłoszenia.
To kompleksowe przedsięwzięcie ma na celu nie tylko wsparcie edukacyjne, ale również budowanie społeczności szkolnych opartych na zaufaniu, szacunku i bezpieczeństwie, co jest niezbędne dla skutecznej integracji i rozwoju młodych ludzi w trudnym czasie.
Smart city – przyszłość i teraźniejszość miast
Zarówno wielkie metropolie, jak i mniejsze miasta stają się dzisiaj hubami, które mają dostarczyć mieszkańcom sprawnie działające usługi. To nie są „miasta przyszłości”, opisane w książkach fantastyczno-naukowych czy pracach ekspertów z różnych dziedzin.
Takie miasta istnieją i można powiedzieć, że każde miasto ma szansę stać się „smart”, wdrażając nowoczesne, informatyczne rozwiązania. Jest to konieczne tym bardziej, że samorządy mają swoje, określone i ograniczone zasoby, którymi muszą dobrze zarządzać, żeby wywiązywać się ze swoich zadań. Dzisiaj są one bardzo szerokie i zahaczają o wiele różnych dziedzin życia, często bardzo specjalistycznych, wymagających rzetelnej wiedzy: od edukacji, przez ochronę środowiska aż po organizację i zarządzanie transportem zbiorowym.
Te obowiązki, które mają wykonywać jednostki samorządu terytorialnego różnych szczebli, są opisane w aktach prawnych, czyli np. ustawie o samorządzie gminnym (SamGminU), ustawie o samorządzie powiatowym (SamPowiatU) czy ustawie o samorządzie województwa (SamWojU).
Te zadania to np.:
- edukacja publiczna;
- ochrona zdrowia;
- lokalny transport zbiorowy;
- zadbanie o stan dróg;
- zadbanie o stan wodociągów, kanalizacji;
- ład przestrzenny i gospodarka nieruchomościami;
- ochrona środowiska i przyrody oraz gospodarka wodna;
- kultura.
Gdzie AI przyda się w miastach?
Systemy sztucznej inteligencji mogą się przydać w wielu dziedzinach. Mogą to być bardzo skomplikowane zadania, z którymi boryka się miasto.
Mogą pomagać w analizie dużej ilości danych, co przełoży się na lepsze planowanie ruchu drogowego – każda zmiana organizacji świateł, pierwszeństwa czy wyłączenie jakiejś ulicy z ruchu ma wpływ na zachowania kierowców, tworzenie się korków, a nawet wypadki drogowe. Dlatego warto pamiętać, że AI może na bieżąco analizować dane dotyczące ruchu drogowego, co poprawi jakość życia mieszkańców i znacząco zmniejszy towarzyszące ruchowi drogowemu koszty.
Ponieważ wśród zadań, którymi mają się zajmować współczesne miasta, są też działania na rzecz ochrony środowiska, to sztuczna inteligencja przydaje się w tworzeniu i funkcjonowaniu systemów monitoringu zanieczyszczeń powietrza lub wody opartych na analizie danych pozyskanych z czujników lub tworzeniu modeli inteligentnego zarządzania energią w budynkach publicznych.
Może być nawet użyteczna w zarządzaniu przestrzenią miejską. Strefy płatnego parkowania mogą się stać całkowicie autonomiczne, a naliczanie opłat za przekroczony czas postoju może się odbywać automatycznie.
Takich przydatnych zastosowań w ramach smart city będzie zdecydowanie więcej. Sztuczna inteligencja może choćby analizować zapotrzebowanie na odbiór odpadów komunalnych od mieszkańców i na tej podstawie lepiej dopasowywać harmonogramy, pomagając urzędnikom.
W ochronie zdrowia AI może oznaczać autonomiczne procedury i środki zarządzania ochroną zdrowia – poprawiając system zapisów na wizyty u lekarzy czy zabiegi, lub grafik pracy personelu medycznego.
Chatboty oparte na sztucznej inteligencji mogą odciążyć urzędników od odpowiedzi na najczęściej zadawane przez petentów pytania. Można sobie wyobrazić także sytuacje, w których AI, analizując dane zawarte w piśmie (wniosku), pomaga wydać decyzję administracyjną.
Ciągle pojawiają się nowe pomysły na zastosowanie sztucznej inteligencji w działalności urzędów. Na początku sierpnia samorząd Częstochowy podpisał z Ministerstwem Cyfryzacji list intencyjny, który ma doprowadzić do uruchomienia pilotażu polskiego modelu językowego PLLuM w administracji samorządowej. Sztuczna inteligencja wesprze urzędników m.in. w tworzeniu pism, streszczaniu dokumentów oraz w analizie zapytań od obywateli. Częstochowski samorząd udostępni wiedzę i informacje przydatne do dalszego doskonalenia modelu, tak by jak najlepiej odpowiadał na potrzeby administracji samorządowej.
Zagrożenia
Systemy sztucznej inteligencji wspierające działanie miast to nie tylko korzyści płynące z jej stosowania i usprawniania systemów, ale też potencjalne wyzwania, związane choćby z ochroną danych. Również AI jest narażona na ataki hakerskie i innego rodzaju zagrożenia związane z cyberbezpieczeństwem, dlatego tak ważna jest odpowiednia ich ochrona, np. przed wyciekiem danych mieszkańców.
Obywatele muszą mieć też pełną wiedzę o tym, że w usługach do nich kierowanych lub przy administrowaniu ich danymi „pracuje” AI. W tej sytuacji każdy zainteresowany powinien mieć prawo odmowy (opt-out).
Ważne jest też takie zaprojektowanie i prezentowanie usług opartych na AI, żeby wzbudzać w mieszkańcach zaufanie do nich. Sztuczna inteligencja podejmuje decyzje na podstawie algorytmów, które mogą być trudne do zrozumienia i weryfikacji przez obywateli, a nawet pracowników administracji, co rodzi pytania o odpowiedzialność i legitymizację działań opartych na AI.
Z takimi problemami musieli się już np. mierzyć Holendrzy. W Holandii w latach 2012–2019 wszczęto bezpodstawnie postępowania o wyłudzenie nienależnego zasiłku na dzieci wobec setek tysięcy rodzin; holenderski algorytm kwalifikował jako „podejrzane” obco brzmiące nazwiska, podwójne obywatelstwo czy niskie dochody.
Trzeba więc być bardzo ostrożnym i rozsądnym we wprowadzaniu do działalności urzędów sztucznej inteligencji, ale jednocześnie wydaje się, że nie ma od tego odwrotu.
Zmiana przepisów o zamówieniach publicznych dotycząca udziału w zamówieniach publicznych wykonawców z państw trzecich – od 9 września
Uprawnienie zamawiającego do ograniczenia dostępu do zamówienia publicznego wykonawcom z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych
Podkreślić należy, że dodany art. 16b ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl) przewiduje jednoznacznie, że zamawiający jest uprawniony do ograniczenia dostępu do zamówienia publicznego wykonawcom z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych. Ograniczenie to może polegać na niedopuszczeniu takich wykonawców do udziału w postępowaniu, a w przypadku ich dopuszczenia – na zróżnicowaniu traktowania takich wykonawców w stosunku do pozostałych wykonawców. Zatem to zamawiający na etapie ustalania warunków zamówienia i tworzenia dokumentów zamówienia podejmuje decyzję odnośnie do udziału wykonawców z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych w danym postępowaniu (czy dopuszcza, a jeżeli tak – na jakich zasadach).
Zamawiający może ponadto określić, że:
- o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy wspólnie z wykonawcami pochodzącymi z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych;
- wykonawcy mogą polegać na zdolnościach lub sytuacji podmiotów udostępniających zasoby, o których mowa w art. 118 ust. 1 PrZamPubl, pochodzących z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych;
- wykonawcy mogą powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcom pochodzącym z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych;
- podwykonawcy mogą powierzyć wykonanie części zamówienia dalszym podwykonawcom pochodzącym z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych.
Warto zwrócić dodatkowo uwagę na dodany art. 16b ust. 2 PrZamPubl, na mocy którego zamawiający może nie tylko w odniesieniu do wykonawców pochodzących z państw trzecich niebędących stronami umów międzynarodowych lub do robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw określić warunki zamówienia mniej korzystne niż w odniesieniu do wykonawców pochodzących z państw, których ograniczenia nie dotyczą, ale także (użyto spójnika „lub”) – do robót budowlanych, dostaw i usług pochodzących z tych państw.
Nowe przesłanki – odrzucenia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu oraz odrzucenia oferty
W związku z ww. zmianami dodano w przepisach PrZamPubl nową przesłankę odrzucenia wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu (zob. art. 146 w ust. 1 pkt 4a PrZamPubl), tj. gdy został on złożony przez wykonawcę pochodzącego z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej lub wspólnie z wykonawcą pochodzącym z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 16b ust. 1 pkt 1 lub 2, a także nową przesłankę odrzucenia oferty (zob. art. 226 ust. 1 pkt 5a PrZamPubl), tj. jeżeli oferta została złożona przez wykonawcę pochodzącego z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej lub wspólnie z wykonawcą pochodzącym z państwa trzeciego niebędącego stroną umowy międzynarodowej, z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w art. 16b ust. 1 pkt 1 lub 2 PrZamPubl. Poza tym oferty takiego wykonawcy nie bierze się do wyliczenia średniej arytmetycznej na potrzeby badania rażąco niskiej ceny (zob. zmiana art. 224 ust. 2 pkt 1 PrZamPubl).
Przepisy przejściowe
Niezmiernie istotne są również przepisy przejściowe, a zwłaszcza art. 3 ust. 1 ustawy. Określa on, że do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego oraz postępowań o zawarcie umowy ramowej wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy wprawdzie stosuje się przepisy PrZamPubl w brzmieniu dotychczasowym, z tym że:
- do tych postępowań stosuje się przepis art. 16a ustawy zmienianej w art. 1, tj. PrZamPubl;
- zamawiający do zakończenia tych postępowań może odrzucić ofertę na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 5a ustawy zmienianej w art. 1, tj. PrZamPubl, również w przypadku ponownej oceny ofert.
Przepis ww. art. 3 ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio do możliwości odrzucenia wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu na podstawie art. 146 ust. 1 pkt 4a ustawy zmienianej w art. 1, tj. PrZamPubl.
Zaświadczenie o zameldowaniu dla KOWR a opłata skarbowa
Zwolnieniu z opłaty skarbowej podlega nie tylko wydanie zaświadczenia przez KOWR (w sprawach z zakresu zadań wykonywanych przez te podmioty), ale również wydanie zaświadczenia do uzasadnienia wniosków w sprawach prowadzonych przez ten podmiot (KOWR). W odniesieniu do tych (niezbędnych) zaświadczeń ustawodawca nie ograniczył ani ich zakresu przedmiotowego, ani podmiotowego, co pozwala uznać, że m.in. zaświadczenie w sprawie zameldowania wydawane przez UG korzysta ze zwolnienia (pkt 5), o ile ma związek ze sprawą prowadzoną przez KOWR.
W ocenie stanu faktycznego należy mieć na uwadze art. 2 ust. 1 pkt 3 i 5 ustawy o opłacie skarbowej, z których wynika:
art. 2 [Wyłączenia szczególne]
1. Nie podlega opłacie skarbowej:
(…)
3) dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia i zezwolenia przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa albo Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa w sprawach z zakresu wykonywania przez te podmioty zadań w ramach realizacji Wspólnej Polityki Rolnej, w tym w sprawach płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego określonych przepisami Unii Europejskiej i przyznawanej w drodze decyzji pomocy finansowej w ramach interwencji objętych Planem Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 oraz w ramach przejściowego wsparcia krajowego, o którym mowa w art. 147 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 z dnia 2 grudnia 2021 r. ustanawiającego przepisy dotyczące wsparcia planów strategicznych sporządzanych przez państwa członkowskie w ramach wspólnej polityki rolnej (planów strategicznych WPR) i finansowanych z Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji (EFRG) i z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz uchylającego rozporządzenia (UE) nr 1305/2013 i (UE) nr 1307/2013 (Dz.Urz. UE L 435 z 06.12.2021, str. 1, z późn. zm.), pomocy de minimis w sektorze rolnictwa lub rybołówstwa oraz innych zadań dotyczących organizacji rynków rolnych, z wyłączeniem zadań w zakresie administrowania obrotem z zagranicą towarami rolno-spożywczymi;
5) wydanie zaświadczenia niezbędnego do uzasadnienia wniosków w sprawach wymienionych w pkt 1–4;
Przywołane wyżej regulacje prawne (interpretowane łącznie) dają podstawy do wniosku, że zwolnieniu z opłaty skarbowej podlega nie tylko wydanie zaświadczenia przez KOWR (w sprawach z zakresu zadań wykonywanych przez te podmioty), ale również wydanie zaświadczenia do uzasadnienia wniosków w sprawach prowadzonych przez ten podmiot (KOWR). W odniesieniu do tych (niezbędnych) zaświadczeń ustawodawca nie ograniczył ani ich zakresu przedmiotowego, ani podmiotowego, co pozwala uznać, że m.in. zaświadczenie w sprawie zameldowania wydawane przez UG korzysta ze zwolnienia (pkt 5), o ile ma związek ze sprawą prowadzoną przez KOWR.
Najnowsza nowelizacja Karty Nauczyciela została opublikowana
Godziny ponadwymiarowe i zastępstwa doraźne
Nowelizacja doprecyzowuje zasady obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe oraz godziny zastępstw doraźnych. Wskazano przypadki, w których nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia mimo niezrealizowania przydzielonych godzin, np. gdy w tym czasie prowadził inne zajęcia powierzone przez dyrektora szkoły, odpowiadające potrzebom i zainteresowaniom uczniów.
Dodatkowo wprowadzono rozwiązania eliminujące sytuacje, w których nauczycielom (m.in. bibliotekarzom i specjalistom) przydzielano zastępstwa w czasie przeznaczonym na realizację obowiązkowego pensum.
Wynagrodzenia i terminy ich wypłaty
Ustawa przesuwa terminy wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość można ustalić dopiero po wykonaniu pracy. Od 1.9.2025 r. będą one wypłacane z dołu – miesięcznie lub jednorazowo – nie później niż do piątego dnia miesiąca następującego po okresie, którego dotyczą.
Urlop dla poratowania zdrowia
Nowelizacja umożliwia skorzystanie z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie lub rehabilitację uzdrowiskową nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury pozostaje mniej niż 12 miesięcy.
Powierzenie stanowiska dyrektora szkoły
Przywrócono możliwość powierzenia stanowiska dyrektora szkoły lub placówki na kolejny okres bez konieczności przeprowadzania konkursu.
Zmiany od 1.1.2026 r.
Od początku 2026 r. w życie wejdą regulacje dotyczące odpraw emerytalnych i nagród jubileuszowych:
1) wprowadzenie nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy w wysokości 400% wynagrodzenia,
2) podwyższenie nagrody jubileuszowej za 40 lat pracy z 250% do 300% wynagrodzenia.
Ponadto rozszerzona zostanie grupa nauczycieli uprawnionych do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego o osoby, które dotychczas nie posiadały tego prawa.
Warunki zabudowy a procedura legalizacji samowoli budowlanej
Można wydać warunki zabudowy dla inwestycji będącej w trakcie realizacji poprzez określenie parametrów docelowych inwestycji.
Z art. 61 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (dalej: PlanZagospU) wynikają warunki niezbędne do wydania decyzji o warunkach zabudowy. Z podanego przepisu wynika m.in., iż:
„1. Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest możliwe jedynie w przypadku łącznego spełnienia następujących warunków:
1) co najmniej jedna działka sąsiednia, dostępna z tej samej drogi publicznej, jest zabudowana w sposób pozwalający na określenie wymagań dotyczących nowej zabudowy w zakresie kontynuacji parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu, w tym gabarytów i formy architektonicznej obiektów budowlanych, linii zabudowy oraz intensywności wykorzystania terenu;
1a) teren jest położony na obszarze uzupełnienia zabudowy;
2) teren ma dostęp do drogi publicznej;
(…)”.
W kontekście omawianej problematyki kluczowe znaczenie ma orzecznictwo sądowe. W wyroku NSA z 30.6.2017 r. (II OSK 2729/15, Legalis) podano m.in., że:
„Możliwe jest także ustalenie warunków zabudowy dla inwestycji realizowanej lub zrealizowanej w sytuacji, gdy decyzja o warunkach zabudowy jest konieczna, aby przedłożyć ją w postępowaniu przed organem nadzoru budowlanego, mającym na celu legalizację wykonanych robót budowlanych”.
Z kolei w wyroku WSA w Łodzi z 5.8.2015 r. (II SA/Łd 302/15, Legalis) stwierdzono:
„Odnosząc się do zarzutów skargi wyjaśnić należy, że kwestia, iż obiekt, którego dotyczy postępowanie jest w trakcie procedury legalizacji, nie ma wpływu na rozstrzygnięcie. Okoliczność ta jest znana zarówno organom administracji, jak i sądowi, gdyż wynika z wniosku inicjującego postępowanie w sprawie, a potwierdzają ją także załączone do wniosku postanowienia organu nadzoru budowlanego zobowiązujące inwestora do złożenia, w ramach prowadzonego postępowania legalizacyjnego, ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy. Jak słusznie wskazało Samorządowe Kolegium Odwoławcze okoliczność taka nie wyłącza możliwości ustalenia warunków zabudowy, o ile spełnione są warunki wynikające z treści art. 61 ust. 1 PlanZagospU. Wbrew twierdzeniom autorki skargi, postępowanie w sprawie nie jest bezprzedmiotowe, a do legalizowanego obiektu ma zastosowanie również art. 61 PlanZagospU. Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury, który podziela także skład orzekający, uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy dla istniejącego obiektu jest możliwe gdy decyzja ta jest niezbędna dla legalizacji samowoli budowlanej (….)”.
Z powyższego należy zatem wnioskować, że dla inwestycji będącej w trakcie realizacji możliwe jest wydanie warunków zabudowy poprzez określenie parametrów docelowych inwestycji.
Podstawa wymierzenia kary za prowadzenie ewidencji odpadów niezgodnej ze stanem rzeczywistym
Tak, możliwe jest nałożenie kary na wytwórcę odpadów za błędną klasyfikację odpadu, ponieważ prowadzi ona do ewidencji niezgodnej ze stanem rzeczywistym, co stanowi naruszenie obowiązków określonych w art. 66 ust. 1 i podlega sankcjom z art. 194 ust. 1 pkt 5b ustawy o odpadach (dalej: OdpadyU).
W myśl przepisów OdpadyU wytwórca odpadów jest ich posiadaczem (art. 3 ust. 1 pkt 19 OdpadyU).
Jak stanowi art. 66 ust. 1 OdpadyU posiadacz odpadów jest obowiązany do prowadzenia na bieżąco ich ilościowej i jakościowej ewidencji zgodnie z katalogiem odpadów określonym w przepisach wydanych na podstawie art. 4 ust. 3 OdpadyU. Zgodnie z tym przepisem ewidencję należy prowadzić na bieżąco, w ujęciu ilościowym i jakościowym. Podstawą ustalenia rodzaju odpadów (kryterium jakościowe) jest rozporządzenie w sprawie katalogu odpadów. Załącznik do ww. rozporządzenia zawiera szczegółowe objaśnienia obowiązujących zasad klasyfikacji odpadów. Realizacja obowiązku jakościowej ewidencji odpadów powinna opierać się na tych właśnie zasadach, których stosowanie prowadzi do prawidłowego zaklasyfikowania odpadów do określonego rodzaju.
Naruszenia w zakresie ewidencji odpadów, określone w art. 194 ust. 1 pkt 5b OdpadyU, zagrożone wymierzeniem administracyjnej kary pieniężnej obejmują:
1) nieprowadzenie ewidencji odpadów albo
2) prowadzenie ewidencji odpadów w sposób nieterminowy lub
3) prowadzenie ewidencji odpadów niezgodnie ze stanem rzeczywistym.
Katalog wskazanych wyżej naruszeń jest odwrotnością obowiązków nałożonych na posiadacza odpadów treścią art. 66 ust. 1 OdpadyU, w myśl którego ewidencję odpadów:
1) należy prowadzić w ogóle;
2) należy prowadzić na bieżąco;
3) należy prowadzić w ujęciu ilościowym i jakościowym, w zgodności z obowiązującym katalogiem odpadów.
Prowadzenie ewidencji odpadów niezgodnie ze stanem rzeczywistym odpowiada niezgodności ilościowej i/lub rodzajowej, w tym nieprawidłowemu zaklasyfikowaniu odpadów do rodzaju – co sprawia, że ujęcie jakościowe nie odpowiada sytuacji faktycznej (stanowi rzeczywistemu).
Działalność gospodarcza pracownika służby cywilnej
Pracownik służby cywilnej może prowadzić działalność gospodarczą i – w ocenie autora odpowiedzi – nie musi uzyskiwać na to zgody dyrektora generalnego urzędu.
Podejmowania działalności gospodarczej generalnie nie zakazują ani przepisy ustawy o służbie cywilnej (dalej: SłużbaCywilU), ani ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej. Wskazana osoba nie podlega zaś pod przepisy ustawy o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne.
Członkowie korpusu służby cywilnej nie mogą podejmować dodatkowego zatrudnienia bez uzyskania pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu. W stosunku do urzędników służby cywilnej oraz członków korpusu służby cywilnej zajmujących wyższe stanowiska w służby cywilnej, ustawa rozszerza to ograniczenie na zakaz wykonywania jakichkolwiek zajęć zarobkowych bez pisemnej zgody dyrektora generalnego urzędu. Dyrektorowi generalnemu urzędu pisemnej zgody na podjęcie zajęcia zarobkowego udziela Szef Służby Cywilnej. Dyrektor generalny urzędu, wnioskując do Szefa Służby Cywilnej o udzielenie zgody, musi załączyć pisemną opinię kierownika urzędu.
Przez „zatrudnienie”, na którego podjęcie zgodę uzyskać musi członek korpusu służby cywilnej, rozumieć musimy nie każde zajęcie zarobkowe, ale tylko wykonywane w ramach stosunku pracy. Takie rozumienie tego określenia wynika także z dalszego ograniczenia zawartego w art. 80 ust. 2 SłużbaCywilU, odnoszącego się do urzędników służby cywilnej i osób zajmujących wyższe stanowiska w służbie cywilnej. Ta grupa pracowników musi uzyskiwać zgodę na wykonywanie jakichkolwiek zajęć o charakterze zarobkowym. „Zajęcia zarobkowe” to wszelkie formy działalności zarobkowej – na podstawie umów cywilnoprawnych (o dzieło, zlecenia, agencyjnej), wykonywanie działalności gospodarczej, ale także współpraca przy wykonywaniu działalności gospodarczej. „Zatrudnienie” zatem musi być rozumiane wąsko jako pozostawanie w stosunku pracy – tak najczęściej też przyjmują eksperci.
W przypadku zatem członków korpusu służby cywilnej innych niż urzędnicy służby cywilnej oraz osoby zajmujące wyższe stanowiska w służbie cywilnej, nie występuje obowiązek uzyskania zgody na podjęcie działalności nierejestrowanej oraz działalności gospodarczej. Wskazana osoba jest pracownikiem służby cywilnej, nie podlega zatem nakazowi uzyskania zgody na podjęcie działalności.
Oczywiście w każdym przypadku musi zostać ocenione, czy działalność ta nie będzie sprzeczna z obowiązkami, oraz czy nie podważa zaufania do służby cywilnej.