Nowelizacja przepisów płacowych w samorządach. Nowe stawki obowiązują już od 1 marca 2025 roku
Nowa tabela stawek zaszeregowania
W nowelizacji przepisów wprowadzono kwotę minimalnego wynagrodzenia zasadniczego w I kategorii zaszeregowania w wysokości 4666 zł, równej kwocie minimalnego wynagrodzenia za pracę, jakie obowiązuje od 1.1.2025 r., co oznacza 16,65% podwyżki (666 zł). Od XII kategorii, która do tej pory była ustalona w kwocie 4700 zł, tj. powyżej wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę − wzrost kwot minimalnego wynagrodzenia zasadniczego wynosi około 5%, tyle ile wynosi średnioroczny wskaźnik wzrostu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej (105,0 %) w 2025 r.
Tabela. Kwoty minimalnego miesięcznego poziomu wynagrodzenia zasadniczego ustalonego w kategoriach zaszeregowania obowiązująca od 1.3.2025 r.:
| KATEGORIA ZASZEREGOWANIA | MINIMALNY POZIOM WYNAGRODZENIA ZASADNICZEGO W ZŁOTYCH |
| I | 4666 |
| II | 4680 |
| III | 4700 |
| IV | 4720 |
| V | 4740 |
| VI | 4760 |
| VII | 4780 |
| VIII | 4800 |
| IX | 4820 |
| X | 4840 |
| XI | 4870 |
| XII | 4940 |
| XIII | 5040 |
| XIV | 5150 |
| XV | 5250 |
| XVI | 5460 |
| XVII | 5670 |
| XVIII | 5880 |
| XIX | 6200 |
| XX | 6510 |
Stanowiska w urzędach pracy
Zmiana brzmienia części III. „Urzędy pracy” jest spowodowana regulacjami wprowadzonymi ustawą z 20.3.2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia (Dz.U. z 2025 r. poz. 620). W zakresie stanowiska doradcy zawodowego określono następujące stanowiska: młodszy doradca zawodowy (w miejsce doradcy zawodowego – stażysty), doradca zawodowy, starszy doradca zawodowy (nowe stanowisko). W zakresie stanowiska doradcy do spraw zatrudnienia określono następujące stanowiska: młodszy doradca do spraw zatrudnienia (w miejsce pośrednika pracy – stażysty), doradca do spraw zatrudnienia (w miejsce pośrednika pracy), starszy doradca do spraw zatrudnienia (nowe stanowisko). Zmianie uległo zaszeregowanie stanowiska doradcy EURES w wojewódzkim urzędzie pracy z XIII na XIV kategorię. Dokonano także zmian w zakresie minimalnych wymagań kwalifikacyjnych na niektórych stanowiskach, gdzie odesłano do odrębnych przepisów.
Ta część nowelizacji obowiązuje już od 1.6.2025 r.
Awans w żłobkach i klubach dla najmłodszych
Natomiast od 14.6.2025 r. wprowadzono korektę katalogu stanowisk w załączniku nr 3 do rozporządzenia w II. Tabeli w części D. „Stanowiska w urzędach i samorządowych jednostkach organizacyjnych” w części XXIV. „Żłobki, kluby dziecięce i dzienni opiekunowie” w grupie stanowisk „Stanowiska pomocnicze i obsługi” dodano stanowisko „wychowawca małego dziecka” z XIV kategorią zaszeregowania i z minimalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi według odrębnych przepisów.
Dodanie nowego stanowiska „wychowawca małego dziecka” zakłada wprowadzenie możliwości uzyskania dodatkowego awansu na „wychowawcę małego dziecka” przez osoby zatrudnione w instytucjach opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 (dla stanowisk: starszy opiekun, starszy dzienny opiekun). Jak podniesiono w uzasadnieniu do wprowadzanych zmian, rozwiązanie to stanowi jeden z elementów promowania i zwiększenia atrakcyjności zawodu osób sprawujących opiekę nad najmłodszymi dziećmi oraz da pracodawcy dodatkową możliwość docenienia kompetencji i zaangażowania opiekunów w ich pracę.
Sekretarz gminy może być pełnomocnikiem do spraw ochrony informacji niejawnych
Pełnomocnik do spraw informacji niejawnych nie musi być oddzielnym stanowiskiem w urzędzie. Nie ma przeciwwskazań do tego, żeby takie obowiązki dostał sekretarz gminy. Natomiast pracownik urzędu gminy może jednocześnie pełnić funkcję zastępcy wójta.
Sekretarz gminy
Analiza przepisów kilku ustaw prowadzi do wniosku, że pełnomocnikiem do spraw ochrony informacji niejawnych może być sekretarz gminy. W art. 14 ust. 1 ustawy o ochronie informacji niejawnych (dalej: OchrInfU) zawarta została norma, że to kierownik jednostki organizacyjnej (w przypadku gminy wójt) odpowiada za ochronę informacji niejawnych.
Do tego celu „zatrudnia” pełnomocnika do spraw ochrony informacji niejawnych, przy czym art. 2 pkt 18 OchrInfU stanowi, że pod tym pojęciem kryje się też „powołanie, mianowanie lub wyznaczenie”. Nie ma zatem wymogu, aby wójt zatrudniał w tym celu nową osobę i tworzył stanowisko.
Wymagania, jakie musi spełniać kandydat na stanowisko pełnomocnika do spraw ochrony informacji niejawnych oraz zakres jego obowiązków, zostały uregulowane w art. 14–15 OchrInfU (obywatelstwo polskie; wykształcenie wyższe; odpowiednie poświadczenie bezpieczeństwa wydane przez ABW albo SKW, a także przez były Urząd Ochrony Państwa lub byłe Wojskowe Służby Informacyjne; zaświadczenie o przeszkoleniu w zakresie ochrony informacji niejawnych przeprowadzonym przez ABW albo SKW, a także przez byłe Wojskowe Służby Informacyjne).
W analizowanych przepisach ustawodawca wprost nie wyłączył możliwości pełnienia tej funkcji przez sekretarza gminy. Ponadto, współgra z tymi przepisami regulacja art. 5 ust. 3 i 4 ustawy o pracownikach samorządowych:
1) sekretarz podlega bezpośrednio kierownikowi urzędu (tak jak pełnomocnik do spraw ochrony informacji niejawnych, nie będzie więc w tym przypadku żadnego zamieszania organizacyjnego);
2) kierownik urzędu może upoważnić sekretarza do wykonywania w jego imieniu zadań (w tym przypadku byłoby wyznaczenie zadań pełnomocnika).
Z drugiej strony art. 15 OchrInfU również stwierdza, że pełnomocnik może wykonywać inne zadania – z jednym, ważnym zastrzeżeniem, że nie naruszy to prawidłowego wykonywania zadań pełnomocnika.
Jeśli więc wójt uzna, że sekretarz gminy jest w stanie łączyć te dwie funkcje, to może się zdecydować na powierzenie zadań pełnomocnika do spraw ochrony informacji niejawnych sekretarzowi gminy (przy spełnianiu przez niego ustawowych wymogów).
Zastępca wójta
Zgodnie z art. 26a ustawy o samorządzie gminnym (dalej: SamGminU) wójt ma obowiązek powołania swojego zastępcy. Wynika to z użytego przez ustawodawcę zwrotu „Wójt, w drodze zarządzenia, powołuje”, który trzeba interpretować jako nakaz.
Nie ma jednak w SamGminU wskazania, kto może pełnić taką funkcję, z czego wynika, że wójt ma tutaj dość dużą swobodę. Trzeba oczywiście, pamiętać o zakazach z art. 27 SamGminU: „(…) funkcji wójta oraz jego zastępcy nie można łączyć z:
1) funkcją wójta lub jego zastępcy w innej gminie,
2) członkostwem w organach jednostek samorządu terytorialnego, w tym w gminie, w której jest wójtem lub zastępcą wójta,
3) zatrudnieniem w administracji rządowej,
4) mandatem posła lub senatora”.
W opisanej sytuacji nie mamy do czynienia z żadnym z tych przypadków, gdyż do organów gminy zaliczają się:
1) rada gminy (organ stanowiący i kontrolny),
2) wójt, burmistrz lub prezydent miasta (organ wykonawczy),
3) osoby wyznaczone (w określonych sytuacjach) przez premiera do pełnienia funkcji rady gminy lub wójta
– nie ma w tej grupie urzędu gminy, którego pracownikiem jest kierownik referatu.
W tym duchu wypowiedział się też Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 27.6.1991 r. (SA/Po 1479/90, Legalis), dotyczącym łączenia funkcji zastępcy wójta ze stanowiskiem sekretarza gminy jednak zastrzegł, że zakres wykonywanych obowiązków musi pozwalać na połączenie stanowisk: „(…) jeżeli rozmiary zadań wykonywanych na obu stanowiskach na to pozwalają, nie ma przeszkód prawnych do łączenia ich w jednej osobie. Przeciwnie, w małych gminach praktyka taka może być uzasadniona względami finansowymi”.
Wprawdzie zasadą jest zawieranie z własnym pracownikiem jednej umowy o pracę, jednak jak zauważył SN – Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z 13.3.1997 r. (I PKN 43/97, Legalis), możliwe są od tego wyjątki: „Podobnie wyjątkiem od zasady ogólnej jest dopuszczenie możliwości zawierania odrębnych umów o pracę między tymi samymi podmiotami (istnienia między nimi więcej niż jednego stosunku pracy), jeżeli ich przedmiotem ma być praca innego rodzaju niż wcześniej umówiona (wynikająca z wcześniej nawiązanej umowy o pracę)”. O tym, że są to inne stanowiska, przesądza choćby sposób zawierania umowy o pracę – w przypadku zastępcy wójta jest to powołanie.
Takie stanowiska można też łączyć według opinii Regionalnej Izby Obrachunkowej w Bydgoszczy (RIO-KF-4104-9/2023).
Elementy składowe decyzji administracyjnej – podpis kierownika ośrodka pomocy społecznej
Na decyzji administracyjnej widnieć powinien wyłącznie podpis kierownika ośrodka pomocy społecznej z podaniem imienia i nazwiska jako upoważnionego do wydania tej decyzji.
Zgodnie z przepisem art. 106 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (dalej: PomSpołU) przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej. Przepis ten jednak – tak jak i pozostałe przepisy PomSpołU – nie precyzuje, jakie mają być elementy składowe decyzji administracyjnej. W takim przypadku – zgodnie z przepisem art. 14 PomSpołU – tj. w sprawach nieuregulowanych w PomSpołU stosuje się odpowiednio przepisy ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (dalej: KPA), jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.
Zgodnie z przepisem art. 107 § 1 KPA decyzja zawiera:
1) oznaczenie organu administracji publicznej;
2) datę wydania;
3) oznaczenie strony lub stron;
4) powołanie podstawy prawnej;
5) rozstrzygnięcie;
6) uzasadnienie faktyczne i prawne;
7) pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania;
8) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji;
9) w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego – pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo na podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy.
Jak wynika z powyższego przepisu prawa, elementem składowym decyzji jest podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a nie osoby, która sporządziła decyzję. Zatem zgodnie z przywołanym wyżej przepisem prawa na decyzji administracyjnej nie powinna znaleźć się adnotacja kto sporządził decyzję, a jedynie podpis osoby upoważnionej do wydania decyzji (w tym przypadki kierownika ośrodka pomocy społecznej).
Podmiot uprawniony do podpisania deklaracji podatkowej składanej przez starostwo powiatowe
Autor uważa, że deklarację podatkową dotyczącą powiatu powinien podpisać starosta jako podmiot, który reprezentuje powiat na zewnątrz. Reprezentacja, o której mowa w pytaniu, dotyczy czynności o charakterze majątkowym, tzn. związanych z gospodarowaniem (dysponowaniem) majątkiem powiatu (zdaniem Autora nie ma tu zastosowania).
Zgodnie z art. 26 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym (dalej: SamPowiatU) zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu. W skład zarządu powiatu wchodzą starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie.
Co ważne w tym przypadku, starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz (art. 34 ust. 1 SamPowiatU).
Natomiast z art. 48 SamPowiatU wynika, że:
1) oświadczenie woli w sprawach majątkowych w imieniu powiatu składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd,
2) zarząd może upoważnić pracowników starostwa, kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu do składania oświadczeń woli związanych z prowadzeniem bieżącej działalności powiatu,
3) jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań majątkowych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika powiatu lub osoby przez niego upoważnionej,
4) skarbnik powiatu, który odmówił kontrasygnaty, ma jednak obowiązek jej dokonania na pisemne polecenie starosty, przy równoczesnym powiadomieniu o tym rady powiatu i regionalnej izby obrachunkowej.
Jak więc widać, przepisy te dotyczą reprezentowania powiatu w jego sprawach majątkowych, tzn. dotyczących dysponowania i rozporządzania mieniem (majątkiem) powiatu, a co istotne, zasada ta jest odstępstwem od zasady wyrażonej wyżej, która wskazujące starostę jako podmiot zasadniczo reprezentujący powiat na zewnątrz.
Zgodnie ze stanowiskiem, które zostało zawarte w wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 30.9.2016 r. (I ACa 1049/15, Legalis):
Przepis art. 48 ust. 1 [SamPowiatU] wprowadza wyjątek od zasady wyrażonej w art. 26 ust. 1 [SamPowiatU], w myśl której organem wykonawczym powiatu jest zarząd in corpore, a także od zasady wyrażonej w art. 34 ust. 1 [SamPowiatU], zgodnie z którą starosta reprezentuje powiat na zewnątrz i w konsekwencji oświadczenie woli w sprawach majątkowych w imieniu powiatu składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd. [uzup. Autora]
Natomiast w wyroku WSA w Krakowie z 26.3.2024 r. (III SA/Kr 1743/23, Legalis) możemy przeczytać, że:
W doktrynie wskazuje się, że starosta jest także organem reprezentującym powiat na zewnątrz. Oznacza to, że we wszelkich stosunkach z organami administracji rządowej i samorządowej jest on uprawniony do reprezentowania interesów powiatu. W zakres tej reprezentacji wchodzą zarówno czynności faktyczne, jak i prawne. Czynności te wykonuje starosta jednoosobowo i nie jest związany żadnymi wytycznymi czy instrukcjami pozostałych członków zarządu lub rady powiatu.
Dzieło pracownika a autorskie koszty uzyskania przychodów
Tak, o ile powstałe dzieło stanowi „utwór” w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej: PrAut) oraz mieści się w zakresie działalności wymienionej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PDOFizU), a honorarium przysługuje za przeniesienie praw autorskich do tego utworu.
Z tytułu korzystania z praw autorskich przez twórców oraz z praw pokrewnych przez artystów wykonawców – zgodnie z odrębnymi przepisami – koszty uzyskania przychodu wynoszą 50% uzyskanego przychodu. Koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i chorobowe) potrącone przez płatnika w danym miesiącu, jeżeli podstawę ich wymiaru stanowi ten przychód.
Zastosowanie 50% kosztów uzyskania przychodu możliwe jest wyłącznie w odniesieniu do działalności określonej w art. 22 ust. 9b PDOFizU, tj.:
1) działalności twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, inżynierii budowlanej, urbanistyki, literatury, sztuk plastycznych, wzornictwa przemysłowego, muzyki, fotografiki, twórczości audialnej i audiowizualnej, programów komputerowych, gier komputerowych, teatru, kostiumografii, scenografii, reżyserii, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa,
2) działalności artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej, estradowej, tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki i instrumentalistyki,
3) produkcji audialnej i audiowizualnej,
4) działalności publicystycznej,
5) działalności muzealniczej w dziedzinie wystawienniczej, naukowej, popularyzatorskiej, edukacyjnej oraz wydawniczej,
6) działalności konserwatorskiej,
7) prawa zależnego, o którym mowa w art. 2 ust. 2 PrAut, do opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia,
8) działalności badawczo-rozwojowej, naukowej, naukowo-dydaktycznej, badawczej, badawczo-dydaktycznej oraz prowadzonej w uczelni działalności dydaktycznej.
Utwór może powstać w ramach stosunku pracy. Część wynagrodzenia z umowy o pracę może wówczas stanowić honorarium autorskie, do którego przysługują 50% koszty uzyskania przychodów.
Aby zastosować 50% koszty uzyskania przychodów do części wynagrodzenia, konieczne są:
1) powstanie w ramach stosunku pracy utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego, zgodnie z ustawą z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych tj. zamawianego i oczekiwanego przez pracodawcę, oryginalnego wytworu o indywidualnym charakterze,
2) dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi stworzenie przez pracownika utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego; przy czym dowodem może być oświadczenie pracodawcy i pracownika stwierdzające, że została wykonana praca twórcza, jeżeli określa, jaki utwór powstał,
3) wyraźne wyodrębnienie honorarium autorskiego od innych składników wynagrodzenia pracownika – twórcy.
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci – niezależnie od jego wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W szczególności są to utwory:
1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe),
2) plastyczne,
3) fotograficzne,
4) lutnicze,
5) wzornictwa przemysłowego,
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne,
7) muzyczne i słowno-muzyczne,
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne,
9) audiowizualne (w tym filmowe).
Zgodnie z art. 12 ust. 1 PrAut, jeżeli umowa lub ustawa nie stanowią inaczej, pracodawca nabywa autorskie prawa majątkowe do utworu stworzonego przez pracownika z chwilą jego przyjęcia – w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron. Oznacza to tzw. nabycie pochodne (cessio legis). Przed przyjęciem utworu prawa autorskie majątkowe przysługują twórcy. Zatem na skutek przyjęcia utworu pracodawca nabywa w sposób pochodny majątkowe prawa autorskie do utworu. W konsekwencji, z chwilą przyjęcia utworu dochodzi do rozporządzenia majątkowym prawem autorskim. W przypadku utworu pracowniczego niezbędne jest przyjęcie tego utworu przez pracodawcę, gdyż oznacza to ustawowe (lub umowne) rozporządzenie prawem autorskim na rzecz pracodawcy.
Pracodawca programisty nabywa autorskie prawa majątkowe w całości już z chwilą ich powstania. Jest to pierwotne nabycie praw autorskich przez pracodawcę – zatem twórca programu komputerowego nie korzysta z praw autorskich, ani nie rozporządza tymi prawami. Programista nie otrzymuje honorarium autorskiego, co wyklucza prawo do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do wynagrodzenia programisty. Jednak można tę kwestię odwrócić zawierając w umowie o pracę odpowiednie postanowienia.
Strony mogą w niej uzgodnić, że majątkowe prawa autorskie do programu komputerowego stworzonego (współtworzonego) przez pracownika w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy przysługują pracownikowi, a nie pracodawcy (art. 74 ust. 3 PrAut). Wówczas następuje powrót do zasady wtórnego nabycia przez pracodawcę majątkowych praw autorskich do programu za odpowiednim wynagrodzeniem i uchylona zostaje – stanowiąca wyjątek od tej zasady – ustawowa regulacja pierwotnego nabycia przez pracodawcę całości majątkowych praw autorskich do programu.
Zakup koszy ulicznych z nadwyżki opłat za odpady komunalne
W świetle przepisu z art. 6r ust. 2c ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: CzystGmU) jak najbardziej możliwe jest sfinansowanie zakupu wspomnianych koszy (które będą rozmieszczone na terenie gminy do użytku publicznego) ze środków pochodzących z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które nie zostały wykorzystane w poprzednim roku budżetowym.
Zgodnie z art. 6r ust. 2c CzystGmU:
„2c. Środki pochodzące z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które nie zostały wykorzystane w poprzednim roku budżetowym, gmina wykorzystuje na pokrycie kosztów funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym kosztów, o których mowa w ust. 2a, 2aa i 2b, a także kosztów wyposażenia terenów przeznaczonych do użytku publicznego w pojemniki lub worki, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych, ich opróżnianie oraz utrzymywanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym oraz organizacji i utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów”.
Zatem jak najbardziej możliwe jest sfinansowanie zakupu wspomnianych koszy (które będą rozmieszczone na terenie gminy do użytku publicznego) ze środków pochodzących z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, które nie zostały wykorzystane w poprzednim roku budżetowym.
Artykuł 6r ust. 2c CzystGmU stanowi o kosztach m.in (i) funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami komunalnymi: (ii) opróżniania odpadów komunalnych, oraz (iii) organizacji i utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów. Wykładnia tego przepisu pozwala zatem na stwierdzenie, że środki pochodzące z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi niewykorzystane w poprzedzając) m roku budżetowym mogą zostać wykorzystane na zbieranie odpadów oraz zamiatanie i czyszczenie terenu publicznego zawężonego do miejsca gromadzenia odpadów komunalnych. Nadwyżka może również zostać wykorzystana do zakupu sprzętu umożliwiającego realizację w w. zadań (stan. RIO Łódź, pismo z 3.11.2022 r., znak WA 4120-32/2022-w).
Alarmy i komunikaty ostrzegawcze w ramach ochrony ludności i obrony cywilnej
W Dz.U. z 2025 r. pod poz. 645 opublikowano rozporządzenie MSWiA z 14.5.2025 r. w sprawie alarmów i komunikatów ostrzegawczych.
Rozporządzenie wprowadza dwa rodzaje alarmów:
1) akustyczny – modulowany dźwięk syreny alarmowej lub zapowiedź słowna przekazywana za pomocą urządzenia nagłaśniającego;
2) wizualny – żółty znak w kształcie równobocznego trójkąta skierowanego podstawą do dołu, umieszczany niezwłocznie po ogłoszeniu alarmu akustycznego, na obiekcie przestrzeni publicznej w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o ochronie dziedzictwa narodowego związanego z nazwami obiektów przestrzeni publicznej oraz pomnikami lub w inny zwyczajowo przyjęty sposób, w tym za pośrednictwem środków i urządzeń służących przekazowi obrazu.
Ustalono też cztery rodzaje komunikatów ostrzegawczych:
- komunikat Regionalnego Systemu Ostrzegania (RSO) przekazywany za pomocą aplikacji mobilnej umożliwiającej organom ochrony ludności publikowanie komunikatów ostrzegawczych, a także wspieranie edukacji społeczeństwa w zakresie profilaktyki bezpieczeństwa;
- komunikat przekazywany przez redaktorów dzienników oraz wydawców stron internetowych;
- komunikat przekazywany przez nadawcę programu radiowego i telewizyjnego oraz operatora ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej;
- komunikat ALERT RCB.
Komunikaty medialne (pkt 2 i 3) przekazuje się tak, aby mogły być odebrane przez osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności, w tym dzięki zastosowaniu narzędzi zgodnych z zasadami dostępności cyfrowej i innowacyjnych rozwiązań wspierających indywidualne potrzeby osób niepełnosprawnych.
Sposób ogłaszania i odwoływania alarmów i komunikatów ostrzegawczych określono w załączniku do rozporządzenia.
Terytorialny organ ochrony ludności, czyli wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta, wojewoda oraz minister spraw wewnętrznych (dalej: MSW), stosownie do rodzaju zagrożenia:
1) ogłasza alarm lub komunikat ostrzegawczy;
2) wskazuje obszar, na którym wystąpiło lub może wystąpić zagrożenie;
3) wydaje zalecenia dla ludności;
4) określa przewidywany czas trwania zagrożenia;
5) przekazuje inne informacje istotne dla skutecznego powiadamiania, ostrzegania i alarmowania ludności o zagrożeniach.
| Po otrzymaniu informacji o zagrożeniu przekazuje alarm lub komunikat ostrzegawczy | |
| Wójt (burmistrz, prezydent miasta) | podmiotom ochrony ludności właściwym dla miejsca wystąpienia zagrożenia w celu ogłoszenia alarmu lub komunikatu ostrzegawczego dla ludności przebywającej na terenach zarządzanych lub administrowanych przez te podmioty, za pomocą systemu powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach, o których mowa w art. 71 ust. 1 ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (dalej: OchrCywU), zgodnie z którym powiadamianie, ostrzeganie i alarmowanie ludności o zagrożeniach następuje za pomocą systemu powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach nadzorowanego przez MSW.
Jeżeli ze względu na rodzaj i skalę zagrożenia wójt po ogłoszeniu komunikatu ostrzegawczego uzna za zasadne wnioskowanie do wojewody o skierowanie żądań do nadawców medialnych o nadanie komunikatu o zagrożeniu (zob. art. 73 ust. 1–3 OchrCywU), przekazuje wojewodzie informację o zagrożeniu w celu wystąpienia, za pośrednictwem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (RCB), z tymi żądaniami odpowiednio do nadawcy programu radiowego i telewizyjnego, operatora ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej, redaktorów dzienników oraz wydawców stron internetowych. |
| Starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) | organom ochrony ludności i podmiotom ochrony ludności właściwym dla miejsca wystąpienia zagrożenia w celu ogłoszenia alarmu lub komunikatu ostrzegawczego dla ludności przebywającej na terenach zarządzanych lub administrowanych przez te podmioty, za pomocą systemu powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach uwzględniając ustalenia z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej (PSP).
Jeżeli ze względu na rodzaj i skalę zagrożenia starosta (prezydent miasta na prawach powiatu) po ogłoszeniu komunikatu ostrzegawczego uzna za zasadne wnioskowanie do wojewody o skierowanie żądań, o których mowa w art. 73 ust. 1–3 OchrCywU, przekazuje wojewodzie informację o zagrożeniu w celu wystąpienia, za pośrednictwem RCB, z tymi żądaniami odpowiednio do nadawcy programu radiowego i telewizyjnego, operatora ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej, redaktorów dzienników oraz wydawców stron internetowych. |
| Wojewoda | organom ochrony ludności i podmiotom ochrony ludności właściwym dla miejsca wystąpienia zagrożenia w celu ogłoszenia alarmu lub komunikatu ostrzegawczego dla ludności przebywającej na terenach zarządzanych lub administrowanych przez te podmioty, za pomocą systemu powiadamiania, ostrzegania i alarmowania o zagrożeniach uwzględniając ustalenia z komendantem wojewódzkim PSP.
Wojewoda po ogłoszeniu komunikatu ostrzegawczego, uwzględniając rodzaj i skalę zagrożenia, przekazuje informację o zagrożeniu do RCB wraz z żądaniami, o których mowa w art. 73 ust. 1–3 OchrCywU, skierowanymi odpowiednio do nadawcy programu radiowego i telewizyjnego, operatora ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej, redaktorów dzienników oraz wydawców stron internetowych, albo wnioskuje do RCB o komunikat ALERT RCB. |
| W powyższych przypadkach, gdy zagrożenie może oddziaływać na obszar właściwości innego organu ochrony ludności, właściwy organ przekazuje informację o alarmie lub komunikacie ostrzegawczym wszystkim organom ochrony ludności właściwym dla miejsca wystąpienia zagrożenia, jego rodzaju i skali. | |
| MSW po ogłoszeniu komunikatu ostrzegawczego, uwzględniając rodzaj i skalę zagrożenia, przekazuje informację o zagrożeniu do RCB wraz z żądaniami, o których mowa w art. 73 ust. 1–3 OchrCywU, skierowanymi odpowiednio do nadawcy programu radiowego i telewizyjnego, operatora ruchomej publicznej sieci telekomunikacyjnej, redaktorów dzienników oraz wydawców stron internetowych, albo wnioskuje do RCB o komunikat ALERT RCB. | |
Publikacja informacji o zmianie terminu składania ofert w SWZ i ogłoszeniu
Jeżeli zamawiający zmienił ogłoszenie o zamówieniu w BZP przed upływem terminu składania ofert, to w tym zakresie jego działanie było prawidłowe. W mojej ocenie istotniejsze jest dokonanie tej czynności związanej ze zmianą ogłoszenia o zamówieniu z zachowaniem terminu. Natomiast udostępnienie przez zamawiającego zmiany treści SWZ na stronie internetowej prowadzonego postępowania (tj. zmiany terminu składania ofert) po upływie pierwotnego terminu składania ofert stanowi naruszenie przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl), ale nie wpływa to na wynik postępowania, tj. nie stanowiłoby podstawy do unieważnienia postępowania.
Podkreślić należy, że stosownie do art. 286 ust. 6 PrZamPubl informację o przedłużonym terminie składania odpowiednio ofert albo ofert podlegających negocjacjom zamawiający zamieszcza w ogłoszeniu, o którym mowa w art. 267 ust. 2 pkt 6 PrZamPubl (ogłoszenie o zmianie ogłoszenia). Z kolei na mocy art. 286 ust. 7 PrZamPubl dokonaną zmianę treści odpowiednio SWZ albo opisu potrzeb i wymagań zamawiający udostępnia na stronie internetowej prowadzonego postępowania.
W opisanym przypadku należy mieć także na uwadze art. 286 ust. 9 PrZamPubl, w myśl którego w przypadku postępowań o wartości mniejszej niż progi unijne zamawiający jest uprawniony do zamieszczenia zmiany SWZ zmierzającej do zmiany treści ogłoszenia o zamówieniu na stronie internetowej prowadzonego postępowania od razu po zamieszczeniu w Biuletynie Zamówień Publicznych ogłoszenia o zmianie ogłoszenia.
Odnośnie zatem do tego, czy zamawiający powinien w pierwszej kolejności zmienić SWZ, a dopiero później zmienić ogłoszenie o zamówieniu wskazać należy, że w świetle ww. regulacji prawnych przyjmuje się, że udostępnienie zmiany treści SWZ na stronie internetowej prowadzonego postępowania następuje po publikacji zmiany ogłoszenia w BZP.
Powyższe nie zmienia tego, że jeżeli zamawiający dokonuje zmiany terminu składania ofert, to zarówno zmiana treści ogłoszenia o zamówieniu, jak i SWZ w tym zakresie, powinna nastąpić zanim ten termin upłynie. Modyfikacja specyfikacji dopuszczalna jest jedynie przed upływem terminu składania ofert. Jak wskazuje się w doktrynie – dokonywanie modyfikacji SWZ, której celem jest przekazanie wszelkich informacji niezbędnych do złożenia oferty, po upływie tego terminu byłoby bezcelowe i naruszałoby zasady uczciwej konkurencji (zob. np. W. Dzierżanowski „Prawo zamówień publicznych. Komentarz”, art. 286 PrZamPubl, LEX/el.). Podobnie inni przedstawiciele doktryny odnoszą się do tej kwestii wskazując, że zmiany SWZ można dokonać przed upływem terminu składania ofert. Prawo zamówień publicznych nie ogranicza czasu na dokonanie zmiany. Jeżeli zamawiający stwierdzi, że zmiana jest konieczna, może to zrobić nawet tuż przed upływem terminu składania ofert, ale nigdy już po jego upływie. Jak stwierdziła Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z 8.12.2021 r., KIO 3395/21 „w uzasadnionych przypadkach zamawiający może przed upływem składania ofert zmienić treść SWZ. A contrario zamawiający nie może dokonać żadnej zmiany treści SWZ po upływie tego terminu”. Informację o dokonanej zmianie SWZ zamawiający udostępnia na stronie internetowej prowadzonego postępowania (zob. P. Wiśniewski „Prawo zamówień publicznych. Komentarz”, art. 286 PrZamPubl, LEX/el.).
Warto na przyszłość pamiętać, że w przypadku postępowania krajowego nie powinno stanowić większego problemu w zasadzie zamieszczenie zmiany SWZ na stronie internetowej prowadzonego postępowania bezpośrednio po zamieszczeniu zmiany ogłoszenia w BZP (ale przed upływem terminu składania ofert), ponieważ ogłoszenie o zmianie ogłoszenia publikowane jest w BZP „od razu”.
Gdyby ogłoszenie o zamówieniu zostało zmienione w BZP po terminie składania ofert, to w mojej ocenie też doszłoby do naruszenia przepisów PrZamPubl, ale o większej wadze niż w sytuacji przedstawionej w pytaniu. Mogłoby to prowadzić do zaistnienia podstawy do unieważnienia postępowania. Modyfikacja elementów SWZ, co do których istnieje obowiązek podania ich także w ogłoszeniu (tak jest w przypadku terminu składania ofert – przyp. aut. ), bez zmiany takiego ogłoszenia mogłaby bowiem prowadzić do nierównego traktowania potencjalnych wykonawców i ograniczania uczciwej konkurencji.
Reasumując, w praktyce zamawiający powinien dokonać zmiany terminu składania ofert zarówno w SWZ, jak i w ogłoszeniu o zamówieniu zamieszczanym w BZP z odpowiednim wyprzedzeniem, umożliwiającym poinformowanie potencjalnie zainteresowanych wykonawców o dokonanej zmianie, tj. przed upływem terminu składania ofert.
Budowa ogólnodostępnej altany na obszarze gminy
Wolno stojąca altana o powierzchni zabudowy do 35 m2 może być wybudowana bez uprzedniego uzyskania pozwolenia na budowę i bez zgłoszenia.
Art. 29 ust. 2 pkt 3 ustawy Prawo budowlane (dalej: PrBud) stanowi, że nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia, o którym mowa w art. 30 PrBud, budowa wolno stojących altan o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki.
Trzeba jednak mieć na uwadze, że w PrBud nie ma definicji legalnej „altany”. W orzecznictwie przyjmuje się jednak, że „wolno stojąca altana”, zgodnie z wykładnią językową (przy uwzględnieniu dyrektywy języka potocznego), oznacza budowlę lub budynek w ogrodzie, zazwyczaj lekkiej konstrukcji, służący do wypoczynku i ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi (tak m.in. WSA we Wrocławiu w wyroku z 16.3.2023 r., II SA/Wr 6/23, Legalis). Ponadto altana to niewielki pawilon ogrodowy o lekkiej konstrukcji i ażurowych ścianach obsadzonych pnączami, często zwieńczony ozdobnym dachem osłaniającym przed słońcem i deszczem, przeznaczony do wypoczynku. Takie rozumienie altany zostało wyrażone również w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyrok WSA w Krakowie z 5.11.2009 r., II SA/Kr 1245/09, Legalis oraz wyrok WSA w Szczecinie z 22.2.2007 r., II SA/Sz 1021/06, Legalis).
Dodatkowo należy wskazać, że brak wiążącej definicji legalnej pojęcia „wolno stojąca altana” powoduje, że kwalifikacji takiego obiektu, z punktu widzenia art. 29 ust. 2 pkt 3 PrBud, należy dokonywać po analizie użytych materiałów, formy, funkcji oraz gabarytów budowli, mając przy tym na uwadze definicję przyjętą w języku codziennym, także przy uwzględnieniu wykładni systemowej.
Oznacza to, że altana spełniająca wymogi zawarte w art. 29 ust. 2 pkt 3 PrBud może być wzniesiona bez uprzedniego uzyskania pozwolenia na budowę i zgłoszenia. W konsekwencji nie jest wymagane sporządzenie projektu zagospodarowania działki.
Mała liczba kandydatów do przedszkola
Mała liczba kandydatów do przedszkola co do zasady nie może powodować nieotwarcia funkcjonującego przedszkola. W przypadku nowotworzonego przedszkola, należy rozważyć ewentualne przesunięcie daty rozpoczęcia funkcjonowania przyszłego przedszkola, z zachowaniem wymogów formalnych.
Kwestia związana z nie otwieraniem przedszkola w związku z małą liczbą kandydatów zgłoszonych w ramach przeprowadzonej rekrutacji, musiałaby się wiązać z de facto likwidacją funkcjonującego przedszkola. W ramach obowiązujących przepisów, nie można bowiem takiego przedszkola czasowo zamknąć jedynie na okres jednego roku z uwagi na małą liczbę dzieci.
Z kolei trzeba pamiętać, że ewentualne zmiany organizacyjne funkcjonującego przedszkola, muszą się odbywać z poszanowaniem art. 89 w związku z art. 4 pkt 1 Prawa oświatowego. Tym samym, nie można dokonać likwidacji przedszkola w trakcie roku szkolnego, a procedura przewiduje dwuetapowość postępowania, którego pierwsza część musi być zakończona do końca lutego roku, w którym ewentualnie a być dokonana likwidacja przedszkola. Przedszkole, podobnie jak szkołę można zlikwidować z końcem roku szkolnego (31 sierpnia).
Tym samym, mała liczba kandydatów do funkcjonującego przedszkola, co do zasady nie może być przesłanką do nie otwierania takiego przedszkola w danym roku szkolnym.
W przypadku jednak nowotworzonego przedszkola, którego rozpoczęcie działalności jest planowane z początkiem danego roku szkolnego, wydaje się zasadne podjęcie przez organ prowadzący (w tym przypadku organ stanowiący gminy) decyzji o zmianie uchwały w sprawie utworzenia nowego przedszkola poprzez zmianę daty rozpoczęcia działalności – np. przesunięcie na kolejny rok szkolny. Jednocześnie rodziców kandydatów do przedszkola, które miało powstać należy poinformować o dokonanych zmianach, jak również należy zapewnić miejsce w innym przedszkolu prowadzonym przez gminę.
W związku z zaistniałą sytuacją dotyczącą małej ilości kandydatów do przedszkola, warto również rozważyć zmiany organizacyjne, poprzez właśnie likwidację przedszkola (a w przypadku planowanego otworzenia, ostateczną rezygnację z tego zamierzenia z zachowaniem wymogów formalnych) oraz np. utworzenie punku [przedszkolnego, bądź też oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej.
