Aplikacja mObywatel zyska asystenta AI dzięki polskiemu modelowi językowemu PLLuM

W ramach nowelizacji ustawy o aplikacji mObywatel przewidziano rozszerzenie katalogu usług dostępnych w aplikacji, co pozwoli na realizację uprawnień i obowiązków użytkownika określonych w odrębnych przepisach. Dodatkowo, planowane jest umożliwienie przechowywania i archiwizowania danych lub dokumentów elektronicznych w systemie mObywatel przez okres niezbędny do realizacji danej usługi, co zapewni bezpieczne przechowywanie danych i możliwość ich odzyskania.

Polski model językowy PLLuM

PLLuM (Polish Large Language Model) to zaawansowany model językowy opracowany z myślą o administracji publicznej, biznesie oraz edukacji. Powstał dzięki współpracy czołowych polskich instytucji naukowych, takich jak Politechnika Wrocławska, NASK, Instytut Podstaw Informatyki PAN, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy, Uniwersytet Łódzki oraz Instytut Slawistyki PAN. Model został dostosowany do specyfiki języka polskiego oraz terminologii administracji publicznej, co czyni go unikatowym narzędziem wspierającym cyfryzację usług publicznych.

Integracja asystenta AI w mObywatelu

Wprowadzenie wirtualnego asystenta AI w aplikacji mObywatel ma na celu skrócenie czasu potrzebnego do uzyskania informacji przez obywateli. Asystent będzie dostępny po zalogowaniu i pozwoli na zadawanie pytań dotyczących usług administracji publicznej poprzez naturalną rozmowę. Warto zaznaczyć, że bot nie będzie miał dostępu do danych osobowych użytkowników, co zapewni bezpieczeństwo informacji.

Korzyści dla administracji publicznej

Integracja asystenta AI w mObywatelu przyniesie korzyści nie tylko obywatelom, ale również administracji publicznej. Automatyzacja procesów związanych z obsługą zapytań pozwoli na odciążenie pracowników urzędów, umożliwiając im skoncentrowanie się na bardziej złożonych zadaniach. Dodatkowo, zwiększy to efektywność pracy urzędów oraz poprawi jakość świadczonych usług.

Wyzwania i perspektywy

Wdrożenie asystenta AI w aplikacji mObywatel wiąże się z koniecznością przeprowadzenia szeroko zakrojonych testów oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa danych. Ministerstwo Cyfryzacji planuje stopniowe wdrażanie nowej funkcjonalności, monitorując jej działanie i zbierając opinie użytkowników w celu dalszego doskonalenia systemu. W przyszłości planowane jest również rozszerzenie zastosowania modelu PLLuM na inne obszary administracji publicznej, co może przyczynić się do dalszej cyfryzacji i usprawnienia usług publicznych w Polsce.

Źródło: gov.pl

Koniec epoki azbestu? Projekt ustawy nabiera tempa po konsultacjach publicznych i opiniowaniu

W sprawach objętych ustawą właściwość miejscową organów administracji publicznej będzie ustalać się według położenia budynku lub budowli. Instytucje państwowe i samorządowe będą zobowiązane do współpracy ze starostą przy realizacji zadań ustawowych związanych z azbestem.

Z kolei dla wykonawców prac w budynkach i budowlach zawierających azbest projekt przewiduje obowiązki takie jak:

Szczegóły: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390757/katalog/13089462#13089462

Stawka VAT dla usługi sprzedaży biletów wstępu na spektakle teatralne, seanse filmowe i koncerty

Zgodnie z art. 43 ust. 19 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU): „Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 33, nie ma zastosowania do:

2) wstępu:

a) na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego”.

Tak więc sprzedaż biletów wstępu na koncerty, spektakle i seanse filmowe, które organizowane są przez MDK, będzie opodatkowana według obniżonej stawki VAT, tj. według stawki 8%.

Sprzedaż biletów wstępu na imprezy kulturalne ujęta jest w załączniku nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług (pod pozycjami 64 i 66).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 33 VATU: „Zwalnia się z podatku od towarów i usług usługi kulturalne świadczone przez podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną”. Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 19 pkt 2 lit. a VATU zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 VATU, nie ma zastosowania do wstępu na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego.

Miejski Dom Kultury spełnia co prawda przesłanki podmiotowo – przedmiotowe do zwolnienia od VAT usług kulturalnych, jako podmiot prawa publicznego świadczący usługi o charakterze kulturalnym, jednak w przypadku sprzedaży biletów wstępu na spektakle, koncerty i seanse filmowe mamy do czynienia z usługą wstępu, a ta usługa podlega opodatkowaniu VAT według obniżonej stawki, tj. 8%.

Podobne stanowisko zostało również zaprezentowane w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 5.4.2023 r. (0112-KDIL1-2.4012.627.2022.2.DS).

W podobnej sprawie została również wydana wiążąca informacja stawkowa z 24.7.2024 r. (0112-KDSL2-1.440.462.2023.5.AP).

Zobligowanie właściciela nieruchomości do zawarcia umowy na odbieranie odpadów komunalnych

Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: CzystGmU) obligują każdego właściciela nieruchomości do zapewnienia utrzymywania czystości i porządku przez:

1) wyposażenie nieruchomości w worki lub pojemniki, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych, utrzymanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym oraz utrzymanie w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów (art. 5 ust. 1 pkt 1 CzystGmU);

2) zbieranie w sposób selektywny powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych (art. 5 ust. 1 pkt 3 CzystGmU);

3) pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych w sposób zgodny z przepisami CzystGmU i przepisami odrębnymi (art. 5 ust. 1 pkt 3b CzystGmU).

Zgodnie z postanowieniami art. 6 ust. 1 pkt 2 CzystGmU właściciele nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, wykonując obowiązek określony w art. 5 ust. 1 pkt 3b CzystGmU, są obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9b ust. 2 CzystGmU – przez okazanie takich umów i dowodów uiszczania opłat za te usługi.

Postanowienia przedmiotowej umowy zapewniają odbiór wszystkich frakcji odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie oraz w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1 CzystGmU (art. 6 ust. 1c CzystGmU).

Obowiązkiem wójta, burmistrza lub prezydenta miasta jest kontrolowanie posiadania przedmiotowych umów, zgodności ich postanowień z przepisami oraz posiadania dowodów uiszczania opłat za usługi objęte umową (art. 6 ust. 5a pkt 1–3 CzystGmU).

W przypadku właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli przedmiotowych umów, gmina jest obowiązana zorganizować odbieranie odpadów komunalnych (art. 6 ust. 6 CzystGmU).

W takiej sytuacji wójt, burmistrz, prezydent miasta wydaje z urzędu decyzję, w której ustala:

1) obowiązek uiszczania opłat za odbieranie odpadów komunalnych;

2) wysokość opłat;

3) terminy uiszczania opłat;

4) sposób i terminy udostępniania pojemników w celu ich opróżnienia lub worków w celu ich odebrania (art. 6 ust. 7 CzystGmU).

Przedmiotowej decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności (art. 6 ust. 8 CzystGmU).

Decyzja jest wydana na okres 1 roku (art. 6 ust. 9 CzystGmU) i ulega przedłużeniu w drodze decyzji wydawanej z urzędu, na kolejny okres, jeżeli właściciel nieruchomości nie przedstawi, na co najmniej 3 miesiące przed upływem daty obowiązywania decyzji, umowy, w której termin rozpoczęcia wykonywania usługi nie jest późniejszy niż data utraty mocy obowiązującej decyzji (art. 6 ust. 10 CzystGmU).

Ponadto, zgodnie z art. 10 ust. 2 CzystGmU, kto nie wykonuje obowiązków właściciela nieruchomości wymienionych w art. 5 ust. 1 lub 1a CzystGmU – podlega karze grzywny.

Nabór ochotniczy do służby w obronie cywilnej

Z rozporządzenia wynika, że:

1) Szef Obrony Cywilnej po ogłoszeniu mobilizacji personelu obrony cywilnej na wniosek wojewody lub z własnej inicjatywy, podejmuje decyzję o przeprowadzeniu naboru ochotniczego uwzględniając konieczność zwiększenia lub uzupełnienia stanu osobowego personelu obrony cywilnej;

2) nabór ochotniczy ogłaszają wojewodowie w formie komunikatów w prasie, radiu, telewizji, Internecie, jak również w inny sposób przyjęty na obszarze ich działania, podając miejsce i termin przeprowadzenia naboru oraz preferowane kwalifikacje zawodowe i predyspozycje oczekiwane od ochotników, czyli osób, które zgłoszą się do pełnienia służby w obronie cywilnej w drodze naboru ochotniczego;

3) w komunikatach wojewoda określi organy obrony cywilnej, do których ochotnik składa pisemną lub elektroniczną deklarację przyjęcia do służby w obronie cywilnej w drodze naboru ochotniczego.

Wojewoda:

1) we współpracy z organami obrony cywilnej, kwalifikuje ochotnika, na podstawie jego zdolności do realizacji zadań w obronie cywilnej;

2) ustala, w uzgodnieniu z właściwym miejscowo szefem wojskowego centrum rekrutacji, możliwość powołania ochotnika do służby w obronie cywilnej przy uwzględnieniu posiadanego przez ochotnika przydziału mobilizacyjnego, przydziału organizacyjno-mobilizacyjnego, pracowniczego przydziału mobilizacyjnego albo wyłączenia z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny;

3) właściwy terytorialnie ze względu na miejsce, w którym ochotnik ma pełnić służbę, powołuje ochotnika do służby w obronie cywilnej.

W przypadku gdy wojewoda stwierdzi brak zdolności ochotnika do realizacji zadań w obronie cywilnej, odmawia powołania go do służby w obronie cywilnej w drodze naboru ochotniczego.

Wnioskowy tryb przyjęcia do szpitala psychiatrycznego

Wykładnia przepisu art. 29 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (dalej: ZdrPsychU) nie wskazuje kolejności podmiotów, które mają uprawnienie do złożenia wniosku o przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, bez zgody. W przedstawionej sytuacji wniosek może złożyć zarówno siostra, jak i ośrodek pomocy społecznej.

W art. 29 ZdrPsychU uregulowano wnioskowy tryb przyjęcia do szpitala psychiatrycznego bez zgody osoby chorej psychicznie. O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby chorej psychicznie bez jej zgody, orzeka sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby, na wniosek jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę (art. 29 ust. 2 ZdrPsychU). W stosunku do osoby objętej oparciem społecznym, wniosek może zgłosić również organ do spraw pomocy społecznej.

Wykładnia tego przepisu nie wskazuje kolejności podmiotów, które mają uprawnienie do złożenia wniosku o przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, bez zgody. Legitymację do złożenia przedmiotowego wniosku mają podmioty, określone w art. 29 ust. 2 ZdrPsychU (w tym przypadku siostra, będącą jednocześnie przedstawicielem ustawowym), jak i ośrodek pomocy społecznej, o ile zajdzie okoliczność objęcia osoby oparciem społecznym (w opisanym przypadku, osoba korzysta ze świadczenia z pomocy społecznej w formie pobytu w domu pomocy społecznej).

Mając na uwadze praktyczny aspekt sprawy, fakt, że osoba przebywa w domu pomocy społecznej i to, że do wniosku dołącza się orzeczenie lekarza psychiatry szczegółowo uzasadniające potrzebę leczenia w szpitalu psychiatrycznym, w opinii odpowiadającego wniosek powinien zostać złożony przez ośrodek pomocy społecznej.

Zatrudnienie zastępcy dyrektora w instytucji kultury

Jeżeli statut nie przewiduje konkursowego trybu wyłaniania kandydata na zastępcę, przeprowadzanie konkursu jest zbędne. Natomiast jeśli statut nie określa okresu, na jaki ma być powołany zastępca dyrektora, powołanie następuje na czas nieokreślony.

Zgodnie z ustawą o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, statut instytucji kultury może przewidywać utworzenie stanowiska zastępcy dyrektora lub stanowisk zastępców dyrektora. W takim przypadku statut określa liczbę stanowisk zastępców dyrektora oraz tryb ich powoływania i odwoływania. Zastępca dyrektora jest więc co do zasady zatrudniany – analogicznie jak dyrektor – na podstawie powołania. Jeżeli statut nie przewiduje konkursowego trybu wyłaniania kandydata na stanowisko zastępcy dyrektora, organizowanie naboru w formie konkursu jest nie tylko zbędne, ale także nie ma podstawy prawnej.

Co do okresu, na jaki zastępca powinien być powoływany, decydują o tym zapisy statutu. W przypadku braku stosownych postanowień, zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, powołanie powinno następować na czas nieokreślony.

Dodatkowe zajęcia sportowe jako godziny ponadwymiarowe

Art. 109 Prawa oświatowego przewiduje możliwość finansowania przez organ prowadzący zajęć pozalekcyjnych dla uczniów, które rozwijają ich zainteresowania. Przepis ten do podstawowych form działalności dydaktyczno-wychowawczej zalicza m.in. zajęcia rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów, w szczególności w celu kształtowania ich aktywności i kreatywności (art. 109 ust. 1 pkt 6 Prawa oświatowego).

Arkusz organizacji szkoły określa szczegółową organizację nauczania, wychowania i opieki w danym roku szkolnym. Zgodnie z § 17 ust. 4 pkt 4 rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli, arkusz organizacji określa m.in. ogólną liczbę godzin pracy finansowanych ze środków przydzielonych przez organ prowadzący szkołę, w tym liczbę godzin zajęć edukacyjnych i opiekuńczych, zajęć rewalidacyjnych, zajęć z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz innych zajęć wspomagających proces kształcenia, realizowanych w szczególności przez pedagoga, psychologa, logopedę i innych nauczycieli.

Oznacza to, że zajęcia pozalekcyjne – dodatkowe zajęcia sportowe w formie SKS – które są finansowane ze środków organu prowadzącego (środki z gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych są środkami z budżetu gminy), powinny być określone w arkuszu organizacyjnym szkoły.

W konsekwencji, dodatkowe zajęcia sportowe stanowiące zajęcia pozalekcyjne mogą stanowić godziny ponadwymiarowe nauczycieli zatrudnionych w szkole realizującej takie zajęcia, na zasadach określonych w art. 35 Karty Nauczyciela.

Zwiększono wsparcie finansowe na przedsięwzięcia polegające na tworzeniu lub modernizacji lokali socjalnych i mieszkalnictwa wspomaganego w 2025 r.

Ustawą z 20.3.2025 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2025 r. poz. 413) wprowadzono zmiany do ustawy z 22.3.2018 r. o zmianie ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych, ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego oraz niektórych innych ustaw (dalej: ZmOchrLokU). Chodzi o limity wydatków wymienionych w art. 21 ust. 1 ZmOchrLokU, z którego wynika, że maksymalny limit wydatków budżetu państwa, do wysokości których może zostać zasilony Fundusz Dopłat z przeznaczeniem na sfinansowanie wypłat finansowego wsparcia, o którym mowa w OchrLokU, w okresie do 2025 r. obecnie wynosi łącznie 8710 mln zł (przed zmianą – 7210 mln zł), a w samym 2025 r. nie może przekroczyć obecnie kwoty 2000 mln zł, którą zwiększono z obowiązujących dotąd 1000 mln zł.

Zgodnie z art. 1 pkt 1 ustawy z 8.12.2006 r. o finansowym wsparciu niektórych przedsięwzięć mieszkaniowych, ustawa ta określa zasady udzielania z Funduszu Dopłat finansowego wsparcia podmiotom realizującym przedsięwzięcia polegające na tworzeniu lub modernizacji:

1) lokali mieszkalnych na wynajem o ograniczonym czynszu, w tym lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy;

2) mieszkań treningowych lub wspomaganych;

3) noclegowni, schronisk dla osób bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń;

4) infrastruktury technicznej lub infrastruktury społecznej.

Obowiązki informacyjne gmin związane z wyborami

Informowanie wyborców niepełnosprawnych i starszych