Udział wykonawców z państw trzecich w zamówieniach publicznych – wskazówki dla zamawiających
Warto zwrócić uwagę na 3 główne wnioski, które można wyprowadzić z przywołanego wyroku TSUE. Po pierwsze, w sytuacji nieprzyjęcia przez Unię aktów o charakterze generalnym dotyczących dostępu do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego w Unii dla wykonawców z państwa trzeciego, które nie zawarło z Unią umowy międzynarodowej gwarantującej równy i wzajemny dostęp do zamówień publicznych, to do zamawiającego należy dokonanie oceny, czy należy dopuścić do postępowania o udzielenie zamówienia publicznego wykonawców z takiego państwa trzeciego i na jakich warunkach.
Po drugie, zamawiający może przedstawić w dokumentach zamówienia (np. w SWZ) warunki traktowania, które mają odzwierciedlać obiektywną różnicę między sytuacją prawną tych wykonawców a sytuacją prawną wykonawców unijnych i wykonawców z państw trzecich.
Po trzecie, do zamawiającego należy również dokonanie oceny, czy wykonawcy z państw trzecich, które nie zawarły z Unią umowy międzynarodowej gwarantującej równy i wzajemny dostęp do zamówień publicznych i koncesji, mogą uczestniczyć w postępowaniu w charakterze podmiotu udostępniającego zasoby, członka konsorcjum lub podwykonawcy.
Ponadto podkreślenia wymaga, że w orzeczeniu Trybunał nie wykluczył stosowania zasad przejrzystości do postępowań z udziałem wykonawców z państw trzecich, z którymi Unia Europejska nie jest związana żadną umową międzynarodową gwarantującą na zasadzie wzajemności i równości dostęp do rynku zamówień publicznych. Oznacza to, że wszelkie decyzje zamawiającego dotyczące udziału w postępowaniu wykonawców pochodzących z państw trzecich, które nie zawarły z Unią umowy międzynarodowej gwarantującej równy i wzajemny dostęp do zamówień publicznych, powinny zostać w sposób odpowiedni upublicznione w dokumentach zamówienia.
Źródło: https://www.gov.pl/web/uzp/udzial-wykonawcow-z-panstw-trzecich-w-swietle-wyroku-tsue-z-dnia-22-pazdziernika-2024-r-w-sprawie-c-65222-kolin
Zmiany w rozporządzeniu w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. Założenia do projektu
Planowany wzrost wynagrodzenia dla osób zatrudnionych na podstawie wyboru
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 2 lit. a ustawy budżetowej na 2025 r. ustalono kwotę bazową dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe w wysokości 1 878,89 zł. Ustawa budżetowa na 2025 rok zakłada podwyższenie o 5% kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe (dotychczasowa kwota bazowa wynosi 1789,42 zł), wraz z jej wzrostem wzrośnie limit maksymalnego wynagrodzenia dla osób zatrudnionych na podstawie wyboru do kwoty 21043,57 zł.
W związku z tym, niezbędna jest zmiana rozporządzenia Rady Ministrów z 25.10.2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2024 r. poz. 1638) w powyższym zakresie (załącznik nr 1 i 2 do rozporządzenia).
Podwyższenie kwot wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru
Projekt rozporządzenia przewiduje podwyższenie kwot maksymalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego oraz maksymalnego poziomu dodatku funkcyjnego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru określonych w załączniku nr 1 do rozporządzenia. Powyższe kwoty zostały ustalone w taki sposób, aby łącznie z dodatkiem specjalnym nie przekroczyły wysokości 21 043,57 zł, czyli – zgodnie z art. 37 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych – 11,2-krotności kwoty bazowej określonej w ustawie budżetowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe.
Podwyższenie kwot wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie powołania
Projekt rozporządzenia przewiduje również podwyższenie kwot maksymalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie powołania oraz maksymalnego poziomu dodatku funkcyjnego określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia. Wraz z dokonaniem zmian wysokości wynagrodzenia dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru konieczne jest dokonanie zmian w wysokości wynagrodzenia pracowników zatrudnionych na podstawie powołania. Określone w niniejszym projekcie rozporządzenia maksymalne poziomy wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego pracowników zatrudnionych na podstawie powołania są ustalone odpowiednio w relacji do maksymalnych poziomów wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru i ich wzrost wynosi ok. 5%.
Aktualizacja minimalnego wynagrodzenia pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę
Celem projektowanego rozporządzenia jest również dokonanie uaktualnienia minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, określonego w załączniku nr 3 do rozporządzenia. Nowe stawki uwzględniają wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, która od 1.1.2025 r. wynosi 4666 zł. Proponowany w projekcie wzrost kwot minimalnego wynagrodzenia zasadniczego wynosi od 5% do 16,65%.
Projekt przewiduje, żeby kwoty maksymalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego oraz maksymalnego poziomu dodatku funkcyjnego określone w załączniku nr 1 i 2 do projektowanego rozporządzenia oraz kwoty minimalnego poziomu wynagrodzenia zasadniczego określone w załączniku nr 3 do projektowanego rozporządzenia, miały zastosowanie do wynagrodzeń oraz dodatków należnych od 1.1.2025 r. Projektowane rozporządzenie ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Prewskaźnik a współczynnik struktury sprzedaży
Gmina występuje w obrocie prawnym jako podatnik VAT (w zakresie wykonywanej działalności gospodarczej) oraz jako organ władzy publicznej (w ramach władztwa publicznego). Gminie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w takim zakresie, w jakim zakupy realizowane są na potrzeby działalności opodatkowanej. Jeżeli więc urząd gminy dokonując zakupu towarów i usług na potrzeby zarówno działalności opodatkowanej, działalności zwolnionej, jak i niepodlegającej opodatkowaniu VAT, to może odliczyć VAT naliczony z faktur zakupowych przy zastosowaniu zarówno prewskaźnika, jak i współczynnika struktury sprzedaży. Wymienione w pytaniu zakupy kwalifikują się do odliczenia VAT naliczonego przy zastosowaniu zarówno prewskaźnika, jak i WSS. W tym celu należy faktury zakupowe, które dotyczą nabycia tych towarów i usług, zakwalifikować jako zakupy dla działalności mieszanej, gospodarczej i niepodlegającej opodatkowaniu VAT. Przy stosowaniu takiej kwalifikacji zakupu, system komputerowy pomnoży ujętą w fakturze zakupu wartość netto i wartość VAT przez wartość procentową obydwu wskaźników, co spowoduje ustalenie wartości VAT naliczonego, który Urząd Gminy będzie mógł odliczyć od VAT należnego.
Co do zasady – zgodnie z art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU) – każdemu podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego w zakresie, w jakim zakupy dokonywane są na potrzeby działalności opodatkowanej. Każdorazowo gmina powinna musi ustalić, dla jakiej działalności dokonywany jest dany zakup towarów czy świadczenie usług. Zakupy dokonywane dla działalności opodatkowanej pozwalają dokonać odliczenia VAT naliczonego w pełnej wysokości. Zakupy, które dokonywane są przez urząd gminy dla działalności zwolnionej z VAT lub też działalności niepodlegającej opodatkowaniu VAT, nie dają prawa do takiego odliczenia. Natomiast w sytuacji, jeżeli zakupy są dokonywane na potrzeby działalności mieszanej, to VAT naliczony odliczany może być odpowiednio przy zastosowaniu WSS lub też prewskaźnika, bądź z zastosowaniem zarówno WSS, jak i prewskaźnika. Jednostki samorządu terytorialnego występują w obrocie prawnym zarówno jako podatnik VAT, jak i jako organ władzy publicznej w ramach władztwa publicznego (art. 15 ust. 6 VATU). W sytuacji, jeżeli gmina dokonuje zakupów wymienionych w treści pytania, to odliczenie może nastąpić przy zastosowaniu prewskaźnika oraz WSS. Zastosowanie tych wskaźników spowoduje odliczenie VAT naliczonego przy zastosowaniu proporcji udziału działalności opodatkowanej w stosunku do całej działalności Urzędu Gminy.
Przykładowo, urząd gminy otrzymał fakturę VAT na kwotę netto 1000 zł + VAT (230 zł).
Przy założeniu, że prewskaźnik ustalony dla Urzędu Gminy zgodnie z zapisami § 3 ust. 2 PrewWspółR wynosi np. 15%, a WSS ustalony zgodnie z art. 90 ust. 2 VATU wynosi np. 48%, to wartość VAT z przykładowej transakcji będzie wynosiła: 230 zł x 15% = 34,50 zł x 48% = 16,56 zł.
Tak więc z wartości VAT ujętego w fakturze zakupu, która wynosi 230 zł, urząd gminy będzie miał prawo do odliczenia VAT w wysokości 16,52 zł. Obecnie w większości przypadków ewidencja faktur zakupowych w rejestrze zakupu VAT prowadzona jest z zastosowaniem systemów komputerowych. Ujmując więc taką fakturę zakupową w tym systemie należy wskazać, że zakup dokonany jest dla działalności mieszanej, gospodarczej i niepodlegającej opodatkowaniu VAT. Takie ujęcie przedmiotowego zakupu spowoduje, że wartość VAT wykazana w fakturze zostanie skorygowana o wartości prewskaźnika (art. 86 VATU) oraz współczynnika struktury sprzedaży (art. 90 ust. 2 VATU).
Zarządzenie wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej 2025 – kalendarz wyborczy
Kalendarz wyborczy dla wyborów Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 18 maja 2025 r.
| Data | Czynność wyborcza |
| do 24 marca 2025 r. | Zawiadomienie Państwowej Komisji Wyborczej o utworzeniu komitetu wyborczego kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. |
| do 31 marca 2025 r. | Powołanie okręgowych komisji wyborczych. |
| do 4 kwietnia 2025 r. do godz. 16:00 | Zgłaszanie kandydatów na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej do Państwowej Komisji Wyborczej. |
| od 4 kwietnia 2025 r. do 15 maja 2025 r. | 1) składanie przez wyborców wniosków o:
a) wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów, b) zmianę miejsca głosowania; 2) składanie przez żołnierzy pełniących zasadniczą służbę wojskową albo odbywających ćwiczenia wojskowe oraz policjantów z jednostek skoszarowanych, funkcjonariuszy Służby Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej oraz Służby Więziennej pełniących służbę w systemie skoszarowanym wniosków o zmianę miejsca głosowania. |
| do 14 kwietnia 2025 r. | Utworzenie odrębnych obwodów głosowania w zakładach leczniczych, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych oraz oddziałach zewnętrznych takich zakładów i aresztów, domach studenckich i zespołach tych domów, a także ustalenie ich numerów, granic oraz siedzib obwodowych komisji wyborczych. |
| do 18 kwietnia 2025 r. | 1) podanie do publicznej wiadomości informacji o numerach i granicach obwodów głosowania oraz o siedzibach obwodowych komisji wyborczych, w tym o lokalach przystosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych, a także o możliwości głosowania korespondencyjnego i głosowania przez pełnomocnika,
2) zgłaszanie przez kapitanów statków wniosków o utworzenie obwodów głosowania na polskich statkach morskich, 3) zgłaszanie kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych przez pełnomocników komitetów wyborczych. |
| do 28 kwietnia 2025 r. | 1) podanie do wiadomości wyborców danych o kandydatach na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej,
2) powołanie obwodowych komisji wyborczych, 3) podanie do publicznej wiadomości informacji o numerach i granicach obwodów głosowania utworzonych za granicą oraz o siedzibach obwodowych komisji wyborczych. |
| od 3 maja 2025 r. do 16 maja 2025 r. do godz. 24:00 | Nieodpłatne rozpowszechnianie w programach publicznych nadawców radiowych i telewizyjnych audycji wyborczych przygotowanych przez komitety wyborcze. |
| do 5 maja 2025 r. | 1) zgłaszanie zamiaru głosowania korespondencyjnego przez wyborców niepełnosprawnych, w tym za pomocą nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a, oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat,
2) zgłaszanie zamiaru skorzystania z prawa do bezpłatnego transportu do lokalu wyborczego lub bezpłatnego transportu powrotnego przez wyborców niepełnosprawnych oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, w gminie, w której w dniu wyborów nie funkcjonuje gminny przewóz pasażerski. |
| do 8 maja 2025 r. | Podanie do publicznej wiadomości informacji o organizacji w gminach wiejskich lub miejsko-wiejskich bezpłatnego gminnego przewozu pasażerskiego w dniu wyborów, o którym mowa w art. 37f § 1 Kodeksu wyborczego. |
| do 9 maja 2025 r. | Składanie wniosków o sporządzenie aktu pełnomocnictwa do głosowania przez wyborców niepełnosprawnych oraz przez wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat. |
| do 13 maja 2025 r. | 1) składanie przez wyborców przebywających za granicą wniosków o ujęcie ich w spisie wyborców w obwodach głosowania utworzonych za granicą,
2) składanie przez wyborców przebywających na polskich statkach morskich wniosków o ujęcie ich w spisach wyborców w obwodach głosowania utworzonych na tych statkach. |
| do 15 maja 2025 r. | Poinformowanie wyborców niepełnosprawnych oraz wyborców, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 60 lat, którzy zgłosili zamiar skorzystania z prawa transportu do lokalu wyborczego, o godzinie transportu w dniu głosowania. |
| w dniu 16 maja 2025 r. o godz. 24:00 | Zakończenie kampanii wyborczej. |
| 18 maja 2025 r. | Głosowanie w godzinach 7:00–21:00. |
Należy podkreślić, że przestrzeganie powyższych terminów jest kluczowe dla zapewnienia prawidłowego i zgodnego z prawem przebiegu procesu wyborczego. Wszelkie opóźnienia lub uchybienia mogą skutkować konsekwencjami prawnymi oraz wpływać na ważność poszczególnych etapów wyborów.
W związku z powyższym, zarówno organy odpowiedzialne za organizację wyborów, jak i uczestnicy procesu wyborczego, powinni dołożyć wszelkich starań, aby realizować swoje obowiązki zgodnie z ustalonym harmonogramem oraz obowiązującymi przepisami prawa.
Budowa małego domu jednorodzinnego wbrew ustaleniom MPZP – brak możliwości legalizacji
Przepisy prawa nie określają żadnych warunków dopuszczających realizację domu o powierzchni poniżej 70 m2 niezgodnie z ustaleniami MPZP. Opisana sytuacja wymaga zmiany lub uchwalenia nowego MPZP, dopuszczającego zabudowę mieszkaniową jednorodzinną.
Budowa wolno stojących, nie więcej niż dwukondygnacyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych o powierzchni zabudowy do 70 m2, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane, a budowa jest prowadzona w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych inwestora (dalej: małego domu mieszkalnego), zwolniona została z obowiązku uzyskiwania pozwolenia na budowę na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 1a ustawy Prawo budowlanego (dalej: PrBud). Ten przepis prawa zawiera właściwie wszystkie przesłanki określające przedmiot inwestycji, pozwalające na zastosowanie uproszczonej procedury zgłoszenia budowy małego domu mieszkalnego. Spełnienie ich musi wynikać wprost z projektu budowlanego, sporządzonego przez uprawnionego projektanta (art. 34 ust. 2c PrBud) oraz zgodnie z ogólnymi zasadami z PrBud, określonymi w zdaniu pierwszym art. 30 ust. 4b PrBud. Zasady te stanowią przede wszystkim, że projekt taki musi odpowiadać ustaleniom obowiązującego MPZP, a w sytuacji jego braku – być zgodny z decyzją o warunkach zabudowy. Przepisy prawa w art. 30 ust. 5j PrBud zwalniają jedynie organy administracji architektoniczno-budowlanej z dokonywania analizy i sprawdzenia zgłoszenia budowy małego domu mieszkalnego wraz załączonym do niego projektem budowlanym oraz ewentualnego wniesienia sprzeciwu.
Działanie niezgodne z ustaleniami obowiązującego MPZP podlega art. 35a ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dotyczącemu tzw. samowoli urbanistycznej, w brzmieniu: „W przypadku zmiany zagospodarowania terenu w sposób sprzeczny z obowiązującym planem miejscowym wójt, burmistrz albo prezydent miasta może, w drodze decyzji, zakazać właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu nieruchomości zagospodarowania terenu w sposób sprzeczny z obowiązującym planem miejscowym”. Przyjmuje się, że procedura ta dotyczy takich działań w przestrzeni, które nie wymagają pozwolenia na budowę ani zgłoszenia budowy lub wykonania innych robót budowlanych.
Organy nadzoru budowlanego posiadają natomiast, na podstawie art. 48 i nast. PrBud, kompetencję do sprawdzenia legalności robót budowlanych prowadzonych bez wymaganego zgłoszenia. Pod pojęciem „wymagane zgłoszenie” należy rozumieć zgłoszenie spełniające wszystkie warunki PrBud, a więc m.in. obejmujące projekt budowlany zgodny z ustaleniami MPZP. Wstrzymanie wykonywanych robót budowlanych może zapoczątkować postępowanie legalizacyjne, lecz co do zasady legalizacja obiektu niezgodnego z ustaleniami MPZP jest niemożliwa. Wśród dokumentów legalizacyjnych wymagane jest bowiem zaświadczenie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami MPZP i innymi aktami prawa miejscowego (art. 48b ust. 2 pkt 1 PrBud).
Zakończenie budowy małego domu jednorodzinnego wymaga zawiadomienia organu nadzoru budowlanego w trybie art. 54 ust. 1 PrBud. Do takiego zawiadomienia należy dołączyć m.in.:
- oświadczenie kierownika budowy o zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym lub warunkami pozwolenia na budowę oraz przepisami (art. 57 ust. 1 pkt 2 PrBud). Należy w tym miejscu podkreślić, że MPZP jest aktem prawa lokalnego;
- oświadczenie inwestora o zgodności wykonania budynku z projektem budowlanym oraz przepisami techniczno-budowlanymi (art. 57 ust. 1ba pkt 2 PrBud).
Organ nadzoru budowlanego ma 14 dni na ewentualne wniesienie sprzeciwu wobec budzącego wątpliwości zawiadomienia o zakończeniu budowy.
Przystąpienie do użytkowania małego domu mieszkalnego bez dokonania ww. zawiadomienia jest nielegalne i może podlegać karze, ewentualnie postępowaniu legalizacyjnemu. Należy w tym miejscu podkreślić, że co do zasady legalizacja obiektu niezgodnego z ustaleniami MPZP jest niemożliwa.
Udokumentowanie sprzedaży samochodu będącego własnością gminy
Zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.
Analiza stanu faktycznego wskazanego w pytaniu oraz regulacji ustawy o podatku od towarów i usług skłania do wniosku, że jednostka samorządu terytorialnego może przybierać dwojaki podmiotowy charakter:
1) podatnika VAT – w zakresie czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych,
2) podmiotu nieuznawanego za podatnika VAT – w zakresie realizacji nałożonych na niego zadań właściwymi przepisami prawa (zadania publiczne).
W kontekście analizowanego zagadnienia niewątpliwym jest, że czynność sprzedaży rzeczy ruchomych (samochodu) ma charakter czynności cywilnoprawnych. Zauważenia jednakże wymaga, że wskazany rzeczowy składnik majątku (jak wynika z przedstawionego opisu stanu faktycznego) nie był wykorzystywany do czynności opodatkowanych VAT. Sprzedaż rzeczowych składników majątku nabytych i wykorzystywanych poza zakresem regulacji ustawy o podatku od towarów i usług stanowi czynność nieobjętą VAT. W sytuacji takiej JST nie działa bowiem w charakterze podatnika tego podatku. Samorząd nie występuje w tej sytuacji jako podatnik VAT. Faktura dokumentująca sprzedaż nie powinna zostać wystawiona (nie będą miały zastosowania przepisy dotycząc wystawiania faktur), sprzedaż nie powinna zostać wykazana w deklaracji VAT. Autor uważa, że strony powinny zawrzeć umowę cywilnoprawną.
Nowe uprawnienia dla rodziców wcześniaków. Wyjaśnienia PIP
Uprawnienia dla rodziców dzieci urodzonych przedwcześnie
Zgodnie z nowym przepisem (art. 1802 Kodeksu pracy) pracownica albo pracownik-ojciec wychowujący dziecko będą uprawnieni – bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego – do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia dziecka:
– przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu, do upływu 15. tygodnia po porodzie;
– po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie;
– po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu – pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie – w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.
W przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie przy ustalaniu wymiaru uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie brana pod uwagę waga dziecka o najniższej masie urodzeniowej oraz okres pobytu w szpitalu dziecka najdłużej hospitalizowanego.
Uzupełniający urlop macierzyński będzie udzielany jednorazowo, a pracodawca będzie zobowiązany do jego uwzględnienia. Wniosek ma być składany w postaci papierowej lub elektronicznej przez pracownicę albo pracownika-ojca wychowującego dziecko w terminie nie krótszym niż 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego.
Jeżeli pracownik nie wykorzysta urlopu uzupełniającego bezpośrednio po przysługującym mu urlopie macierzyńskim, nie będzie mógł z niego skorzystać w innym terminie.
Zgodnie z art. 180 § 1 Kodeksu pracy pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze:
- 20 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie,
- 31 tygodni – w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie,
- 33 tygodni – w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie,
- 35 tygodni – w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie,
- 37 tygodni – w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.
Do wniosku o urlop należy dołączyć zaświadczenie wydane przez szpital, w którym przebywało dziecko, oraz dokumenty określone w rozporządzeniu w sprawie wniosków dotyczących uprawnień pracowników związanych z rodzicielstwem oraz dokumentów dołączanych do takich wniosków. Zaświadczenie będzie zawierało informacje o okresie pobytu dziecka w szpitalu oraz o tym, w którym tygodniu ciąży się urodziło i z jaką masą urodzeniową. We wniosku o udzielenie wyżej wymienionego urlopu należy określić termin zakończenia urlopu macierzyńskiego.
Ochrona z Kodeksu pracy
Rodzic korzystający z uzupełniającego urlopu będzie podlegał ochronie. Zgodnie z nowymi przepisami do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie miał zastosowanie przepis art. 177 Kodeksu pracy – tak, aby również od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o udzielenie uzupełniającego urlopu macierzyńskiego do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie mógł:
- prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem,
- wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca pracownicę lub pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.
W przypadku złożenia wniosku o uzupełniający urlop macierzyński wcześniej niż w terminie 21 dni przed zakończeniem korzystania z urlopu macierzyńskiego ww. zakaz zacznie obowiązywać na 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
Do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będą stosowane odpowiednio przepisy ochronne związane z korzystaniem z uprawnień rodzicielskich (tj. art. 45 § 3, art. 47, art. 57 § 2, art. 163 § 3, art. 165 pkt 4, art. 166 pkt 4, art. 180 § 6–17, art. 1801 § 2, art. 182 zd. pierwsze i art. 1831 § 1 Kodeksu pracy).
Nie tylko rodzic biologiczny
Także pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej, a także pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka, będą mieli prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego na ogólnych zasadach, jeżeli pobyt dziecka w szpitalu będzie miał miejsce po przyjęciu dziecka na wychowanie. Warunkiem uzyskania uprawnienia będzie to, aby pobyt dziecka w szpitalu nastąpił po jego przyjęciu na wychowanie.
Za okres uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwał zasiłek macierzyński w wysokości 100 % podstawy jego wymiaru.
Po zakończeniu uzupełniającego urlopu macierzyńskiego pracodawca będzie zobowiązany do dopuszczenia pracownika do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie będzie to możliwe – na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu na warunkach nie mniej korzystnych od tych, które obowiązywałyby, gdyby nie korzystał z urlopu.
Pracownicy oraz ubezpieczeni, którzy w dniu wejścia w życie ustawy będą uprawnieni do korzystania lub będą korzystać z urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego (z zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego albo urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego), będą mieć prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie i do zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi uzupełniającego urlopu macierzyńskiego.
Ustawą nowelizującą Kodeks pracy wprowadzono również zmiany o charakterze dostosowującym, m.in. w ustawie z 26.1.1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2024 r. poz. 986), ustawie z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 1690), ustawie z 13.3.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. z 2024 r. poz. 61), ustawie z 9.7.2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1110), ustawie z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2024 r. poz. 475, 742, 858, 863, 1089 i 1572) oraz w ustawie z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2023 r. poz. 2780).
Nowelizująca przepisy ustawa z 6.12.2024 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 1871) wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, tj. w dniu 19.3.2025 r.
Źródło: pip.gov.pl
Zasady prowadzenia procedury „Niebieskiej Karty” przy wzajemnych zgłoszeniach przemocy domowników
W przytoczonych w pytaniu okolicznościach do pracy z rodziną należy powołać jedną grupę diagnostyczno-pomocową, nawet jeśli osoby uwikłane w przemoc występują w różnych rolach.
W przypadku opisanym w pytaniu, tj. gdy tego samego dnia zostały zainicjowane dwie procedury „Niebieskie Karty” dotyczące tego samego małżeństwa, w których każda ze stron małżeństwa zgłasza siebie jako osobę doznającą przemocy, a drugą stronę jako osobę stosującą przemoc, właściwy zespół interdyscyplinarny powinien powołać jedną grupę diagnostyczno-pomocową. Decyzja ta wynikać powinna z faktu, że sytuacja dotyczy jednej rodziny i jednej relacji interpersonalnej, choć w zgłoszeniach strony występują niemal równocześnie w odmiennych rolach (osoby doznającej przemocy oraz osoby stosującej przemoc). Taka organizacja pracy grupy diagnostyczno-pomocowej pozwala na kompleksową analizę sytuacji rodzinnej, unikając zbędnego powielenia działań oraz możliwego chaosu proceduralnego. Pamiętać należy jednak, że każde ze zgłoszeń powinno być rozpatrywane indywidualnie.
Grupa w pierwszej kolejności powinna dokonać analizy faktów przedstawionych w obu zgłoszeniach i dokonać oceny sytuacji osób doznających przemocy domowej oraz osób stosujących przemoc domową zawartej w formularzach „Niebieska Karta – A”. Ocena ta powinna odbyć się przede wszystkim przez pryzmat zawartej w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie definicji przemocy domowej, tj. w szczególności, czy spełniona jest przesłanka wykorzystywania przewagi fizycznej, psychicznej lub ekonomicznej którejś ze stron oraz czy wykorzystanie tej przewagi narusza jednocześnie prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy. Pomimo faktu, iż każde ze zgłoszeń udokumentowane jest odrębnie, decyzje dotyczące dalszych kroków podejmowane w ramach jednej grupy zapewnią właściwą koordynację działań.
Wezwanie nauczyciela do sądu a rozliczenie wynagrodzenia za pracę
Nauczycielowi, który przez część dnia pracy był nieobecny w związku z wezwaniem na rozprawę sądową w swojej sprawie np. rozwodowej, należy potrącić z tego tytułu wynagrodzenie. Nauczycielowi należy się wynagrodzenie, ale tylko za przepracowaną część dnia.
W związku z tym, że stawiennictwo w sądzie związane jest z pracownikiem, tzn. pracownik jest stroną w sprawie (pozwanym lub powodem), nie ma potrzeby wystawiania zaświadczenia o utraconym wynagrodzeniu, gdyż tylko świadkowi przysługuje zwrot zarobku lub dochodu utraconego z powodu stawiennictwa na wezwanie sądu. Aby dokonać potrącenia za nieobecność nauczyciela w pracy w ciągu np. 2 godzin należy dokonać następujących obliczeń. Przyjmując, że nauczyciel jest zatrudniony w wymiarze 18/18 etatu, więc miesięcznie jest to 75 godzin, i otrzymuje:
1) wynagrodzenie zasadnicze w wysokości 5915,00 zł,
2) dodatek za wysługę lat w wysokości 1183,00 zł,
3) dodatek motywacyjny w wysokości 177,45 zł
– co daje łącznie 7275,45 zł.
Kwotę wynagrodzenia brutto 7275,45 zł/75 godzin x 2 godziny nieobecności = 194,01 zł – kwota do potrącenia za 2 godziny nieobecności w związku z wyjściem do sądu w czasie dnia pracy. Kwotę 194,01 zł należy potrącić z najbliższej wypłaty.
Zgodnie z § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (dalej: rozporządzenie), pracodawca jest obowiązany zwolnić pracownika od pracy na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie organu administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji albo organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia. Natomiast § 16 ust. 2 rozporządzenia wskazuje, że w razie skorzystania przez pracownika ze zwolnienia od pracy, o którym mowa w § 6 rozporządzenia, pracodawca wydaje zaświadczenie określające wysokość utraconego wynagrodzenia za czas tego zwolnienia w celu uzyskania przez pracownika od właściwego organu rekompensaty pieniężnej z tego tytułu – w wysokości i na warunkach przewidzianych w odrębnych przepisach, chyba że obowiązujące u danego pracodawcy przepisy prawa pracy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia.
Data rejestracji w dzienniku korespondencji pisma, które wpłynęło do urzędu za pomocą skrzynki e-mail po godzinach pracy urzędu
Wpływ pisma po godzinach urzędowania nie może być utożsamiony z datą wpływu w rozumieniu przepisów instrukcji kancelaryjnej. Dniem wpływu będzie w tym przypadku pierwszy dzień, w którym funkcjonuje urząd.
Z § 40 (załącznik 1 – Instrukcja kancelaryjna) do rozporządzenia z 18.1.2011 r. Prezesa Rady Ministrów w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w sprawie organizacji i zakresu działania archiwów zakładowych wynika m.in.:
§ 40.
3. Rejestrowanie przesyłek wpływających w systemie tradycyjnym polega na umieszczeniu w dowolnej kolejności w rejestrze prowadzonym na nośniku papierowym lub w postaci elektronicznej:
1) liczby porządkowej;
2) daty wpływu przesyłki do podmiotu;
(….)
W kontekście określenia daty rejestracji pisma użyteczne mogą być stanowiska z orzecznictwa sądowego. Przykładowo, w wyroku WSA we Wrocławiu z 30.10.2024 (IV SAB/Wr 489/24, Legalis) m.in. podano: Sąd podziela argumentację organu, który w odpowiedzi na skargę zwracał uwagę na to, że wniosek strony o udostępnienie informacji publicznej wpłynął do organu w dniu 19 kwietnia 2024 r. w godzinach późno popołudniowych, tj. po godzinach pracy Urzędu, który to fakt należy uwzględnić przy obliczaniu biegu terminu jaki obowiązywał organ przy załatwienia tegoż wniosku. Mając na uwadze, że dzień 19 kwietnia 2024 r. przypadał w piątek, rozpoczęcie biegu 14-dniowego terminu do udzielenia informacji publicznej należało przyjąć na dzień 22 kwietnia 2024 r. (poniedziałek). Liczony od tej daty 14-dniowy termin na udostępnienie informacji publicznej mijał w dniu 6 maja 2024 r. (poniedziałek).
Zatem, z powyższego należy wnioskować, że wpływ pisma po godzinach urzędowania nie może być utożsamiony z datą wpływu w rozumieniu przepisów Instrukcji kancelaryjnej. Dniem wpływu będzie w tym przypadku pierwszy dzień w którym funkcjonuje urząd.
