Założenia do projektu ustawy o wzmocnieniu stosowania prawa do jednakowego wynagrodzenia mężczyzn i kobiet za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości

Najważniejsze zmiany przewidziane w projekcie ustawy o wzmocnieniu stosowania prawa do jednakowego wynagrodzenia mężczyzn i kobiet za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości

Zobowiązanie pracodawców, bez względu na ich wielkość, do posiadania struktur wynagrodzeń umożliwiających analizę, czy pracownicy znajdują się w porównywalnej sytuacji. W celu wdrożenia Dyrektywy w projekcie określono jako wymóg minimalny stosowanie czterech obligatoryjnych kryteriów oceny wartości pracy (umiejętności, wysiłek, odpowiedzialność i warunki pracy). Pracodawcy będą mogli, w stosownych przypadkach, uwzględniać dodatkowe kryteria lub podkryteria. Wszystkie te kryteria i podkryteria muszą być stosowane w sposób obiektywny oraz neutralny pod względem płci oraz wykluczający wszelką bezpośrednią lub pośrednią dyskryminację ze względu na płeć (art. 3–5 projektu ustawy).

Zobowiązanie pracodawców do określenia kryteriów służących ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń w sposób obiektywny oraz neutralny pod względem płci, a także wykluczający wszelką bezpośrednią lub pośrednią dyskryminację ze względu na płeć. (art. 7 ust. 1 projektu ustawy).

Zobowiązanie pracodawców do zapewnienia pracownikom łatwego dostępu do kryteriów służących ustaleniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń (art. 7 ust. 2 projektu ustawy), z zastrzeżeniem, że w przypadku pracodawców zatrudniających mniej niż 50 pracowników informacje dotyczące kryteriów służących określeniu wzrostu wynagrodzeń udostępnia się na wniosek pracownika (art. 7 ust. 3 projektu ustawy).

Uprawnienie pracownika do żądania od pracodawcy informacji na temat swojego poziomu wynagrodzenia, a ponadto średnich poziomów wynagrodzenia, w podziale na płeć, w odniesieniu do kategorii pracowników wykonujących jednakową pracę jak on lub pracę o jednakowej wartości jak jego praca (art. 8 projektu ustawy).

Zobowiązanie pracodawców do przekazywania pracownikom, a w pewnym zakresie również osobom ubiegającym się o zatrudnienie, określonych informacji (m.in. o początkowej wysokości wynagrodzeniu lub jego przedziale, o kryteriach służących ustalaniu wynagrodzeń pracowników, poziomów wynagrodzeń i wzrostu wynagrodzeń, o indywidualnym poziomie wynagrodzenia pracownika oraz średnich poziomów wynagrodzenia w podziale na płeć w odniesieniu do kategorii pracowników wykonujących jednakową pracę jak on lub pracę o jednakowej wartości jak jego praca) w sposób, który jest przystępny dla osób z niepełnosprawnościami, i który uwzględnia ich szczególne potrzeby, umożliwiający im swobodne i świadome zapoznanie się z tymi informacjami (art. 10 projektu ustawy).

Zobowiązanie pracodawców zatrudniających co najmniej 100 pracowników do sporządzania sprawozdania z luki płacowej zawierającego informacje dotyczące ich organizacji o:

Częstotliwość składania sprawozdań będzie uzależniona od wielkości pracodawcy. Pracodawca obowiązany będzie przekazać do organu monitorującego powyższy informacje:

W przypadku gdy pracodawca nie przekaże w terminie tych informacji organ monitorujący wezwie pracodawcę do ich niezwłocznego przekazania. Będą to informacje dotyczące poprzedniego roku kalendarzowego. Przekazywanie sprawozdania będzie się odbywało za pomocą narzędzia informatycznego dostarczonego przez Prezesa GUS i udostępnionego przez organ monitorujący w porozumieniu z Prezesem GUS. Wszystkie informacje, z wyjątkiem luki płacowej ze względu na płeć wśród pracowników w podziale na kategorie pracowników, będą publikowane przez organ monitorujący i mogą być publikowane przez pracodawcę na jego stronie internetowej lub udostępniane przez pracodawcę publicznie w inny sposób. Luka płacowa ze względu na płeć w podziale na kategorie pracowników nie będzie podawana do wiadomości publicznej (art. 13–23 projektu ustawy).

Uprawnienie pracowników, przedstawicieli pracowników, Państwowej Inspekcji Pracy oraz organu ds. równości do wnioskowania do pracodawcy o dodatkowe wyjaśnienia i szczegóły dotyczące wszelkich przekazywanych w sprawozdaniu z luki płacowej danych, w tym o wyjaśnienia dotyczące wszelkich różnic w wynagrodzeniach ze względu na płeć. Pracodawca będzie musiał udzielić uzasadnionej odpowiedzi na takie zapytania w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku. Jeśli wyjaśnienia pracodawcy nie uzasadniają różnic w wynagrodzeniach mężczyzn i kobiet zidentyfikowanych w sprawozdaniu z luki płacowej, pracodawca jest obowiązany zaradzić tym różnicom w ścisłej współpracy z przedstawicielami pracowników, inspektoratem pracy lub organem ds. równości (art. 23 i art. 24 projektu ustawy).

Zobowiązanie pracodawców zatrudniających co najmniej 100 pracowników do przeprowadzenia wspólnej oceny wynagrodzeń w przypadku, gdy zostaną spełnione wszystkie następujące przesłanki:

Pracodawca obowiązany będzie do przeprowadzenia wspólnej oceny wynagrodzeń w konsultacji z zakładową organizacją związkową, a w przypadku gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa w konsultacji z tymi organizacjami. Jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, wspólną ocenę wynagrodzeń będzie on przeprowadzał w konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

Celem przeprowadzenia wspólnej oceny wynagrodzeń będzie zidentyfikowanie różnic w wynagrodzeniach pracowników płci żeńskiej i męskiej, które nie są uzasadnione obiektywnymi, neutralnymi pod względem płci kryteriami, a także zaradzenie tym różnicom i zapobieganie im.

Wspólna ocena wynagrodzeń będzie obejmowała w szczególności:

Pracodawca zostanie obowiązany do wdrożenia środków wynikających ze wspólnej oceny wynagrodzeń w konsultacji z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie będzie działa zakładowa organizacja związkowa, z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy (art. 25–31 projektu ustawy).

Regulacje dotyczące ochrony prawnej w przypadku naruszenia prawa lub obowiązków związanych z zasadą równego traktowania w zatrudnieniu w zakresie prawa do jednakowego wynagrodzenia mężczyzn i kobiet za jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości (art. 38–44 projektu ustawy).

Sankcje w postaci kary grzywny od 2000 zł do 60 000 zł w przypadku, gdy pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu:

Wysokość tych kar będzie tożsama z karami mającymi zastosowanie w przepisach prawa pracy, przewidzianymi w projekcie ustawy o zmianie ustawy o PIP oraz niektórych innych ustaw. Kary mają mieć charakter proporcjonalny, ale również odstraszający (art. 45 projektu ustawy).

Projekt ustawy o wzmocnieniu stosowania prawa do jednakowego wynagrodzenia mężczyzn i kobiet za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości przyznaje kompetencje następującym organom:

Organ do spraw równości

Do zadań organu do spraw równości będzie należało:

Organ monitorujący

Do zadań organu monitorującego będzie należało:

Państwowa Inspekcja Pracy

Do zadań Państwowej Inspekcji Pracy będzie należało:

Zmiany przewidziane w projekcie ustawy mają na celu wyeliminowanie dyskryminacji płacowej w wynagrodzeniu mężczyzn i kobiet za jednakową pracę oraz pracę o jednakowej wartości poprzez środki prowadzące do zwiększenia przejrzystości wynagrodzeń, a także umożliwiające ofiarom takiej dyskryminacji wykonywanie przysługującego im prawa do równego wynagrodzenia. MRPiPS uznało, że zmiany prawne wynikające z konieczności wdrożenia dyrektywy do polskiego porządku prawnego nie będą wprowadzone wyłącznie do Kodeksu pracy, ponieważ zgodnie z art. 1 Kodeksu pracy – Kodeks pracy określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. W związku z tym, że dyrektywa nie tylko nakłada obowiązki i uprawnienia na pracodawców oraz pracowników, ale nakłada je również na organy ds. równości, Państwową Inspekcję Pracy oraz organ monitorujący zdecydowano, to wdrożenie Dyrektywy zostało uregulowane w odrębnej ustawie. Przyjęte rozwiązanie pozwoli na uregulowanie, zasadniczo w jednym akcie prawnym, wynikających z Dyrektywy praw pracowników, obowiązków pracodawców, zadań organów czy obowiązków w zakresie sprawozdawczości, co bezpośrednio przełoży się na przejrzystość i czytelność regulacji.

Zmiana progów unijnych w zamówieniach w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa

Progi unijne od 1.1.2026 r. w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa ustalone na podstawie przepisów europejskich w porównaniu z progami obowiązującymi do 31.12.2025 r. przedstawia tabela.

Tabela. Progi unijne od 1.1.2026 r. w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa w porównaniu z progami unijnymi obowiązującymi do 31.12.2025 r.

Źródło: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=CELEX%3A32025R2487&qid=1764868946280)

Właściwość rzeczowa organów podejmujących działania polegające na niezwłocznym usunięciu odpadów ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska

Jest to sytuacja szczególna względem zasady określonej w art. 26 ust. 2 OdpadyU, w myśl której właściwy organ wydaje decyzję nakazującą posiadaczowi odpadów ich usunięcie z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania.

Ustawodawca jako organy właściwe w sprawie usunięcia odpadów ze względu na zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska wskazał:

Miejsce, gdzie konieczne jest niezwłoczne usunięcie odpadów	Właściwość rzeczowa organu do usunięcia odpadów
teren zamknięty	regionalny dyrektor ochrony środowiska
nieruchomość, którą gmina włada jako władający powierzchnią ziemi
teren, na którym prowadzono zbieranie lub przetwarzanie odpadów w oparciu o decyzję związaną z gospodarką odpadami (niebędący ternem zamkniętym)	marszałek województwa – zgodnie z kompetencjami do wydania decyzji związanej z gospodarką odpadami
	starosta − zgodnie z kompetencjami do wydania decyzji związanej z gospodarką odpadami
inny teren	wójt, burmistrz, prezydent miasta

Przy ustalaniu czy teren, na którym znajdują się odpady stanowi teren zamknięty (co rozstrzyga o właściwości regionalnego dyrektora ochrony środowiska) należy wziąć pod uwagę legalną definicję terenu zamkniętego. Zgodnie z art. 3 pkt 40 PrOchrŚrod, teren zamknięty to teren, a w szczególnych przypadkach obiekt budowlany lub jego część, dostępny wyłącznie dla osób uprawnionych oraz wyznaczony w sposób określony w PrGeodKart.

Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 9 PrGeodKart, ilekroć w tej ustawie jest mowa, o terenach zamkniętych, rozumie się przez to tereny o charakterze zastrzeżonym ze względu na obronność i bezpieczeństwo państwa, określone przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych. Ponadto stosownie do art. 4 ust. 2a PrGeodKart, tereny zamknięte są ustalane przez właściwych ministrów i kierowników urzędów centralnych w drodze decyzji. W decyzji tej określane są również granice terenu zamkniętego. Dokumentacja geodezyjna określająca przebieg granic i powierzchnię terenu zamkniętego przekazywana jest przez organy wydające decyzje o zamknięciu terenu właściwym terytorialnie starostom w trybie art. 22 PrGeodKart. Tylko tak ustalone tereny stanowią tereny zamknięte.

O ile nakaz usunięcia odpadów kierowany jest do ich posiadacza (wydawany w oparciu o art. 26 ust. 2 OdpadyU) o tyle w trybie szczególnym wynikającym z zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi lub środowiska − niezwłoczne usunięcie odpadów spoczywa na organie ochrony środowiska (art. 26a ust. 1 OdpadyU). W przypadku, w którym niezwłoczne usunięcie odpadów ma zostać przeprowadzone na terenie nieruchomości, którą jako władający powierzchnią ziemi włada gmina, bez względu na to, kto jest posiadaczem znajdujących się tam odpadów, konieczne działania prowadzi regionalny dyrektor ochrony środowiska (art. 26a ust. 2 pkt 1 OdpadyU).

Rozstrzyganie kwestii właściwości rzeczowej organu w odniesieniu do przypadku, gdy obowiązek usunięcia odpadów powstał w związku z wydaniem decyzji związanej z gospodarką odpadami należy oprzeć na podziale kompetencji organów do wydania zezwolenia na zbieranie odpadów i zezwolenia na przetwarzanie odpadów, lub pozwoleń je uwzgledniających (pozwolenia na wytwarzanie odpadów lub pozwolenia zintegrowanego uwzględniającego zbieranie i/lub przetwarzanie odpadów). W takim przypadku organem właściwym jest:

1) marszałek województwa:

2) starosta – w pozostałych przypadkach (art. 41 ust. 3 pkt 2 OdpadyU).

Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2026 roku wzrośnie

Zgodnie z opublikowanym w Monitorze Polskim w dniu 29.10.2025 r. obwieszczaniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 24.10.2025 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2026 r. wzrośnie do kwoty 3386 zł.

W 2025 r. kwota świadczenia wynosi 3287 zł zgodnie z obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 6.11.2024 r., natomiast zgodnie z obwieszczaniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 24.10.2025 r. w sprawie wysokości świadczenia pielęgnacyjnego z roku 2026 (M.P. z 2025 r. poz. 1127) wysokość świadczenia pielęgnacyjnego w 2026 r. wzrośnie do kwoty 3386 zł.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne przysługuje:

1) matce albo ojcu;

2) innym osobom, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom;

3) opiekunowi faktycznemu dziecka;

4) rodzinie zastępczej, osobie prowadzącej rodzinny dom dziecka, dyrektorowi placówki opiekuńczo-wychowawczej, dyrektorowi regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej albo dyrektorowi interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego

– jeżeli sprawują opiekę nad osobą w wieku do ukończenia 18. roku życia legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Zgodnie z art. 17 ust. 5 ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:

1) osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, świadczenia pielęgnacyjnego lub zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z 4.4.2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów;

2) osoba wymagająca opieki została umieszczona lub przebywa w domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, o której mowa w przepisach o pomocy społecznej, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym albo schronisku dla nieletnich

3) osoba wymagająca opieki jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej

4) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej;

5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego lub prawo do zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z 4.4.2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów.

Dodatek za wysługę lat dla nauczyciela a zatrudnienie w dwóch szkołach

W pytaniu wskazano, że nauczyciel jest zatrudniony w dwóch szkołach. W pierwszej szkole – będącej głównym miejscem pracy nauczyciela, nauczyciel przedstawił stosowne dokumenty i ma ustalony staż pracy w wysokości 13 lat i naliczany obecnie dodatek za wysługę lat w wysokości 13% wynagrodzenia zasadniczego. Dodatkowo nauczyciel jest zatrudniony w innej szkole (w dodatkowym miejscu pracy) w niepełnym wymiarze godzin tj. 3/18 etatu (0,17 etatu) i w dodatkowym miejscu pracy nie otrzymuje dodatku za wysługę lat. Jest to sytuacja prawidłowa, ponieważ zgodnie z § 7 ust. 2 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (dalej: MinStawNauczR), nauczycielowi pozostającemu jednocześnie w więcej niż jednym stosunku pracy okresy pracy uprawniające do dodatku za wysługę lat ustala się odrębnie dla każdego stosunku pracy. Do okresu zatrudnienia uprawniającego do dodatku za wysługę lat nie wlicza się okresu pracy w innym zakładzie, w którym nauczyciel jest lub był jednocześnie zatrudniony. Do okresu dodatkowego zatrudnienia nie wlicza się okresów podstawowego zatrudnienia. Oznacza to, że w dodatkowym miejscu pracy nauczyciel musi wypracować staż pracy od początku. Jedyną możliwością na „zwiększenie” stażu pracy w dodatkowym miejscu pracy jest dostarczenie dokumentu potwierdzającego okres pracy niepokrywający się z okresem pracy uwzględnionym przy ustaleniu stażu pracy w podstawowym miejscu pracy. W pytaniu wskazano, że w latach 2010-2025 nauczycielka pracowała w kilku szkołach jednocześnie, okresy zatrudnienia pokrywały się np. studia i praca na etacie, etat i część etatu, etat i zlecenie, czyli wskazano, że okresy zatrudnienia pokrywały się, a pracy na etacie towarzyszyło dodatkowe – równoczesne zatrudnienie. Dlatego też w głównym, podstawowym miejscu pracy, należało ustalić staż pracy na podstawie dokumentów potwierdzających pracę na etacie i tak też zdaje się uczyniono. W dodatkowym miejscu pracy nauczycielka wypracowuje staż pracy od początku, czyli będzie się należał nauczycielce dodatek za wysługę lat od czwartego roku pracy.

Zasady ustalania okresów uprawniających do stażu pracy i dodatku za wysługę lat nie ulegają zmianie od 1.1.2026 r., zmiana będzie polegała na tym, że rozszerzony zostanie katalog okresów wliczanych do stażu pracy dla celów nabywania prawa do świadczeń i uprawnień pracowniczych. Według informacji podanych przez ZUS, zgodnie z nowymi zasadami, staż pracy będzie obejmował nie tylko umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej. Do stażu wliczone zostaną m.in. okresy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, współpracy z osobą prowadzącą tę działalność oraz czas jej zawieszenia w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Ujęte zostaną również okresy wykonywania umów zlecenia lub innych umów o świadczenie usług czy też umów agencyjnych, pracy jako osoby współpracującej z osobami wykonującymi te umowy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych. Potwierdzanie nowych okresów będzie możliwe tylko na podstawie zaświadczeń wydawanych przez ZUS.

W odniesieniu do przykładu nauczycielki wskazanej w pytaniu i okresów pracy tejże nauczycielki na umowę zlecenie, to pozyskanie tego zaświadczenia z ZUS nie spowoduje zwiększenia stażu pracy i tym samym wysokości dodatku za wysługę lat, ponieważ okres pracy na umowę zlecenie pokrywa się z okresem pracy na „etacie”. Co do okresu prowadzenia działalności gospodarczej, to w pytaniu nie podano okresu jej prowadzenia, jednakże, jeżeli okres prowadzenia działalności pokrywa się z okresem pracy na „etacie”, to też nie zwiększy się staż pracy nauczycielki. Inaczej natomiast przedstawia się kwestia ustalenia stażu pracy uprawniającego do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej. W tym przypadku do okresu pracy uprawniającego nauczyciela do nagrody jubileuszowej zalicza się wszystkie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one zaliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W przypadku równoczesnego pozostawania w więcej niż jednym stosunku pracy, do okresu pracy uprawniającego do nagrody zalicza się jeden z tych okresów. Powyższe oznacza, że w przypadku zatrudnienia w kilku szkołach równocześnie, w każdej z nich nauczyciel nabywa prawo do nagrody jubileuszowej po przedłożeniu stosownych dokumentów, niezależnie od tego czy staż ten został uwzględniony w stażu pracy u innego pracodawcy. Jest to sytuacja zupełnie odmienna, aniżeli w przypadku ustalania stażu pracy do wysługi lat.

Zgodnie z art. 33 ustawy – Karta nauczyciela nauczycielom przysługuje dodatek za wysługę lat w wysokości 1% wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, przy czym jego wysokość nie może przekroczyć 20% wynagrodzenia zasadniczego. Dodatek za wysługę lat wypłacany jest w okresach miesięcznych, począwszy od czwartego roku pracy, czyli nauczyciel rozpoczynając czwarty rok pracy otrzymuje dodatek za wysługę lat w wysokości 3%. Do okresów uprawniających nauczyciela do dodatku za wysługę lat wlicza się: okresy zakończonego zatrudnienia od innych pracodawców i inne udowodnione okresy – na podstawie odrębnych przepisów. Okresy uprawniające nauczyciela do dodatku za wysługę lat ustala się odrębnie dla każdego stosunku pracy. Do okresu zatrudnienia uprawniającego do dodatku stażowego nie wlicza się okresu pracy u innego pracodawcy, w którym nauczyciel jest lub był jednocześnie zatrudniony. Do okresu dodatkowego zatrudnienia nie wlicza się okresów podstawowego zatrudnienia. Oznacza to, że ustalając staż pracy do dodatku za wysługę lat w przypadku nauczyciela zatrudnionego w kilku szkołach należy zwrócić uwagę, aby ten sam okres zatrudnienia nauczyciela nie został kilkukrotnie zaliczony. Od powyższej reguły istnieje jeden wyjątek (§ 7 ust. 3 MinStawNauczR) związany z tym, że nauczycielowi pozostającemu w zatrudnieniu jednocześnie w kilku szkołach w wymiarze łącznie nieprzekraczającym pełnego wymiaru zajęć, okresy zatrudnienia dolicza się do okresów uprawniających do dodatku stażowego w każdej ze szkół.

Wypłata dotacji dla przedszkola niepublicznego w przypadku braku terminowej informacji o liczbie uczniów

Zgodnie z art. 33 ust. 1 i 2 ustawy o finansowaniu zadań oświatowych (dalej: FinZadOśwU) dotacja dla przedszkola niepublicznego przekazywana jest pod warunkiem, że:

1) organ prowadzący przedszkole przekaże organowi dotującemu informację o planowanej liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, wychowanków, nie później niż do dnia 30 września roku bazowego,

2) przedszkole przekaże dane do systemu informacji oświatowej według stanu na dzień 15 czerwca roku bazowego oraz na dzień 30 września roku bazowego – w przypadku dotacji (w brzmieniu obowiązującym 1.1.2025 r., która ma zastosowanie po raz pierwszy do dotacji na 2026 r.).

Ponadto zgodnie z art. 38 ust. 1 FinZadOśwU organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala tryb udzielania i rozliczania dotacji oraz tryb przeprowadzania kontroli prawidłowości ich pobrania i wykorzystania, w tym zakres danych, które powinny być zawarte we wniosku o udzielenie dotacji i w rozliczeniu jej wykorzystania, termin przekazania informacji o liczbie odpowiednio dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków, uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych, oraz termin i sposób rozliczenia wykorzystania dotacji.

W sytuacji opisanej w pytaniu przedszkole powinno dopełnić obowiązku przekazania JST danych do bieżącego udzielenia dotacji. Proponuję telefonicznie zobowiązać podmiot do niezwłocznego złożenia informacji. W przypadku, gdyby nie złożył, proponuję wypłacić dotację wg danych z poprzedniego miesiąca. Dotacja wypłacana jest w 12 częściach w terminie do ostatniego dnia każdego miesiąca, zgodnie z art. 34 ust. 1 FinZadOśwU.

Biorąc powyższe pod uwagę proponuję zweryfikować czy faktycznie funkcjonuje, jeśli tak, to wypłacić kolejną część dotacji wg informacji przedłożonej w poprzednim miesiącu. Chyba że podmiot złoży informację po interwencji telefonicznej.

Powierzenie wykonywania obowiązków zastępcy kierownika stanu cywilnego innym pracownikom

Zgodnie z art. 21 PracSamU, jeżeli wymagają tego potrzeby jednostki, pracownikowi samorządowemu można powierzyć, na okres do 3 miesięcy w roku kalendarzowym, wykonywanie innej pracy niż określona w umowie o pracę, pod warunkiem że jest ona zgodna z jego kwalifikacjami. W tym okresie pracownikowi przysługuje wynagrodzenie stosowne do wykonywanej pracy, nie niższe jednak od dotychczasowego.

W opisanym przypadku, jeśli zostaną spełnione wszystkie warunki przewidziane w powyższej regulacji, tj.:

1) okres wykonywania innej pracy przez każdego z pracowników nie przekroczy 3 miesięcy w roku kalendarzowym,

2) powierzona praca będzie odpowiadać kwalifikacjom każdego z pracowników,

3) powierzona praca będzie wykonywana za wynagrodzeniem nie niższym od dotychczasowego dla każdego z pracowników.

Przepisy nie wykluczają rozwiązania polegającego na czasowym powierzeniu wykonywania tej samej innej pracy najpierw jednemu pracownikowi, a następnie innemu.

Program Cyber LEGION – budowanie narodowej odporności cybernetycznej przez współpracę z siłami zbrojnymi

W erze coraz częstszych zagrożeń w cyberprzestrzeni Polska odpowiada nowatorskim programem, który integruje kompetencje wojskowe i cywilne. Cyber LEGION – Program konsolidacji polskiej społeczności „cyber” wokół Sił Zbrojnych RP i Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni, uruchomiony przez Wojska Obrony Cyberprzestrzeni (WOC), to inicjatywa mająca na celu zaangażowanie specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa w działania wzmacniające bezpieczeństwo narodowe. Program zakłada elastyczną współpracę między armią a ekspertami cywilnymi bez potrzeby rezygnowania przez nich z dotychczasowej aktywności zawodowej.

Zakres sankcji w przypadku oferowania wyrobów medycznych z Chin

W przedmiotowym przypadku pomocne może być stanowisko UZP pt. „Produkty i podmioty z Chin w postępowaniach na wyroby medyczne o wartości co najmniej 5 mln euro w świetle rozporządzenia 2025/1197 – zapisy SWZ i wymagane dokumenty” (dostęp: https://www.gov.pl/web/uzp/produkty-i-podmioty-z-chin-w-postepowaniach-na-wyroby-medyczne-o-wartosci-co-najmniej-5-mln-euro-w-swietle-rozporzadzenia-20251197—zapisy-swz-i-wymagane-dokumenty2). Zaznaczono w nim, że w świetle zobowiązania zwycięskiego oferenta przewidzianego w art. 8 ust. 1 lit. b rozporządzenia 2022/1031 w okresie obowiązywania środka IZM w przypadku zamówień, których przedmiot obejmuje dostawę towarów, niemożliwe jest przyjęcie ofert niezawierających zapewnienia, że w okresie obowiązywania umowy towary dostarczone lub usługi świadczone w ramach realizacji zamówienia i pochodzące z ChRL (niezależne od tego, czy oferta jest złożona przez wykonawcę pochodzącego z ChRL, czy przez innego wykonawcę) będą odpowiadały nie więcej niż 50% całkowitej wartości zamówienia. Z powyższego wynika zatem, że niezależnie od tego, skąd pochodzi wykonawca, nie może on w postępowaniach określonych rozporządzeniem 2025/1197 ofertować i dostarczać towarów pochodzących z ChRL, które będą odpowiadały więcej niż 50% całkowitej wartości zamówienia, ponieważ w takiej sytuacji jego oferta będzie podlegała odrzuceniu jako niezgodna z warunkami zamówienia (art. 226 ust. 1 pkt 5 PrZamPubl).

Organy nadzoru budowlanego jako element systemu ochrony ludności i obrony cywilnej

Organy nadzoru budowlanego

W myśl art. 80 ust. 2 ustawy – Prawo budowlanej (dalej: PrBud) zadania nadzoru budowlanego wykonują co do zasady następujące organy:

1. powiatowy inspektor nadzoru budowlanego (dalej: PINB albo powiatowy inspektor);
2. wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego (dalej: WINB albo wojewódzkiego inspektora) jako kierownika wojewódzkiego nadzoru budowlanego, wchodzącego w skład zespolonej administracji wojewódzkiej;
3. Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej: GINB albo Główny Inspektor).

Administrację architektoniczno-budowlaną i nadzór budowlany w dziedzinie górnictwa sprawują organy określone w odrębnych przepisach (art. 80 ust. 4 PrBud). Zagadnienie to nie jest objęte przedmiotem niniejszego opracowania.

Zadania organów nadzoru budowlanego

Zgodnie z art. 84 ust. 1 PrBud do zadań organów nadzoru budowlanego należy:

1. kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego;
2. kontrola działania organów administracji architektoniczno-budowlanej;
3. badanie przyczyn powstawania katastrof budowlanych;
4. współdziałanie z organami kontroli państwowej.

PINB

Powiatowy inspektor jest powoływany przez starostę spośród co najmniej trzech kandydatów wskazanych przez wojewódzkiego inspektora. Jeżeli starosta nie powoła PINB w terminie 30 dni od dnia przedstawienia kandydatów, wojewódzki inspektor wskazuje spośród nich kandydata, którego starosta powołuje na stanowisko powiatowego inspektora (art. 86 ust. 1 PrBud). Powiatowy inspektor wykonuje swoje zadania przy pomocy powiatowego inspektoratu nadzoru budowlanego (art. 86 ust. 3 PrBud).

WINB

Wojewódzkiego inspektora powołuje i odwołuje wojewoda, za zgodą Głównego Inspektora (art. 87 ust. 1 PrBud). Wojewódzki inspektor wykonuje swoje zadania przy pomocy wojewódzkiego inspektoratu nadzoru budowlanego (art. 87 ust. 3 PrBud).

GINB

Główny Inspektor jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego (art. 88 ust. 1 PrBud). Główny Inspektor jest powoływany przez Prezesa Rady Ministrów, spośród osób wyłonionych w drodze otwartego i konkurencyjnego naboru, na wniosek ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa (art. 88 ust. 3 zd. 1 PrBud).

Ochrona ludności (obrona cywilna)

W myśl art. 2 ust. 1 OchrCywU ochrona ludności to system składający się z organów administracji publicznej, wykonujących zadania mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa ludności przez ochronę życia i zdrowia ludzi, mienia, w tym zwierząt, infrastruktury niezbędnej do zaspokojenia potrzeb bytowych, dóbr kultury i środowiska w sytuacji zagrożenia, zwanych „organami ochrony ludności”; podmiotów wykonujących te zadania, zwanych „podmiotami ochrony ludności” oraz „zasobów ochrony ludności”.

Zgodnie z art. 2 ust. 3 OchrCywU z chwilą wprowadzenia stanu wojennego i w czasie wojny ochrona ludności staje się obroną cywilną, organy ochrony ludności stają się organami obrony cywilnej, podmioty ochrony ludności stają się podmiotami obrony cywilnej; a zasoby ochrony ludności stają się zasobami obrony cywilnej.

Organy ochrony ludności (obrony cywilnej)

OchrCywU przewiduje podział organów ochrony ludności (obrony cywilnej) na terytorialne – do których zaliczono: wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starostę, wojewodę, ministra właściwego do spraw wewnętrznych i pozostałe – do których należą: marszałek województwa oraz minister kierujący działem administracji rządowej, któremu podlegają lub przez którego są nadzorowane: podmioty ochrony ludności, organy obsługiwane przez podmioty ochrony ludności (art. 9 ust. 1 OchrCywU).

Podmioty ochrony ludności (obrony cywilnej)

W art. 17 ust. 1 OchrCywU znajduje się katalog podmiotów ochrony ludności (obrony cywilnej) i w pkt 11 lit. „f” wskazano na organy nadzoru budowlanego. Mimo, że art. 80 ust. 2 pkt 2 PrBud wymienia wojewodę, to nie można uznać go za podmiot ochrony ludności (obrony cywilnej), gdyż jest terytorialnym organem ochrony ludności (obrony cywilnej). Tak więc do organów nadzoru budowlanego jako podmiotów ochrony ludności (obrony cywilnej) należy zaliczyć PINB, WINB i GINB.

W myśl art. 17 ust. 3 OchrCywU podmioty ochrony ludności (obrony cywilnej) mają wykonywać zadania ochrony ludności i obrony cywilnej w ramach swojej właściwości. Zatem inne zadania spoczywają na organach nadzoru budowlanego, a inne np. na ochotniczych strażach pożarnych (art. 17 ust. 1 pkt 3 OchrCywU).

Niezależnie od ogólnych zadań wymienionych w art. 84 ust. 1 PrBud należy wskazać na konkretne czynności z OchrCywU. W art. 107 ust. 1 OchrCywU stwierdzono, że kontrolę spełniania przez obiekty zbiorowej ochrony warunków technicznych, warunków technicznych usytuowania i warunków technicznych użytkowania prowadzą organy nadzoru budowlanego na zasadach przewidzianych w PrBud. Obiekty zbiorowej ochrony dzielimy na budowle ochronne (art. 83 OchrCywU) i miejsca doraźnego schronienia (art. 84 OchrCywU). Wśród tych pierwszych wyróżniamy schrony i ukrycia (art. 83 ust. 2-4 OchrCywU). Wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta albo wojewoda mogą zlecić sprawdzenie obiektu budowlanego pod względem spełniania lub możliwości spełnienia warunków dla obiektów zbiorowej ochrony (art. 91 ust. 3 OchrCywU). Sprawdzenie obiektu budowlanego wójt (burmistrz, prezydent miasta), starosta albo wojewoda zlecają powiatowemu inspektorowi – zgodnie z zakresem wskazanym w art. 107 ust. 1 OchrCywU (art. 91 ust. 4 pkt 2 OchrCywU).

Rola starosty

Starosta jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży (art. 35 ust. 2 SamPowiatU). W związku z tym starosta jest zwierzchnikiem PINB. Zakres tego zwierzchnictwa określono w art. 35 ust. 3 SamPowiatU – m.in. starosta powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, w uzgodnieniu z wojewodą, a także wykonuje wobec nich czynności w sprawach z zakresu prawa pracy, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej oraz zatwierdza programy ich działania.

W art. 11 ust. 1 pkt 2 i 3 OchrCywU wskazano na zadania starosty dotyczące nadzorowania, w ramach posiadanych kompetencji, realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej przez podmioty ochrony ludności i obrony cywilnej na obszarze powiatu oraz koordynowania współpracy między służbami, inspekcjami i strażami w zakresie realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej na obszarze powiatu. Zgodnie zaś z art. 60 ust. 2 OchrCywU starosta w porozumieniu z właściwymi wójtami (burmistrzami, prezydentami miast) organizuje współpracę pomiędzy gminami oraz podmiotami ochrony ludności działającymi na obszarze powiatu. Ponadto art. 61 ust. 1 OchrCywU stanowi, że organy ochrony ludności (obrony cywilnej) nadzorują wykonywanie zadań ochrony ludności i obrony cywilnej przez podmioty ochrony ludności podległe im i nadzorowane przez nie w zakresie posiadanych kompetencji. Takie działania starosty powinny więc dotyczyć PINB. Co ważne – zgodnie z art. 118 ust. 2 OchrCywU w czasie stanu wojennego i w czasie wojny starosta kieruje obroną cywilną na obszarze powiatu.

Rola wojewody

Zgodnie z art. 51 pkt 1 AdmRządWojewU wojewoda jako zwierzchnik rządowej administracji zespolonej w województwie kieruje nią i koordynuje jej działalność. Organy rządowej administracji zespolonej w województwie, w tym kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży (m.in. WINB) wykonują zadania administracji rządowej w województwie (art. 2 pkt 2 AdmRządWojewU). Do zadań wojewody należy kierowanie i koordynowanie realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej przez podmioty ochrony ludności podległe i nadzorowane oraz na obszarze województwa (art. 13 ust. 1 pkt 2, art. 58 ust. 4 OchrCywU). Tak więc te działania wojewody odnoszą się również do WINB.

Rola ministra

Do zadań ministrów kierujących działami administracji rządowej należy nadzór nad wykonywaniem zadań ochrony ludności i obrony cywilnej przez podległe im lub nadzorowane przez nich podmioty realizujące zadania ochrony ludności i obrony cywilnej (art. 14 pkt 1, art. 61 ust. 1 OchrCywU). Główny Inspektor został wymieniony w Załączniku pn. „Organy podległe Ministrowi Finansów i Gospodarki lub przez niego nadzorowane” do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 lipca 2025 roku w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Finansów i Gospodarki (Dz.U. z 2025 r. poz. 997). Wobec tego do Ministra Finansów i Gospodarki należy nadzór nad wykonywaniem zadań przez Głównego Inspektora jako podmiotu ochrony ludności (obrony cywilnej).