Nowelizacja Ordynacji podatkowej i ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych od 1.5.2025 r.

W Dzienniku Ustaw RP w dniu 16 kwietnia br. została opublikowana ustawa z 4.4.2025 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2025 r. poz. 497). Ustawa ta wprowadza zmiany w odrębnych aktach prawnych, tj.:

1) w ustawie Ordynacja podatkowa (dalej: OrdPU),

2) w ustawie o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (dalej: DyscypFinPubU).

Zmiany w OrdPU polegają m.in. na dodaniu nowego przepisu, tj. art. 78 § 3 pkt 3a OrdPU o treści: „Oprocentowanie przysługuje: 3a) w przypadkach przewidzianych w art. 77 § 1 pkt 4 i 4a – od dnia powstania nadpłaty”.

Podany przepis nawiązuje do art. 77 § 1 pkt 4 i 4a OrdPU, które stanowią:

„§ 1. Nadpłata podlega zwrotowi w terminie:

4) 30 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w art. 74 [wniosek o nadpłatę która powstała w wyniku orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej]

4a) 30 dni od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej lub od dnia, w którym uchylono lub zmieniono w całości lub w części akt normatywny, jeżeli wniosek, o którym mowa w art. 74, został złożony przed terminem wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej”.

Dodanie nowego przepisu oznacza korzystną zmianę oprocentowania nadpłat dla podatników, bowiem odsetki od zwrotu podatku – gdy to wynika z korzystnego dla podatnika orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej i TK – będą naliczane już od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu. Przed wprowadzeniem tego rozwiązania obowiązywał inny mniej korzystny przepis, który uzależniał liczenie odsetek od złożenia wniosku w określonym odgórnie terminie, który jednak został uchylony.

Natomiast zmiany w DyscypFinPubU polegają ogólnie rzecz ujmując na zmianie mechanizmu awizowania pism. Z punktu widzenia obwinionych (m.in. pracowników urzędów czy jednostek organizacyjnych gminy) to zmiany korzystne, bo wydłużono dla nich czas odbioru na przesyłkę. Dopiero, gdy tego nie zrobią, pismo pozostawiane jest dopiero w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia. Warto przypomnieć, że chodzi o pisma kierowane przez:

1) rzecznika dyscypliny finansów publicznych (pełni funkcję oskarżyciela)

2) regionalne komisje orzekające w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych (pełni funkcję orzekającą – wydaje orzeczenia).

Wskazane podmioty dokonują doręczeń różnego rodzaju pism w toku postępowania, np. wezwania, zawiadomienia, zarządzenia, postanowienia lub orzeczenia.

Nowelizacja powoduje zmiana brzmienia art. 186 DyscypFinPubU (reguluje tzw. doręczenie zastępcze), który będzie posiadał treść następującą:

„1. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób określony w art. 180 ust. 1 lub art. 184 operator pocztowy w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej.

2. Zawiadomienie o pozostawieniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w terminie 7 dni, licząc od dnia pozostawienia zawiadomienia w placówce pocztowej, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej albo, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, albo w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.

3. W przypadku niepodjęcia pisma w terminie, o którym mowa w ust. 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż 14 dni od daty pierwszego zawiadomienia.

4. W przypadku niepodjęcia pisma w terminie, o którym mowa w ust. 3, doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w ust. 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy”.

Dochód z gospodarstwa rolnego dla celów pomocy społecznej

Zgodnie z art. 8 ust. 9 PomSpołU przyjmuje się, że z 1 ha przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 459 zł. Przepis ten zakłada fikcję prawną, według której przyjmuje się ryczałtowy dochód z gospodarstwa rolnego, do którego strona posiada tytuł prawny. Bez znaczenia dla ustalenia tego dochodu pozostaje okoliczność, czy ziemia uprawiana byłaby przez właściciela czy oddana w dzierżawę, dochód ustala się tak samo, biorąc pod uwagę wielkość gospodarstwa rolnego. Przy czym chodzi o gospodarstwo rolne powyżej 1 ha przeliczeniowego, bowiem zgodnie z art. 8 ust. 4 pkt 6 PomSpołU do dochodu ustalanego dla celów pomocy społecznej nie wlicza się dochodu z powierzchni użytków rolnych poniżej 1 ha przeliczeniowego.

Przepisy nie wyjaśniają, jak należy postąpić w przypadku, gdy mamy do czynienia z większą liczbą właścicieli gospodarstwa. Dokonując wykładni systemowej, odnosząc się do przepisów KC dotyczących współwłasności, należy podzielić stanowisko, zgodnie z którym dochód z hektarów przeliczeniowych powinien zostać podzielony na wszystkich współwłaścicieli gospodarstwa rolnego. Nie można bowiem do dochodu osoby starającej się o świadczenie z pomocy społecznej doliczyć dochodu z gospodarstwa rolnego, które w całości nie jest jego własnością. Do jego dochodu mogłaby być doliczona tylko taka kwota, która stanowi odpowiednik części własności, o ile ta część przekraczałaby 1 hektar przeliczeniowy (zob. wyr. WSA w Krakowie z 16.2.2016 r., III SA/Kr 1405/15, Legalis). W opisanym stanie faktycznym to nie ma miejsca, część ta jest mniejsza niż 1 ha przeliczeniowego, więc nie należy jej wliczać do dochodu dla celów pomocy społecznej.

Od 25 kwietnia 2025 roku obowiązują przepisy rozporządzenia w sprawie zasad ustalania przez kierowników niektórych urzędów rozkładu czasu pracy w tygodniu oraz jego wymiaru w poszczególnych dniach tygodnia

Zakres zmian

Rozporządzenie z 17.4.2025 r. w sprawie zasad ustalania przez kierowników niektórych urzędów rozkładu czasu pracy w tygodniu oraz jego wymiaru w poszczególnych dniach tygodnia (Dz.U. z 2025 r. poz. 512) określa zasady ustalania przez kierowników urzędów, o których mowa w art. 1 ust. 1 pkt 7b, 8a, 12, 14, 15 i 16 ustawy o pracownikach urzędów państwowych (dalej: PracUrzPU) oraz ust. 2 PracUrzPU, tygodniowego rozkładu czasu pracy oraz jego wymiaru w poszczególnych dniach. Przepisy rozporządzenia stosuje się również do pracowników, o których mowa w art. 43 ust. 1 i 1a PracUrzPU. Rozporządzenie z 17.4.2025 r. uchyliło rozporządzenie w sprawie czasu pracy pracowników urzędów administracji rządowej.

Większa elastyczność czasu pracy

Rozporządzenie wyznacza ramy, w których kierownik urzędu ma ustalić rozkład i wymiar czasu pracy pracowników, określając czas, w którym ma być wykonywana praca w urzędzie, czyli czas, w którym urząd ma wykonywać swoje zadania. Zgodnie z rozporządzeniem kierownik urzędu ma obowiązek takiego ustalenia pracownikom rozkładu czasu pracy w tygodniu oraz jego wymiaru w poszczególnych dniach tygodnia, aby praca w urzędzie była wykonywana od poniedziałku do piątku, nieprzerwanie przez 8 godzin w każdym z tych dni. Ustalone w ten sposób godziny pracy w urzędzie mają uwzględniać przede wszystkim specyfikę wykonywanych zadań oraz potrzeby korzystających z niego obywateli. Najwcześniejszą porą rozpoczynania pracy urzędu może być godz. 7:00, co oznacza pracę urzędu do godz. 15:00, natomiast najpóźniejszą może być godz. 10:00, co spowoduje, że taki urząd ma pracować do godz. 18:00.

Godziny pracy urzędu adekwatne do potrzeb

Należy jednocześnie podkreślić, że czym innym są godziny pracy urzędu (w znaczeniu jego dostępności dla interesantów lub współpracy z innymi urzędami), a czym innym godziny pracy poszczególnych pracowników, które powinny być przez przełożonych tak ustalone, aby w godzinach pracy urzędu obsada pracownicza była adekwatna do wykonywanych zadań. W kwestiach dotyczących systemów i rozkładów czasu pracy poszczególnych pracowników zastosowanie mają regulacje zawarte w PracUrzPU, natomiast w sprawach w niej nieuregulowanych, obowiązuje Kodeks pracy. Nie będzie zatem przeszkód do stosowania w urzędzie, tak jak do tej pory, ruchomego czasu pracy czy indywidualnego rozkładu czasu pracy, pod warunkiem zapewnienia pracy urzędu zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu.

Zgodnie z rozporządzeniem, w urzędach, w których są wykonywane zadania związane z obsługą interesantów, w co najmniej w jednym dniu tygodnia, musi być zapewniona ich obsługa w godz. od 8:00 do 18.00.

Regulacje zawarte w rozporządzeniu przewidują również, że ze względu na szczególny charakter wykonywanych zadań na danym stanowisku pracy, kierownik urzędu może ustalić rozkład czasu pracy pracownika zatrudnionego na tym stanowisku pracy tak, aby przewidywał pracę zmianową, przypadającą między godz. 6:00 jednego dnia a godz. 6:00 następnego dnia, w systemie czasu pracy, który ma zastosowanie do tego pracownika.

Dni wolne

Ponadto, ze względu na szczególny charakter pracy wykonywanej w komórce organizacyjnej lub na stanowisku pracy, przewidziano możliwość ustalenia w rozkładzie czasu pracy pracowników tej komórki lub pracownika na tym stanowisku, dniem pracy dnia tygodnia niebędącego dniem pracy w urzędzie, w tym wyznaczonego przez kierownika urzędu dnia wolnego z tytułu obniżenia wymiaru czasu pracy ( art. 130 § 2 Kodeksu pracy) lub dnia wolnego podlegającego odpracowaniu. Warunkiem skorzystania z tego uprawnienia są uzasadnione potrzeby urzędu.

Jeżeli w urzędzie działa korpus służby cywilnej, to wyznaczone dni wolne muszą być tożsame z dniami wyznaczonymi zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów wydanym na podstawie art. 97 ust. 3 pkt 2 lub 3 ustawy o służbie cywilnej. Analogicznie, odpracowanie dnia wolnego od pracy ma następować w tę samą sobotę, która została wyznaczona do odpracowania dla członków korpusu służby cywilnej. Natomiast, jeżeli w danym urzędzie nie działa korpus służby cywilnej, kierownik urzędu może ustalić dniem pracującym sobotę przypadającą w tym samym okresie rozliczeniowym co wyznaczony dzień wolny lub w następnym okresie rozliczeniowym. O wyznaczeniu dnia wolnego podlegającego odpracowaniu kierownik urzędu musi niezwłocznie poinformować pracowników oraz interesantów, natomiast o wyznaczeniu soboty będącej dniem pracy kierownik urzędu musi poinformować pracowników oraz interesantów co najmniej z 7-dniowym wyprzedzeniem.

Możliwość udostępnienia inkasentowi listy z wykazem danych podatników i wysokością inkasa

Zgodnie z art. 29 RODO podmiot przetwarzający oraz każda osoba, która działa z upoważnienia administratora lub podmiotu przetwarzającego i posiada dostęp do danych osobowych, przetwarzają je wyłącznie na polecenie administratora, chyba że wymaga tego prawo UE lub prawo państwa członkowskiego.

Zdaniem Autora w sytuacji przedstawionej w pytaniu należy zastosować ten przepis, z uwagi na to, że mamy do czynienia z danymi osobowymi, które oznaczają wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej, czyli osobie, której dane dotyczą. Możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej (art. 4 pkt 1 RODO).

Upoważnienie udzielone na podstawie art. 29 RODO najbardziej pasuje do realizacji obowiązków poboru inkasa powierzonego danemu podmiotowi. Trudno tu stwierdzić, jaką formę powinno przybrać takie upoważnienie, ponieważ przepisy do tego się nie odnoszą. Może to więc być każda forma, ale przyjmuje się, że właściwa powinna tu być forma pisemna, w tym elektroniczna.

Głosowanie poza miejscem zamieszkania

Wyborca może być ujęty tylko w jednym spisie wyborców. Zasadą jest, że wyborca głosuje w tej komisji obwodowej, w której jest ujęty w spisie, czyli w komisji właściwej według miejsca jego zamieszkania. Tym niemniej istnieją możliwości głosowania w innym miejscu. Należy do nich zaliczyć:

1. zmianę miejsca głosowania;
2. zaświadczenie o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów.

Urzędy gmin są zaangażowane w przeprowadzanie obu tych procedur.

Ad. 1. Zmiana miejsca głosowania

Urzędy gmin przyjmują od wyborców wnioski o zmianę miejsca głosowania. Wniosek taki, aby został załatwiony pozytywnie, musi być złożony w kodeksowym terminie i musi spełniać wymagania formalne.

Każdy wyborca może zmienić miejsce głosowania w danych wyborach. Wniosek w tej sprawie składa się w okresie od 44. dnia przed dniem wyborów do 3. dnia przed dniem wyborów, czyli w przypadku majowych wyborów prezydenckich – od 4 kwietnia 2025 r. do 15 maja 2025 r. Wniosek o zmianę miejsca głosowania może zostać złożony na piśmie utrwalonym w postaci papierowej albo elektronicznej. Wniosek papierowy jest obsługiwany przez urzędy gmin. Musi on być opatrzony własnoręcznym podpisem i złożony w urzędzie gminy właściwej dla wybranego przez wyborcę stałego obwodu głosowania na obszarze gminy, w której wyborca przebywać będzie w dniu wyborów i gdzie w związku z tym zamierza głosować.

Wniosek w formie elektronicznej musi być opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej przez ministra cyfryzacji.

Portal gov.pl umożliwia wyborcom łatwą zmianę miejsca głosowania drogą elektroniczną. W tym celu konieczne jest zalogowanie się na stronie https://www.gov.pl/web/gov/zmien-miejsce-glosowania za pomocą loginu i hasła do profilu zaufanego lub innego sposobu logowania na profil zaufany, na przykład przy pomocy e-dowodu.

Złożenie wniosku o zmianę miejsca głosowania skutkuje ujęciem wyborcy w spisie w obwodzie głosowania właściwym dla adresu zadeklarowanego przebywania w dniu wyborów i skreśleniem ze spisu w stałym obwodzie głosowania właściwym dla adresu zameldowania na pobyt stały lub adresu stałego zamieszkania.

Jeżeli w wyborach Prezydenta RP będzie przeprowadzane ponowne głosowanie („druga tura”), to wniosek o zmianę miejsca głosowania w drugiej turze można złożyć 13, ale nie później niż na 3 dni przed ponownym głosowaniem, czyli w tych wyborach najpóźniej do dnia 29 maja 2025 r.

Należy też pamiętać, że – jak informuje PKW w Informacji o warunkach udziału obywateli polskich w głosowaniu w obwodach głosowania utworzonych w kraju w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zarządzonych na dzień 18 maja 2025 r., ZPOW.501.5.2025 – wyborcy, którzy złożyli wniosek o zmianę miejsca głosowania przed I turą, będą ujęci w tym samym spisie wyborców również w przypadku przeprowadzania II tury wyborów.

Wzięcie udziału w głosowaniu w innym obwodzie, w tym również powrót do głosowania w miejscu stałego zamieszkania, będzie możliwe wyłącznie po:

1) otrzymaniu z dowolnie wybranego urzędu gminy zaświadczenia o prawie do głosowania lub

2) po złożeniu, najpóźniej do dnia 29 maja 2025 r., wniosku o zmianę miejsca głosowania wedle zasad opisanych wcześniej.

Złożenie wniosku o zmianę miejsca głosowania nakłada na urzędy gmin obowiązek – z jednej strony – ujęcia wyborcy w spisie w obwodzie głosowania właściwym dla adresu przebywania i – z drugiej strony – skreślenia ze spisu w stałym obwodzie głosowania właściwym dla adresu zameldowania na pobyt stały lub adresu stałego zamieszkania

Ad. 2. Zaświadczenie o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów

Wyborcy zmieniającemu miejsce pobytu przed dniem wyborów przysługuje też prawo żądania wydania zaświadczenia o prawie do głosowania. Otrzymuje je na wniosek złożony do dowolnie wybranego urzędu gminy. Z zaświadczeniem takim można głosować w dowolnym obwodzie głosowania w kraju, za granicą lub na polskim statku morskim.

Tego wniosku nie można złożyć elektronicznie. Jest on w związku z tym od początku do końca obsługiwany przez urzędy gmin. Wniosek taki można złożyć jedynie na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem w okresie od 4 kwietnia 2025 r. do 15 maja 2025 r. Aby otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania, należy przygotować dowód osobisty lub paszport oraz sam wniosek o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Można upoważnić inną osobę do odbioru zaświadczenia. W takim przypadku wyborca składa w urzędzie gminy wniosek o wydanie zaświadczenia i upoważnienie (mogą być ujęte w jednym dokumencie), w którym wskazuje swoje imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL, adres zamieszkania, informację, w jakich wyborach wyborca jest uprawiony do głosowania, a także dane osoby upoważnionej do odebrania zaświadczenia.

Wniosek musi zostać podpisany przez wyborcę, nawet jeśli zaświadczenie odbiera pełnomocnik. Wójt wybranej gminy przygotowuje zaświadczenie i wydaje je wyborcy lub upoważnionej przez niego osobie za pokwitowaniem w urzędzie gminy, w którym złożono wniosek.

Zarówno zaświadczenie o prawie do głosowania, jak i pełnomocnictwo do odbioru zaświadczenia są bezpłatne.

W wyborach prezydenckich na podstawie takiego wniosku wyborcy wydaje się dwa zaświadczenia:

1) zaświadczenie o prawie do głosowania w dniu pierwszego głosowania (czyli 18 maja) oraz

2) zaświadczenie o prawie do głosowania w dniu ponownego głosowania, 1 czerwca (osobne zaświadczenia dla I i II tury wyborów).

Jeżeli w najbliższych wyborach prezydenckich będzie przeprowadzana II tura wyborów, to wyborca zmieniający miejsce pobytu między I a II turą może otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania tylko w dniu ponownego głosowania. Wniosek o wydanie takiego zaświadczenia trzeba złożyć po dniu pierwszego głosowania w dowolnie wybranym urzędzie gminy, w terminie do dnia 29 maja 2025 r.

Wyborcę, któremu wydano zaświadczenie o prawie do głosowania, należy skreślić ze spisu wyborców, w którym uprzednio był ujęty. Na podstawie zaświadczenia wyborca może głosować w dowolnie wybranym lokalu wyborczym. Wyborcę przedkładającego komisji zaświadczenie dopuszcza się do głosowania po uprzednim wpisaniu go do spisu wyborców. Zaświadczenie o prawie do głosowania załącza się do spisu wyborców.

Realizacja orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego

Zgodnie z art. 11 ustawy Prawo oświatowe (dalej: PrOśw) zapewnienie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej, jest zadaniem oświatowym:

1) gmin – w przedszkolach oraz w innych formach wychowania przedszkolnego, o których mowa w art. 32 ust. 2 PrOśw, a także w szkołach, o których mowa w art. 8 ust. 15 PrOśw;

2) powiatów – w szkołach i placówkach, o których mowa w art. 8 ust. 16 i 22a PrOśw;

Zgodnie z art. 127 PrOśw kształceniem specjalnym obejmuje się dzieci i młodzież niepełnosprawne, niedostosowane społecznie i zagrożone niedostosowaniem społecznym, wymagające stosowania specjalnej organizacji nauki i metod pracy. Kształcenie to może być prowadzone w formie nauki odpowiednio w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych, przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych i szkołach lub oddziałach integracyjnych, przedszkolach i szkołach lub oddziałach specjalnych, innych formach wychowania przedszkolnego i ośrodkach, o których mowa w art. 2 pkt 7 PrOśw. Zgodnie z art. 127 ust. 3 PrOśw uczniowi objętemu kształceniem specjalnym dostosowuje się odpowiednio program wychowania przedszkolnego i program nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia. Dostosowanie następuje na podstawie opracowanego dla ucznia indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego uwzględniającego zalecenia zawarte w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego. Orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego określa zalecane formy kształcenia specjalnego, z uwzględnieniem rodzaju niepełnosprawności, w tym stopnia niepełnosprawności intelektualnej. Dyrektor szkoły, której uczeń posiada orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, organizuje takie nauczanie w porozumieniu z organem prowadzącym.

Zgodnie z § 13 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej w sprawie orzeczeń i opinii wydawanych przez zespoły orzekające działające w publicznych poradniach psychologiczno-pedagogicznych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego określa się m.in. „zalecane cele rozwojowe i terapeutyczne do realizacji podczas zajęć wychowania przedszkolnego lub zajęć edukacyjnych, zajęć rewalidacyjnych, socjoterapeutycznych i resocjalizacyjnych oraz w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej udzielanej dziecku lub uczniowi i, w zależności od potrzeb, jego rodzicom, przez przedszkole, szkołę, ośrodek lub placówkę oraz poradnię, wraz ze wskazaniem zalecanych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej, a w przypadku dzieci i uczniów niepełnosprawnych – również zalecanych rodzajów zajęć rewalidacyjnych”.

Nie powinno się w opinii autora w orzeczeniu określać miejsc realizacji zaleceń wynikających z orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Za realizację zaleceń, w tych jakość zajęć, wynikających z orzeczenia odpowiedzialny jest dyrektor szkoły.

Biorąc powyższe pod uwagę uczeń powinien realizować zajęcia wskazane w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego na terenie szkoły. Są szkoły niepubliczne, które zapewniają z dotacji finansowanie części zajęć poza szkołą, choć w opinii autora nie jest to prawidłowe. Natomiast w przypadku szkoły prowadzonej przez JST nie ma takiej możliwości.

Skierowanie do domu pomocy społecznej prowadzonego przez podmiot niepubliczny

Do niepublicznego domu pomocy społecznej, który nie jest prowadzony na zlecenie organu jednostki samorządu terytorialnego, można skierować osobę przy spełnieniu określonego warunku. Zgodnie z art. 65 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej w przypadku braku miejsc w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym lub powiatowym gmina może kierować osoby tego wymagające do domu pomocy społecznej, który nie jest prowadzony na zlecenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub starosty. Przepis ten wskazuje na możliwość kierowania osób tego wymagających do domów pomocy społecznej, które nie są prowadzone na zlecenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Warunkiem koniecznym jest brak wolnych miejsc w placówkach odpowiedniego typu o zasięgu gminnym lub powiatowym. Organ właściwy powinien wpierw zbadać możliwość umieszczenia danej osoby w odpowiednim dla niej typie placówki publicznej, która znajdowałaby się blisko miejsca zamieszkania, a następnie zastanowić się nad umieszczeniem osoby w placówce niepublicznej (nie obowiązuje kryterium związane z bliskością lokalizacji).

Ponadto w takich przypadkach ustawodawca wskazał na stosowanie odpowiednio art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (dot. decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej) i art. 61–64b ustawy o pomocy społecznej (tj. przepisów dotyczących zasad odpłatności za pobyt w DPS).Wysokość opłaty za pobyt w takim domu określa umowa zawarta przez gminę z podmiotem prowadzącym dom.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że możliwe jest skierowanie do niepublicznego domu pomocy społecznej w przypadku braku wolnych miejsc w placówkach publicznych odpowiedniego typu o zasięgu gminnym lub powiatowym. Mniejszy koszt utrzymania w placówce niepublicznej i bliskość lokalizacji nie mają w tej kwestii znaczenia.

Dofinansowanie do instalowania systemów grzewczych opartych na paliwach kopalnych w 2025 r.

W kontekście podanego zapytania należy zwrócić uwagę na przepisy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z 24.4.2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona), w tym:

„(14) Nadal powinna istnieć możliwość udzielania zachęt finansowych w przypadku instalacji hybrydowych systemów ogrzewania o znacznym udziale energii ze źródeł odnawialnych, takich jak połączenie kotła z energią słoneczną termiczną lub pompą ciepła. Krajowe polityki i środki stopniowego wycofywania powinny otrzymać wsparcie w postaci jasnej podstawy prawnej dotyczącej zakazu stosowania określonych źródeł ciepła ze względu na ich emisje gazów cieplarnianych, rodzaj stosowanego paliwa lub minimalny udział energii ze źródeł odnawialnych wykorzystywanej na ogrzewanie na poziomie budynku”.

Z kolei, z art. 15 Dyrektywy wynika:

„Od dnia 1 stycznia 2025 r. państwa członkowskie nie udzielają żadnych zachęt finansowych do instalacji indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi, z wyjątkiem kotłów wybranych do inwestycji przed 2025 r., zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/241, art. 7 ust. 1 lit. h) pkt (i) tiret trzecie rozporządzenia (UE) 2021/1058 oraz art. 73 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 ^32)”.

W ww. zapisów nie wynika, aby istniał definitywny zakaz udzielania wsparcia z przeznaczeniem na montaż kotłów gazowych – z własnych środków budżetowych przez JST. Dyrektywa dopuszcza współistnienie takich systemów z innymi akceptowanymi, czyli energią pochodzącą z pomp ciepła czy z energii słonecznej. Zatem muszą to być systemy hybrydowe.

W tych uwarunkowaniach prawnych można rozważyć dokonanie zmian w zasadach udzielania dotacji, a więc zapewne w uchwałach podejmowanych na podstawie art. 403 ust. 5 ustawy Prawo ochrony przyrody.

Użytkownik wieczysty jako podatnik podatku od nieruchomości

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: PodLokU) podatnikami podatku od nieruchomości są m.in. osoby prawne będące użytkownikami wieczystymi gruntów.

Należy jednak wskazać, że podatnik zawarł umowę o oddaniu do korzystania linii kolejowych. Faktycznie więc korzysta z tych nieruchomości użytkownik wieczysty.

Według art. 3 ust. 1 pkt 2 PodLokU podatnikami są posiadacze samoistni nieruchomości lub obiektów budowlanych, a w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa – podatnikami są posiadacze nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części w dwóch wypadkach: gdy posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem albo gdy jest bez tytułu prawnego (art. 3 ust. 4 PodLokU).

Natomiast zgodnie z art. 336 Kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Przepis art. 336 Kodeksu cywilnego wyróżnia dwa rodzaje posiadania: posiadanie samoistne i posiadanie zależne. Posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią włada jak właściciel, wyrażając tym samym wolę wykonywania w stosunku do niej prawa własności. Posiadaczem zależnym natomiast jest ten, kto włada rzeczą w zakresie innego prawa niż prawo własności, na przykład użytkowania, zastawu, najmu, dzierżawy. Nie rości więc on sobie do rzeczy prawa własności, lecz zachowuje się tak jak uprawniony z innego prawa, z którym łączy się określone władztwo nad rzeczą.

W odniesieniu do umów o oddaniu nieruchomości i linii kolejowych do korzystania wydano szereg wyroków NSA, np. z 25.4.2018 r. (II FSK 1014/16, Legalis) lub z 29.6.2018 r. (II FSK 1868/16, Legalis).

Konsekwencje braku powołania komisji przetargowej w postępowaniu o udzielenie zamówienia

Zgodnie z art. 53 ust. 1 PrZamPubl: „Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne, kierownik zamawiającego powołuje komisję do przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia”. Z kolei jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, kierownik zamawiającego może powołać komisję przetargową (art. 53 ust. 2 PrZamPubl). Należy też zaznaczyć, że według art. 54 PrZamPubl komisja przetargowa jest zespołem pomocniczym kierownika zamawiającego, powoływanym do oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofert, oraz do dokonywania innych, powierzonych przez kierownika zamawiającego czynności w postępowaniu lub związanych z przygotowaniem postępowania. Komisja przetargowa w szczególności przedstawia kierownikowi zamawiającego wyniki oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofert oraz propozycję wyboru najkorzystniejszej oferty albo unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia. Intencją ustawodawcy jest więc rozłożenie pracy związanej z procedowanym postępowaniem o udzielenie zamówienia na dodatkowe osoby, które efektem swojej wspólnej pracy przedstawią kierownikowi zamawiającego rekomendację wyboru oferty najkorzystniejszej lub unieważnienia postępowania.

Jeśli jednak zamawiający nie jest w stanie zapewnić realnego zaangażowania w prace komisji przetargowej powoływanych do niej członków – lepiej by zrezygnował z funkcjonowania tej komisji. Nie ma sensu kontynuowanie, jak to nazwał pytający „fikcyjnego wprowadzania do postępowania dodatkowych osób”. Zamawiający zawsze w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej niż progi unijne ma wybór, czy chce powołać komisję przetargową. Jeżeli kierownik zamawiającego uzna, że nie ma zasadności powoływania komisji z uwagi na brak możliwości realnego zaangażowania w jej prace wszystkich członków, z pewnością lepiej, by nie powoływał tej komisji.

Inaczej ma się sprawa w zamówieniach „unijnych”. Przepisy PrZamPubl nie określają co prawda konsekwencji prawnych dotyczących udzielania zamówienia „unijnego” bez komisji przetargowej, jednakże oczywistym jest, że należy przestrzegać obowiązków określonych PrZamPubl. W doktrynie pojawiają się racjonalne głosy o braku zasadności zobowiązywania zamawiających do powoływania komisji przetargowej, np. w artykule J. E. Nowickiego „Nowelizacja ustawy. Komisja przetargowa do lamusa” (https://www.wprzetargach.pl/kategorie/legislacja/nowelizacja-ustawy-komisja-przetargowa-do-lamusa). Tym niemniej nawet ocena zasadności takich postulatów nie oznacza, że można ignorować wciąż obowiązujący stan prawny.