Zagadnienie możliwości amortyzowania rzeczy, które mają być u obdarowanego uznane za środek trwały i amortyzowane na zasadzie kontynuacji, w omawianym przypadku, wymagają wstępnego wyjaśnienia dwóch istotnych zagadnień.
Co do możliwości amortyzowania darowanych środków trwałych ustawodawca wskazał, na na następujące regulacje:
a) art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.; dalej: PDOFizU) – nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, z wyjątkiem nabytych w drodze spadku, jeżeli:
– nabycie to nie stanowi przychodu z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy lub praw lub
– dochód z tego tytułu jest zwolniony od podatku dochodowego, lub
– nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn, lub
– nabycie to stanowi dochód, od którego na podstawie odrębnych przepisów zaniechano poboru podatku.
b) art. 23 ust. 9 PDOFizU – przepisu ust. 1 pkt 45a lit. a nie stosuje się do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, nabytych w drodze darowizny, jeżeli darczyńca dokonywał odpisów amortyzacyjnych od tych składników. W tym przypadku stosuje się odpowiednio przepisy art. 22g ust. 12 oraz art. 22h ust. 3 i nie stosuje się przepisu art. 22g ust. 15.
Analiza art. 23 ust. 1 pkt 45a lit. a PDOFizU wskazuje, że podatnik nie może co do zasady dokonywać amortyzacji środka trwałego, jeżeli wszedł w jego posiadanie w wyniku darowizny. Wskazuje na to zapis: nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn.
Z kolei, jak wiadomo, na gruncie podatku od spadków i darowizn, darowizna pomiędzy tatą a córką jest zwolniona z podatku PSD, gdyż relacja rodzina umiejscawia ich oboje w tzw. zerowej grupie pokrewieństwa (najbliższej). Jednakże w treści art. 23 ust. 9 PDOFizU mówi się, że powyższego wyłączenia nie należy stosować, gdy darczyńca dokonywał odpisów amortyzacyjnych. Innymi słowy oznacza to, że jeżeli tata:
– dokonywał amortyzowania środka trwałego w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej,
– darował środek trwały córce (dla celów jej działalności gospodarczej),
– córka zaliczyła darowaną rzecz do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych oraz nalicza odpisy amortyzacyjne,
– córka może zaliczać naliczane odpisy amortyzacyjne do kosztów podatkowych działalności gospodarczej.
Ponadto, należy wyjaśnić w związku ze zwolnieniem na gruncie podatku od spadków i darowizn (cyt: nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn), iż jeżeli mówimy o sytuacji, w której następuje owo zwolnienie podatkowe, to dotyczy ono darowizn pomiędzy najbliższymi członkami rodziny (jest to tzw. grupa zerowa w ramach I grupy podatkowej w podatku od spadków i darowizn i w tam właśnie mieszczą się przekazania majątku pomiędzy tatą a córką).
Wyjaśnienie to jest niezwykle istotne na gruncie zadanego pytania, gdzie mówi się o darowiźnie rzeczy wycofanej przez tatę ze spółki cywilnej i spółki jawnej. Pomocna w tym przypadku może być interpretacja indywidualna prawa podatkowego z 25.10.2019 r. 0115-KDIT3.4011.323.2019.1.DP, z której można odczytać: W orzecznictwie przyjmuje się, że w przeciwieństwie do spółek osobowych prawa handlowego, spółka cywilna nie jest odrębnym podmiotem prawa i stanowi wyłącznie stosunek zobowiązaniowy pomiędzy wspólnikami będącymi stronami umowy spółki cywilnej. Wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony w umowie spółki.
Z uwagi na to, że spółka cywilna nie jest podmiotem prawa, nie przysługuje jej w związku z tym również zdolność do czynności prawnych, zdolność sądowa ani procesowa. Spółka cywilna nie jest także przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 i 2 ustawy z 6.3.2018 r. Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1292 ze zm.; dalej: PrPrzed); “przedsiębiorcami” w myśl tej ustawy są bowiem wspólnicy tej spółki. Powyższe należy rozumieć w ten sposób, iż majątek wycofany ze spółki jawnej (w której rzecz była amortyzowana) i darowany przez wspólnika (tatę) córce nie będzie podlegał dalszej amortyzacji. Z kolei, w przypadku wycofania rzeczy ze spółki cywilnej (i dalszego darowania) amortyzacja będzie możliwa.
(RA)
