Aktualizacja umów terminowych do 21.5.2016 r.

Przepisy art. 25¹ KP obowiązujące od 22.2.2016 r. przewidują wyjątki od limitów ilości 3 zawieranych umów na czas określony i czasu trwania tych umów przez okres 33 miesięcy. Limity te nie są stosowane do umów na czas określony zawartych:

1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,

4) w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie

– jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy (art. 25¹ § 4 KP).

Porozumienie stron w celu aktualizacji umowy

Jeżeli umowa na czas określony zawarta przed 22.2.2016 r. należy do katalogu umów zawartych w określonym wyżej celu lub w określonym wyżej przypadku, to nie będzie dotyczył jej ani limit 33 miesięcy, ani limit 3 umów na czas określony. Z tego względu przepisy przejściowe ustawy nowelizującej Kodeks pracy nakładają na strony takich umów o pracę obowiązek ich uzupełnienia o wskazanie ich celu lub okoliczności tego przypadku w terminie 3 miesięcy od 22.2.2016 r., tj. do 21.5.2016 r. Takie uzupełnienie umowy może się dokonać tylko w trybie porozumienia tron. Nie może ono zostać dokonane w drodze wypowiedzenia zmieniającego, dokonanego jednostronnie przez pracodawcę, ponieważ nie dotyczy warunków pracy ani płacy pracownika. Jeżeli więc pracownik i pracodawca nie osiągną porozumienia co do treści takiego uzupełnienia umowy, to umowa pozostanie nieuzupełniona. Przepisy nie przewidują za to żadnej sankcji.

Zawiadomienie okręgowego inspektora pracy

Jeśli mimo braku porozumienia z pracownikiem pracodawca uważa jednak, że w przypadku takiej umowy zachodzi jedno z wyłączeń, o którym mowa w nowym art. 25 ¹ § 4 KP, to ma obowiązek powiadomić właściwego okręgowego inspektora pracy o zawarciu takiej umowy wraz ze wskazaniem przyczyn jej zawarcia. Zawiadomienie powinno być dokonane w formie pisemnej albo elektronicznej, w terminie 5 dni roboczych od dnia uzupełnienia umowy o pracę o te informacje. Jeżeli takie uzupełnienie nie będzie możliwe ze względu na brak zgody pracownika, należałoby przyjąć, że pracodawca powinien poinformować inspektora pracy najpóźniej w terminie 5 dni roboczych od upływu 3-miesięcznego terminu na uzupełnienie umowy. Niepowiadomienie inspektora pracy w tym terminie jest wykroczeniem przeciwko prawom pracownika, zagrożonym karą grzywny od 1000 zł do 30 000 zł (art. 281 pkt 1a).

Konsekwencje braku porozumienia stron na uzupełnienie umowy

Brak zgody pracownika na uzupełnienie umowy może dla pracodawcy oznaczać problemy w przyszłości, gdy czas trwania zatrudnienia na podstawie tej umowy (lub łącznie z kolejnymi umowami na czas określony) przekroczy 33 miesiące. Wówczas pracownik może uznać, że jest już zatrudniony na czas nieokreślony, ze wszystkimi tego konsekwencjami (konieczność wypowiedzenia umowy w celu jej rozwiązania, obowiązek wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie, obowiązek konsultacji związkowej). Jeżeli ten spór zakończy się przed sądem pracy (bo pracodawca będzie obstawał, że jest to/była to umowa na czas określony), to sytuacja dowodowa pracodawcy będzie trudniejsza. Pracownik będzie udowadniał, że powinien być zatrudniony na czas nieokreślony. Wszystko będzie wówczas zależało od oceny materiału dowodowego przedstawionego przez obie strony przez sąd.