Nowe zasady rozliczeń w zakresie kosztów przewozu dzieci niepełnosprawnych do placówek oświatowych

Zakresem ustawy są objęte obowiązki gmin w zakresie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dzieci niepełnosprawnych. Chodzi o art. 39a PrOśw, gdzie w ust. 1 postanowiono, że obowiązki, o których mowa w art. 32 ust. 6 i art. 39 ust. 4 PrOśw, gmina spełnia poprzez zorganizowanie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dzieci, młodzieży i uczniów we własnym zakresie albo poprzez zwrot rodzicom kosztów przewozu dzieci, młodzieży i uczniów oraz rodziców.

Z kolei, w kolejnych jednostkach (ust. 2-3) zawarto zasady zwrotu kosztów jednorazowego przewozu według pewnego wzoru. Uzyskał on postać następującą:

2. Zwrot kosztów jednorazowego przewozu następuje w wysokości określonej według wzoru: koszt = (a-b) x c

gdzie:

a – liczba kilometrów przewozu drogami publicznymi z miejsca zamieszkania do przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej, innej formy wychowania przedszkolnego, ośrodka rewalidacyjno – wychowawczego, szkoły podstawowej albo szkoły ponadpodstawowej, a także przewozu rodzica z tego miejsca do miejsca zamieszkania lub miejsca pracy, i z powrotem,

b – liczba kilometrów przewozu drogami publicznymi z miejsca zamieszkania rodzica do miejsca pracy i z powrotem, jeżeli nie wykonywałby przewozu, o którym mowa w lit. a,

c – stawka za 1 kilometr przebiegu pojazdu.

3. Stawkę za 1 kilometr przebiegu pojazdu określa rada gminy, w drodze uchwały, przy czym stawka ta nie może być niższa niż określona w przepisach wydanych na podstawie art. 34a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 180 i 209).

W uzasadnieniu projektu podano, że w dotychczasowym stanie prawnym rodzicom przysługiwał zwrot kosztów przewozu dzieci, w oparciu o algorytm, w którym jedną z decydujących zmiennych jest średnia cena jednostki paliwa w danej gminie właściwa dla danego pojazdu, którą określa na każdy rok szkolny gmina. W motywach projektu nowelizacji podkreślono z kolei, że wzrost cen paliwa powoduje, że rodzice realizujący dowóz dzieci i młodzieży do placówek oświatowych nie otrzymują zwrotu kosztów paliwa w rzeczywistym ich wymiarze. Nie otrzymują także zwrotu innych kosztów eksploatacji pojazdu używanego do realizacji tego świadczenia.

Według zmienionych przepisów stawka za 1 kilometr nie będzie mogła być niższa, niż ta określona w przepisach wydanych na podstawie art. 34a ust. 2 TransDrogU. W każdym razie, zmiana PrOśw ma przyczynić się do zmniejszenia dysproporcji pomiędzy ponoszonymi, a refundowanymi przez gminę kosztami dowozu. Zmiana systemu zwrotu kosztów jest wg autorów projektu koniecznym wsparciem dla rodziców.

Podsumowując, nowelizacja jest korzystnym rozwiązaniem dla rodziców niepełnosprawnych dzieci, a mniej korzystnym dla gmin. Zakłada bowiem korzystniejszy system rozliczeń z gminą , a w konsekwencji w budżetach samorządowych trzeba będzie wyasygnować wyższe środki na zrefundowanie rodzicom ponoszonych kosztów na dowóz ww. dzieci do placówek oświatowych.