W kontekście podanej problematyki w pierwszej kolejności warto odnotować regulacje WodaŚciekU, która w art. 19 ust. 3 i 4 stanowi, że rada gminy uchwala regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Jest to akt prawa miejscowego.
Z kolei w ust. 5 postanowiono, że regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków określa prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego oraz odbiorców usług, w tym:
1) minimalny poziom usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków;
2) warunki i tryb zawierania umów z odbiorcami usług;
3) sposób rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach;
4) warunki przyłączania do sieci;
5) warunki techniczne określające możliwości dostępu do usług wodociągowo-kanalizacyjnych;
6) sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne odbioru wykonanego przyłącza;
7) sposób postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody i wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków;
8) standardy obsługi odbiorców usług, w tym sposoby załatwiania reklamacji oraz wymiany informacji dotyczących w szczególności zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków;
9) warunki dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z 21.9.2022 r. (Nr 116/2022).
We wskazanym rozstrzygnięcie nadzorczym organ nadzoru zakwestionował m.in. zapisy w zakresie:
§ 8. 1. Umowa może zostać zawarta na czas określony lub nieokreślony.
2. Umowa może zostać zawarta na czas określony w następujących wypadkach:
1) na wniosek odbiorcy usług,
2) w przypadku legitymowania się przez odbiorcę usług jedynie czasowym tytułem prawnym do nieruchomości,
3) w sytuacji, gdy dostawca ścieków przemysłowych posiada pozwolenie wodnoprawne na odprowadzanie ścieków wydane na czas określony.
3. Zmiana umowy może być dokonana wyłącznie w drodze aneksu do umowy w formie pisemnej pod rygorem nieważności.
4. Nie wymaga zachowania zmiany umowy zmiana taryfy lub adresu do korespondencji.
§ 9. 1. Umowa zawarta na czas nieokreślony może być rozwiązana przez każdą ze stron za uprzednim
trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia dokonanym w każdym czasie, przez złożenie pisemnego oświadczenia woli w siedzibie przedsiębiorstwa lub przesłanie listem poleconym. Datą biegu okresu wypowiedzenia umowy jest data otrzymania oświadczenia przez przedsiębiorstwo.
2. Umowa może być rozwiązana w drodze porozumienia stron.
3. Umowa wygasa w przypadku śmierci odbiorcy będącego osobą fizyczną.
W kontekście ww. zapisów organ nadzoru zwrócił uwagę na kilka aspektów prawnych:
1) wskazano art. 6 ust. 1 WodaŚciekU, z którego wynika, że dostarczanie wody lub odprowadzanie ścieków odbywa się na podstawie pisemnej umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzenie ścieków zawartej pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług. W art. 6 ust. 2–8 WodaŚciekU określone zostały warunki zawarcia umowy oraz niezbędne elementy umowy o dostarczenie wody lub odprowadzanie ścieków;
2) rada miejska niewłaściwie zrealizowała delegację wynikającą z art. 19 ust. 5 pkt 2 WodaŚciekU. W oparciu o art. 6 WodaŚciekU rada miejska miała uprawnienia jedynie do określenia warunków i trybu zawierania umów. Kwestie dotyczące m.in. okresu obowiązywania umowy, warunków i formy jej zmiany, wygaśnięcia, okresu wypowiedzenia, winny być uregulowane w umowie o świadczenie usług, a nie w akcie prawa miejscowego;
3) czym innym jest określenie warunków niezbędnych do skutecznego zawarcia umowy, a czym innym określenie warunków, a więc samej treści umowy. Dlatego określenie elementów umowy przez radę gminy w regulaminie stanowi ingerencję w treść umowy pomiędzy odbiorcą a przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym, która podlega przepisom prawa cywilnego i zasadzie swobody umów.
Podsumowując, stanowisko organu nadzoru ma prawne uzasadnienie. Rada gminy nie może w regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków wkraczać w kwestie, które pozostają poza jej ustawowymi kompetencjami.
Źródło: http://www.edzienniki.bydgoszcz.uw.gov.pl/actbymonths