W kontekście podanej problematyki na uwagę zasługują regulacje OSPU, która w art. 15 ust. 1 mówi, że strażak ratownik OSP, który uczestniczył w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu, otrzymuje, niezależnie od otrzymywanego wynagrodzenia, ekwiwalent pieniężny. Natomiast w art. 3 pkt 6 OSPU postanowiono, że do zadań ochotniczych straży pożarnych należy podejmowanie działań w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska przez organizowanie ćwiczeń oraz udział w szkoleniach, ćwiczeniach i zawodach sportowo-pożarniczych organizowanych przez Państwową Straż Pożarną, gminę lub inne uprawnione podmioty.

Na kanwie ww. regulacji prawnych na szczególną uwagę zasługuje rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z 6.5.2022 r. (Nr NPII.4131.1.352.2022, które ukazało się w dzienniku urzędowym województwa śląskiego 11.5.2022 r.; http://dzienniki.slask.eu/GetActPdf.ashx?year=2022&book=0&position=3369). Rozstrzygnięcie to zapadło wobec uchwały rady miasta w sprawie ustalenia ekwiwalentu pieniężnego dla strażaka ratownika OSP, który uczestniczył w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, ćwiczeniu lub szkoleniu.

W argumentacji prawnej wskazanego orzeczenia zwrócono zaś uwagę na kilka aspektów:

1) organ stanowiący gminy był obowiązany do określenia ekwiwalentu dla strażaka ratownika OSP, który uczestniczył w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu. W ocenie organu nadzoru, przepis stanowiący delegację do podjęcia omawianej uchwały, tj. art. 15 OSPU, powinien być interpretowany łącznie z art. 3 pkt 6 OSPU, a zatem obejmować również m.in. szkolenia organizowane przez podmioty inne niż Państwowa Straż Pożarna;

2) rada miejska w uchwale wskazała, że ustala się ekwiwalent pieniężny dla strażaków ratowników OSP z terenu miasta za każdą rozpoczętą godzinę udziału w szkoleniu organizowanym przez Państwową Straż Pożarną. Organ nadzoru podkreślił jednak, że organ stanowiący gminy nie jest upoważniony do wskazania, że przedmiotowy ekwiwalent przysługuje tylko za udział w szkoleniu organizowanym przez Państwową Straż Pożarną z jednoczesnym pominięciem ekwiwalentu za udział w szkoleniu organizowanym przez gminę lub inne uprawnione podmioty;

3) wspomniane uchybienie w przedmiotowej uchwale należy zaliczyć do kategorii istotnych naruszeń prawa. Za istotne naruszenie prawa uznaje się uchybienie, prowadzące do skutków, które nie mogą być tolerowane w demokratycznym państwie prawnym. Istotne naruszenie prawa w uchwale to również takie, które powoduje, że akt pozostaje w wyraźnej sprzeczności z określonym przepisem prawnym, sprzeczność ta jest oczywista i bezpośrednia, i wynika wprost z porównania treści przepisu z ocenianą regulacją. Chodzi tu o wady kwalifikowane, z powodu których cały akt lub jego część nie powinien wejść
w ogóle do obrotu prawnego. W takiej sytuacji konieczne jest stwierdzenie nieważności aktu, czyli jego wyeliminowanie z obrotu prawnego z mocą ex tunc, co powoduje, że dany akt, czy jego część nie wywołuje skutków prawnych od samego początku.

Podsumowując, rada gminy nie może w uchwale w sprawie ustalenia ekwiwalentu pieniężnego dla strażaka ratownika OSP, który uczestniczył w szkoleniu zawężać przyznania tegoż świadczenia, tylko do szkoleń organizowanych przez PSP. Uzasadnieniem takiego rozwiązania nie może być też dążenie do oszczędności wydatkowych budżetu samorządowego, bowiem prymat ma przyjmowanie aktów prawnych zgodnie z upoważnieniem ustawowym.