W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 830 opublikowano ustawę z 8.4.2022 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw.

Obywatelowi Ukrainy, którego pobyt na terytorium Polski uznaje się za legalny, na podstawie wniosku złożonego w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Polski, nadaje się numer PESEL (art. 4 ust. 1 PomocUkrainaU). Takiemu obywatelowi Ukrainy, któremu numer PESEL nadano przed 24.2.2022 r., nadaje się w rejestrze PESEL, na jego wniosek, status UKR, o którym mowa w art. 8 pkt 24a lit. d EwidLU, i wprowadza się jego dane do rejestru obywateli Ukrainy, którym nadano PESEL (art. 4 ust. 1a PomocUkrainaU).

Dodano przepisy, zgodnie z którymi:

  • w przypadku osoby, która ze względu na stan zdrowia lub niepełnosprawność nie jest w stanie osobiście złożyć wniosku w siedzibie organu gminy, organ gminy zapewnia możliwość złożenia wniosku, a także możliwość pobrania odcisków palców, w miejscu pobytu tej osoby (art. 4 ust. 2 i 8 PomocUkrainaU);
  • złożenie w siedzibie organu gminy wniosku w imieniu osoby nieposiadającej zdolności do czynności prawnych lub posiadającej ograniczoną zdolność do czynności prawnych wymaga jej obecności przy składaniu wniosku; wyjątek stanowią osoby, które nie ukończyły 12. roku życia, chyba że potwierdzenie tożsamości następuje na podstawie oświadczenia (art. 4 ust. 3a PomocUkrainaU).
Ważne

W okresie 18 miesięcy licząc od 24.2.2022 r., czyli do 24 sierpnia 2022 r., organ gminy może upoważnić, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, pracowników administracji publicznej lub jednostek organizacyjnych danej gminy, zgłoszonych przez ich pracodawców jako wolontariuszy do wykonywania czynności związanych z nadawaniem PESEL obywatelom Ukrainy i art. 10 ust. 1 pkt 10 EwidLU (czyli rejestracji danych w rejestrze PESEL przez organ gminy). Upoważnienie wydaje się na czas określony, nieprzekraczający powyższego terminu. Co ważne, zadania związane z nadawaniem numeru PESEL obywatelom Ukrainy są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej. Tak wynika z ust. 20a i 22 dodanych do art. 4 PomocUkrainaU. Ponadto gminy zyskają dostęp do danych z rejestru obywateli Ukrainy, którym nadano PESEL (art. 6 ust. 7 pkt 1 lit. j PomocUkrainaU).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 PomocUkrainaU, w przypadku gdy wniosek o nadanie PESEL zawiera adres poczty elektronicznej, numer telefonu komórkowego i zgodę na potwierdzenie profilu zaufanego, minister informatyzacji automatycznie potwierdza profil zaufany dla osoby wnioskującej. Nowelizacja dodaje przepisy, zgodnie z którymi w przypadku gdy obywatel Ukrainy nie wyraził we wniosku zgody na potwierdzenie profilu zaufanego lub automatyczne potwierdzenie nie było możliwe z przyczyn technicznych, obywatel Ukrainy po nadaniu mu numeru PESEL może złożyć w dowolnym organie wykonawczym gminy na terytorium Polski odrębny wniosek o:

  • wprowadzenie numeru PESEL, imienia i nazwiska, adresu poczty elektronicznej oraz numeru telefonu komórkowego do rejestru danych kontaktowych, o którym mowa w art. 20h InformPodmPublU;
  • potwierdzenie profilu zaufanego (art. 3 pkt 14 InformPodmPublU).

Po potwierdzeniu tożsamości wnioskodawcy organ wykonawczy gminy wprowadza dane do rejestru danych kontaktowych (art. 20h InformPodmPublU) i systemu odpowiadającego za funkcjonowanie systemu teleinformatycznego, który:

  • zapewnia obsługę publicznego systemu identyfikacji elektronicznej, w którym wydawany jest: profil zaufany i profil osobisty;
  • umożliwia podmiotom publicznym: uwierzytelnienie osoby fizycznej przy użyciu środka identyfikacji elektronicznej, a także zapewnienie osobie fizycznej możliwości opatrzenia dokumentu elektronicznego podpisem zaufanym.

Organ wykonawczy gminy:

  • potwierdza tożsamość wnioskodawcy na podstawie pozytywnej weryfikacji zgodności danych: w dokumencie potwierdzającym nadanie numeru PESEL z rejestrem PESEL, a także fotografii, z wizerunkiem wnioskodawcy;
  • może dodatkowo weryfikować tożsamość wnioskodawcy na podstawie zgodności odwzorowania własnoręcznego podpisu osoby, która ukończyła 12. rok życia (z wyjątkiem osoby, która nie może złożyć podpisu) ze złożonym na wniosku podpisem własnoręcznym.

Po wprowadzeniu danych do rejestru danych kontaktowych oraz systemu, minister informatyzacji automatycznie potwierdza profil zaufany.

Ważne

Zadania zakresu potwierdzenia weryfikacji tożsamości wnioskodawcy oraz automatycznego potwierdzenia profilu zaufanego są zadaniami zleconymi z zakresu administracji rządowej.

Warto dodać, że zgodnie z art. 22 omawianej nowelizacji jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub związek metropolitalny mogą zbierać ofiary w gotówce lub w naturze, w celu pomocy obywatelom Ukrainy lub społecznościom lokalnym lub regionalnym w Ukrainie. Do zbierania tych ofiar nie stosuje się przepisów ustawy z 14.3.2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1672).