W kontekście podanej problematyki kluczowe znaczenie mają stosowne regulacje OchrLokU. I tak, w art. 21 ust. 1 pkt 1 tej ustawy postanowiono, że rada gminy uchwala wieloletnie programy gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy.
Zgodnie zaś z ust. 2, wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy powinien być opracowany na co najmniej pięć kolejnych lat i obejmować w szczególności:
1) prognozę dotyczącą wielkości oraz stanu technicznego zasobu mieszkaniowego gminy w poszczególnych latach;
2) analizę potrzeb oraz plan remontów i modernizacji wynikający ze stanu technicznego budynków i lokali, z podziałem na kolejne lata;
3) planowaną sprzedaż lokali w kolejnych latach;
4) zasady polityki czynszowej oraz warunki obniżania czynszu;
5) sposób i zasady zarządzania lokalami i budynkami wchodzącymi w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz przewidywane zmiany w zakresie zarządzania mieszkaniowym zasobem gminy w kolejnych latach;
6) źródła finansowania gospodarki mieszkaniowej w kolejnych latach;
7) wysokość kosztów w kolejnych latach, z podziałem na koszty bieżącej eksploatacji, koszty remontów oraz koszty modernizacji lokali i budynków wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, koszty zarządu nieruchomościami wspólnymi, których gmina jest jednym ze współwłaścicieli, a także koszty inwestycyjne;
8) opis innych działań mających na celu poprawę wykorzystania i racjonalizację gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, (…).
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Śląskiego z 3.3.2022 r. (NP.4131.1.222.2022; http://dzienniki.slask.eu).
W przytoczonym rozstrzygnięciu nadzorczym zakwestionowano zapis o treści: 3. Ze strony Burmistrza sprawami gospodarki mieszkaniowej zajmuje się Komisja Mieszkaniowa powołana Zarządzeniem Burmistrza. 4. W latach (……) przewiduje się rozwiązać umowę o zarządzanie mieszkaniowym zasobem Gminy z firmą zewnętrzną, a pełny zakres spraw związanych z zarządzaniem mieszkaniowym zasobem Gminy, prowadzić będzie pracownik Urzędu Miejskiego w (….)
Na kanwie ww. zapisu, organ nadzoru zwrócił uwagę na kilka kwestii:
1) ww. zapisy zostały podjęte z naruszeniem art. 30 ust. 2 pkt 3 SamGminU. Z tej regulacji wynika zaś, że do zadań wójta należy w szczególności określanie sposobu wykonywania uchwał;
2) podkreślono, że uchwała rady gminy może zawierać wytyczne lub zalecenia dla organu wykonawczego, ale nie może przesądzać, w jaki sposób i w jakich formach organ wykonawczy ma te działania podejmować;
3) pomiędzy stronami umowy powstaje stosunek cywilnoprawny, natomiast zgodnie z art. 3531 KC strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W konsekwencji rada gminy nie może wyłączać podstawowej zasady w obrocie cywilnoprawnym ‒ zasady swobody umów.
Podsumowując, stanowisko wojewody jest uzasadnione. Uchwała w sprawie wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy nie może zawierać żadnych zapisów dotyczących wyboru podmiotu, który będzie zajmował się zarządzaniem mieszkaniowym zasobem gminy.