Rada gminy nie ma kompetencji do wyrażenia zgody na rozwiązanie umowy użytkowania wieczystego gminy ze Skarbem Państwa

I tak, z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a SamGminU wynika, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących zasad nabywania, zbywania i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej; uchwała rady gminy jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość; do czasu określenia zasad wójt może dokonywać tych czynności wyłącznie za zgodą rady gminy.

Z kolei, w GospNierU na uwagę zasługuje art. 33 ust. 1, gdzie postanowiono, że użytkowanie wieczyste wygasa z upływem okresu ustalonego w umowie albo przez rozwiązanie umowy przed upływem tego okresu.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w  rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Zachodniopomorskiego z 18.1.2022 r. (P-1.4131.8.2022.KD; https://www.szczecin.uw.gov.pl).

We cytowanym orzeczeniu wskazano przede wszystkim zapis mówiący o tym, że rada gminy nie ma kompetencji do zajmowania stanowiska w przedmiocie rozwiązania umowy użytkowania wieczystego.  W motywach rozstrzygnięcie organ nadzoru zwrócił uwagę na kilka aspektów:

1) przy ocenie wskazanych kwestii należy mieć na uwadze brzmienie przepisu art. 30 ust. 2 pkt 3 SamGminU, z którego wynika, że uprawnionym do gospodarowania mieniem komunalnym jest wójt. Mieniem komunalnym są własność i inne prawa majątkowe należące do gmin i innych gminnych osób prawnych, w tym własność rzeczy ruchomych i nieruchomych, natomiast gospodarowanie mieniem to ogół czynności faktycznych i prawnych, które będą się składać na zarządzanie, dysponowanie i zajmowanie się mieniem w formach prawem dopuszczalnych (przewidzianych). Zakres ostatniego z ww. pojęć jest bardzo szeroki i pozwala organowi wykonawczemu gminy na samodzielne działanie i podejmowanie wszystkich koniecznych decyzji gospodarczych co do mienia gminy, w tym również decyzji, w wyniku których dojdzie do rozwiązania zawartych w toku działalności umów cywilnoprawnych, których przedmiotem są nieruchomości;

2) kompetencja wynikająca z powołanej regulacji doznaje pewnego ograniczenia, którego zakres został sformułowany w art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. a SamGminU. Na jego podstawie do rady gminy należy podejmowanie dwóch rodzajów uchwał, tzn.: uchwał w sprawach majątkowych gminy, przekraczających zakres zwykłego zarządu, dotyczących określania zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu na okres
dłuższy niż trzy lata lub na czas nieoznaczony, o ile ustawy szczególne nie stanowią inaczej, a także uchwał o wyrażeniu zgody na dokonywanie przez wójta ww. czynności do czasu określenia przez radę gminy zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości gruntowych oraz ich wydzierżawiania lub najmu. Finalnie podano, że pozostałe czynności, mieszczące się w obszarze działań polegających na „gospodarowaniu mieniem gminnym”, należą wyłącznie do kompetencji wójta, a ich skuteczność i legalność w najmniejszym stopniu nie zależą od woli rady gminy. Czynnością tego rodzaju jest m.in. rozwiązanie umowy wieczystego użytkowania.

Podsumowując, stanowisko organu nadzoru jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może wkraczać w kompetencje wójta gminy. To on decyduje o „losie” umowy w sprawie użytkowania wieczystego.