Przedstawiony projekt przede wszystkim dokonuje całkowitej reformy planowania przestrzennego.
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu wnioskodawca stwierdza, że istnieje potrzeba dokonywania systematycznego przeglądu regulacji prawnych pod kątem identyfikacji nadmiarowych procedur, które stanowią nieuzasadnione obciążenie dla uczestników obrotu. Tak ustalone bariery administracyjne i prawne należy następnie eliminować z systemu prawnego albo modyfikować je do formy przystępnej dla uczestników obrotu. Przygotowany projekt zmiany realizuje reformę planowania i zagospodarowania przestrzennego zapisaną w Krajowym Planie Odbudowy i Zwiększania Odporności. Zaproponowane zmiany mają na celu uproszczenie, ujednolicenie i przyspieszenie procedur planistycznych. https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/prekonsultacje-zmiany-ustawy-o-planowaniu-i-zagospodarowaniu-przestrzennym–-reforma-systemu
Obejmuje ona zmiany w zakresie procesu planowania przestrzennego, wydawania decyzji o warunkach zabudowy, wprowadzenia nowych instrumentów planowania przestrzennego w gminie, likwidacji przepisów w zakresie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.
Plan ogólny gminy o statusie aktu prawa miejscowego
Ustawa dokonuje zmiany w zakresie podstawowego aktu planistycznego jakim dotychczas był miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. W propozycji akt ten będzie uzupełniany przez plan ogólny gminy o statusie aktu prawa miejscowego. Ma on określać granice stref planistycznych, gminne standardy urbanistyczne oraz może określić granice obszaru uzupełnienia zabudowy, granice obszaru zabudowy śródmiejskiej.
W planie ogólnym obszar gminy dzieli się na następujące strefy planistyczne:
- strefy wielofunkcyjne z zabudową mieszkaniową wielorodzinną;
- strefy wielofunkcyjne z zabudową mieszkaniową jednorodzinną;
- strefy wielofunkcyjne z zabudową zagrodową; strefy usługowe;
- strefy handlu wielkopowierzchniowego;
- strefy gospodarcze;
- strefy górnictwa;
- strefy zieleni i rekreacji; strefy cmentarzy;
- strefy otwarte; strefy komunikacyjne.
Do zadań gminy należeć będzie tworzenie standardów kształtowania zabudowy obejmujących katalog stref planistycznych wydzielonych w planie ogólnym oraz tworzenie gminnych standardów dostępności infrastruktury społecznej. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy przestanie być dokumentem planistycznym i nie będzie uchwalany.
Decyzja o warunkach zabudowy
Zmiany dotyczyć mają także decyzji o warunkach zabudowy. Decyzja o warunkach zabudowy wygasa po upływie 3 lat od dnia, w którym stała się prawomocna. Decyzje o warunkach zabudowy będą mogły być wydawane wyłącznie na obszarach wskazanych w planie ogólnym. Plan będzie wyznaczał obszary, na których wydanie tych decyzji jest dopuszczalne. Wydanie decyzji o warunkach zabudowy jest dopuszczalne wyłącznie na obszarze uzupełniania zabudowy wyznaczonym w planie ogólnym. Dopuszcza się wydawanie decyzji o warunkach zabudowy tylko w przypadku realizowania innej zmiany zagospodarowania terenu, niż budowa obiektu budowlanego realizowania inwestycji produkcyjnych lokalizowanych na terenach przeznaczonych na ten cel w starych planach miejscowych, które utraciły moc lub realizowania inwestycji polegającej na budowie linii kolejowych, obiektów liniowych i urządzeń infrastruktury technicznej, ogrodzeń.
W przypadku postępowań o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla budynków mieszkalnych, usługowych niehandlowych oraz mieszanych realizujących którąkolwiek z tych funkcji do ustalania obszaru analizowanego wyznacza się teren w promieniu równym trzykrotnej szerokości frontu terenu objętego wnioskiem, jednak nie mniej niż 50 m i nie więcej niż 200 m.
Rejestr urbanistyczny
Ustawa wprowadza rejestr urbanistyczny, który ma być źródłem danych i informacji przestrzennych z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego. Rejestr ma obejmować dane pochodzące z uchwał o przystąpieniu do sporządzania aktów planistycznych, projektów aktów planistycznych, wniosków o decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, rozstrzygnięć nadzorczych wojewody, stwierdzających nieważność aktów, zarządzeń zastępczych wojewody w sprawie uchwalenia aktu planistycznych.
Zmiany w ustawach
W szczególności nowelizacja doprecyzowuje zapisy do nowego nazewnictwa i instrumentów w zakresie planowania przestrzennego w takich ustawach jak m.in. w:
- ustawie z 31.1.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (t.j. Dz.U. z 2020 poz. 1947);
- ustawie z 23.7.2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 710 ze zm.);
- ustawie z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2021 poz. 1973 ze zm.);
- ustawie z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1899);
- ustawie z 5.7.2018 r. o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1538).