Projekt ma charakter specustawy dedykowanej konkretnym, już zidentyfikowanym terenom poprzemysłowym, wybranym w oparciu o informacje zgromadzone w trakcie prac Zespołu ds. terenów zdegradowanych na temat wpływu na środowisko tych terenów. Ewentualne przyszłe rozszerzenie listy terenów z załącznika do projektu ustawy może być wprowadzone w wyniku nowelizacji przepisów.

Celem ustawy jest zdefiniowanie wielkoobszarowych terenów zdegradowanych, tj. takich terenów, gdzie w przeszłości miało miejsce gromadzenie odpadów na wielkoobszarowych terenach państwowych zakładów przemysłowych, w czasach przed obowiązywaniem szczegółowych przepisów regulujących gospodarowanie odpadami w sposób zapewniający właściwy poziom ochrony środowiska. Zagadnienie wielkoobszarowych terenów zdegradowanych jest dodatkowo skomplikowane z uwagi na kwestie pozostające przynajmniej częściowo poza zakresem przepisów dotyczących ochrony środowiska, takie jak obecność zdegradowanej infrastruktury i budynków, upadłość przedsiębiorstw i kwestia określenia ich następców prawnych, problemy z ustaleniem własności gruntów, handel zanieczyszczonymi nieruchomościami, kwestie dopuszczalności pomocy publicznej  (https://archiwum.bip.kprm.gov.pl/kpr/form/r209559,Projekt-ustawy-o-wielkoobszarowych-terenach-zdegradowanych.html).

Celem planowanej regulacji jest m.in:

  • usunięcie lub ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko wybranych wielkoobszarowych terenów poprzemysłowych, w tym eliminacja lub zabezpieczenie odpadów stwarzających zagrożenie dla środowiska oraz oczyszczenie zanieczyszczonych terenów celem późniejszego zagospodarowania;
  • zdefiniowanie wielkoobszarowego terenu zdegradowanego oraz składowiska „historycznych” odpadów;
  • wskazanie organu administracji właściwego w sprawach wykonania projektu poprawy stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym (wójt, burmistrz, prezydent miasta) oraz organu administracji właściwego w sprawie wydania decyzji administracyjnej w tej sprawie (starosta);
  • wydanie przez starostę, na wniosek wójta, burmistrza lub prezydenta miasta decyzji o wywłaszczeniu nieruchomości lub zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości;
  • wprowadzenie zakazu sprzedaży przejętych nieruchomości, do czasu zakończenie wykonywania projektu poprawy stanu środowiska oraz w przypadku funkcjonowania na danej nieruchomości instalacji ochrony środowiska, do czasu, gdy jej funkcjonowanie jest konieczne dla zachowania właściwego stanu środowiska;
  • zagwarantowanie zwrotu poniesionych kosztów poprawy stanu środowiska w przypadku zwrotu nieruchomości;
  • wprowadzenie odpowiednich zmian w GospNierU – w zakresie umożliwiania wywłaszczenia nieruchomości z uwagi na konieczność poprawy stanu środowiska na wielkoobszarowym terenie zdegradowanym oraz rozszerzenia przepisów o opłacie adiacenckiej na udział w kosztach poprawy stanu środowiska.