W nowym systemie emerytalnym (obowiązującym od 1999 roku), prawo do emerytury ma każda osoba, która odprowadzi przynajmniej jedną składkę emerytalną i osiągnie odpowiedni wiek, czyli 60. rok życia w przypadku kobiet i 65. rok życia w przypadku mężczyzn. Jeżeli osoba odprowadzi tylko jedną składkę, to jej emerytura może wynosić kilka groszy (dyskusyjne pozostaje, czy jest to nadal emerytura). W poprzednim systemie (obowiązującym przed 1999 rokiem) prawo do emerytury przysługiwało nie tylko ze względu na wiek emerytalny, ale również po przepracowaniu minimalnego stażu (15 albo 20 lat pracy). Obecnie w związku z faktem, że ZUS wypłaca coraz więcej emerytur z nowego systemu, uiszczanych jest wiele świadczeń poniżej minimalnej emerytury (obecnie 1250,88 zł brutto), co powoduje, że problem emerytur groszowych jest coraz bardziej poważny. Nie jest już rzadkością, że mamy emerytów otrzymujących świadczenie na poziomie kilkunastu groszy albo kilku złotych.
W nowym systemie prawo do emerytury minimalnej mają osoby, które osiągnęły wiek emerytalny (60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn) i mają okresy składkowe i nieskładkowe w wysokości co najmniej 25 lat dla mężczyzn i 20 lat dla kobiet.
Partnerzy społeczni będą chcieli dokonać zmian w systemie emerytalnym przez wprowadzenie minimalnego stażu, który obok wieku emerytalnego byłby obligatoryjną przesłanką umożliwiającą przejście na emeryturę, w przypadku osób, które nie osiągną stażu np. 15 lat, ale osiągną wiek emerytalny. Może zostać wprowadzony mechanizm, dzięki któremu możliwe będzie wypłacenie zgromadzonego kapitału np. jednorazowo albo w kilku ratach zamiast wypłacania dożywotniego świadczenia w wysokości kilkunastu groszy, dzięki czemu wypłata i obsługa takiego świadczenia nie będzie zbyt kosztowna dla funduszu ubezpieczeń społecznych. W najbliższym czasie, zgodnie z zapowiedziami resortu pracy ma zostać przygotowany projekt, który umożliwi wyeliminowanie problemu emerytur groszowych z systemu.
Największym wyzwaniem stojącym przed przygotowaniem regulacji mającej wyeliminować problem emerytur groszowych będzie zdefiniowanej pojęcia emerytury groszowej (czy to jest świadczenie do kwoty 100 zł, do kwoty 200 zł a może do kwoty 50% emerytury minimalnej). Z drugiej strony należy w pamiętać o osobach, które już dzisiaj otrzymują takie świadczenia a przy okazji mają również uprawnienie, np. do tzw. 13 emerytury (corocznego świadczenia w wysokości emerytury minimalnej), tak żeby ich prawa nabyte nie ucierpiały podczas tego rodzaju reformy. Patrząc realnie na kalendarz, ustawa mająca na celu likwidacje emerytur groszowych mogłaby wejść w życie w 2022 roku.
