Wskazane upoważnienie ustawowe dla rady gminy wynika z art. 40 ust. 2 pkt 4  SamGminU. W orzecznictwie sądowym akcentuje się, że gmina ma uprawnienie do uchwalania aktów prawa miejscowego regulujących określone sfery życia społeczności lokalnej w ściśle wyznaczonych przepisami prawa granicach przedmiotowych. 

Materia regulowana wydanym przez organ aktem normatywnym musi wynikać z upoważnienia ustawowego i nie może przekraczać zakresu tego upoważnienia. 

Orzecznictwo

Zawarte w art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU upoważnienie określa materię, którą pozostawiono szczegółowemu uregulowaniu w drodze aktu prawa miejscowego, nie dając przy tym radzie gminy podstaw do stanowienia aktów prawa miejscowego regulujących inne kwestie, nakładające obowiązki, niż w nim wymienione (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z 3.12.2020 r., II SA/Ol 736/20).

W kontekście podanego zapytania na szczególną uwagę zasługuje stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Podkarpackiego z 23.9.2021 r. (P-II.4131.2.214.2021; źródło: https://edziennik.rzeszow.uw.gov.pl). W orzeczeniu tym organ nadzoru zakwestionował m.in. zapisy odnoszące się do zakazów poruszania się po parku wszelkimi pojazdami, z wyjątkiem wózków inwalidzkich, rowerów, karetek pogotowia, pojazdów służbowych Policji, Straży Miejskiej, Urzędu Miasta, służb komunalnych oraz pojazdów upoważnionych przez urząd miasta. 

W ocenie organu nadzoru ww. zapisy naruszają ww. art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU. Jak podano w motywach rozstrzygnięcia: Rada Miejska nie bowiem kompetencji do uchwalania organizacji ruchu na drogach parku, gdyż w świetle art. 10 ust. 5 i ust. 7 PrDrog zarządzanie ruchem drogowym na drogach parku miejskiego należy do starosty – jako podmiotu zarządzającego drogami gminnymi albo do burmistrza – jako podmiotu zarządzającego drogami wewnętrznymi (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 21.11.2019 r., II SA/Wr 625/19).

Z przywołanych regulacji prawnych art. 10 ust. 5 i 7 PrDrog wynika, że:

5. Starosta zarządza ruchem na drogach powiatowych i gminnych, z zastrzeżeniem ust. 6.

7. Zarządzanie ruchem na drogach wewnętrznych, w tym w strefie ruchu i strefie zamieszkania, należy do podmiotu zarządzającego tymi drogami.

Podsumowując, wskazane rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może wykraczać poza swoje ustawowe kompetencje, które nie obejmują możliwości określania organizacji ruchu na drogach parku gminnego. Uprawnienia te przypisane są innym organom, w tym w zależności od posiadanego statusu drogi.

Warto także dodać, że organ nadzoru zakwestionował również zapisy przewidujące brak odpowiedzialności właściciela parku za przedmioty pozostawione bez nadzoru albo zagubione. W tym zakresie podano, że delegacja ustawowa z ww. art. 40 ust. 2 SamGminU nie obejmuje upoważnienia do wprowadzania do aktu prawa miejscowego jakichkolwiek przepisów ustalających lub modyfikujących odpowiedzialność cywilną.