Bezumowne korzystanie dotyczy zaś takich stanów faktycznych, w których np. osoba fizyczna albo inny podmiot użytkuje nieruchomość samorządową, nie posiadając do tego tytułu prawnego, np. w postaci umowy najmu, czy umowy dzierżawy.
Regionalna izba obrachunkowa wskazała, że gmina naruszyła wiele regulacji prawnych zaniechując dochodzenia opłat za bezumowne korzystanie z ww. nieruchomości. W szczególności naruszono art. 42 ust. 5 FinPubU, art. 4 ust. 1 pkt 4 DochSamTerytU, a ponadto regulacje art. 25 ust. 1 i 2 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 5 i pkt 8 GospNierU.
Z pierwszej z podanych regulacji wynika, że jednostki sektora finansów publicznych są obowiązane do ustalania przypadających im należności pieniężnych, w tym mających charakter cywilnoprawny oraz terminowego podejmowania w stosunku do zobowiązanych czynności zmierzających do wykonania zobowiązania.
Z kolei, jak podano w art. 4 ust. 1 pkt 4 DochSamTerytU – źródłami dochodów własnych gminy są dochody z majątku gminy. Natomiast z podanych regulacji prawnych GospNierU wynika, że gminnym zasobem nieruchomości gospodaruje wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Gospodarowanie zasobem polega w szczególności na wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 23 ust. 1 GospNierU, a ponadto na sporządzaniu planów wykorzystania zasobu, przygotowywaniu opracowań geodezyjno-prawnych i projektowych, dokonywaniu podziałów oraz scaleń i podziałów nieruchomości, a także wyposażaniu ich, w miarę możliwości, w niezbędne urządzenia infrastruktury technicznej. Ponadto, warto wspomnieć, że w zakres wspomnianych czynności gospodarowania zasobem wchodzi m.in.:
1) wykonywanie czynności związanych z naliczaniem należności za nieruchomości udostępniane z zasobu oraz prowadzenie windykację tych należności;
2) podejmowanie czynności w postępowaniu sądowym, w szczególności w sprawach dotyczących własności lub innych praw rzeczowych na nieruchomości, o zapłatę należności za korzystanie z nieruchomości, o roszczenia ze stosunku najmu, dzierżawy lub użyczenia, o stwierdzenie nabycia spadku, o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie.
Warto także pamiętać, że stwierdzone przez regionalną izbę obrachunkową nieprawidłowości mogą nawet skutkować dla wójta gminy odpowiedzialnością na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 2 DyscypFinPubU, gdzie stwierdzono, że naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niepobranie lub niedochodzenie należności Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innej jednostki sektora finansów publicznych albo pobranie lub dochodzenie tej należności w wysokości niższej niż wynikająca z prawidłowego obliczenia.
Podsumowując, wskazać należy, że nieprawidłowości stwierdzone przez RIO są poważnym naruszeniem wielu przepisów, a finalnie skutkują negatywnie na stan gospodarki finansowej gminy. Stąd ustalenia kontrolne regionalnej izby obrachunkowej są słuszne i prawnie uzasadnione.
Źródło: http://www.katowice.rio.gov.pl/
