W dotychczasowym stanie prawnym osoby fizyczne dokonujące wszelkiego rodzaju zakupów, objęte były bardzo szeroką ochroną konsumencką. Wśród podstawowych praw konsumenta wymienić można m.in. prawa wynikające z rękojmi i możliwość reklamowania wadliwego produktu, czy też prawo odstąpienia od umowy w terminie 14 dni, gdy towar został zakupiony np. przez Internet.

Jak było przed zmianą przepisów?

Przepisy dotyczące ochrony konsumenckiej dotychczas regulowały jednak tylko relacje między przedsiębiorcą a konsumentem. Według Kodeksu Cywilnego zaś, za konsumenta uważa się jedynie osobę fizyczną dokonującą zakupu niezwiązanego z jej działalnością gospodarczą. Oznacza to, że w dotychczasowym stanie prawnym ochroną konsumencką objęte były jedynie osoby fizyczne dokonujące zakupów w celach prywatnych.

W dotychczasowym stanie prawnym, przepisy o ochronie konsumentów mogły zatem traktować w różny sposób tę samą osobę, w zależności od tego, czy dokonywała ona konkretnego zakupu w celach prywatnych, czy też w celach związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. W praktyce, rozróżnienie sprowadzało się do tego, czy w związku z danym zakupem osoba taka zażądała wystawienia faktury „na firmę”, czy też otrzymała zwykły paragon.

Faktura „na firmę” wykluczała objęcie zakupu ochroną konsumencką, nawet wówczas, gdy zakup ten dotyczył małych, jednoosobowych działalności gospodarczych prowadzonych przez osoby fizyczne. W dotychczasowym stanie prawnym najmniejsi przedsiębiorcy stawali zatem często przed dylematem, czy zadowolić się zwykłym paragonem i uzyskać tym samym ochronę konsumencką, czy też bardziej opłacalny był zakup na fakturę, ale kosztem utraty prawa do rozszerzonej rękojmi, czy prawa do zwrotu towaru.

Jakie zmiany wprowadziły nowe przepisy?

Sytuacja przedsiębiorców w tym zakresie zmieniła się diametralnie od 1 stycznia 2021 roku. Od Nowego Roku weszły w życie przepisy ustawy zmieniającej zapisy Kodeksu Cywilnego odnoszące się do praw konsumenta.

Po wprowadzeniu nowych przepisów, dylemat trapiący od lat małych przedsiębiorców, całkowicie znika. Zgodnie z nowymi przepisami, przedsiębiorcy wpisani do CEIDG uzyskali ochronę konsumencką w relacjach z innymi przedsiębiorcami. Oznacza to, że faktura wystawiona na firmę nie pozbawia już osoby prowadzącej działalność gospodarczą możliwości dochodzenia swoich praw konsumenckich. W uzasadnieniu do ustawy możemy przeczytać: „Przedstawione w projekcie rozwiązanie ma na celu przeciwdziałanie ww. problemowi. Proponuje się objęcie przepisami o ochronie konsumentów osoby fizycznej, która zawiera z innym przedsiębiorcą umowę związaną bezpośrednio z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą lub zawodową, lecz nieposiadającą dla niej charakteru zawodowego. Przedsiębiorcy ci będą objęci ochroną przewidzianą dla konsumentów, w zakresie stosowania klauzul abuzywnych, rękojmi za wady oraz w zakresie prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.”

Co to oznacza w praktyce? Zgodnie z nowymi przepisami, ochronie konsumenckiej podlegają osoby prowadzące działalność gospodarczą, które zawierają transakcje bezpośrednio związane z ich działalnością gospodarczą. Ochrona konsumencka przysługuje jednak jedynie w przypadku, gdy zakup nie ma charakteru zawodowego. O tym, czy konkretny zakup ma taki właśnie charakter, decyduje zaś przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej widniejący w CEIDG.

Przykład

Pan Jerzy prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą. Pan Jerzy jest właścicielem sklepu i zgodnie z wpisem do CEIDG zajmuje się sprzedażą sprzętu AGD. Pan Jerzy zamierza dokonać remontu lokalu, w którym znajduje się jego sklep. W tym celu nabył potrzebne do tego farby i inne materiały budowlane. Czy w tym przypadku Pan Jerzy objęty zostanie ochroną konsumencką, w tym m.in. prawem do zwrotu towaru zakupionego na odległość?

Zakup farb – pomimo tego że związany jest z działalnością gospodarczą Pana Jerzego – nie będzie miał charakteru zawodowego. Pan Jerzy nie handluje bowiem materiałami budowlanymi. W takim przypadku zatem od 1 stycznia 2021 roku Panu Jerzemu przysługuje pełna ochrona konsumencka w zakresie nabytych materiałów budowlanych.

Kwestia ochrony konsumenckiej wyglądałaby jednak zupełnie inaczej w sytuacji, w której Pan Jerzy prowadziłby działalność pod kodem PKD odnoszącym się do handlu materiałami budowlanymi. Zakup farb będzie miał wówczas charakter zawodowy, w związku z czym Pan Jerzy nie wystąpi w takiej transakcji jako konsument i nie nabędzie związanych z tym praw.

Według danych Ministerstwa Rozwoju, nowymi prawami od stycznia 2021 roku objętych zostało 2,7 mln osób wpisanych do CEIDG.

Źródło:

zus.pl