Postawioną w pytaniu tezę uzasadniałabym treścią art. 24 ust. 3, 4 i 4a w zw. z art. 24a i 24b ustawy z 14.12.2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 797 ze zm.; dalej: OdpadyU).
Transport odpadów, w świetle art. 3 ust. 1 pkt 2 OdpadyU, jest elementem gospodarowania odpadami. Nie każdy uczestnik tego systemu jest posiadaczem odpadów odpowiadającym definicji takiego podmiotu zawartej w art. 3 ust. 1 pkt 19 OdpadyU, zgodnie z którą posiadaczem jest wytwórca odpadów lub osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej będące w posiadaniu odpadów; domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości.
Rola transportującego odpady jest rolą szczególną, co do zasady łączącą kolejnych posiadaczy odpadów bez obejmowania odpadów w posiadanie, a wiec konsekwentnie bez ponoszenia odpowiedzialności za gospodarowanie odpadami. Zasada ta obowiązuje w przypadku transportu odpadów zgodnie z przepisami.
Dowód na tezę postawioną w pytaniu można oprzeć na treści art. 24 OdpadyU regulującego kwestie transportu odpadów. Treść art. 24 ust. 3 i 4 OdpadyU przedstawia obowiązki uczestników czynności przekazania odpadów, i tak:
- zlecający usługę transportu odpadów (przekazujący odpady lub przejmujący odpady) jest obowiązany wskazać transportującemu odpady wykonującemu usługę transportu odpadów miejsce przeznaczenia odpadów oraz posiadacza odpadów, do którego należy dostarczyć odpady (art. 24 ust. 3 OdpadyU);
- transportujący odpady wykonujący usługę transportu odpadów jest obowiązany dostarczyć odpady do miejsca przeznaczenia odpadów i przekazać je posiadaczowi odpadów, do którego został zobowiązany je dostarczyć (art. 24 ust. 4 OdpadyU).
Na marginesie wskazuję, że wymieniony w przytoczonej regulacji podmiot transportujący wykonujący usługę transportu odpadów to inny podmiot niż wytwórca odpadów transportujący wytworzone przez siebie odpady. W przytoczonych przepisach mowa o podmiocie świadczącym usługi transportu odpadów na zlecenie podmiotu przekazującego odpady lub podmiotu przejmującego odpady. Usługa ta ogranicza się do przewozu odpadów na wskazane przez zlecającego tą usługę miejsce ich przeznaczenia.
Status transportującego odpady i jednocześnie ich posiadacza jest statusem szczególnym, wynikającym z naruszenia zasad gospodarowania odpadami, o których mowa w art. 24 ust. 4a OdpadyU. Zgodnie z tym przepisem, w przypadku transportu odpadów bez wymaganych dokumentów, w których wskazany jest posiadacz odpadów przekazujący odpad oraz posiadacz odpadów, do którego należy dostarczyć odpady, posiadaczem tych odpadów jest transportujący te odpady.
Wskazane naruszenie zasad transportu odpadów, co do zasady, skutkuje przeniesieniem odpowiedzialności za przewożone odpady na transportującego. Skutki takiego naruszenia dla transportującego określają art. 24a i 24b OdpadyU. W innym przypadku, zgodnym z zasadami, odpowiedzialność za gospodarowanie odpadami ponoszą posiadacze odpadów, którymi są: przekazujący odpady lub przejmujący odpady, w zależności od szczególnych zasad przekazywania odpadów określonych odrębnie dla odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne wymienionych w art. 27 ust. 3‒4 OdpadyU.
