Projekt, o którym mowa, to kolejna tzw. specustawa. Wśród dużej liczby zmian obowiązujących przepisów, umożliwi ona także wywłaszczanie właścicieli i użytkowników wieczystych w specjalnym trybie na podstawie wydania decyzji administracyjnej o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy na nowy cel publiczny. Oznacza to, że nowelizacji ulegnie również ustawa z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 65 ze zm.; dalej: GospNierU).
Zgodnie z ustawą inwestycje w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy są celami publicznymi w rozumieniu przepisów GospNierU. Tym samym po raz kolejny zostanie poszerzony katalog celów publicznych, o którym mowa w art. 6 GospNierU.
Decyzję o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy, na wniosek inwestora, ma wydać wojewoda, na którego obszarze właściwości znajduje się największa część nieruchomości przeznaczonych na realizację inwestycji. Uzyskanie decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy będzie równoznaczne z uzyskaniem decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, w rozumieniu przepisów ustawy z 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 293 ze zm.).
Ostateczna decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy stanowić będzie podstawę do dokonywania wpisów w księdze wieczystej i w katastrze nieruchomości.
Nieruchomości znajdujące się w liniach rozgraniczających teren inwestycji w zakresie oznaczonym w decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy, staną się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa, albo jednostki samorządu terytorialnego z dniem, w którym decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy stała się ostateczna, za odszkodowaniem. Przepis nie dotyczy gruntów pokrytych powierzchniowymi wodami płynącymi.
Za nieruchomości, użytkowanie wieczyste oraz ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości, wywłaszczonych na potrzeby ustawy przysługiwać będzie odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między wojewodą a dotychczasowym właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub osobą, której przysługuje ograniczone prawo rzeczowe do nieruchomości. Uzgodnienia dokonuje się w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Jeżeli w terminie 2 miesięcy od dnia, w którym decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy stała się ostateczna, nie dojdzie do uzgodnienia, o którym wysokość odszkodowania ustali wojewoda w drodze decyzji, w terminie 30 dni od dnia wszczęcia postępowania. Wysokość odszkodowania, ustalona będzie na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego, według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy przez organ pierwszej instancji oraz według jej wartości w dniu uzgodnienia, albo w dniu wydania decyzji ustalającej wysokość odszkodowania.
Podobnie jak w innych ustawach o specjalnych trybach przeprowadzania inwestycji decyzja o pozwoleniu na realizację inwestycji w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy zawiera m.in. określenie terenu objętego inwestycją w zakresie przeciwdziałania skutkom suszy, w tym linii rozgraniczających teren inwestycji; kreślenie warunków wynikających z potrzeb ochrony środowiska, ochrony zabytków i dóbr kultury, w tym dotyczących przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym; zatwierdzenie podziału nieruchomości, termin wydania nieruchomości lub opróżnienia lokali i innych pomieszczeń; zatwierdzenie projektu budowlanego; oznaczenie nieruchomości, podlegających wywłaszczeniu .
Podkreślenia wymaga fakt, że ustawa wśród zmian wprowadzonych do innych ustaw, zawiera także regulacje nowelizujące ustawę z 20.7.2017 r. – Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 310 ze zm.). Na skutek tej zmiany związanym ze szczególnym korzystaniem z wód, z którym wiąże się konieczność ponoszenia opłat potocznie nazwanych podatkiem od deszczówki, jest zmniejszenie powierzchni wykonywania na nieruchomości robót lub obiektów budowlanych trwale związanych z gruntem, mających wpływ na zmniejszenie naturalnej retencji terenowej przez wyłączenie więcej niż 70% powierzchni nieruchomości z powierzchni biologicznie czynnej na obszarach nieujętych w systemy kanalizacji otwartej lub zamkniętej z aktualnej powierzchni powyżej 3500 m2 do powierzchni powyżej 600 m2 oraz zmniejszenie procentu wyłączenia z powierzchni biologicznie czynnej z 70% do 50%. Oznacza to wprost, że wspomnianą opłatą zostanie objęta większa liczba nieruchomości niż to ma misce obecnie.
