Przewodniczący Wydziału I Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy wezwał Piotra C. do uiszczenia wpisu od wniesionej skargi na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w B. w przedmiocie podatku od towarów i usług w terminie 7 dni pod rygorem jej odrzucenia. Termin do realizacji wezwania upływał 3.4.2017 r. W tym dniu skarżący uiścił wpis za pośrednictwem agencji świadczącej usługi finansowe. Faktyczna realizacja przelewu na rachunek sądu nastąpiła następnego dnia. Sąd odrzucił skargę, uznał bowiem, że jedynie w przypadku wpłaty za pośrednictwem urzędu pocztowego lub banku można przyjąć, iż dzień jej dokonania jest wiążący z punktu widzenia dochowania terminu. Posłużenie się natomiast pośrednikiem, którym jest agencja finansowa, nie wywiera takiego skutku. Skarżący na własne ryzyko dokonał wyboru podmiotu, któremu zlecił dokonanie przelewu, w następstwie czego środki na opłacenie wpisu od skargi wpłynęły na konto sądu już po upływie terminu zakreślonego do dokonania tej czynności.

Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając zażalenie uznał, że wyłoniło się zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości i przedstawił składowi 7 sędziów następujące zagadnienie prawne: „Czy za datę uiszczenia opłaty sądowej na rachunek bankowy sądu administracyjnego, stosownie do art. 219 § 2 PrPSA w przypadku dokonania jej za pośrednictwem innego niż banki lub Poczta Polska S.A. podmiotu, działającego na podstawie UsłPłU, można uznać dzień przekazania takiemu podmiotowi środków pieniężnych w odpowiedniej wysokości, czy też należy przyjąć, że datę taką stanowi dzień uznania rachunku bankowego prowadzonego dla danego sądu?”.

W uzasadnieniu pytania prawnego wskazano, że w orzecznictwie NSA, nie ma jednolitego stanowiska odnośnie skutków procesowych wnoszenia opłat sądowych w zakresie ustalania terminu dokonania wpłaty za pośrednictwem innych niż banki i Poczta Polska instytucji finansowych, czy też agentów działających w imieniu i na rzecz takich instytucji. Z niektórych orzeczeń wynika bowiem, że dla uznania wydania dyspozycji przelewu za moment wniesienia opłaty nie ma znaczenia, czy zleceniobiorcą strony jest bank, czy też jakakolwiek instytucja finansowa realizująca tego typu usługi w granicach obowiązującego prawa (zob. postanowienie NSA z 2.10.2013 r., II OSK 2285/13; postanowienie NSA z 5.4.2013 r., II OZ 237/13, Legalis; wyrok NSA z 15.11.2005 r., FSK 2526/04, Legalis).

Funkcjonuje jednak także pogląd przeciwny, zgodnie z którym strona zlecając czynność dokonania opłat innym podmiotom niż banki i poczta, działa na własne ryzyko związane z niedokonaniem opłaty w terminie (zob. postanowienie NSA z 27.6.2008 r., I OZ 438/08, Legalis; postanowienie NSA z 25.7.2005 r., OSK 1895/04, Legalis). Jedynie wpłacenie przekazem pieniężnym opłaty sądowej w urzędzie pocztowym lub w banku na konto właściwego sądu w innym banku jest równoznaczne pod względem czasowym z bezpośrednią wpłatą gotówkową do kasy tego sądu lub do banku prowadzącego rachunek bankowy sądu (zob. postanowienie NSA z 27.1.2010 r., I OSK 47/10, Legalis; wyrok NSA z 30.3.2006 r., FSK 2291/04, Legalis).

W uzasadnieniu pytania podkreślono też, że analogiczny problem, na tle zbliżonych regulacji prawnych, pojawił się także w orzecznictwie SN. Co istotne, również w judykaturze SN nie udało się, jak dotąd, wypracować jednolitej linii orzeczniczej. Z uwagi na rozwijający się rynek instytucji finansowych świadczących wykonywanie przelewów w imieniu i na rzecz zlecającego istnieje duże prawdopodobieństwo, że strony postępowania będą coraz częściej korzystać z tego typu usług.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że jeśli zobowiązany do uiszczenia opłaty w postępowaniu sądowoadministracyjnym dokona płatności na rachunek bankowy właściwego sądu administracyjnego za pośrednictwem krajowej instytucji płatniczej w rozumieniu UsłPłU, wówczas za dzień uiszczenia opłaty zostanie uznany dzień przekazania środków pieniężnych tej instytucji lub jej agentowi, jeśli doszło do uznania rachunku bankowego sądu należną kwotą.