Zeznanie PIT-37

1. Komentarz

Kto ma obowiązek złożenia PIT-37?

Obowiązek składania deklaracji PIT-37, tj. zeznania rocznego w zakresie podatku od dochodów od osób fizycznych, przez podatników tego podatku wynika z art. 45 ust. 1 oraz 45b ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.; dalej PDOFizU).

Wzór deklaracji, mającej zastosowanie do dochodów z 2016 r., został określony przez rozporządzenie Ministra Finansów z 26.11.2015 r. w sprawie określenia wzorów rocznego obliczenia podatku oraz zeznań podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. (Dz.U. z 2015 r. poz. 2001).

Aktualna wersja – składana za rok 2016 – oznaczona jest liczbą „23”.

PIT-37 składają osoby fizyczne, które spełniły łącznie następujące warunki:

– ich dochody (uzyskane ze źródeł położonych w kraju i podlegające rozliczeniu na zasadach ogólnych) zostały uzyskane wyłącznie za pośrednictwem płatnika,

– nie prowadziły pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej oraz działów specjalnych produkcji rolnej,

– nie są obowiązane doliczać dochodów uzyskanych przez małoletnie dzieci,

– nie obniżają dochodów o straty z lat ubiegłych.

Co do zasady, niespełnienie któregokolwiek z powyższych warunków będzie obligowało do rozliczenia się na druku PIT-36 (stanowiącym, w tym sensie, bardziej „uniwersalny” formularz niż PIT-37), względnie PIT-38.

Termin złożenia

Deklarację należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym, a także dokonać płatności wykazanego na deklaracji podatku (w poz. 128) w terminie do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Termin do złożenia deklaracji, jak również zapłaty podatku za 2016 r. upływa 2.5.2017 r. (wtorek).

Właściwy urząd skarbowy

Właściwość organu ustala się według miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowego.

Warto też pamiętać o obowiązku aktualizacji danych w przypadku zmiany miejsca zamieszkania, przy czym wystarczające jest podanie przez podatnika aktualnego adresu miejsca zamieszkania w składanej deklaracji, a nawet innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym. Uproszczenie to możliwe jest jedynie wtedy, gdy podatnik nie prowadzi działalności gospodarczej i nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT, posiada zaś numer PESEL – wykazany w polu 1 deklaracji (patrz komentarz niżej).

W przypadku małżonków o dwóch różnych miejscach zamieszkania, przez co właściwymi miejscowo w stosunku do obojga są dwa różne urzędy skarbowe, właściwy dla ich wspólnego rozliczenia jest którykolwiek z tych dwóch urzędów (wybrany przez podatnika i małżonka oraz wpisany do zeznania w polu 9).

Przychody i koszty

Co do zasady wykazane przez podatnika w PIT–37 przychody powinny wcześniej zostać wykazane w przesłanej mu informacji sporządzonej przez pracodawcę (zleceniodawcę lub innego rodzaju płatnika) – na druku PIT–11. Na druku tym odczytać można zarówno wysokość kosztów uzyskania przychodów, jak i dochodu oraz pobranych zaliczek na podatek.

Należy przy tym podkreślić, iż druk ten został opracowany jako pomoc dla podatnika służąca prawidłowemu wypełnieniu zeznania rocznego. Jednak wartości na nich wykazane nie wiążą podatnika w sensie prawnym.

Skala podatkowa

Obliczenie podatku polega na zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 PDOFizU.

Jeżeli podstawa opodatkowania nie przekroczyła górnej granicy pierwszego przedziału skali, tj. 85 528 zł, podatek za rok 2017 wyniesie:

(18% × podstawa opodatkowania) – 556,02 zł.

Jeżeli podstawa opodatkowania przekroczy próg w wysokości 85 528 zł, podatek należny za rok 2016 wyniesie:

32% × (podstawa opodatkowania – 85 528 zł) + 14 839,02 zł.

2. Wyjaśnienia do wzoru PIT-37

W formularzu PIT–37 podatnicy deklarują roczną kwotę należnego podatku, w tym kwotę podatku do zapłaty w terminie wyznaczonym do rozliczenia rocznego, a także wszelkie inne dane (wartości) niezbędne do ustalenia tych wartości, w tym przychód, koszty uzyskania przychodu, dochód, wysokość pobranych przez płatnika zaliczek na podatek oraz wysokość odliczeń (w tym wartości wynikające z pobranych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne).

W poz. 1 i 2 należy wpisać tzw. identyfikator podatkowy, tj. NIP lub PESEL podatnika i, jeżeli podatnik rozlicza się wspólnie z małżonkiem, identyfikator podatkowy (NIP lub PESEL) małżonka.

Alternatywa: NIP lub PESEL pojawiła się jako skutek wejścia w życie ustawy z 29.7.2011 r. o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz niektórych innych ustaw. Pomimo że intencją ustawodawcy było uproszczenie rozliczeń poprzez eliminację NIP (a przynajmniej – ograniczenie jego stosowania), zmiana wywołała wątpliwości. W jakich przypadkach należy stosować NIP, a jakich PESEL?

Zgodnie z art. 3 ustawy z 13.10.1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 476) identyfikatorem podatkowym jest:

1. numer PESEL – w przypadku podatników będących osobami fizycznymi objętymi rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług ;

2. NIP – w przypadku pozostałych podmiotów podlegających obowiązkowi ewidencyjnemu.

Innymi słowy: jeżeli wypełniający zeznanie podatnik (jego małżonek) nie prowadzi działalności gospodarczej ani nie jest zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, właściwym numerem do wpisania w pozycji 1 lub 2 jest PESEL.

Definicja „działalności gospodarczej” – w rozumieniu art. 3 pkt 9 OrdPU – jest szeroka:

„(…) rozumie się przez to każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność – do przedsiębiorców”.

O ile definicja ta z pewnością nie włącza pracowników, o tyle trudno mówić, że identycznie traktowane są osoby uzyskujące dochody na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia bądź na podstawie podobnych umów. Także rejestracja na cele VAT (tj. złożenie formularza VAT-R) powoduje konieczność wpisania w poz. 1 lub 2 NIP.

Warto zauważyć, że nie obowiązuje żadna zasada, która określałaby, że rozliczenie podatku przez płatnika automatycznie powoduje, że właściwym identyfikatorem podatkowym jest PESEL.

NIP powinny wpisać także osoby, którym nie nadano numeru PESEL. Często są to cudzoziemcy czasowo przebywający w Polsce (oczywiście, ich także może dotyczyć obowiązek złożenia PIT–37). W świetle art. 7 ust. 1 pkt. 3 ustawy z 24.9.2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. Nr 217, poz. 1427): „W rejestrze PESEL gromadzone są dane (…) cudzoziemców zamieszkujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z:

a) uzyskaniem prawa stałego pobytu przez obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatela państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i obywatela Konfederacji Szwajcarskiej,

b) uzyskaniem prawa stałego pobytu przez członka rodziny obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatela państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i obywatela Konfederacji Szwajcarskiej,

c) udzieleniem zezwolenia na pobyt stały,(…)”

W przypadku wątpliwości (który numer jest właściwy), warto pamiętać, że art. 81 ustawy z 10.9.1999 r. – Kodeksu karnego Skarbowego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2137) penalizuje jedynie te przypadki, w których nie zostaje podany numer identyfikacji podatkowej (względnie, jeżeli zostaje podany numer nieprawdziwy).

Brak jest przy tym analogicznej regulacji (sankcji) dla numeru PESEL.

Pozycje 3. i 4. służą do wpisywania przez urząd skarbowy informacji o charakterze wewnętrznym.

W poz. 5 podatnicy wskazują rok (kalendarzowy jednocześnie stanowiący rok podatkowy), za który składana jest deklaracja.

Pozycje 6.–8. służą do określenia wyboru sposobu opodatkowania.

Pozycja 6. zawiera 4 możliwości wyboru:

Kwadrat 1 . Co do rozliczenia indywidualnego, PDOFizU nie przewiduje żadnych warunków, które powinny zostać spełnione, aby ten rodzaj rozliczenia został zastosowany. Rozliczenie indywidualne ma zastosowanie zawsze wtedy, gdy nie wybrano innych specyficznych metod rozliczenia lub gdy pomimo takiego wyboru podatnik (małżonek albo dziecko) nie spełnił warunków dla takiej (specjalnej) metody rozliczenia.

Kwadrat 2 . W tym przypadku podatek określa się w imieniu obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, przy czym do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w ramach ryczałtu.

Opcja ta jest uzależniona od łącznego spełnienia następujących warunków:

Miejsca zamieszkania inne niż Polska

Od 1.1.2009 r. wszedł w życie przepis art. 6 ust. 3a PDOFizU, pozwalający na wspólne rozliczenie małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania do celów podatkowych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Liechtenstein, Islandia) albo w Szwajcarii (podobnie w przypadku małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej, a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Szwajcarii) – pod warunkiem iż osiągnięte przez nich podlegające opodatkowaniu w Polsce przychody stanowią łącznie co najmniej 75% całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym. Małżonek (małżonkowie) powinien (powinni) udokumentować miejsce zamieszkania do celów podatkowych certyfikatem rezydencji (przykładowo wydanym przez organy podatkowe jednego z krajów Unii Europejskiej).

W tej sytuacji certyfikat rezydencji powinien zostać dołączony do deklaracji PIT–37.

Opisana wyżej metoda może prowadzić do znaczących oszczędności podatkowych w tych przypadkach, w których dochody małżonków znajdują się w różnych przedziałach skali podatkowej.

Kwadrat 3 . Ta opcja dotyczy małżonków, którzy spełniają warunki dotyczące powyższej opcji (kwadrat 2), z zastrzeżeniem, że jeden z małżonków zmarł w trakcie roku podatkowego, albo pozostając w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, zmarł po upływie roku podatkowego – przed złożeniem (i podpisaniem) zeznania podatkowego.

Kwadrat 4. Czwarta opcja dotyczy specjalnego schematu rozliczenia przez rodzica samotnie wychowującego dziecko (lub dzieci):

Rodzic „samotnie wychowujący ” to rodzic, który jest: panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, ewentualnie może to być osoba pozostająca w związku małżeńskim, lecz której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Ustalenie, kto może być uważany za rodzica samotnie wychowującego dziecko, nie zawsze jest łatwe. Wynika to z całokształtu okoliczności.

Osoba samotnie wychowująca dzieci

Przykładowo, jak wskazał NSA w wyroku z 31.5.2011 r., II FSK 30/2010: „(….)

Wychowanie dziecka można określić jako kształtowanie osobowości dziecka poprzez kształtowanie jego samodzielności, obowiązkowości, rozwijanie predyspozycji intelektualnych i umiejętności praktycznych, kształtowanie światopoglądu oraz systemu wartości oraz postaw emocjonalnych.

Tylko przez stały kontakt z dzieckiem możliwe jest jego kształtowanie (wychowywanie). Ustawodawca w art. 6 ust. 5 PDOFizU świadomie użył zwrotu „samotnie wychowuje”, a nie na przykład: „ samotnie sprawuje pieczę”, który zwrot jest pojęciem szerszym.

Osobą samotnie wychowującą dziecko jest niewątpliwie jeden z rodziców lub opiekun prawny, z którym dziecko faktycznie mieszka, który troszczy się o jego codzienny byt, o jego stan zdrowia, który osobiście lub przy pomocy zaufanej osoby towarzyszy dziecku do i ze szkoły, który interesuje się postępami dziecka w nauce (uczestniczy w wywiadówkach szkolnych), rozwojem fizycznym i intelektualnym dziecka (koła sportowe, lekcje muzyki itp.) . Tylko przeprowadzenie postępowania, które dostarczyłoby odpowiedzi na te pytania pozwoli na dokonanie subsumcji przepisu art. 6 ust. 4 PDOFizU.

W rozpoznawanej sprawie, jak trafnie wywiedziono w skardze kasacyjnej, fakt płacenia w 2006 r. przez podatnika alimentów oraz ustalenie przez Sąd Rodzinny miejsca zamieszkania dziecka przy jego matce nie może i nie przesądza o tym, kto faktycznie wychowuje dziecko ”.

W kolejnym wyroku WSA w Krakowie z 16.11.2012 r., I SA/Kr 698/12, odnoszącym się do przypadku wspólnego wychowywania dziecka przez rozwiedzionych rodziców:

„(…) Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że skoro samotnie wychowującą dziecko jest osoba, która w oznaczonym czasie zupełnie sama zajmuje się dzieckiem i faktycznie wychowuje dziecko bez udziału drugiego z rodziców, to sytuacja taka nie zachodzi w okolicznościach przedstawionych przez skarżącego, który – z uwagi na swój stan cywilny – spełnia jedynie część warunków przewidzianych dla uzyskania statusu osoby samotnie wychowującej. Nie można jednak uznać, że samotnie wychowuje dziecko, gdyż jego matka również jest zaangażowana w wychowanie. Posiada ona bowiem pełnię praw rodzicielskich, także partycypuje w kosztach utrzymania dziecka, zajmuje się nim na co dzień, troszcząc o jego codzienny byt i rozwój, gdyż dziecko mieszka razem z matką. Zaznaczyć należy, że skarżący ma jedynie ustalone prawo do kontaktów z dzieckiem. Jest ono wprawdzie uregulowane dosyć szeroko i bezsprzecznie realizowane przez skarżącego w sposób wzorcowy, jednakże należy uznać, że w tym przypadku oboje rodzice aktywnie współuczestniczą w wychowaniu wspólnego dziecka, pomimo że nie zamieszkują ze sobą pod jednym dachem, zatem nie może być mowy o samotnym jego wychowywaniu. (…)” .

Także człon „samotnie” wymaga pewnego wyjaśnienia. Przykładowo, jak określił to WSA we Wrocławiu w wyroku z 7.8.2013 r., sygn. I SA/Wr 191/13: „Przepisu tego nie można odczytywać w ten sposób, że każda osoba mająca dzieci i znajdująca się w stanie wolnym określonym w tym przepisie jest osobą samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu art. 6 ust. 4 pkt 1 wskazanej ustawy.

(…) Osobą samotnie wychowującą dzieci są osoby stanu wolnego – wdowa, wdowiec, które z oczywistych względów, nie mogą skorzystać z pomocy drugiego z rodziców w wychowaniu dziecka, ale także osoby pozostające w związku małżeńskim, które jednakże z uwagi na pozbawienie drugiego rodzica praw rodzicielskich, czy też pozbawienie go wolności, także sprawują pieczę nad dzieckiem bez udziału współmałżonka”.

W przypadku rodzica samotnie wychowującego dziecko mechanizm obliczenia podatku jest analogiczny jak w przypadku powyżej – z tą różnicą, iż do dochodu rodzica, co do zasady, dodaje się dochody dziecka (z wyjątkiem między innymi dochodów z pracy dziecka) – nie małżonka. Jeżeli dziecko nie osiąga dochodów, podatek za rok oblicza się jako dwukrotność podatku obliczonego od połowy dochodu rodzica.

We wszystkich powyższych przypadkach (kwadraty 2.–4.) wspólne rozliczenie nie jest możliwe, jeżeli podatnik, małżonek bądź dziecko podlega opodatkowaniu „liniowemu” przewidzianemu dla osób prowadzących działalność gospodarczą (art. 30c PDOFizU), opodatkowaniu ryczałtowemu na podstawie ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym (w tym jeżeli, przykładowo, uzyskuje dochody z najmu opodatkowane w sposób zryczałtowany), ewentualnie jeżeli ich dochody podlegają przepisom ustawy o podatku tonażowym (specjalny schemat opodatkowania stworzony dla armatorów morskich).

W tych przypadkach konieczne może okazać się rozliczenie indywidualne (kwadrat 1.).

Pozycje 7. i 8. służą wykazaniu informacji, iż podatnik lub jego małżonek stosuje przepis art. 29 ust. 4 PDOFizU. Jest to regulacja dotycząca osób o tzw. ograniczonym obowiązku podatkowym w kraju, których miejsce zamieszkania do celów podatkowych znajduje się w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegia, Islandia, Liechtenstein) albo w Szwajcarii, a okoliczność ta została potwierdzona certyfikatem rezydencji (w tym przypadku także istnieje obowiązek dołączenia certyfikatu rezydencji do zeznania – poz. 145).

Od 1.1.2009 r. przepisy PDOFizU dają takim osobom możliwość traktowania w szczególności dochodów z działalności wykonywanej osobiście (w tym w ramach kontraktów menedżerskich i umów zlecenia) jako dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej. Dotychczas jedyną możliwością było traktowanie takich dochodów jako podlegających opodatkowaniu ryczałtowemu (w wysokości 20% przychodu).

Możliwość ta zostanie wykorzystana poprzez zaznaczenie kwadratu 7. (w przypadku podatnika) lub 8. (w przypadku małżonka podatnika).

Zaznaczenie poz. 7. lub 8. powinno iść w parze z zaznaczeniem jednego z czterech kwadratów w poz. 6.

2.1. Część A – Miejsce i cel składania deklaracji

W poz. 9. określa się urząd skarbowy, którym, co do zasady, jest urząd właściwy według miejsca zamieszkania podatnika.

W poz. 10. poprzez zaznaczenie odpowiedniego kwadratu wskazuje się cel złożenia deklaracji PIT-37: złożenie deklaracji albo jej korekta.

W przypadku złożenia korekty deklaracji warto jest niekiedy złożyć także pismo zawierające jej uzasadnienie (w praktyce chodzi głównie o opis przyczyn, które doprowadziły do złożenia tej korekty). Od 1.1.2016 r. składanie takiego uzasadnienia nie jest już obowiązkowe.

2.2. Część B – Dane podatnika

W tej części wskazuje się wszystkie niezbędne dane pozwalające na identyfikację podatnika. Składa się ona z dwóch części:

– B.1. Dane podatnika – tę część wypełnia się w przypadku wyboru jakiejkolwiek opcji w poz. 6.: kwadrat 1., 2., 3. bądź 4. – wpoz. 11. i 12. podaje się nazwisko i imię, a wpoz. 13. datę urodzenia podatnika, w poz. 14.–23. wpisuje się dokładny adres zamieszkania podatnika,

– B.2. Dane małżonka – o ile dokonano wyboru metody wspólnego rozliczenia się z małżonkiem (zaznaczony kwadrat 2. lub 3. w poz. 6.) – dane wpisuje się w analogicznym układzie jak w przypadku części B.1.

2.3. Część C – Dochody i straty ze źródeł przychodów

W części C.1. wykazuje się odnoszące się do podatnika:

1. przychody,

2. koszty uzyskania przychodów,

3. dochód (różnica między 1. i 2., jeżeli przychody przewyższają koszty uzyskania przychodów),

4. strata (różnica między 1. i 2., jeżeli koszty uzyskania przychodów przewyższają przychody),

5. zaliczki pobrane przez płatnika (najczęściej praco- lub zleceniodawcę, względnie organ rentowy).

Wartości te wpisywane są do poszczególnych linii, w zależności od źródła przychodu:

– Linia 1 (poz. 37.–43.): Należności ze stosunku: pracy, służbowego, spółdzielczego i z pracy nakładczej, a także zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacone przez zakład pracy;

– Linia 2 (poz. 44.–46.): Emerytury/renty oraz inne krajowe świadczenia, o których mowa w art. 34 ust. 7 PDOFizU (emerytury i renty, renty strukturalne, renty socjalne, świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne i nauczycielskie świadczenia kompensacyjne);

– Linia 3 (poz. 47.–51.): Działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 13 ustawy (w tym umowy o dzieło i zlecenia oraz kontrakty menedżerskie);

– Linia 4 (poz. 52.–58.): Prawa autorskie i inne prawa, o których mowa w art. 18 PDOFizU (w tym honoraria autorskie);

– Linia 5 (poz. 59.–63.): Inne źródła, niewymienione w wierszach 1–4;

– Linia 6 (poz. 64.–67.): Podsumowania wartości z linii 1–5.

Część C.2. (w poz. 68.–98.) służy do wykazania ww. danych małżonka podatnika, w przypadku rozliczenia wspólnego podatnika z małżonkiem.

Szczególną uwagę warto zwrócić na poz. 4.8-49., 79.-80. (podatnik), jak również 95.-96., 126.-127. (małżonek).

W pozycjach tych należy wykazać koszty uzyskania przychodu (art. 22 ust. 9 pkt. 1-3 PDOFizU), które podlegają limitowi kwotowemu (obowiązującemu od 1.1.2013 r.).

Koszty te odpowiadają przychodom osiąganym :

– z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego;

– z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną;

– z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

Koszty uzyskania przychodu w ww. przypadkach obliczane są przy użyciu współczynnika „50%”. Jednak nie mogą przekroczyć łącznie w roku podatkowym 50% wysokości tzw. progu podatkowego – w 2016 r. limit wynosił: 50% × 85 528 zł = 42 764 zł.

Nie można przy tym zapominać, że limit w wysokości 42 764 zł stosuje się niezależnie od formy stosunku prawnego, natomiast zależy on od tego, czy w danym przypadku można stosować współczynnik kosztów „50%” – w związku z prawami autorskimi lub innymi prawami własności intelektualnej, określonymi w art. 22 ust. 9 pkt. 1-3 PDOFizU.

Przykładowo, jak potwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 2.7.2014 r., sygn. IBPBII/1/415-294/14/MK: „ Forma stosunku prawnego [podkr. autora], w ramach którego wykonane są prace twórcze, czy to będzie umowa o pracę czy też umowa o dzieło lub zlecenia, nie ma znaczenia dla kwalifikacji prac twórczych (praw autorskich) w zakresie normy kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50%.

Wynagrodzenie wypłacone twórcom z tytułu praw autorskich w tym również z odpłatnego zbycia tych praw, z reguły będzie stanowiło dla tych osób przychody z praw autorskich, o których mowa w art. 18 ww. ustawy. (…)

O zastosowaniu 50% kosztów uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich decyduje wyłącznie fakt uzyskania przychodu jako wynagrodzenia za wykonanie czynności (utworu), będącej przedmiotem prawa autorskiego”.

Limit (42 764 zł) powinien być stosowany z osobna przez każdego płatnika, od którego podatnik otrzyma PIT-11 (służący jako podstawa do wypełnienia PIT-37).

Dlatego warto jest sprawdzić po zsumowaniu poszczególnych pozycji, czy limit ten nie został przekroczony (w rozliczeniu rocznym ma on bowiem już charakter zbiorczy).

2.4. Część D – Odliczenia od dochodu

W tej części poprzez kilkustopniowe odejmowanie oblicza się podstawę opodatkowania.

W poz. 99. i 100. wpisywana jest wartość składek na ubezpieczenia społeczne odpowiednio po stronie podatnika i jego małżonka. Odliczeniu podlega całość uiszczonych (potrąconych przez płatnika) składek emerytalnych rentowych i chorobowych, pod warunkiem że ich łączna wysokość nie przekroczy dochodu dla podatnika i małżonka (odpowiednio poz.: 66. i 97.).

Już od 1.12.2008 r. (dzięki wcześniejszemu wyrokowi Trybunału Konstytucyjnego z 7.11.2007 r., K 18/06) możliwe jest odliczenie składek na ubezpieczenia społeczne uiszczonych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Liechtenstein, Islandia, Norwegia) względnie w Szwajcarii – o ile spełnione są następujące warunki :

W poz. 103. (podatnik) i 104. (małżonek podatnika) deklarowane są wartości dochodu uwzględniające odliczenie składek na ubezpieczenia społeczne (różnica między wartościami poz.: 66.–99. oraz 97.–100.).

W poz. 105. i 106. wpisuje się sumę odliczeń wykazanych w załączniku PIT/O (część B).

Załącznik PIT-O

W skład tej sumy mogą wchodzić:

A. Darowizny. Powinny one zostać przekazane:

1) na cele określone w art. 4 ustawy z 24.4.2003 r. o działalności pożytku publicznego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1817; dalej PożPubWolontU), w tym na cele:

2) organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 PożPubWolontU, tj. w większości przypadków stowarzyszeniom lub fundacjom (lub, co do zasady, podobnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, jeżeli prowadzą działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych i realizują ww. cele).

Prawo do odliczenia dają także darowizny na cele kultu religijnego oraz na cele krwiodawstwa (realizowane przez honorowych dawców krwi).

W powyższych przypadkach limitem odliczenia darowizny jest 6% dochodu, przy czym w przypadku darowizn realizowanych przez honorowych dawców krwi dodatkowym limitem jest wysokość ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew.

6% dochodu pełni funkcję także limitu łącznego (dla więcej niż jednej darowizn).

Wyjątkiem są darowizny regulowane odrębnymi ustawami (w tym ustawą z 17.5.1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1169) – patrz art. 55 tej ustawy), w przypadku których ww. limity nie obowiązują.

Darowizny pieniężne można odliczyć tylko, jeżeli zostały przekazane na rachunek bankowy (względnie tzw. rachunek płatniczy) obdarowanego.

B. Wydatki na cele rehabilitacyjne. W tym przypadku za wydatki uprawniające do ulgi PDOFizU uznaje:

a) osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,

b) osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – również innymi środkami transportu niż powyższe,

Co do zasady, warunkiem odliczenia jest posiadanie orzeczenia o zakwalifikowaniu do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (znaczny, umiarkowany, lekki) lub decyzji przyznającej rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy (względnie rentę szkoleniową albo rentę socjalną).

C. Zwrot nienależnie pobranych świadczeń, jeżeli wcześniej zwiększyły one dochód do opodatkowania, pod warunkiem że nie zostały potrącone przez płatnika.

D. Wydatki na korzystanie z Internetu – do limitu 760 zł.

Odliczenie to (do limitu 760 zł w roku podatkowym) – stosuje się, jeżeli wysokość wydatków została udokumentowana fakturą VAT lub innymi dowodami, o ile zawierają one dane identyfikujące kupującego i sprzedającego, rodzaj usługi oraz kwotę zapłaty.

Ulga ta obejmuje tych, którzy rozpoczynają korzystanie z Internetu i z tego tytułu chcą korzystać z odliczenia – upoważnia bowiem ona do pomniejszenia dochodu o wydatki na Internet „wyłącznie w kolejno po sobie następujących dwóch latach podatkowych, jeżeli w okresie poprzedzającym te lata nie korzystał z tego odliczenia” (art. 26 ust. 6h PDOFizU).

E. Wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE) . W tym przypadku limit odliczenia wynosi 4% podstawy wymiaru składki ustalonej dla oszczędzającego za rok poprzedni i nie więcej niż 4% kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ogłoszonej na podstawie art. 19 ust. 10 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, ze zm.) za rok poprzedni. Jednocześnie jest to roczny limit wpłat na IKZE (art. 13a ustawy z 20.4.2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz.U. z 2004 r. Nr 116, poz. 1205 ze zm.).

Pozycje 107.–110. zawierają informacje wspólne dla podatnika i małżonka – odnoszą się one do ulg mieszkaniowych (w tych przypadkach limity obowiązują oboje małżonków łącznie).

W poz. 10. wpisuje się wartość uprzednio wpisaną w części B.1. (poz. 35.–36.) formularza PIT/D odnoszącego się do wydatków na cele mieszkaniowe, tj. sumę odliczeń z tytułu ulgi odsetkowej.

Ulga ta obowiązywała dzięki zapisom art. 26b PDOFizU, które co prawda zostały uchylone z mocą od 1.1.2007 r., lecz na podstawie przepisów przejściowych realizujących zasadę ochrony praw nabytych i mających zastosowanie do osób, którym w latach 2002–2006 został udzielony kredyt (pożyczka) na cele mieszkaniowe, nadal zachowują swoje znaczenie.

Jeżeli wydatki spełniają określone pierwotnie w PDOFizU warunki, podatnicy mogą korzystać z ulgi – do upływu terminu spłaty określonego w umowie o kredyt (mieszkaniowy), jednak nie dłużej niż do 31.12.2027 r.

Cele mieszkaniowe w powyższym rozumieniu zostały określone jako „sfinansowanie inwestycji mającej na celu zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, związanej z:

Innym ważnym warunkiem jest to, iż kredyt (pożyczka) musiał zostać udzielony podatnikowi po 1.1.2002 r.

W poz. 108. wpisuje się sumę wartości poz. 42. (część B.3.) załącznika PIT/D. Są to inne niż powyższe (tj. inne niż dotyczące odsetek od kredytu mieszkaniowego) wydatki na cele mieszkaniowe, których odliczenie od dochodu za 2016 r. jest możliwe dzięki zasadzie ochrony praw nabytych (podobnie jak w przypadku ulgi odsetkowej aktualny tekst PDOFizU nie zawiera już przepisów wprowadzających te ulgi).

Przykładem jest tutaj odliczenie wydatków na budowę (własnego lub stanowiącego współwłasność) wielorodzinnego budynku mieszkalnego, z przeznaczeniem znajdujących się w nim przynajmniej 5 lokali mieszkalnych na wynajem (oraz wydatków na zakup działki pod budowę tego budynku). Przepis ten widniał w tekście PDOFizU do 31.12.2000 r., kiedy został z niego wykreślony, co jednak nie zmieniło sytuacji osób, które wcześniej inwestowały środki w budowę lokali do wynajęcia. Zasada ochrony praw nabytych została zrealizowana dzięki przepisowi art. 7 ust. 12 ustawy z 9.11.2000 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw – dzięki temu przepisowi ww. osoby miały zagwarantowane prawo do kontynuacji odliczeń pomimo zmian w tekście PDOFizU.

Pozycje 109. i 110. służą do określenia stopnia, w jakim wykorzystano limit ulgi, o której mowa w części B.3. załącznika PIT/D. Jeżeli dochód (względnie suma dochodów podatnika i jego małżonka) pomniejszony o odliczenia z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne oraz ulgi odsetkowej jest większy niż odliczenie wynikające z części B.3. PIT/D, wówczas w poz. 109. wpisuje się wartość poz. 108.

W przeciwnym przypadku w poz. 109. powinna zostać wpisana wartość ww. odejmowania (odliczenie w danym roku nie może bowiem przewyższać dochodu pomniejszego o limit ulgi odsetkowej oraz o składki na ubezpieczenia społeczne).

Wartość wydatków pozostała do odliczenia w przyszłych latach powinna zostać wpisana w poz. 110. (wartość poz. 10.8 minus wartość poz. 109.).

W poz. 111. powinna zostać wpisana wartość stanowiąca bezpośrednio bazę do kalkulacji podatku (według skali podatkowej). Jest ona wynikiem odejmowania: dochód po odjęciu składek na ubezpieczenia społeczne (zsumowane wartości poz. 103. i 104.) minus odliczenia wykazane w załączniku PIT/O (suma poz. 105. i 106.), minus wartość poz. 107. (odliczenie w ramach ulgi odsetkowej, wykazane części B.1. załącznika PIT/D), minus przypadająca na dany roku kwota odliczeń z części B.3. załącznika PIT/D (poz. 109.).

2.5. Część E – Obliczenie podatku

W poz. 112. wpisuje się zaokrągloną do pełnych złotych wartość wpisaną w polu 111. Jeżeli końcówka wyrażona w groszach wynosi od 0 do 49, wówczas zaokrąglenie następuje metodą „w dół”, od 50 do 99 – w górę.

Pozycja 113. zawiera podatek obliczony według skali podatkowej (art. 27 PDOFizU). Przy czym jeżeli deklaracja dotyczy wspólnego rozliczenia małżonków lub rozliczenia samotnie wychowującego dziecko rodzica (kwadraty 2–4 z poz. 6), wówczas należy podatek pomnożyć przez dwa.

W poz. 114. należy wpisać kwoty, które powiększają podatek za dany rok. Obowiązek ten może wynikać między innymi z:

1) wystąpienia zdarzenia, powodującego utratę prawa do ulgi mieszkaniowej, tj. gdy podatnik:

2) zwrotu wpłaty od organizacji pożytku publicznego,

3) zwrotu podatnikowi nienależnie uiszczonej składki na ubezpieczenie zdrowotne (uprzednio pomniejszającej podatek),

4) zwrotu zagranicznego podatku, uprzednio pomniejszającego podatek dzięki zastosowaniu mechanizmu tzw. kredytu podatkowego.

W poz. 115. należy wpisać sumę wartości poz. 113. i 114., tj. należy zwiększyć wartość podatku obliczonego wg skali podatkowej o wartość wynikającą z ww. przypadków powodujących zwiększenie zobowiązania podatkowego.

2.6. Część F – Odliczenia od podatku

W tej części uwzględnia się te ulgi, które pozwalają na odjęcie różnego rodzaju wydatków od podatku (nie od dochodu jak w części D).

W poz. 116. i 118. oraz 117. i 119. wykazywane są wartości składki na ubezpieczenie zdrowotne, których ciężar poniósł odpowiednio podatnik lub jego małżonek.

W poz. 118. i 119. wykazywane są składki na ubezpieczenie zdrowotne ponoszone za granicą. Od 1.1.2009 r. możliwe jest odliczenie składek na ubezpieczenia zdrowotne, uiszczonych w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Liechtenstein, Islandia, Norwegia) względnie w Szwajcarii – o ile spełnione są następujące warunki :

Pozycje 120. i 121. służą wpisaniu sumy odliczeń wykazanych w części C. załącznika PIT/O.

W przypadku osób wypełniających PIT-37 potencjalnymi tytułami do odliczeń od podatku mogą być:

A. Odliczenia z tytułu tzw. umowy aktywizacyjnej .

Co prawda przepis wprowadzający tę ulgę został uchylony z końcem 2006 r., niemniej na podstawie art. 11 ustawy zmieniającej PDOFizU z 16.11.2006 r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1588) odliczenia nadal przysługują – z tytułu wydatków ponoszonych do końca obowiązywania ww. umowy zawartej przed 1.1.2007 r. (jednak bez uwzględniania skutków przedłużenia umowy aktywizacyjnej dokonanego po 31.12.2006 r.).

Ulga ta nie cieszyła się popularnością wśród podatników, co było spowodowane przede wszystkim nieelastycznymi warunkami dotyczącymi odliczeń (umowa musiała zostać zawarta z osobą bezrobotną w celu wykonywania pracy zarobkowej w gospodarstwie domowym, co wiązało się z wydatkami z własnych środków na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne, przez okres co najmniej 12 miesięcy).

B. Ulga „na dzieci” .

W 2016 r. jedynie ten rodzic ma prawo do ulgi, który:

– wykonuje władzę rodzicielską lub

– pełni funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub

– sprawuje opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą.

Ulga obejmuje dzieci małoletnie (do ukończenia 18 lat), jak również pełnoletnie – w związku z wykonywaniem przez tych rodziców (opiekunów) ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej – pod warunkiem iż dzieci te (pełnoletnie) :

Rodzic (w celu odliczenia) powinien wykonywać „ciążący na nim obowiązek alimentacyjny” w stosunku do dziecka, które ukończyło 18 lat. Chodzi tu o dzieci, otrzymujące zasiłek pielęgnacyjny oraz o uczące się (do 25. roku życia).

Ustawodawca wprowadził progresję przy korzystaniu z „ulgi na dzieci” (im więcej dzieci, tym relatywnie więcej można odliczyć).

Odliczenie przypadające na jeden miesiąc wynosi w przypadk u:

1. jednego dziecka – 92,67 zł, ale tylko jeżeli dochody podatnika (pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka) nie przekroczyły w roku podatkowym 112 000 zł, względnie, gdy chodzi o podatnika niepozostającego w związku małżeńskim (w tym również przez część roku podatkowego) – jeżeli jego roczny dochód nie przekroczył w roku 56 000 zł, (co nie dotyczy podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko);

2. dwojga dzieci – 92,67 zł na każde dziecko;

3. trojga lub więcej dzieci:

a) 92,67 zł – na pierwsze i drugie dziecko,

b) 166,67 zł – na trzecie dziecko,

c) 225,00 zł – na czwarte i każde kolejne dziecko.

Powyższy schemat powoduje, że podatnicy posiadający jedno dziecko, osiągający relatywnie wysokie dochody (małżeństwo – powyżej 112 000 zł rocznie), nie mogą korzystać z „ulgi na dzieci”.

C. Odliczenie części podatku przez podatników, którzy osiągają przychody ze stosunku pracy, działalności wykonywanej osobiście lub działalności gospodarczej, a także z praw majątkowych w zakresie praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, z wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności artystycznej, literackiej, naukowej, oświatowej i publicystycznej – z wyjątkiem dochodów (przychodów) uzyskanych z tytułu korzystania z tych praw lub rozporządzania nimi .

Odliczenie dotyczy, przede wszystkich, podatników osiągających ww. rodzaje dochodów w krajach, z którymi Polska zawarła umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidujące metodę kredytu podatkowego (a nie wyłączenia z progresją) jako metodę unikania podwójnego opodatkowania. Odliczenie to polega na obniżeniu podatku do tego poziomu, który wynikałby z (hipotetycznego) zastosowania metody wyłączenia z progresją jako metody unikania podwójnego opodatkowania.

Przykładami krajów, w związku z którymi ww. odliczenie może znaleźć zastosowanie, są m.in.: Armenia, Australia, USA i Rosja.

W poz. 122. wykazuje się kwotę podatku z poz. 115. po odliczeniach z poz. 116., 117., 120. i 121.

W poz. 123. wykazuje się odliczenia (od podatku) wydatków mieszkaniowych – wykazane w części C.2. załącznika PIT/D (poz. 51 tego załącznika). Jest to kwota do odliczenia z tytułu oszczędzania na (jednym) rachunku oszczędnościowo-kredytowym w banku prowadzącym kasę mieszkaniową – przypadająca do odliczenia zarówno w roku bieżącym, jak i kolejnych.

W poz. 124. wykazuje się przypadającą do odliczenia w danym roku kwotę odliczenia z tytułu gromadzenia oszczędności na rachunku oszczędnościowo-kredytowym w banku prowadzącym kasę mieszkaniową. Wartość wykazana w tym miejscu nie może być większa niż podatek uwzględniający wcześniejsze odliczenia (tj. poz. 122.).

Pozostałą wartość ulgi dotyczącej kasy mieszkaniowej – do odliczenia w latach następnych – wykazuje się w poz. 125. (wartość poz. 123. minus wartość poz. 124.).

2.7. Część G – Obliczenie zobowiązania podatkowego

Różnica między wartościami wykazanymi w poz. 122. i 124., tj. podatek po odjęciu wszelkich możliwych odliczeń (wynikających z PIT/O oraz PIT/D), wykazywana jest w poz. 126.

Kolejne pola służą obliczeniu zobowiązania podatkowego przypadającego do zapłaty w terminie do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

W tym celu w poz. 127. wpisuje się sumę zaliczek pobranych w ciągu roku podatkowego przez płatnika (suma wartości poz. 67. i 98. odnoszących się odpowiednio do podatnika oraz małżonka podatnika).

Następnie w poz. 128. wpisuje się dodatnią różnicą między wartościami w poz. 126. a 127., wówczas w poz. 129. wpisuje się zero.

Jeżeli różnica jest ujemna, wpisuje się ją jako poz. 129. – nadpłata (jednak bez znaku ujemnego), w tym przypadku w poz. 128. wpisuje się zero.

2.8. Część H – Dodatkowy zwrot z tytułu ulgi na dzieci

Zwrot ten wynika z treści art. 27f ust. 8 i 9 PDOFizU.

Regulacja ta skierowana jest do tych rodziców, którzy nie mogą wykorzystać limitów, o których mowa wyżej ( w szczególności 92,67 zł – na pierwsze i drugie dziecko, 166,67 zł – na trzecie dziecko lub 225,00 zł – na czwarte i każde kolejne dziecko), gdyż ich dochód na to nie pozwala. – Różnica (do limitu) podlega zwrotowi. Nie może być ona wyższa niż zapłacone (pobrane) składki ZUS i NFZ, tj. suma pól 130 i 131.

2.9. Część I – Informacja o dochodach, o których mowa w art. 45 ust. 3c PDOFizU

Miejsce to (poz. 136.) powinno zostać wykorzystane przez osoby, dla których prowadzone są tzw. rachunki zbiorcze (wprowadzone przez ustawę z 16.9.2011 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw).

2.10. Część J/K – Przekazanie 1% na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP) wraz z informacjami uzupełniającymi

W poz. 137. wpisuje się numer KRS organizacji pożytku publicznego, która otrzyma 1% należnego za rok podatku (brak jest pola, w którym należałoby wpisywać nazwę takiej organizacji).

Kwotę, którą urząd skarbowy ma przekazać na rachunek bankowy OPP, wpisuje się w poz. 138. Nie powinna ona przekraczać 1% wartości poz. 126. (po zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół).

Należy zwrócić uwagę, że kwotę tę można przekazać także wówczas, gdy rozliczenie roczne wykazuje nadpłatę (tj. wypełniona jest poz. 129. – nadpłata). Dopiero wówczas, gdyby rozliczenie nie wykazywało podatku należnego (poz. 126.), w szczególności gdyby podatnik wygenerował w danym roku nie dochód, lecz stratę, możliwość taka by nie istniała.

W części K. (której wypełnienie nie jest obowiązkowe) podaje się dane, które, przykładowo, mogą pozwolić na identyfikację podatnika przez beneficjenta płatności (imię i nazwisko oraz adres podatnika). W tym miejscu można także określić cel przekazu (przykładowo, nazwisko osoby, której OPP jako beneficjent płatności powinien pomóc dzięki przekazanym środkom).

2.11. Część L – Informacje o załącznikach

W poz. 142.–145. zaznacza się kwadraty odpowiadające dołączonym załącznikom:

PIT/D oraz PIT/O służą do szczegółowego przedstawienia kwoty odliczeń od dochodu lub od podatku, przy czym PIT/D dotyczy odliczeń na cele mieszkaniowe, PIT/O – na pozostałe cele (w tym w związku z tzw. ulgą na dzieci).

Złożenie PIT/2K – oświadczenia dotyczącego odliczeń w ramach tzw. ulgi odsetkowej – jest konieczne wtedy, gdy dany rok jest pierwszym rokiem korzystania z tej ulgi.

Złożenie certyfikatu rezydencji jako załącznika do PIT-37 jest obowiązkiem w przypadku osób o tzw. ograniczonym obowiązku podatkowym, którzy dokonali wyboru rozliczenia wspólnego (poz. 6.: kwadrat 2., 3. albo 4.) lub rozliczenia swoich dochodów w ramach skali podatkowej zamiast ryczałtu (art. 29 ust. 4 PDOFizU).

Pozycja 146. służy określeniu, czy podatnik lub też jego małżonek składa załącznik PIT/D (w przypadku odrębnych rozliczeń). Z kolei w poz. 148. należy wpisać informację o danych osobowych małżonka (w tym NIP lub PESEL) oraz o urzędzie skarbowym – jeżeli małżonek podatnika złożył druk PIT/D jako załącznik do swojego (odrębnego) zeznania rocznego.

W poz. 147. należy zawrzeć informację, do którego zeznania dołączono załącznik PIT/D. Jeżeli podatnik składa PIT/D jako załącznik do PIT-37, należy zaznaczyć kwadrat nr 3.

2.12. Część M – Oświadczenie i podpis podatnika

W tym miejscu podatnik składa oświadczenie odnośnie do znajomości przepisów KKS dotyczących odpowiedzialności za podanie danych niezgodnych z rzeczywistością. Dodatkowo jeżeli została wybrana jedna ze specyficznych metod obliczania podatku (pole 6. kwadraty 2–4 bądź 7 lub 8 – w szczególności jeżeli chodzi o wspólne rozliczenie małżonków), podatnik oraz jego małżonek w tym miejscu potwierdzają, że zostały spełnione warunki do tego rozliczenia.

Według przeważającego stanowiska sądów administracyjnych, brak podpisu na deklaracji nie oznacza bezskuteczności jej złożenia.

Przykładowo, jak stwierdził WSA w Bydgoszczy w wyroku z 7.6.2011 r., I SA/Bd 226/11: „Dokonując analizy charakteru podpisu pod złożoną przez podatników deklaracją podatkową należy stwierdzić, iż jego brak nie stanowi takiej wady pisma, która pociągałaby za sobą jego bezwzględną bezskuteczność. W przeciwnym wypadku byłby to wyraz nadmiernego i niczym nieuzasadnionego formalizmu proceduralnego.

W tym zakresie aktualny pozostaje pogląd wyrażony w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5.2.1997 r. sygn. akt SA/Gd 2887/95, zgodnie z którym brak formalnego wymogu, jakim jest podpisanie wniosku o wspólne opodatkowanie nie powinien prowadzić do drastycznego skutku w postaci odmowy łącznego opodatkowania, jeśli wola opodatkowania została dostatecznie wyrażona. Zdaniem Sądu orzekającego w niniejszej sprawie dostateczne wyrażenie woli stanowi niewątpliwie zaznaczenie odpowiedniego kwadratu w części deklaracji dotyczącej sposobu opodatkowania, wypełnienie danych zarówno podatnika jak i małżonka oraz zadeklarowanie podstawy opodatkowania w wysokości połowy dochodu do opodatkowania.

Zgodnie z art. 274 § 1 pkt 2 OrdPU w razie stwierdzenia, że deklaracja zawiera błędy rachunkowe lub inne oczywiste omyłki bądź że wypełniono ją niezgodnie z ustalonymi wymaganiami, organ podatkowy w zależności od charakteru i zakresu uchybień zwraca się do składającego deklarację o jej skorygowanie oraz złożenie niezbędnych wyjaśnień, wskazując przyczyny, z powodu których informacje zawarte w deklaracji podaje się w wątpliwość.

W ocenie Sądu nie znajduje uzasadnienia stanowisko, aby brak podpisu pod deklaracją traktować odmiennie niż brak podpisu pod wszelkimi innymi pismami kierowanymi przez podatników do organów podatkowych. Zgodnie z przepisami OrdPU takie uchybienia, jako braki formalne podlegają usunięciu po uprzednim wezwaniu organu”.

Warto także zauważyć, że brak jest konieczności, aby oboje małżonkowie (wyrażający chęć wspólnego opodatkowania) podpisywali się na deklaracji. Może to zrobić jeden z małżonków, działający jako osoba upoważniona przez drugiego małżonka. Począwszy od rozliczeń za 2010 r. przepisy traktują to jako działanie na podstawie oświadczenia o upoważnieniu przez drugiego małżonka do złożenia wniosku.

Pozycja 151. jest przeznaczone na podpis oraz imię i nazwisko pełnomocnika (w imieniu podatnika oraz małżonka podatnika podpis może złożyć także jego/ich pełnomocnik).

Załączniki