Przedmiot regulacji

Najważniejsze elementy

Uwagi

Quasi-tryb uproszczony dla usług niepriorytetowych (dotychczasowy art. 5a)

Uchylenie przepisu

Usługi niepriorytetowe

Zmodyfikowany katalog usług niepriorytetowych:

1) usługi zdrowotne, społeczne i pokrewne,

2) usługi administracyjne w zakresie edukacji, opieki zdrowotnej i kultury,

3) usługi w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia społecznego,

4) świadczenia społeczne,

5) inne usługi komunalne, socjalne i osobiste, w tym usługi świadczone przez związki zawodowe, organizacje polityczne, stowarzyszenia młodzieżowe i inne organizacje członkowskie,

6) usługi religijne,

7) usługi hotelowe i restauracyjne,

8) usługi prawne (niewyłączone spod dyrektywy klasycznej i ustawy),

9) inne usługi administracyjne i rządowe,

10) świadczenie usług na rzecz społeczności,

11) usługi w zakresie więziennictwa, bezpieczeństwa publicznego i ratownictwa (niewyłączone spod dyrektywy klasycznej i ustawy)

12) usługi detektywistyczne i ochroniarskie,

13) Usługi międzynarodowe,

14) Usługi pocztowe,

15) Usługi różne

Dotychczasowy katalog usług nie priorytetowych został zastąpiony nowym, nieco zmodyfikowanym. Najważniejszą różnicą jest to, że jest to katalog zamknięty (usługi różne obejmują wyłącznie „usługi formowania opon” oraz „usługi kowalskie”). Opisowi usług towarzyszą oczywiście stosowane kody CPV, ponieważ nie wszystkie opisane rodzaje usług korzystają w pełni z częściowych wyłączeń niepriorytetowych.

Zasady częściowych wyłączeń są takie same jak przed nowelizacją – nie stosuje się przepisów dotyczących terminów składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub terminów składania ofert, obowiązku żądania wadium, obowiązku żądania dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu, zakazu ustalania kryteriów oceny ofert na podstawie właściwości wykonawcy oraz przesłanek wyboru trybu negocjacji z ogłoszeniem, dialogu konkurencyjnego oraz licytacji elektronicznej

Zasady prowadzenia postępowań

Dodanie zasady proporcjonalności i przejrzystości oraz – fakultatywnej – zasady poufności

Zasada proporcjonalności została rozszerzona (z warunków udziału w postępowaniu) na wszystkie aspekty postępowania. Natomiast zasada przejrzystości jest pojęciem szerszym niż zasada jawności i obejmuje również możliwość prześledzenia procesu decyzyjnego zamawiającego.

Poufność ustawowa dotyczyć może informacji przekazywanych wykonawcom przez zamawiającego

Wyłączenie nabycia audycji i materiałów do audycji lub ich opracowanie, produkcja lub koprodukcja

Wyłączenie będzie przysługiwało, jeżeli audycje i materiały są przeznaczone na potrzeby świadczenia audiowizualnych usług medialnych lub radiowych usług medialnych udzielanych dostawcom audiowizualnych lub dostawcom radiowych usług medialnych

Dotychczasowa swoboda w udzielaniu zamówień, których efektem była emisja w radiu, telewizji lub Internecie została ograniczona wyłącznie do podmiotów profesjonalnie występujących na rynku (głównie koncesjonowanych)

Plan zamówień publicznych

Obowiązek sporządzenia i upublicznienia na stronie internetowej planu zamówień publicznych niezwłocznie po zatwierdzeniu budżetu lub planu finansowego.

Plan ma zawierać w szczególności informacje dotyczące:

1) przedmiotu zamówienia,

2) rodzaju zamówienia według podziału na zamówienia na roboty budowlane, dostawy lub usługi,

3) przewidywanego trybu lub innej procedury udzielenia zamówienia,

4) orientacyjnej wartości zamówienia,

5) przewidywanego terminu wszczęcia postępowania w ujęciu kwartalnym lub miesięcznym

Pierwszy raz w historii systemu zamówień publicznych pojawi się podwójny obowiązek – sporządzenia planu i upublicznienia go.

Obowiązek dotyczyć będzie wyłącznie zamawiających z sektora finansów publicznych i będzie dotyczył wyłącznie „postępowań o udzielenie zamówień publicznych”, a więc nie będzie obejmował zamówień wyłączonych przedmiotowo, podmiotowo ani ze względu na wartość

Upływ terminu w sobotę

Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy

Przepis będzie dotyczył wszystkich terminów w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego.

Sobota została uznana (dla postępowań prowadzonych zgodnie z ZamPublU) jako dzień tożsamy z ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu Kodeksu cywilnego

Zespół projektowy

W przypadku zamówienia na roboty budowlane lub usługi, którego wartość jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość 1 000 000 euro, kierownik zamawiającego do nadzoru nad realizacją udzielonego zamówienia powołuje zespół (projektowy).

Co najmniej dwóch członków komisji przetargowej będzie zobowiązanych do udziału w nadzorze nad realizacją udzielonego zamówienia publicznego

Celem ustawodawcy jest utrzymanie ciągłości odpowiedzialności osób zaangażowanych w proces zamówieniowy i inwestycyjny – co najmniej dwie osoby z komisji przetargowej będą obowiązkowo musiały brać udział w nadzorze znad realizacją umowy

Pomocnicze działania zakupowe

Zamawiający może powierzyć pomocnicze działania zakupowe własnej jednostce organizacyjnej lub osobie trzeciej.

Pomocnicze działania zakupowe polegają na zapewnieniu wsparcia dla działań zakupowych, w szczególności przez:

1) zapewnienie infrastruktury technicznej umożliwiającej zamawiającemu udzielanie zamówień lub zawieranie umów ramowych;

2) doradztwo dotyczące przeprowadzania lub planowania postępowań o udzielenie zamówienia;

3) przygotowanie postępowań o udzielenie zamówienia i przeprowadzenie ich w imieniu i na rzecz zamawiającego

Ciągłe komplikowanie i mnożenie nowych przepisów w zamówieniach publicznych spowodowało, iż unijny ustawodawca (a w ślad za nim również polski) postanowił wskazać ustawowo możliwość outsourcingu czynności związanych z prowadzeniem postępowań. Specjalistyczne firmy będą mogły się zajmować obsługą udzielania zamówień publicznych w imieniu i na rzecz zamawiającego

Badanie podwykonawców

Zamawiający ocenia, w zakresie udostępnianych zdolności lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej, spełnianie przez podwykonawców udostępniających zasoby warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji oraz bada, czy nie zachodzą wobec nich podstawy wykluczenia

Ustawodawca nakazuje zamawiającemu coraz dalej sięgające pozyskiwanie informacji o podwykonawcach. Celem jest oczywiście eliminacja firm podwykonawczych istniejących wyłącznie „na papierze” lub o wątpliwej kondycji finansowej lub prawnej

Zaangażowanie wykonawców

Zamawiający może uznać, że wykonawca nie posiada wymaganych zdolności, jeżeli zaangażowanie zasobów technicznych lub zawodowych wykonawcy w inne przedsięwzięcia gospodarcze wykonawcy może mieć negatywny wpływ na realizację zamówienia

Zamawiający może nie uwzględnić zaprezentowanego w ofercie pełnego potencjału wykonawcy, jeżeli jest on zbytnio rozproszony pomiędzy jednocześnie realizowane przez wykonawcę kontrakty

Przesłanki wykluczenia (wybrane)

Zamawiający wyklucza wykonawcę, który:

1) który w wyniku zamierzonego działania lub rażącego niedbalstwa wprowadził zamawiającego w błąd przy przedstawieniu informacji, że nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji lub który zataił te informacje lub nie jest w stanie przedstawić wymaganych dokumentów;

2) w wyniku lekkomyślności lub niedbalstwa przedstawił informacje wprowadzające w błąd zamawiającego, mogące mieć istotny wpływ na decyzje podejmowane przez zamawiającego w postępowaniu o udzielenie zamówienia;

3) bezprawnie wpływał lub próbował wpłynąć na czynności zamawiającego lub pozyskać informacje poufne, mogące dać mu przewagę w postępowaniu o udzielenie zamówienia

Katalog przesłanek wykluczenia wykonawcy z postępowania został w znacznym stopniu poszerzony, zmodyfikowany. Wiele przesłanek jest stosunkowo niejasnych, zawiera zwroty nieprecyzyjne i ogólne

Terminy w przetargu nieograniczonym

Podstawowy termin składania ofert w przetargu nieograniczonym o wartości unijnej będzie wynosił 35 dni, z możliwością skrócenia do 15 dni

Skrócenie terminów składania ofert, w szczególności do 15 dni „jeżeli zachodzi pilna potrzeba udzielenia zamówienia i skrócenie terminu składania ofert jest uzasadnione” może prowadzić do znacznych nieporozumień z instytucjami kontrolnymi, ze względu na niedookreśloność przesłanki dopuszczalności skrócenia

Odwrócenie kolejności oceniania w przetargu nieograniczonym

Zamawiający może, w postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego, najpierw dokonać oceny ofert, a następnie zbadać, czy wykonawca, którego oferta została oceniona najwyżej, nie podlega wykluczeniu oraz spełnia warunki udziału w postępowaniu, o ile taka możliwość została przewidziana w specyfikacji istotnych warunków zamówienia lub ogłoszeniu o zamówieniu

Przepis dotyczy wyłącznie trybu przetargu nieograniczonego.

Projekt zakłada odwrócenie kolejności oceny ofert – najpierw ocena merytoryczna i „wytypowanie” oferty najkorzystniejszej w oparciu o kryteria oceny ofert, a następnie ocena formalna spełniania warunków udziału w postępowaniu. Pozytywną stroną przepisu może być zmniejszenie obciążeń biurokratycznych wobec wykonawców, którzy i tak nie uzyskają zamówienia. Negatywną zaś zagrożenie przedłużaniem postępowań – wykonawca wytypowany do udzielenia zamówienia może nie spełniać warunków udziału i cały proces oceny może się przeciągać

Jednolity europejski dokument zamówienia (oświadczenie wykonawcy)

Jednolity europejski dokument zamówienia będzie składany, jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne.

Wykonawca, który powołuje się na zasoby innych podmiotów w celu wykazania spełnienia warunków udziału w postępowaniu lub kryteriów selekcji, składa także jednolite dokumenty dotyczące tych podmiotów, w których potwierdza spełnianie warunków udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji w zakresie, w jakim powołuje się na zasoby tych podmiotów

Obowiązek stosowania jednolitego dokumentu będzie dotyczył wyłącznie postępowań o wartościach ponadprogowych. Z kolei żaden przepis nie wskazuje nawet na fakultatywność stosowania jednolitego dokumentu poniżej progów

Dokumenty składane przez zwycięskiego wykonawcę

Zamawiający przed udzieleniem zamówienia, którego wartość jest ponadprogowa, wzywa wykonawcę, którego oferta została wybrana jako najkorzystniejsza, do złożenia w wyznaczonym terminie aktualnych dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu

W postępowaniach unijnych zamawiający ma obowiązek wezwania wykonawcy do złożenia dokumentów podmiotowych dopiero po (oficjalnym) wyborze oferty. Dotyczy to wyłącznie wykonawcy zwycięskiego, pozostałych wykonawców w ogóle się nie wzywa do składania dokumentów

Dokumenty w posiadaniu zamawiającego

Wykonawca nie jest zobowiązany do złożenia dokumentów potwierdzających, że nie podlega wykluczeniu, spełnia warunki udziału w postępowaniu lub kryteria selekcji, jeżeli zamawiający posiada dokumenty dotyczące tego wykonawcy lub może je uzyskać za pomocą bezpłatnych i ogólnodostępnych baz danych

Zamawiający nie będzie mógł żądać od wykonawcy dokumentów, które będzie posiadał lub które będzie mógł pozyskać bezpłatnie.

Zamawiający będzie musiał stworzyć bazę posiadanych dokumentów dotyczących wykonawców

Kluczowe części zamówienia

Nowelizacja zakłada uchylenie przepisu, który pozwala na wykonywanie przez podwykonawców kluczowych części zamówienia, o ile wykonawca opierał się na ich potencjale podczas oceny spełniania warunków

Kolejny element usuwania przepisów ułatwiających patologie związane z podwykonawstwem

Wolna ręka – jedyny wykonawca

Zamawiający będzie mógł udzielić zamówienia z wolnej ręki, gdy dostawy, usługi lub roboty budowlane mogą być świadczone tylko przez jednego wykonawcę:

1) z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze,

2) z przyczyn związanych z ochroną praw wyłącznych wynikających z odrębnych przepisów

– jeżeli nie istnieje rozwiązanie alternatywne lub rozwiązanie zastępcze, a brak konkurencji nie jest wynikiem sztucznego zawężenia parametrów zamówienia

Przepis ma na celu ograniczenie stosowania trybu z wolnej ręki – zasadniczo niedopuszczalne będzie stosowanie tego trybu, jeżeli będą istniały rozwiązania alternatywne lub zastępcze (zbliżone) do podstawowych

Wolna ręka – zamówienie uzupełniające

Zamawiający będzie mógł udzielić zamówienia z wolnej ręki:

1) w przypadku udzielenia, w okresie 3 lat od udzielenia zamówienia podstawowego, dotychczasowemu wykonawcy usług lub robót budowlanych, zamówienia polegającego na powtórzeniu podobnych usług lub robót budowlanych, jeżeli takie zamówienie było przewidziane w ogłoszeniu o zamówieniu dla zamówienia podstawowego i jest zgodne z jego przedmiotem oraz całkowita wartość tego zamówienia została uwzględniona przy obliczaniu jego wartości; w projekcie zamówienia podstawowego należy wskazać ewentualny zakres tych usług lub robót budowlanych oraz warunki, na jakich zostaną one udzielone;

2) w przypadku udzielania dotychczasowemu wykonawcy zamówienia podstawowego, zamówienia publicznego na dodatkowe dostawy, których celem jest częściowa wymiana dostarczonych produktów lub instalacji albo zwiększenie bieżących dostaw lub rozbudowa istniejących instalacji, jeżeli zmiana wykonawcy zobowiązywałaby zamawiającego do nabywania materiałów o innych właściwościach technicznych, co powodowałoby niekompatybilność techniczną lub nieproporcjonalnie duże trudności techniczne w użytkowaniu i utrzymaniu tych produktów lub instalacji; czas trwania umowy nie może przekraczać 3 lat

Ustawodawca zrezygnował z wyznaczania limitu finansowego dla zamówień uzupełniających (50 i 20%). Ponadto w przypadku usług i robót budowlanych zamawiający ma obowiązek przewidzieć zakres i warunki udzielenia zamówień uzupełniających

Zamówienia in-house (zakres podstawowy)

Zamawiający będzie mógł udzielić zamówienia z wolnej ręki osobie prawnej, jeżeli:

a) zamawiający sprawuje nad tą osobą prawną kontrolę, odpowiadającą kontroli sprawowanej nad własnymi jednostkami, polegającą na dominującym wpływie na cele strategiczne oraz istotne decyzje dotyczące zarządzania sprawami tej osoby prawnej; warunek ten jest również spełniony, gdy kontrolę taką sprawuje inna osoba prawna kontrolowana przez zamawiającego w taki sam sposób;

b) ponad 90% działalności kontrolowanej osoby prawnej dotyczy wykonywania zadań powierzonych jej przez zamawiającego sprawującego kontrolę lub przez inną osobę prawną, nad którą ten zamawiający sprawuje kontrolę, o której mowa w lit. a;

c) w kontrolowanej osobie prawnej nie ma bezpośredniego udziału kapitału prywatnego

Ustawodawca zdecydował o możliwości udzielenia zamówień z wolnej ręki własnej osobie prawnej pod określonymi (dość ścisłymi) warunkami

Oferta wariantowa

Zamawiający może dopuścić lub wymagać złożenia oferty wariantowej. Ofertę wariantową wykonawca składa łącznie z ofertą podstawową

Zamawiający będzie mógł wymagać – pod rygorem odrzucenia – złożenia przez wykonawcę dwóch ofert, podstawowej oraz wariantowej (dodatkowej)

Jawne otwarcie ofert

Nowelizacja zakłada uchylenie przepisu stanowiącego podstawę do jawnej sesji otwarcia ofert

Brak jawnego otwarcia ofert może przyczynić się do wątpliwości co do działań zamawiającego poprzez ograniczenie jawności. Należy jednak podkreślić, iż w przypadku pełnej elektronizacji zamówień dla jawnego otwarcia papierowych ofert i tak nie byłoby miejsca

Kryterium ceny

Zamawiający sektora finansów publicznych kryterium ceny mogą zastosować jako jedyne kryterium oceny ofert lub kryterium o wadze przekraczającej 60%, jeżeli przedmiot zamówienia ma ustalone standardy jakościowe, jeżeli dodatkowo wykażą w załączniku do protokołu postępowania, w jaki sposób zostały uwzględnione w opisie przedmiotu zamówienia koszty cyklu życia

Zamawiający będzie mógł zastosować cenę jako kryterium maksymalnie do poziomu 60% wagi, bez dodatkowych obowiązków i utrudnień.

Ograniczenie dotyczy wyłącznie podmiotów z sektora finansów publicznych

Ogłoszenie o udzieleniu zamówienia

Zamawiający nie później niż w terminie 30 dni od zawarcia umowy w sprawie zamówienia zamieszcza ogłoszenie o udzieleniu zamówienia w Biuletynie Zamówień Publicznych (lub przekazuje do publikacji do Urzędu Publikacji Unii Europejskiej – w zależności od wartości)

W ocenie ustawodawcy „niezwłoczna” publikacja ogłoszenia była zwrotem zbyt ogólnym i należało doprecyzować termin

Zmiana umowy

Zmiany zawartej umowy są dopuszczalne, jeżeli:

1) zostały przewidziane wraz z opisem zmian,

2) dotyczą zamawiania dodatkowych dostaw, usług lub robót budowlanych,

3) stały się konieczne wskutek sytuacji nieprzewidywalnej dla zamawiającego,

4) wykonawcę, któremu zamawiający udzielił zamówienia, ma zastąpić nowy wykonawca,

5) zmiany, niezależnie od ich wartości, nie są istotne w rozumieniu ZamPublU,

6) łączna wartość zmian jest mniejsza od progów unijnych i zarazem 10% wartości umowy dla usług lub dostaw albo 15% dla zamówień na roboty budowlane

Nowe przepisy dotyczące aneksowania umów w sprawie zamówienia publicznego stanowią chyba największą rewolucję, którą przynosi analizowana nowelizacja. Najbardziej brzemienną w skutki przesłanką jest możliwość aneksowania umów o kwotę do wartości 10 lub 15%, bez konieczności wykazywania okoliczności dodatkowych.

Wskazane obok obszary (ustawa zawiera znaczniej bardziej szczegółowe opisy przesłanek) aneksowania umów to element całościowej regulacji. Ponadto nowelizacja wprowadza opis sytuacji, w których aneksowanie jest niedopuszczalne

Opinie Prezesa UZP

Prezes UZP będzie dążył do zapewnienia jednolitego stosowania przepisów ustawy przez zamawiających, wydając w szczególności opinie, w których przedstawia ich interpretację, z urzędu lub na wniosek, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej; wnioskodawcą nie może być organ administracji publicznej

Prezes UZP otrzyma dodatkową kompetencję w postaci wydawania opinii prawnych w celu ujednolicenia istniejących, niekiedy fundamentalnych, rozbieżności

Podstawy wnoszenia odwołania

W zamówieniach podprogowych wykonawca będzie mógł składać odwołania dodatkowo (poza dotychczasowymi przesłankami) na opis przedmiotu zamówienia oraz wybór oferty najkorzystniejszej

Rozszerzenie katalogu podstaw do składania odwołań, w szczególności o możliwość zakwestionowania wyboru oferty najkorzystniejszej, oznacza, że niewiele istotnych decyzji zamawiającego pozostanie poza odwołaniami

Elektronizacja zamówień publicznych

Elektroniczna komunikacja wykonawców i zamawiających.

Porozumiewanie się za pomocą strony internetowej.

Elektroniczna forma składania ofert.

Zmodyfikowany projekt rezygnuje z jednej centralnie zarządzanej platformy zamówieniowej administrowanej przez UZP.

Każdy zamawiający będzie samodzielnie odpowiadał za wypełnianie obowiązków związanych z elektronizacją procesu zamówieniowego.

Pierwsza faza elektronizacji (2017) obejmie wyłącznie centralnych zamawiających, natomiast druga (październik 2018) wszystkich uczestników procesu