W piśmie skierowanym do Ministra Pracy i Polityki Społecznej Władysława Kosiniaka-Kamysza Rzecznik Praw Obywatelskich podkreśliła konieczność zmiany w przepisach ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.). Rzecznik wskazała, że w myśl art. 57 ust. 1 ustawy emerytalnej, prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:
- jest niezdolny do pracy,
- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,
- niezdolność do pracy powstała w określonych w ustawie okresach albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania.
Zgodnie z art. 57 ust. 2 ustawy emerytalnej, warunku powstania niezdolności do pracy we wskazanych w ustawie okresach albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania nie stosuje się jednak do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy.
Zatem, zgodnie ze wskazanymi wyżej przepisami, z kręgu osób uprawnionych do renty z tytułu niezdolności do pracy zostały wykluczone osoby częściowo niezdolne do pracy i pobierające świadczenie pielęgnacyjne, za które zaprzestano opłacać składkę na ubezpieczenie społeczne ze względu na odpowiednio długi staż ubezpieczeniowy, jeżeli ich niezdolność do pracy powstała poza okresem ochrony.
Rzecznik Praw Obywatelskich zwróciła się do ministra pracy i polityki społecznej z prośbą o podjęcie zmian w przepisach ustawy emerytalnej w zakresie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy osób legitymujących się długim stażem ubezpieczeniowym, wobec których orzeczono częściową niezdolność do pracy.