Podstawę do wydania rozporządzenia stanowi art. 90u ust. 4 pkt 1 OświatU, zgodnie z którym w przypadku przyjęcia programu pomocowego, Rada Ministrów określi w drodze rozporządzenia szczegółowe warunki udzielania pomocy dzieciom i młodzieży oraz innym grupom społecznym objętym programem, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 (wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży oraz innych grup społecznych), formy i zakres tej pomocy oraz tryb postępowania w tych sprawach, uwzględniając w szczególności przedsięwzięcia sprzyjające eliminowaniu barier edukacyjnych, a także osoby i grupy osób uprawnione do pomocy.

Zasiłek losowy na cele edukacyjne

Do osób, które będą mogły skorzystać z pomocy udzielanej w formie zasiłku losowego zgodnie z rozporządzeniem, należą dzieci realizujące w roku szkolnym 2015/2016 obowiązkowe roczne przygotowanie przedszkolne, a także uczniowie, którzy w roku szkolnym 2015/2016 uczęszczają do szkół wszystkich typów, z wyjątkiem szkół dla dorosłych, jeżeli ich rodziny poniosły w 2015 r. straty w wyniku wystąpienia żywiołu, a straty te stanowiły jednocześnie podstawę do wypłaty zasiłku celowego z pomocy społecznej w wysokości 6000 zł.

Możliwe będzie także udzielenie pomocy tym dzieciom i uczniom, które zostały umieszczone w rodzinach zastępczych lub rodzinnym domu dziecka. Wynika to z faktu, że również rodzice zastępczy lub osoby prowadzące rodzinny dom dziecka mogą zostać dotknięci skutkami żywiołu, co będzie miało wpływ na jakość sprawowanej przez nich opieki. Beneficjentami pomocy nie będą natomiast dzieci umieszczone w instytucjonalnych formach pieczy zastępczej, ponieważ ich potrzeby, również w przypadku wystąpienia zdarzeń losowych, muszą zostać i tak pokryte z budżetu państwa.

Ważne
Pomoc udzielana na mocy projektowanego rozporządzenia przybierze formę zasiłku losowego na cele edukacyjne. Zasiłek ten będzie jednorazowym świadczeniem pieniężnym udzielanym w 2015 r. w wysokości 500 zł albo 1000 zł (w zależności od tego, czy rodzina otrzymała uprzednio zasiłek celowy z pomocy społecznej w wysokości do 3000 zł lub powyżej 3000 zł – § 3 projektu).

Lista dzieci i uczniów uprawnionych do pomocy będzie sporządzana przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta), a następnie na jej podstawie wypłacany będzie rodzicom lub prawnym opiekunom dziecka (rodzicom zastępczym, pełnoletniemu uczniowi) zasiłek losowy na podstawie rozporządzenia. Wypłata zasiłków będzie odbywać się do 31.12.2015 r.

Wyjazdy terapeutyczno-edukacyjne

Oprócz zasiłku losowego uczniowie będą mieli prawo do pomocy w formie wyjazdów terapeutyczno-edukacyjnych. Wyjazdy takie będą świadczeniem jednorazowym, realizowanym na wniosek rodziców ucznia, rodziców zastępczych, osób prowadzących rodzinny dom dziecka, albo na wniosek pełnoletniego ucznia. Prawo do tego typu pomocy będą mieli uczniowie, w przypadku przyznania ich rodzinom zasiłku celowego z pomocy społecznej w wysokości powyżej 3000 zł w związku ze stratami poniesionymi w 2015 r. w wyniku wystąpienia żywiołu. W przypadku, gdy decyzja w sprawie przyznania zasiłku celowego nie została wydana przed zakwalifikowaniem ucznia do wyjazdu, możliwe będzie złożenie oświadczenia o poniesionych stratach, które po potwierdzeniu przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) będzie stanowić podstawę do udzielenia wsparcia ze strony budżetu państwa.

Ważne
Pomoc w formie wyjazdu będzie udzielana na wniosek składany do wójta niezwłocznie po wystąpieniu żywiołu, jednak nie później niż do 24.9.2015 r. (§ 8 ust. 1 projektu). Niezbędne elementy wniosku określa § 8 ust. 3 projektowanego rozporządzenia. Do wniosku trzeba będzie dołączyć kopię decyzji wydanej w sprawie przyznania zasiłku celowego z pomocy społecznej. Następnie wójt, po zweryfikowaniu wniosków, sporządzi listę uczniów zakwalifikowanych do wyjazdu i przekaże ją właściwemu wojewodzie.

Wyjazd organizuje wojewoda, przy czym będzie zlecał to zadanie organizacjom pozarządowym w rozumieniu ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Sam wyjazd powinien być zorganizowany w zgodzie z przepisami rozporządzenia MEN z 21.1.1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz.U. z 1997 r. Nr 12, poz. 67 ze zm.), a także z uwzględnieniem pewnych modyfikacji przewidzianych w § 10 ust. 4 projektu rozporządzenia. Dodatkowe obowiązki nakłada na organizacje pozarządowe organizujące wyjazd § 10 ust. 6 projektu rozporządzenia. Wyjazdy będą mogły odbywać się do 31.12.2015 r.

Zajęcia opiekuńczo-terapeutyczno-edukacyjne

Projekt rozporządzenia przewiduje jeszcze jedną, alternatywną do wyjazdów, formę pomocy, w postaci zajęć opiekuńczo-terapeutyczno-edukacyjnych. Zajęcia będą organizowane dla dzieci i uczniów na wniosek ich rodziców (opiekunów prawnych) na obszarze gminy, w której mieszkają. Podobnie jak w przypadku innych form pomocy, również w przypadku zajęć terapeutycznych beneficjentami pomocy będą dzieci, których rodziny poniosły w 2015 r. straty spowodowane wystąpieniem żywiołu, przy czym w związku z tym otrzymały pomoc w formie zasiłku celowego z pomocy społecznej w wysokości powyżej 3000 zł. Podstawą do udzielenia pomocy w tej formie będzie posiadanie decyzji o przyznaniu zasiłku w powyższej wysokości.

Ważne
Wniosek o udzielenie pomocy trzeba będzie złożyć do wójta niezwłocznie po wystąpieniu żywiołu, jednak nie później niż do 28.9.2015 r. Zajęcia, mające formę nieodpłatnej opieki i zajęć terapeutyczno-pedagogicznych, będą organizowane przez wójta, który będzie mógł zlecić ich organizację organizacjom pozarządowym – na podstawie art. 11a lub 13 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

W takim przypadku organizacje pozarządowe, którym zlecono organizację zajęć, będą obowiązane w szczególności do:
1) przygotowania programu zajęć;
2) przekazania wójtowi informacji o organizacji zajęć w zakresie:
a) czasu trwania zajęć i liczby uczestników,
b) kadry zatrudnionej podczas zajęć, w szczególności wychowawcy, psychologa, pedagoga, terapeuty (informacje powinny obejmować ich imię i nazwisko, funkcje oraz posiadane kwalifikacje),
c) programu zajęć,
d) miejscu organizacji zajęć;
3) złożenia sprawozdania merytorycznego i finansowego z realizacji zajęć.
Realizacja zajęć będzie mogła odbywać się do 31.12.2015 r.