W 2010 r. przywrócono zasadę zawieszenia prawa do emerytury

Ustawą z 16.12.2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw przywrócono zasadę zawieszenia prawa do emerytury w sytuacji, gdy emeryt – z chwilą nabycia prawa do emerytury – nie rozwiąże dotychczasowego stosunku pracy.

Z przepisów przejściowych do ustawy z 16.12.2010 r. wynikało, że zasadę zawieszania prawa do emerytury należało stosować do emerytur przyznanych przed dniem wejścia w życie tej ustawy, poczynając od 1 października 2011 r. Skutkiem takiej konstrukcji przepisów było to, że osoby, które przed 1 stycznia 2011 r. nabyły prawo do emerytury i z niego korzystały, a jednocześnie były nadal zatrudnione bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywały ją bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, musiały rozwiązać stosunek pracy. W innym razie ich prawo do emerytury od 1 października 2011 r. zostało zawieszone.

Trybunał zakwestionował zmianę w przepisach

Taki stan prawny został uznany przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 13.11.2012 r. za niezgodny z przepisami Ustawy zasadniczej (sygn. wyroku K 2/12, Dz.U. z 2012 r., poz. 1285). W ocenie Trybunału nowe zasady były niekonstytucyjne w zakresie, w jakim znalazły zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. Zdaniem Trybunału naruszyły one zasadę ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa, wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Emeryci odzyskają utracone świadczenia

Skutkiem wyroku TK było uchylenie zakwestionowanych przepisów. Konieczne stało się więc określenie sposobu, w jaki osoby, które utraciły prawo do świadczeń emerytalnych, mogą je odzyskać. Regulacja w tym zakresie znalazła się w uchwalonej przez Sejm 13 .12.2013 r. ustawie o ustaleniu i wypłacie emerytur, do których prawo uległo zawieszeniu w okresie od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r.

Zgodnie z nowymi przepisami, „zawieszona emerytura” będzie przysługiwała emerytowi, który nabył prawo do emerytury przed 1 stycznia 2011 r., a jego prawo do emerytury zostało zawieszone w związku z kontynuowaniem przez niego po 30 września 2011 r. zatrudnienia bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury. Wartość „zawieszonej emerytury” będzie przez ZUS ustalana z uwzględnieniem waloryzacji i odsetek ustawowych.

Przepisy nowej ustawy nie będą miały zastosowania do emerytów, których roszczenia z tytułu wypłaty zawieszonej emerytury zostały już zaspokojone na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu. Emeryci, w przypadku których wypłata zawieszonej emerytury została ustalona na podstawie prawomocnego wyroku sądu, w którym sąd nie orzekł o odsetkach albo roszczenie o odsetki zostało oddalone, mogą złożyć wniosek o wypłatę odsetek od zasądzonej kwoty:

  1. do dnia wypłaty –jeżeli wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła przed dniem wejścia ustawy w życie;
  2. do dnia wejścia ustawy w życie – jeżeli wypłata zawieszonej emerytury nastąpiła po dniu wejścia ustawy w życie.

Zainteresowany musi złożyć wniosek do ZUS

Ważne
ZUS nie wypłaci „zawieszonej emerytury” z urzędu. W tej sprawie konieczny będzie wniosek emeryta uprawnionego do tego świadczenia.

W nowych przepisach nie wprowadzono żadnego obligatoryjnego terminu na złożenie wniosku o wypłatę zawieszonej emerytury. Powyższe wynika z faktu, że wypłata zawieszonej emerytury może spowodować wejście przez emeryta w wyższy próg podatkowy – ustawodawca pozostawił więc emerytom decyzję co do wyboru najkorzystniejszego momentu otrzymania zawieszonej emerytury.

Organ rentowy został zobowiązany do wydania decyzji w sprawie ustalenia i wypłaty zawieszonej emerytury w terminie 60 dni od dnia wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji.

Warto podkreślić, że nowe przepisy w żaden sposób nie wpływają na sytuację emerytów, którzy weszli w wiek emerytalny już po 31 grudnia 2010 r. i dopiero wtedy, z uwagi na kontynuowanie stosunku pracy, utracili prawo do emerytury.

Ustawa czeka na podpis Prezydenta

10 stycznia 2014 r. Senat bez poprawek przyjął ww. ustawę z 13.12.2013 r. Tak więc podpis Prezydenta i publikacja ustawy w Dzienniku Ustaw to ostatnie warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby nowe przepisy weszły w życie.