Podatnikiem podatku od nieruchomości jest w takiej sytuacji użytkownik wieczysty. Nie jest nim natomiast podatnik, ponieważ jest on posiadaczem zależnym, który swoje prawo do nieruchomości wywodzi z umowy z użytkownikiem wieczystym, a nie ze Skarbem Państwa.
Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: PodLokU) podatnikami podatku od nieruchomości są m.in. osoby prawne będące użytkownikami wieczystymi gruntów.
Należy jednak wskazać, że podatnik zawarł umowę o oddaniu do korzystania linii kolejowych. Faktycznie więc korzysta z tych nieruchomości użytkownik wieczysty.
Według art. 3 ust. 1 pkt 2 PodLokU podatnikami są posiadacze samoistni nieruchomości lub obiektów budowlanych, a w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa – podatnikami są posiadacze nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części w dwóch wypadkach: gdy posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem albo gdy jest bez tytułu prawnego (art. 3 ust. 4 PodLokU).
Natomiast zgodnie z art. 336 Kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Przepis art. 336 Kodeksu cywilnego wyróżnia dwa rodzaje posiadania: posiadanie samoistne i posiadanie zależne. Posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią włada jak właściciel, wyrażając tym samym wolę wykonywania w stosunku do niej prawa własności. Posiadaczem zależnym natomiast jest ten, kto włada rzeczą w zakresie innego prawa niż prawo własności, na przykład użytkowania, zastawu, najmu, dzierżawy. Nie rości więc on sobie do rzeczy prawa własności, lecz zachowuje się tak jak uprawniony z innego prawa, z którym łączy się określone władztwo nad rzeczą.
W odniesieniu do umów o oddaniu nieruchomości i linii kolejowych do korzystania wydano szereg wyroków NSA, np. z 25.4.2018 r. (II FSK 1014/16, Legalis) lub z 29.6.2018 r. (II FSK 1868/16, Legalis).
