W przypadku wskazanym w zapytaniu zleceniobiorca nie otrzyma zasiłku chorobowego, ponieważ pomimo podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, jego zasiłek chorobowy wyniesie zero złotych.
Osoby wykonujące pracę na podstawie umów zlecenia przyjęto nazywać zleceniobiorcami, a osoby współpracujące przy wykonywaniu tych umów osobami współpracującymi.
Zleceniobiorcy podlegają obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy, a osoby z nimi współpracujące – od dnia rozpoczęcia współpracy. Do dnia zakończenia współpracy każda osoba objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi podlega zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych. Obowiązek zgłoszenia należy do płatnika składek. Zgłoszenia dokonuje on w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe finansują, w równych częściach, ubezpieczeni i płatnicy składek.
Przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego następuje na wniosek zleceniobiorcy lub osoby współpracującej. Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony.
Objęcie dobrowolnie ubezpieczeniem chorobowym następuje od dnia wskazanego we wniosku tylko wówczas, gdy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych zostanie dokonane w terminie 7 dnia od daty powstania obowiązku ubezpieczenia.
Ubezpieczenie chorobowe ustaje z następujących powodów:
- zgłoszenia wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia – ubezpieczenie ustaje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej niż od dnia, w którym wniosek został złożony,
- ustania tytułu podlegania ubezpieczeniom- od dnia ustania tego tytułu.
Składki na ubezpieczenie chorobowe finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni. Składki na ubezpieczenie chorobowe za zleceniobiorców i osoby z nimi współpracujące obliczają, rozliczają i przekazują do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych płatnicy składek, po potrąceniu ich ze środków ubezpieczonego. Płatnikiem składek w stosunku do zleceniobiorcy jest jednostka organizacyjna lub osoba fizyczna, która zawarła z nim umowę zlecenia, agencyjną lub inną umowę o świadczenie usług, zwana potocznie zleceniodawcą. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, jeśli w umowie agencyjnej, umowie zlecenia lub innej umowie o świadczenie usług określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie. Gdy umowa nie zawiera takich zapisów i w inny sposób reguluje odpłatność, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa niż kwota minimalnego wynagrodzenia.
Zleceniobiorca nabywa prawo do zasiłku chorobowego po 90 dniach opłacania składek na ubezpieczenie chorobowe (okres wyczekiwania). Do okresu wyczekiwania wlicza się poprzednie okresy podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, obowiązkowe i dobrowolne, pod warunkiem, że przerwa między nimi nie przekroczyła 30 dni. Jeżeli przerwa między okresami ubezpieczenia chorobowego jest dłuższa niż 30 dni, poprzednie okresy ubezpieczenia można doliczyć tylko wtedy, gdy przerwa była spowodowana urlopem wychowawczym, urlopem bezpłatnym albo odbywaniem czynnej służby wojskowej przez żołnierza niezawodowego. Zasiłek macierzyński i zasiłek opiekuńczy, w przeciwieństwie do zasiłku chorobowego, przysługują bez okresu wyczekiwania, od pierwszego dnia podlegania ubezpieczeniu chorobowemu.
Prawo do zasiłku chorobowego dla zleceniobiorcy ustalają i wypłacają:
- płatnicy składek, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych – swoim ubezpieczonym w czasie trwania ubezpieczenia,
- ZUS – zleceniobiorcom, których płatnicy składek zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych oraz osobom uprawnionym do zasiłków za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia
Jednakże zleceniodawca faktycznie nie pokrywa świadczeń chorobowych zleceniobiorcy z własnych środków, ponieważ jeśli nawet jest płatnikiem zobowiązanym do wypłaty świadczeń chorobowych, gdyż zatrudnia powyżej 20 pracowników, to i tak wypłacone zasiłki zalicza na poczet należnych składek.
Podstawę wymiaru zasiłku chorobowego zleceniobiorcy stanowi jego przeciętny miesięczny przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pomniejszony o 13,71% czyli potrąconych zleceniobiorcy przez zleceniodawcę składek na ubezpieczenie emerytalne, (9,76%), ubezpieczenie rentowe (1,5%) oraz na ubezpieczenie chorobowe (2,45%), finansowanych ze środków pracownika. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed upływem 12 miesięcy ubezpieczenia, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego należy ustalić z faktycznego okresu ubezpieczenia. Stanowi ją przeciętny miesięczny przychód zleceniobiorcy za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.
