Zmiany zostały wprowadzone na mocy rozporządzenia Ministra Edukacji z 26.8.2024 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy (Dz.U. z 2024 r. poz. 1302). Wynikają one z niedawnej nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: PomocUkrainaU) oraz chęci przedłużenia rozwiązań mających na celu usprawnienie organizacji nauczania uczniów przybyłych z Ukrainy w wyniku działań wojennych w tym kraju.

Więcej treści o oświacie po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Egzaminy zewnętrzne dla uczniów ukraińskich

Na podstawie nowego art. 58b PomocUkrainaU uczniowie ukraińscy będą podchodzić w roku szkolnym 2024/2025 do egzaminu ósmoklasisty z matematyki i języka obcego nowożytnego. W przypadku języka polskiego będzie istniała wyłącznie taka możliwość, ale nie obowiązek. Jeżeli uczeń będzie chciał zdawać egzamin również w tym zakresie jego rodzice powinni poinformować o tym fakcie na podstawie deklaracji przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty w terminie do 30.9.2024 r. Pomimo tego będzie istniała możliwość rezygnacji z przystąpienia do egzaminu z języka polskiego – o rezygnacji należy poinformować dyrektora nie później niż na 3 miesiące przed terminem egzaminu ósmoklasisty.

W związku z powyższym rozwiązaniem w rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki w sprawie organizacji kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy (dalej: OrgKształcUkrR) wprowadzone zostały zmiany w przepisach dotyczących wykazu uczniów będących obywatelami Ukrainy przystępujących do egzaminu ósmoklasisty. Obecnie wykaz ten będzie zawierał informację, którzy uczniowie w deklaracji poinformowali o zamiarze przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego zgodnie z art. 58b ust. 3 pkt 1 PomocUkrainaU. Wykaz ten powinien zostać przekazany przez dyrektora szkoły do OKE w terminie do 30.11.2024 r. W przypadku późniejszej rezygnacji ucznia z chęci przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego dyrektor będzie musiał poinformować o tym niezwłocznie OKE (zakładając, że uczeń przekazał rezygnację po dniu przekazania wykazu do OKE).

Ponadto znowelizowane OrgKształcUkrR analogicznie jak w latach ubiegłych:

1) przewiduje dodatkowy termin na składanie przez uczniów będących obywatelami Ukrainy deklaracji przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty, egzaminu maturalnego i egzaminu zawodowego w roku szkolnym 2024/2025 (uczniowie ci będą mogli złożyć deklaracje w terminie do 14.3.2025 r.). Możliwość złożenia deklaracji w dodatkowym terminie będzie dotyczyła uczniów, którzy rozpoczęli naukę w:

a) klasie VIII szkoły podstawowej, a w przypadku szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej – w ostatnim roku nauki odpowiadającym klasie VIII szkoły podstawowej, po dniu 30.9.2024 r. i zamierzają przystąpić do egzaminu ósmoklasisty,

b) klasie programowo najwyższej liceum ogólnokształcącego dla młodzieży, technikum lub szkoły artystycznej realizującej kształcenie ogólne w zakresie liceum ogólnokształcącego, po dniu 7.2.2025 r. i zamierzają przystąpić do egzaminu maturalnego,

c) branżowej szkole I stopnia lub technikum po dniu 15.9.2024 r. i zamierzają przystąpić do egzaminu zawodowego;

2) określa zakres informacji zawartych w deklaracjach przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty. Zgodnie ze zmienionym rozporządzeniem w deklaracji rodzice ucznia będą wskazywali język obcy nowożytny, z którego uczeń będzie zdawał egzamin ósmoklasisty, a dodatkowo będą podawali w deklaracji informację o zamiarze przystąpienia przez ucznia do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego. Jeżeli uczeń poinformował w deklaracji o zamiarze przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego, może zrezygnować ze zdawania tego egzaminu bez żadnych konsekwencji do 21.3.2025 r., po tym dniu nie ma już możliwości rezygnacji;

3) przewiduje dodatkowy termin na przekazanie przez dyrektora szkoły do dyrektora OKE wykazu uczniów, którzy złożyli deklaracje przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty, egzaminu maturalnego i egzaminu zawodowego w dodatkowym terminie (do 24.3.2025 r.) W przypadku wykazu uczniów przystępujących do egzaminu maturalnego i egzaminu zawodowego wykaz będzie zawierał analogiczne dane i informacje, jak w poprzednich latach szkolnych, natomiast w przypadku wykazu uczniów przystępujących do egzaminu ósmoklasisty – oprócz dotychczasowych danych i informacji – dyrektor szkoły będzie obowiązany podać w wykazie informację, którzy uczniowie zamierzają przystąpić do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego;

4) umożliwia uczniowi będącemu obywatelem Ukrainy przystąpienie do egzaminu ósmoklasisty z języka obcego nowożytnego, którego nie uczył się w szkole w ramach obowiązkowych zajęć edukacyjnych.

System Legalis Administracja – kompleksowe wsparcie każdego urzędnika. Wypróbuj! Sprawdź

Znowelizowane OrgKształcUkrR przedłuża również na rok szkolny 2024/2025 rozwiązania dotyczące:

1) powoływania do składu zespołu egzaminatorów sprawdzających prace egzaminacyjne uczniów będących obywatelami Ukrainy, którzy przystąpili do egzaminu ósmoklasisty lub egzaminu maturalnego, osób niebędących egzaminatorami wpisanymi do ewidencji egzaminatorów;

2) uczęszczania przez uczniów oddziałów przygotowawczych zorganizowanych w branżowej szkole I stopnia lub technikum na zajęcia przeznaczone na osiągnięcie wybranych efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego, dostosowane pod względem zakresu treści nauczania oraz metod i form ich realizacji do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia;

3) możliwości nieklasyfikowania ucznia będącego obywatelem Ukrainy uczęszczającego do oddziału przygotowawczego, w przypadku gdy rada pedagogiczna uzna, że uczeń ten nie zna języka polskiego lub znajomość języka polskiego jest niewystarczająca do korzystania z nauki lub zakres realizowanych zajęć edukacyjnych uniemożliwia przeprowadzenie klasyfikacji rocznej (lub śródrocznej); wówczas uczeń zamiast świadectwa otrzymuje zaświadczenie o uczęszczaniu do oddziału przygotowawczego, a w arkuszu ocen zostanie odnotowane, że nie podlegał on klasyfikacji;

4) ukończenia przez ucznia będącego obywatelem Ukrainy szkoły podstawowej, jeżeli uczeń ten uzyska pozytywne roczne oceny klasyfikacyjne ze wszystkich obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w klasie VIII oraz przystąpi do egzaminu ósmoklasisty;

5) przyjęcia do przedszkola specjalnego, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej specjalnej, szkoły specjalnej, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego lub specjalnego ośrodka wychowawczego dziecka lub ucznia niepełnosprawnego, na podstawie oświadczenia rodzica lub osoby sprawującej opiekę nad tym dzieckiem lub uczniem o złożeniu do publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego;

6) modyfikowania przez dyrektora szkoły lub placówki, w porozumieniu z radą pedagogiczną i radą rodziców, programu wychowawczo-profilaktycznego realizowanego w szkole lub placówce;

7) zatrudnienia w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, w uzasadnionych przypadkach i za zgodą kuratora oświaty, osoby niebędącej nauczycielem posiadającej przygotowanie uznane przez dyrektora poradni za odpowiednie do realizacji określonych przez dyrektora poradni zadań w tym zakresie’

8) zatrudnienia w publicznej placówce oświatowo-wychowawczej oraz publicznej placówce zapewniającej opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania, w uzasadnionych przypadkach i za zgodą odpowiednio kuratora oświaty lub specjalistycznej jednostki nadzoru osoby niebędącej nauczycielem posiadającej przygotowanie uznane przez dyrektora placówki za odpowiednie do realizacji określonych przez dyrektora placówki zadań w tym zakresie;

9) uczęszczania przez ucznia będącego obywatelem Ukrainy na dodatkowe zajęcia lekcyjne z języka polskiego, prowadzone indywidualnie lub w grupach liczących nie więcej niż 15 uczniów, w wymiarze pozwalającym na opanowanie języka polskiego w stopniu umożliwiającym udział w obowiązkowych zajęciach edukacyjnych (wymiar zajęć ustalony został na nie mniej niż 4 godziny lekcyjne tygodniowo).

Bądź na bieżąco ze zmianami w prawie. Wypróbuj System Legalis Administracja. Sprawdź

Objęcie większej liczby uczniów ukraińskich obowiązkiem szkolnym

W zmienionym OrgKształcUkrR wskazano, że dzieci i uczniowie będący obywatelami ukraińskimi podlegają obowiązkowi odpowiednio rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki. Dotychczas wielu z uczniów ukraińskich formalnie pobierało naukę w ukraińskim systemie oświaty z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Chcąc jednak zapobiec marginalizacji tej grupy uczniów, twórcy zmienionych przepisów postanowili objąć ją wspomnianymi obowiązkami w ramach polskiego systemu oświaty. Zasada ta nie będzie jedynie dotyczyć uczniów, którzy w roku szkolnym 2024/2025 pobierają naukę w ostatniej klasie szkoły funkcjonującej w ukraińskim systemie oświaty z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, której ukończenie umożliwia przystąpienie do ukraińskiego egzaminu maturalnego, i którzy zamierzają przystąpić do ukraińskiego egzaminu maturalnego w 2025 r. (wówczas jednak rodzice są zobowiązani do złożenia do właściwej gminy oświadczenie o pobieraniu przez ucznia nauki w ukraińskim systemie oświaty oraz zamiarze przystąpienia w 2025 r. do ukraińskiego egzaminu maturalnego).

W związku ze wzrostem liczby uczniów ukraińskich w polskich jednostkach oświaty znowelizowane OrgKształcUkrR wprowadziło na rok szkolny 2024/2025 rozwiązania organizacyjne funkcjonujące już w przeszłości, a dotyczące zwiększenia:

1) liczby dzieci w oddziale przedszkola lub oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej o nie więcej niż 3 dzieci będące obywatelami Ukrainy;

2) liczby uczniów w oddziale klas I–III szkoły podstawowej o nie więcej niż odpowiednio 4, 3 lub 2 uczniów będących obywatelami Ukrainy, w zależności od tego, czy w oddziale klas I–III szkoły podstawowej liczba uczniów wynosi nie więcej niż 25, 26 czy 27 uczniów;

3) liczby dzieci lub uczniów w:

a) oddziale przedszkola integracyjnego i oddziale integracyjnym w przedszkolu ogólnodostępnym oraz w oddziale szkoły integracyjnej i oddziale integracyjnym w szkole ogólnodostępnej o nie więcej niż 2 dzieci lub uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy,

b) oddziale przedszkola specjalnego i oddziale specjalnym w przedszkolu ogólnodostępnym oraz w oddziale szkoły specjalnej i oddziale specjalnym w szkole ogólnodostępnej o nie więcej niż 2 dzieci lub uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy,

c) klasie łączonej w szkole podstawowej specjalnej i szkole ponadpodstawowej specjalnej oraz w szkole podstawowej specjalnej i szkole ponadpodstawowej specjalnej, funkcjonujących w jednostce pomocy społecznej, o nie więcej niż 2 uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy;

4) liczby wychowanków w grupie wychowawczej w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub specjalnym ośrodku wychowawczym o nie więcej niż 2 wychowanków niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy;

5) liczby uczniów na zajęciach świetlicowych w szkole podstawowej ogólnodostępnej, pozostających pod opieką jednego nauczyciela, o nie więcej niż 4 uczniów będących obywatelami Ukrainy;

6) liczby uczniów niepełnosprawnych na zajęciach świetlicowych w szkole ogólnodostępnej i integracyjnej oraz szkole ogólnodostępnej z oddziałami integracyjnymi, pozostających pod opieką jednego nauczyciela, o nie więcej niż 2 uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy;

7) liczby uczniów niepełnosprawnych na zajęciach świetlicowych w szkole specjalnej oraz szkole ogólnodostępnej z oddziałami specjalnymi, pozostających pod opieką jednego nauczyciela, o nie więcej niż 2 uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy.